Morgunblaðið - 20.12.1978, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 20. DESEMBER 1978
41
Ævar R. Kvaran:
Sálarrannsókn-
arfélag íslands
sexttu ára
Einar H. Kvaran
Haraldur Níelsson
Þótt Sálarrannsóknafélagið
gerði ekki frá upphafi þá kröfu
til neins manns, sem kærir sig
um að gerast félagi þess eða
kynna sér skoðanir þess, að
hann játi neinar sérstakar
kenningar, hvorki um líf eftir
dauðann né nokkuð annað, þá
verður ekki gengið framhjá
þeirri sannreynd, að stofnendur
félagsins voru orðnir sann-
færðir um að kenningin um líf
að þessu loknu væri byggð á
sannleika, áður en þeir stofnuðu
það.
Það rit sem vafalaust hafði
mest áhrif á skáldið Einar H.
Kvaran í þessu efni var áreiðan-
lega rit F.W.H. Myers
Persónuleiki mannsins og
framlíf hans eftir dauðann.
Bókin kom út tveim árum eftir
lát höfundarins, en hann lést
1901.
Hún mun því hafa verið
tiltölulega nýútkomin, þegar
Einar las hana um 1903. Bók
þessi hefur hingað til verið talin
sígilt verk í sálrænum
rannsóknum, því höfundur
hennar var einn af virtustu
menntamönnum Bretlands og
hafði hafið rannsóknir sinar
þegar árið 1870. Hann var einn
af aðalforgöngumönnum þeirra
lærðu og virtu manna sem
stofnuðu Brezka sálar-
rannsóknafélagið 1882. Sökum
þess álits sem Myers naut á
Bretlandi sem hálærður og
stórgáfaður maður, vakti þetta
óvenjulega ritverk hans mikla
athygli. Sennilega fyrir bein
áhrif þessa ritverks skrifar
Einar H. Kvaran svo grein í blað
sitt Norðurland um ódauðleika
sálarinnar og segir þar frá
áðurnefndri bók. Arið 1915
flytur Einar svo fyrirlestur í
Reykjavík sem bar nafnið
Samband við framliðna menn.
Og hann lætur ekki við það
sitja, heldur stofnar félagsskap
með fámennum hópi manna um
tilraunir í þessu skyni.
Sögðu gagnrýnendur þeirra,
að aðalverkefnið væri hins
vegar að vekja upp djöfla og
púka og eitt dagblaðið í Reykja-
vík kallaði þennan félagsskap
„Draugafélagið". Ýmsum
gáfuðum mönnum blöskraði þó
þetta ofstæki og sú vanþekking
sem það sýndi og snérust til liðs
við Einar H. Kvaran. Lang-
fremstur stuðningsmanna hans
var þó prófessor í guðfræði við
Háskóla íslands, Haraldur
Nielsson, sem frægur varð fyrir
frábæra íslenzka þýðingu á
Biblíunni og þá ekki síður fyrir
hrífandi prédikanir í
Fríkirkjunni sem iðulega hafði
ekki nægilegt húsrými fyrir
áheyrendur hans. Þessir tveir
menn, sem öll þjóðin virti fyrir
gáfur, ritsnilld og ræðumennsku
urðu stofnendur Sálar-
rannsóknafélags íslands þann
19. desember 1918.
Einar H. Kvaran var kosinn
fyrsti forseti félagsins og
Haraldur Nielsson, prófessor,
varaforseti. Þessir snjöllu menn
og góðu vinir urðu áhrifamestu
og mikilhæfustu foringjar
Sálarrannsóknafélagsins meðan
þeir lifðu hér á meðal okkar.
Haraldur lést 1928, en Einar
1938. Hann var í senn forseti
félagsins og ritstjóri
MORGUNS, sem félagið hóf
útgáfu á 1920.
Það varð gæfa þessa félags
hve margir ritfærir og snjallir
menn fluttu þar erindi og
Sex bækur frá
Hagprenti hf.
Komnar eru út sex bækur frá
Hagprenti hf.. ástarsagan Sayon-
ara knattspyrnubækurnar
Keppnisferðalagið og Knatt-
spyrnufélagið United, og barna-
og unglingabækurnar Benni í
Indó-Kína, EIvis Karlsson og
Shirley verður flugfreyja.
Astarsagan Sayonara er eftir
James A. Michener og segir m.a.
svo á bókarkápu: Hún lýsir ástum
bandarísks hermanns og japanskr-
ar stúlku. Sögusviðið er vafið
Kápumynd bókarinnar Sayonara.
austurlenzkum ævintýraljóma og
töfrum japanskrar menningar.
Benni í Indó-Kína eftir Capt.W.
E. Johns fjallar um ævintýri
Benna og félaga hans þegar þeir
eru að leita týndra leynilögreglu-
manna í mörgum hættulegum
flugferðum, baráttu við glæpa-
menn og viðureign við málverka-
þjófa og eltingarleik við njósnara,
segir m.a. á bókarkápunni. Þetta
er vasabrotsbók og svo er einnig
um bækurnar Knattspyrnufélagið
United og Keppnisferðalagið, báð-
ar eftir Michael Hardcastle. Þetta
eru fyrstu bækurnar í bókaflokki
um knattspyrnu, þar sem m.a. er
lýst áhuga brezkra drengja á
atvinnumennsku í knattspyrnu.
Shirley verður flugfreyja er einnig
vasabrotsbók eftir Judith Dale og
segir hún m.a. frá Shirley og
Wendy vinkonu hennar í flug-
freyjuskóla.
Þá er komin út bókin Elvis
Karlsson eftir Maria Gripe í
þýðingu Torfeyjar Steinsdóttur. Á
bókarkápu er vitnað til bréfs sem
ungur lesandi hefur sent höfundi
og sagt að hann lærði betur að
hugsa af bókunum og þar segir
einnig að fullorðnir ættu að lesa
bækur hennar til að skilja hvernig
börn hugsi.
skrifuðu í tímaritið. Af þeim má
nefna ljóðskáldið Jakob Jóh.
Smára, séra Kristinn Daniels-
son, Indriða Einarsson, leikrita-
skáld, Séra Ragnar E. Kvaran,
séra Jakob Jónsson, dr. theol.,
Guðmund Friðjónsson, skáld,
Sigurð Kvaran, lækni, séra
Svein Víking, að ógleymdum
séra Jóni Auðuns, sem árum
saman var forseti félagsins og
ritstjóri MORGUNS.
Það hefur frá upphafi verið
tilgangur félagsins annars
vegar, að ráða um tíma miðla,
erlenda sem innlenda og annað
fólk með eftirtektarverða sál-
ræna hæfileika og gera tilraunir
með því og svo hins vegar, að
kynna almenningi niðurstöður
af innlendum og erlendum
rannsóknum á sálrænum fyrir-
bærum. Þetta hefur verið gert
með mánaðarlegum erindum og
útgáfustarfsemi.
Þótt leið forystumanna
spiritismans á Islandi hafi verið
brött og torsótt á stundum, þá
hefur mikið áunnist. ísland telst
nú til þeirra landa, þar sem
skoðanir hans njóta einna
mestrar virðingar meðal þjóða.
Það eru að sjálfsögðu ekki
einungis áhrif ritfærra manna,
heldur fyrst og fremst, að ísland
hefur iðulega haft á að skipa
ómetanlegum miðlum. Þeir hafa
með starfi sínu getað sannfært
fjölda manna á persónulegan
hátt á sambandsfundum bæði
einkafundum og opinberum, því
hér á landi hafa einnig verið
haldnir opinberir skyggnilýs-
ingafundir, sem fyllt hafa
stærstu samkomuhús landsins
og hafa sannfært enn fleiri.
Starfsamastur þessara miðla
hefur undanfarin fjörtíu ár
verið Hafsteinn Björnsson, sem
lést á s.l. ári, og er hans þegar
þegar sárt saknað. Hann vakti
athygli langt út fyrir landstein-
ana fyrir óvenjulega hæfileika
sína og var Ameríska sálar-
rannsóknafélagið byrjað
rannsóknir á hæfileikum hans,
sem þegar þóttu mjög merki-
legar, en ekki var lokið, þegar
hann féll frá. En það er einmitt
hið mikilvægasta, að hæfiléikar
góðra miðla séu rannsakaðir á
vísindalegan hátt af hlutlausum
og velmenntuðum sér-
fræðingum.
CROWN
Fyrir aðeins kr.,298.980.-
Jóla
tilboð
Tæknilegar upplýsingar
MAGNARI:
6—IC, 33, translstorar. 23 díóður, 70 múslkwött. (2x23 RMS)
ÚTVARP: FM. LW. MW. SW.
SEGULBAND:
Hraðl 4,75 cm/sek. Tíönlsvörun venjul. kasettu er 40—8.000 Hz. Tíönlsvörun Cr02 kasettu er
40—12.000 Hz. Tónflökt og blakt er betra en 0,3% RMS. Upptökukerfi AC bias 4 spora 2 rása
sterío. Afþurrkunarkerfi AC afþurrkun.
HÁTALARAR: (
20 cm bassahátalari af kónískri gerö. Miö og hátíönihátalari 7,7 cm af kónískri gerö.
Tíönisvörun 40—20.000 Hz.
PLÖTUSPILARI:
Full stærö, allir hraöar, sjálfvirkur og handstýröur. Mótskautun og magnetiskur tónhaus.
AUKAHLUTIR:
Tveir hljóönemar. FM-loftnet. SW-loftnet. Ein Cr02 kasetta.
BUÐIN
-—/
Skipholti 19, sími 29800.