Morgunblaðið - 23.12.1978, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 23. DESEMBER 1978
Ríkið launi
60 menn til
afleysinga
í sveitum
LaKt hefur verið fram á Al-
þinjíi frumvarp til laga um
forfalla- og afleysingaþjónustu í
sveitum, stjórnarfrumvarp. I
fyrstu grein frumvarpsins segir,
að tilgangur forfalla- og afleys-
ingaþjónustu í sveitum sé að veita
aóstoó við nauðsynleg bús- og
heimilisstiirf þegar veikindi. slys
eða önnur forfiill beri að hiindum.
Búnaðarsamböndunum skal
heimilt að setja á stofn forfalla-
og afleysingaþjónustu eftir lög-
unum. verði þau samþykkt hvcrt
á sínu svæði. Gcrt er ráð fyrir að
ríkissjóður greiði laun 60 fastráð-
inna afleysingamanna í þessum
tilgangi. og eiga þessi framlög
ríkissjóðs að koma til fram-
kvæmda þegar á árunum 1979 til
1981.
Yfirstjórn þessarar forfalla- og
afleysingarþjónustu skal vera í
höndum Búnaðarfélags Islands, í
umboði landbúnaðarráðuneytisins,
en dagleg umsjón og skipulagning
starfsins innan hvers svæðis verði
undir stjórn viðkomandi búnaðar-
sambands. Kostnaður greiðist úr
ríkissjóði, samkvæmt reikningi,
staðfestum af Búnaðarfélaginu.
37 stúlkur og 34 piltar voru brautskráð frá Menntaskólanum við Hamrahlíð í gær. Ljósm. Vigfús Sigurgeirsson,
71 stúdent frá Menntakólanum við Hamrahlíð
S.IfjTÍU og einn stúdent var
hrautskráður frá Mennta-
skólanum við Ilamrahh'ð mið-
vikudaginn 20. desember.
Athiifnin hófst á söng skóla-
kórsins undir stjórn borgerðar
Ingólfsdóttur. Kórinn siing
aftur þegar stúdentunum hiifðu
verið afhent skírteini sín og
hyllti þá með stúdentasöngv-
um.
Af þessum 71 voru 37 stúlkur
en 34 piltar. Flestir höfðu
stundað nám á náttúrusviði. 37
alls. á félagssviði 16. á nýmála-
sviði 10. á eðlissviði 8 og á
fornmálasviði einn.
Þessir stúdentar hlutu bóka-
verðlaun frá skólanum:
Asa Halldórsdóttir og Elín
Kristjánsdóttir fyrir ágætan
árangur í íslensku; Haukur
Hannesson fvrir ágætan árang-
ur í latínu og grísku, Óskar
Sigurðsson fyrir rösklega þátt-
töku í félagslífi samfara miklum
framförum í námi; Jóhann
Pétur Sveinsson fyrir alhliða
námsárangur, en hann náði
þriðja bestum heildarárangri
þrátt fyrir það að hann er
bundinn við hjólastól. Ásta
Halldórsdóttir hlaut einnig
verðlaun fyrir heildarárangur
allra stúdentanna. Að lokinni
afhendingu skírteina og verð-
launa ávarpaði rektor nýstúd-
enta. Athöfninni lauk síðan á
því að allir risu úr sætum og
sungu Heims um ból.
Föstudaginn 5. janúar næst-
komandi verða stúdentar braut-
skráðir úr öldungadeild.
Frystihúsin útvöldu á Suðurnesjum:
Afleysingamenn skulu hafa
sömu laun og frjótæknar, og skulu
föst mánaðarlaun þeirra miðast
við 40 stunda vinnuviku. Þeir
skulu hafa frítt fæði og húsnæði
hjá viðkomandi búum á starfstíma
sínum. Allir bændur, eða þeir sem
veita búum forstöðu, skulu eiga
rétt á aðstoð í veikinda- og
slysatilfellum, svo og makar
þeirra. Hámarkstími sem bóndi
getur haft afle.vsingamann með
þessum kjörum, skal vera 24 dagar
á ári.
Afleysingamenn, sem ráðnir
verða, skulu hafa alhliða starfs-
reynslu við bústörf, og skal koma á
námskeiðum við bændaskólana,
sem þjálfi fólk til afle.vsingastarfa.
©
Lausaskuldir umfram veltufjár-
muni um 400 millj. fyrir ári
Áætlaður kostnaður við brýnustu endurbætur hjá 8 fyrirtækjum af
þeim 11 frystihúsum á Suðurnesjum, sem starfshópur á vegum
sjávarútvegsráðuneytisins leggur til að fái sérstaka fyrirgreiðslu til
uppbyggingar er í kringum 225 milljónir króna og til að styrkja
fjárhagsstöðu fyrirtækjanna með breytingum á skammtíma skuldum í
lán til lengri ti'ma er talið að þurfi um 170 milljónir króna, að því er
kemur fram í skýrslu starfshópsins.
INNLENT
í skýrslunni kemur fram að á
Suðurnesjum eru nú 24 frystihús
en stærstu húsin eru þó ekki
hálfdrættingar í framleiðslu á við
stærstu húsin annars staðar á
landinu. Af þessum 24 húsum megi
segja, að 9—11 þeirra skipti
höfuðmáli, bæði að því er varði
atvinnulíf og framleiðslu og telur
starfshópurinn að frystiiðnaður-
inn á svæðinu standi ekki styrkum
fótum og stuðli að atvinnuöryggi
nema þessi fyrirtæki 11 gangi
snuðrulaust.
í skýrslunni er lagt til að komið
verði á fót sameiginlegri fiskmót-
töku og fiskmiðlun fyrir togara-
afla á svæðinu, að komið verði á
fót á svæðinu sameiginlegri
reiknistofu, gerðar verði ýmsar
lagfæringar á búnaði og rekstrar-
kerfi einstakra húsa og fjárhags-
staða fyrirtækjanna verði styrkt
með því að breyta nokkrum hluta
lausaskulda þeirra í lán til langs
tíma.
Frystihúsin 11 sem lagt er til að
fái þessa aðstoð eru: Hraðfrysti-
hús Grindavíkur hf. og Hrað-
frystihús Þórkötlustaða hf. í
Hitaveita Reykjavíkur:
Sýknuð af kröfum um
skatt á hitaréttindi
ILESTIRÉTTUR hefur sýknað
borgarstjórann í Reykjavfk f.h.
Hitaveitu Roykjavíkur af kröfum
hreppsnefndar Mosfellshrepps
um að lagður verði skattur á
hitaréttindi fyrirta-kisins í Mos-
fellssveit. en sem kunnugt er fær
Hitavcita Reykjavíkur mikinn
hluta heita vatnsins úr borholutrf
þar í sveit. Undirréttur. þ.e.
ha'jarþing Reykjavíkur hafði
komizt að gagnsta'ðri niðurstöðu.
þ.e. taldi skattlagninguna rétt-
mæta. Skattheimta þessi, ef viður-
kennd hefði verið, hefði skipt
tugum milljóna árlega.
í málinu krafði Mosfellshreppur
Hitaveitu Reykjavíkur um sér-
stakan fasteignaskatt af jarðhita-
réttindunum í Mosfellshreppi, sem
nemur 4% af virðingarverði jarð-
hitaréttindanna til fasteignamats.
Var skatturinn lagður á með
skírskotun til heimildar í 4. mgr. 3.
gr. laga nr. 8/1972, en í ákvæði
þessu segir svo: „Auk þess skatts.
sem um ræðir í 2. og 3. mgr.
þessarar greinar, er sveitarstjórn
heimilt að leggja skatt á-hlunn-
indi, sem eru í eigu utansveitar-
manna, sem nemur 4% af virðing-
arverði þeirra“.
Hitaveitan taldi aftur á móti að
framangreint ákvæði eigi ekki við
jarðhitaréttindi sín því orðið
hlunnindi sé ekki ætlað að ná til
fasteignaréttinda á borð við jarð-
hitaréttindi Hitaveitunnar né sé
hægt að líta svo á að Hitaveitan sé
„utansveitarmaður" í skilningi
lagaákvæðis þessa.
I dómi Hæstaréttar segir svo
m.a.:
„Hitaréttindi sín í Mosfellssveít
hefur áfrýjandi gert nýtanleg með
miklum jarðborunum og með
virkjun borhola. Til þess að heita
vatnið komi að notum hefur hann
reist dælustöðvar, lagt vatnsleiðsl-
ur og gert önnur mannvirki.
Hagnýting jarðhitans sem orku-
gjafa í svo stórum stíl sem raun
hefur á orðið, hefði eigi verið
gerleg án hinna miklu fram-
kvæmda til orkuvinnslunnar.
Þegar þetta er virt og þess er gætt,
sem áður segir um notkun orðsins
hlunnindi í mæltu máli og í löggjöf
um fasteignamat, verður ekki
talið, á ákvæði 3. mgr. 4. gr. laga
nr. 8/1972 taki eftir orðum sínum
til þeirra fasteignaréttinda áfrýj-
anda, sem um er fjallað í máli
þessu. Ber því að sýkna hann af
kröfum stefndu, og þarf þá ekki að
gefa frekar gaum að öðrum
röksemdum áfrýjenda fyrir dóm-
kröfum sínum."
Málið dæmdu hæstaréttardóm-
ararnir Logi Einarsson, Benedikt
Sigurjónsson, Magnús Þ. Torfason
og Þór Vilhjálmsson og Sigurður
M. Helgason borgarfógeti. Undir-
réttardóminn kvað upp Valgarður
Kristjánsson borgardómari. Lög-
menn voru Jón G. Tómasson hrl.
fyrir borgarstjórann í Reykjavík
og Ingi Ingimundarson hrl. fyrir
Mosfellshrepp.
Grindavík, Jón Erlingsson hf. og
Miðnes hf. í Sandgerði, ísstöðin hf.
í Garði, Heimir hf., Hraðfrystihús
Keflavíkur, Hraðfrystihús Olafs
Lárussonar, Keflavík hf., öll í
Keflavík og Sjöstjarnan hf. í
Njarðvík og Vogar hf. í Vogum.
í skýrslunni kemur ennfremur
fram, að fjárhagsstaða fyrirtækj-
anna 11 er veik, þar sem skamm-
vinnar skuldir umfram veltufjár-
muni voru um fjögur hundruð
milljónir króna um síðustu áramót
og er þá Sjöstjarnan ekki tekin
með í reikninginn, því að það
fyrirtæki hefur ekki verið í
eðlilegum rekstri nú um skeið.
Ljóst sé að fjárhagsstaða sumra
fyrirtækjanna sé það tæp að til
þurfi að koma aukning eiginfjár
og/eða víðtækir skuldaskilasamn-
ingar við almenna viðskiptamenn,
sveitarfélög og fleiri auk
viðskiptabanka, ef ætlunin sé að
komast hjá rekstrarstöðvun fyrir-
tækjanna vegna greiðsluerfiðleika.
Til að lánalengingar komi að
mestu gagni fyrir einstök fyrir-
tæki er m.a. lagt til að viðskipta-
banki fyrirtækisins veiti því lán til
nokkurra ára og komi lán þetta til
viðbótar gengismunarláni og nemi
að minnsta kosti \ hlutum þess.
Þá er lagt til að samið verði við
Frá lögreglunni:
sveitar- og bæjarfélög um gjald-
fallnar skuldir á þann hátt að
fjórðungur skuldar verði greiddur
af gengismunarfé eða viðskipta-
bankaláni en afgangurinn láni
viðkomandi bæjar- og sveitarfélag
til 4ra ára með sömu vaxtakjörum
og viðskiptabankalánið.
Starf Um-
ferðarráðs
verði auk-
ið og eflt
Stjórn FÍB hefur lýst yfir
stuðningi við ályktun Umferðar-
ráðs frá 29. nóvember sl. um aukna
fjárveitingu til ráðsins. Bendir
stjórn FIB á þann geigvænlega
fjölda umferðarslysa, sem orðið
hafa að undanförnu og þann
kostnað og þjáningar, sem þau
hafa í för með sér. Stjórn FÍB
álítur að aukin umferðarfræðsla
sé árangursríkasta aðferðin í
baráttunni gegn umferðarslysum
og hvetur eindregið til að starf-
semi Umferðarráðs verði aukin og
efld.
Vitni vantar
að ákeyrslum
Rannsóknarlögregla ríkisins hefur
beðið Mbl. að auglýsa eftir vitnum að
eftirtöldum ákeyrslum:
Fimmtud. 7. des.
Ekið á bifreiðina R-2442,
BMW-fólksbifr., árg. ’77, ljósgula á
lit, þar sem hún stóð á bifreiðastæð-
inu á mótum Austurstrætis og
Aðalstrætis á tímabilinu kl.
14.00—15.00. Hægra afturaurbretti
rispað og krómlisti genginn til,
kremgulur litur í ákomu.
Föstud. 8. des.
Ekið á bifreiðina R-5608,
Toyota-fólksb. árb. ’78, græna á lit, á
bifreiðastæði við Hrafnistu á tíma-
bilinu kl. 08.00—15.30. Vinstri hurð
skemmd.
Laugard. 9. des.
Ekið á bifreiðina R-1087,
Peugeot-fólksb. árg. '75, á bifreiða-
stæði við Skeiðarvog 35, Ljósheima-
megin, á tfmabilinu kl.
16.00—17.00. Vinstri hurð og fram-
aurbretti skemmt.
Miðvikud. 20. des.
Ekið á bifreiðina R-60194, sem er
Wartburg-station, gul á lit, þar sem
hún stóð fyrir framan Suðurlands-
braut 4. Framhurð var mikið
skemmd.
Vitni eru beðin að gefa sig fram
við Slysarannsóknadeildina.