Morgunblaðið - 22.12.1978, Blaðsíða 18

Magnús L. Sveinsson:
Launþegar greiöa sjálfir
endanlega niöur-
greiöslurnar meö
sköttum.
Sigurjón Pétursson:
Afstaöa sjálfstæöis-
manna ruglingsleg.
Björgvin Guömunds-
son: Blanda mér ekki í
deilur Sjálfstæöisflokks
og Alþýöubandalags.
Birgir ísleifur Gunnars-
son: Valdhroki Björg-
vins, Kristjáns og Sigur-
jóns leiddi til valdníðslu.
Davíö Oddsson:
Björgvin, Kristján og
Sigurjón ætla aö senda
borgarstarfsmenn á
bögglauppboö og
tombólu meö féiags-
legum aðgeröum.
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 22. DESEMBER 1978
Borgarfulltrúar Sjálfstœðisflokksins:_
„ Vítum valdníðslu borg-
arstjórnarmeirihlutans ”
Eins og kunnugt er af fréttum
tók borgarstjóri í samráði við
forsetana í borgarstjórn nýlega
ákvörðun um að laun akuli
Kreidd samkvæmt skertri verð-
bótavísitölu 1. des. Ifér fer á eftir
fyrri hluti frásagnar af umræð-
um í borgarstjórn um þetta mál.
Von borgar-
starfsmanna
Birgir ísleifur Gunnarsson (S)
kvaddi sér hljóðs vegna þessa máls
á fundi borgarstjórnar í fyrra-
kvöld. Þar vitnaði hann í bókun
sem hann og Albert Guðmundsson
lögðu fram í borgarráði 28. nóvem-
ber, en þar segir: „Af gefnu tilefni
hefur það verið upplýst á þessum
borgarráðsfundi, að borgarstjóri
hefur í samráði við forseta borgar-
stjórnar tekið ákvörðun um það,
að útborguð laun um næstu
mánaðamót skuli miðast við verð-
bótavísitölu sem hækkar laun um
6,13%. Þessi ákvröðun er tekin,
þrátt fyrir samþykkt borgar-
stjórnar hinn 15. júní sl., að
starfsfólki borgarinnar skuli
greiddar fullar verðbætur sam-
kvæmt ákvæðum kjarasamninga
eins og nánar greinir í samþykkt
borgarstjórnar, en fullar verðbæt-
ur myndu hækka laun borgar-
starfsmanna um 14,13%. Við
teljum, að með þessari ákvörðun
hafi aivarlega verið brotið gegn
samþykkt borgarstjórnar og borg-
arstjóri og forsetar því tekið sér
vald, sem þeir ekki hafa. Framlagt
frumvarp á Alþingi (nú samþykkt)
breytir hér engu um og þótt það
yrði að lögum í óbreyttu formi,
myndi það ekki að okkar mati
hnekkja ofangreindri samþykkt*
borgarstjórnar. Borgarstjórn sjálf
þarf að breyta fyrri samþykkt um
þetta efni. Rétt er og að vekja
ath.vgli á, að ekkert samráð hefur
verið haft við Starfsmannafélag
Reykjavíkurborgar eða önnur
samtök starfsmanna borgarinnar
um þetta mál. Við teljum þessa
málsmeðferð með öllu óviðunandi
fyrir borgarstjórn."
Birgir Isleifur sagði, að mönnum
væri vel í minni fullyrðingar
Alþýðuflokks og Alþýðubandalags
fyrir kosningar. Þessir tveir flokk-
ar hefðu rekið kosningabaráttu
sína með slagorðinu „samningana
í gildi" og víst væri, að þetta hefði
verið ein af orsökum sigurs
flokkanna ef ekki bara eina
ástæðan.
Birgir ísleifur sagði öllum kunn-
ugt, að eitt af fyrstu verkum hins
nýja borgarstjórnarmeirihluta
hafði verið að svíkja gefin loforð,
því samningarnir hefðu ekki verið
settir í gildi nema að einum þriðja
hluta. Starfsmenn borgarinnar
hefðu eygt von um, að meirihlut-
inn myndi standa við gefin loforð
frá 15. júni þegar fyrstu svikin
fóru fram. Þá hefði verið lofað, að
öllu starfsfólki yrði greiddar fullar
verðbætur á laun sín í áföngum, og
frá næstu áramótum yrði öllu
starfsfólki greidd full og óskert
laun.
Mjög gróf
valdníðsla forsetanna
og borgarstjóra
Birgir ísleifur sagði að það vekti
furðu að borgarstjóri hefði þrátt
fyrir fyrri samþykktir gefið fyrir-
skipun um, að launaútreikningar
skyldu miðast við skerta verðbóta-
vísitölu, en þessa ákvörðun hefði
Egill Skúli Ingibergsson tekið í
samráði við forsetana Björgvin,
Kristján og Sigurjón. Birgir ísleif-
ur sagði það mat allra lögfróðra
manna, að lög ríkisstjórnarinnar
breyttu engu um samþykkt
borgarstjórnar frá því í júni.
Sú samþykkt stæði eftir sem
áður og svik Aiþýðuflokks, Al-
þýðubandalags .og Framsóknar-
flokks á loforðum frá 15. júní
stæðu nú eftir afhjúpuð. Birgir
Isleifur sagði, að fyrir lægi álit
forsætisráðherra Olafs Jóhannes-
sonar um, að ákvæðið ætti ekki að
skilja sem hámarkslaun. Það væri
skoðun sjálfstæðismanna, að hér
hefði verið framin mjög gróf
valdníðsla á borgarstjórn. Nú í
annað skiptið í haust hefði vald-
hroki forsetanna leitt til vald-
níðslu. Þá ætti borgarstjóri að
skilja, að forsetar borgarstjórnar
hefðu enga heimild til að ákveða
annað í þessum málum en þar sem
borgarstjórn hefði samþykkt.
Ljóst sé, að Alþýðuflokkur og
Alþýðubandalag hafi endanlega
horfið frá slagorðinu „samningana
í gildi“, þrátt fyrir bréf frá
Starfsmannafélaginu.
Fyrri hluti
Birgir ísleifur lagði síðan fram
svohljóðandi bókun frá borgarfull-
trúum Sjálfstæðisflokksins: „A
fundi borgarráðs hinn 28. nóvem-
ber sl. var upplýst, að borgarstjóri
hefði í samráði við forseta borgar-
stjórnar tekið ákvörðun um það að
greiða ekki fullar verðbætur á
laun, eins og samþykkt borgar-
stjórnar frá 15. júní sl. kveður á
um. Þá hefði verið lagt fram
frumvarp í Alþingi, sem síðar varð
að lögum. Framlagning frumvarps
á Alþingi losar borgarstjórn alls
ekki undan þeim skyldum sínum
að framfylgja samþykktum
borgarstjórnar auk þess, sem ljóst
er, að efni frumvarpsins sem síðar
varð að lögum hnekkir ekki
samþykkt borgarstjórnar frá 15.
júní sl. Má m.a. benda á, að
forsætisráðherra tók af öll tví-
mæli um það í umræðum á Alþingi
auk þess sem lögfræðingar borgar-
innar hafa látið það álit í ljós.
Ekkert samráð var heldur haft við
Starfsmannafélag Reykjavíkur um
þessa ákvörðun, enda hefur stjórn
Starfsmannafélagsins mótmælt
þessari ákvörðun.
Við teljum þessa málsmeðferð
með öllu ólöglega og að borgar-
stjóri og forseti borgarstjórnar
hafi farið út fyrir valdsvið sitt. Við
viljum víta þessi vinnubrögð." Þá
varpaði Birgir Isleifur fram eftir-
farandi spuningu: Hvernig væri
ráðgert að meðhöndla vísitöluþak
eftir 1. janúar? Verður þak þá
látið gilda um verðbætur hjá
borginni?
Samþykkt borgarstjórnar
fylgir frumvarpinu
Björgvin Guðmundsson (A) tók
næst til máls og sagði, að þeir
forsetarnir teldu að samþykkt
borgarstjórnarmeirihlutans frá
15. júní félli alveg að lögum
ríkisstjórnarinnar. Með setningu
þessara laga hafi verið staðið öðru
vísi að en þegar ríkisstjórn Geirs
Hallgrímssonar setti febrúarlögin.
Þá hefðu vísitölubætur verið
felldar niður bótalaust að hluta, en
nú- væri ekkert fellt niður bóta-
laust. Aðrar bætur komi í stað
launa.
Athyglisvert væri, að áður hafi
verkalýðshreyfingin mótmælt lögr
um sem sett voru en styddi þau nú.
Verkalýðshreyfingin hefði alltf
metið aðrar kjarabætur líka, aðrar
en laun, því þær hefðu oft reynst
betur en laun. Verðbólgan sé versti
óvinur láglaunafólks. Björgvin
spurði Birgi Isleif Gunnarsson
hvort hann teldi, að borgin ætti að
greiða 14,3% launahækkun frá 1.
des. og hvað ætti borgin að greiða
háa prósentu? Vegna fyrirspurnar
Birgis Isleifs um vísitöluþakið
vildi hann (Björgvin) vísa til fyrri
ummæla sinna hér um þessi mál.
(Innsk. Mbl.) Á fundi borgar-
stjórnar 5. október sagði Björgvin
Guðmundsson orðrétt:
„Borgarstjórn samþykkti hinn
15. júní sl. að greiða öllu starfs-
fólki borgarinnar fuliar verðbæt-
ur á laun í áföngum. þannig að
frá og með næstu áramótum yrðu
greiddar óskertar verðbætur
samkvæmt ákvæðum kjarasamn-
inga. Ekki eru uppi neinar
ráðagerðir um að víkja frá
þessari samþykkt borgarstjórnar
þrátt fyrir bráðabirgðalög ríkis-
stjórnarinnar frá því í sept. sl.,
en þau kveða á um ákveðið
hámark verðbóta."
22 ár — 29. skerðing
kjarasamninga
Guðmundur Þ. Jónsson (Abl.)
sagði, að með þessum nýju kjara-
breytingalögum ríkisstjórnarinn-
ar væru kjarasamningar skertir í
29. skiptið á 22 árum. Slíkt væri
vissulea ekki gleðiefni, en það væri
þó ekki sama hvernig hlutirnir
væru gerðir. I febrúarlögunum
hefði verið meiri kjaraskerðing en
nú. Bráðabirgðalögin frá maí
hefðu verið til bóta, en bæði þessi
lög hefðu vegið að kjörum verka-
fólks. Lögin frá 30. des. væru hins
vegar með öðru yfirbragði. Guð-
mundur sagði, að sér hefði verið
sagt, að 14% launahækkun pen-
ingalauna á þremur mánuðum
jafngilti 70% verðbólgu á ári.
Hann kvaðst ekki efast um, að
allir væru sammála um að bægja
verðbólgunni frá. Aðalatriðið væri
að atvinna haldist og hið sama
gildi um kaupmátt láglaunafólks.
Verkalýðshreyfingin á
bögglauppboð og tombólu
Davíð Oddsson (S) sagði, að
þessir borgarfulltrúar meirihlut-
ans sem nú hefðu kollsnúist gætu
engan veginn haldið því fram, að
samningar verkalýðsfélaganna
væru í gildi eftir þessar ráðstafan-
ir.
Hér væri verið að draga úr
launakostnaði. Allir sæju í hendi
sér, að alls ekki stæði til að setja
samningana í gildi. Þetta væru
fimleikar meirihlutans að lofa öllu
fögru en svíkja jafnharðan. Eng-
inn vissi enn hverjar hinar félags-
legu aðgerðir væru jafnvel ráð-
herrár vissu þetta ekki. Það að fá
þær yfir sig væri eins og að fara á
bögglauppboð og kaupa böggla
(með launum), án vitneskju hvað í
þeim væri. Launþegum væri með
öðrum orðum boðið á tombólu og
allir vissu, að þar væru mörg núll.
Borgarfulltrúi Alþýðuf%okksins
Björgvin Guðmundsson talaði hér
ekki í sama tón og flokksbræður
hans á þingi. Þingmenn Alþýðu-
flokksins hefðu samþykkt frum-
varpið með hangandi hendi.
Talsmaður
Alþýðubandalagsins:
Björgvin Guðmundsson
Hér talaði Björgvin Guðmunds-
son eins og hann væri talsmaður
Alþýðubandalagsins. Davíð Odds-
son minnti á, að þegar sólstöðu-
samningarnir voru gerðir hefðu
ríkisstjórnin lofað aðgerðum til
handa verkalýðshreyfingunni, ef
samningunum yrði haldið innan
ákveðinna marka. Samningunum
hefði ekki verið haldið innan
ákveðinna marka, en samt hefði
ríkisstjórnin gert sínar ráðstafan-
ir. Davíð Oddsson vitnaði í orð
Aðalheiðar Bjarnfreðsdóttur í
blaðgrein fyrir skömmu: „Drottinn
minn hvað ég er orðin leið á þessu
fólki.“ Davíð sagði, að þetta væru
orð hennar verkakonunnar um
þessa loddara sem brygðust gjör-
samlega umbjóðendum sínum
launþegum. í Tímanum hefði verið
frétt þar sem einn af talsmönnum
Hins ísl. prentarafélags hefði sagt,
að pólitíkin réði algjörlega í
miðstjórn ASÍ. Það hefði svo
sannarlega sannast á máli Guð-
mundar Þ. Jónssonar.
Einu sinni áður síðan um
kosningar hefði Guðmundur Þ.
Jónsson komið í ræðustól í borgar-
stjórn (haldnir hafa verið 9
fundir). Þá hefði það verið til að
fagna því, að samningar væru
settir í gildi að hluta, en nú kæmi
hann í ræðustól til að fagna, að
samningar væru teknir úr gildi.
Þá hefði Björgvin Guðmundsson