Morgunblaðið - 15.12.1978, Blaðsíða 16

48
Vitaljósið á
Stórhöföa lýsir
langt á haf út.
Stórhöföi er ósjaldan
kögraður af brimi og þaö
er eílíff hreyfing viö Höfö-
ann, hreyfing öldu, vinda
og fuglalífs. Höföinn er
liðlega 100 metra hár og
Þar stendur Stórhöföaviti
sem veröur aö þola hvaö
vályndust veöur á land-
inu. En Þótt stundum
mælist Þar 17 vindstig Þá
er æói oft sem Þýð hafgol-
an leikur Þar um og
jafnvel eru Þar nokkrir
logndagar á ári. Viö heim-
sóttum Stórhöföa fyrir
skömmu til Þess aó rabba
viö Óskar Sigurösson
vitavörö, en um langt
árabil hefur hann í tóm-
stundum merkt lunda í
„Það
Þágu vísindarannsókna.
Alls hefur Óskar merkt
um 40 Þúsund fugla og
hvergi í heiminum hafa
merkingar skilaö eins
góöum árangri og miklum
upplýsingum, en af Þeim
40 Þúsund fuglum sem
Óskar hefur merkt hafa
um 5000 náöst aftur, flest-
ir í Eyjum. Vegna Þessara
merkinga hafa fengist
staöreyndir um ýmislegt í
sambandi viö lundann,
aldursskiptingu, dauös-
föll, feröir og fleira. Þaö
hefur til dæmis í fyrsta
skipti vegna merkinga
Óskars veriö hægt aö
sanna aö unnt er aö
aldursákvaröa lunda upp
aö 5 ára aldri, en meöal-
aldur lunda er talinn vera
um 15 ár. Vitaö er um 25
ára gamla lunda í Stór-
höföa, en líklega geta Þeir
oröiö allt að 30—40 ára
gamlir. Þá hefur Þaö einn-
ig komiö í Ijós vegna
merkinga Óskars aö lundi
kemur ekki upp í byggö-
ina fyrr en á ööru ári. Þá
hafa lundar merktir í
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 15. DESEMBER 1978
Stórhöfóa fundist víöa um
heim og gefiö Þannig
vísbendingar um feröalög
prófastsins á erlendum
vettvangi.
Hefur merkt nær
W þús. fugla
„Ég er búinn aö merkja
lunda síöan 1953, tæplega
32 þúsund fugla og auk
þess liölega 5000 aöra
fugla,“ sagöi Óskar þegar
viö röbbuöum saman á
skrifstofu hans í Stór-
höföavita þar sem hann
tekur veöur á þriggja
klukkustunda fresti. „Þetta
hefur þó minnkaö seinni
árin,“ hélt hann áfram, „en
er þó alltaf eitthvaö á
hverju ári. „Meöal annarra
tegunda sem hann hefur
merkt eru álkur, hrossa-
gaukar, þúfutittlingar, en
þaö eru margar fuglateg-
undir sem fara um höföann
og má þar nefna skrofu,
sjósvölu, súlu, gráhegra,
urtönd, duggönd, æöar-
fugl, fálka, smyril, tjald,
Óskar Sigurðsson vitavörður
f Stórhöföa
heiðlóu, sandlóu, stelk,
rauöbrysting, svartbak,
silfurmáf, ritu, kríu, teistu,
langvíu, skógarþröst,
steindepil, maríuerlu,
starra og snjótittling.
Merkingar Óskars
hafa leitt
ýmislegt í Ijós
Lundinn hefur aldrei ver-
iö rannsakaöur í smáatrið-
um en meö merkingum
Óskars hefur fengist staö-
festing á ýmsu sem lunda-
veiöimenn hafa haldið fram
um lundann og sitthvaö
hefur komiö í Ijós sem ekki
hefur áöur verið vitaö um.
Áhugi á rannsóknum á
lundanum hefur þó aukizt
mjög og t.d. tóku Bretar
upp stórfelldar merkingar,
um 3000 fugla á ári, áriö
1975, en þeir gáfust upp á
merkingunum í sumar
vegna þess hve fáir fuglar
skiluöu sér aftur. Einn
lundi úr þessum brezku
merkingum fannst þó í
Stórhöföa s.l. sumar.
Lundinn
,ferÖalangur“
þráttfyrir allt
Lundar merktir í Stór-
höföa hafa hins vegar
fundizt t.d í Noregi þar sem
7 lundar hafa veiöst viö
Lófót, í Finnlandi, Færeyj-
um og Nýfundnalandi þar
sem um 20 fuglar úr
Stórhöföa hafa fundist og
einn lundi úr Eyjum var
gómaöur á Azóreyjum rétt
sunnan viö 40. breiddar-
gráöu. Lundar úr Stór-
höföa hafa einnig fundist
víöa innanlands svo sem í
Papey, Ingólfshöföa, Mýr-
dalnum, viö Faxaflóa, á
Breiöafiröi og viö ísafjarð-
ardjúp og Hornbjarg. Þaö
er því Ijóst aö þaö er
talsvert flökkueöli í lundan-
um og meiri hreyfing milli
staöa en margir hafa hald-
iö, því vitaö er aö lundinn
er ákaflega heimakær og
kemur ár eftir ár í sömu
holuna á vorin þegar hefja
skal sumarbúskapinn. í
Eyjum hafa einnig veiöst
nokkrir lundar merktir í
Breiöafiröi og Færeyjum.
Þaö hefur einnig komiö í
Ijós, aö lundinn er fljótur í
feröum jafnvel milli heims-