Morgunblaðið - 24.12.1978, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. DESEMBER 1978 7
Hugvekja ; É eftir séra 0T JÖN AUÐUNS
Ljósfleiri en tölum
verða talin hafa lifnað og
verið slökkt. Stormar hafa
miskunnarlaust slökkt Ijós
afljósi, líkt kerti sem
bamshönd gat ekki varið
fyrir vindinum. Bdl hafa
kulnað, eldar stœrstu
hjaðnað, unz ómerkilegt
gjaU eitt varð eftir til
minja,— en Ijósið sem
hljóðlega var kveikt um
miðja nótt íjötu
hirðingjans lifir.
Við sitjum í bliki þess
þessa blessuðu hátíð í
helgidómum og heimilum.
Það hefur lifað, lifað aföll
harðviðri og hret. Gegn
því voru kaldri hyggju
ráðin ótal ráð, en þau
urðu til skammar.
Skoðumfáeinar myndir:
Fram úr myrkvuðu
baksviði stígur fyrsta
myndin: Skuggaleg ásjóna
Heródesar glottandi,
sigurviss. En banaráð
hans urðu að engu, bamið
lifði, Ijósið sem enginn
getur slökkt.
Fram úr myrkrinu
stígur önnur mynd: Niður
Golgatahæðina ganga
sigurglaðir menn og hrósa
sigri yfir manni, sem í
dauðateygjum hiangir á
krosstré. Þá grunaði ekki,
að einmitt þá var sigurför
hans að hefjast, furðu-
legasta sigurför sem á
jörðu hefur veriðfarin.
35 ár líða, eða svo. Þá
skrifar rómverski sagna-
ritarinn Tacitus þau
fáheyrðu tíðindi, að þrátt
fyrir hörðustu ofsóknir
með valdi og vopnumfari
krossfesti maðurinnfrá
Galíleu sigurför um
rómverska ríkið ogfleiri
og fleiri fylli blygðunar-
laustflokk hans. Enn
skilja hyggindamenn ekki
það, að mannleg höndfær
ekki slökkt Ijós, sem Guð
kveikir.
Ár líða og aldir. Árið
388 samþykkir mikill
meiri hluti rómverska
senatsins undirforustu
Þeodósíusar keisara, að
kristin trú verði ríkistrú
Rómverja, en stormur
undrunar og gremjufer
um höfuðsetur hinnar
fomheiðnu menningar og
heimspekiskólana. Meðan
sólir sortna og önnur Ijós
dvína og deyja lifir Ijósið,
sem íjötu hirðingjans var
kveikt og Ijósið á borði
þínu á nú að minna þig á.
Aldir líða og blysin eru
borin land úr landi um
heimsálfur þrjár,
játendum Ijóssins fjölgar
en þá takafleiri að
bregðast en meðan fáir
voru áður fyrr. Fulltrúar
Krists á jörðu smána
hann með lífemi og lær-
dómum, sem ekki vom
Krists. En ævinlega risu
upp sannleiksvottar,
siðbótarmenn innan
kirkjunnar. Sumir þeirra
létu lífsitt i logum, en
Ijósið lifði eftir að
trúvillingabálin brunnu.
Nýjar aldir komu. Á 18.
öld og nokkmfyrr höfðu
hugmyndir andvígar
Ijósinu náð mikilli fótfestu
á Vesturlöndum og reis sú
alda hæst með frönsku
stjórnbyltingunni, enda
hafði kirkjan gengið á
mála hjá kúgurum og
arðræningjum hinna
örsnauðu stétta. Kirkjum
var þess vegna lokað,
tengsl ríkis og kirkju
rofin. Hróðugir menn
töldu „Guði steypt afstóliu
og Ijósið slökkt. En það
furðulegasta gerðist að
þráttfyrir þúsundfaldar
yfirsjónir kirkjunnar og
glapræði prelátanna hóf
sig Ijósið aftur upp úr
flóðöldu byltingarinnar og
trúvakning fór um Frakk-
land og kirkjumar opn-
aðar aftur. Ljósið hafði
sannað glæsilega lífsmátt
sinn, þótt „vinirnir“
svikju það og alda
byltingarinnar ætlaði að
færa það í kaf.
Enn líða ár og öld og
upp úr rússnesku
byltingunni hófst mark-
vissasta tilraun, sem gerð
hefur verið til að útrýma
kristinni trú, gerafjand-
samlega henni eina
fjölmennustu þjóðjarðar
með gamla sögu og gaml-
an kristinn menningararf.
Hérfór á sömu lund og
áður í Frakklandi, kirkja
Zar-Rússlands hafði
brugðizt og gengið til
hlýðni við þá, sem hún
hefði átt að segja til
syndanna. Síðan hefur
guðleysisáróðri sovjet-
valdhafanna
verið haldið áfram af
kraftifram á þennan dag
og kristnir söfnuðir þolað
margháttaðar ofsóknir og
þrautir, en hefur ljósið
slokknað? Er eftir
dapraður hörkveikur einn
kristinnar menningar
með Rússum? Rússneskar
hagskýrslur, sem ég hafði
í höndum fyrir nokkmm
árum og hafði raunar með
mér í för oíckar hjóna til
vikudvalar í Leningrad,
báru ótrúlegafregn af
þátttöku háskólaæskunn-
ar ogfaglærðra verka-
manna í kirkjulegum
afhöfnum, svo að undrun
mina vakti. Hér var reitt
hærra til höggs gegn
kristni en nokkru sinni í
sögu mannkynsfyrr, og
hefur e.t.v. aldrei sannazt
betur lifsmagn ljóssins,
sem enginn getur slökkt.
í húsi þínu loga í nótt og
loga næstu daga mörg Ijós,
jólaljósin. En þau slokkna
og hátíðarsvipurinn
hverfur afheimili þínu. Á
jólaboðskapurinn þá
ekkert erindi við þig
lengur? Á Ijósið, sem
aldrei deyr, að slokkna
þegar síðasta jólakertið
þitt er brunnið?
Hvers vegna segi ég að
þetta eina Ijós megi aldrei
slokkna þótt þúsund Ijós,
sem með björtum loga
brunnu, hafi daprazt og
dáið?
Vegna þess að enginn
talar eins og Kristur til
þess, sem dýpstum rótum
stendur í sál þinni. Vegna
þess að hann talar til þess
æðsta, bezta, sem í barmi
þínum býr. Vegna þess að
hann bendir þér á mark-
mið, sem þú getur enn
ekki náð en átt að ná í
eilífðinni bak við öll
jarðnesk ár.
Hvað heyrir þú á helgri
nótt, þegar hljótt er orðið í
húsi þínu og hjarta? Hvað
sér þú þá, þegar húmið
bannar þér heimsins sýn?
í húminu Ijós, sem aldrei
á að deyja. í helgiþögn
næturinnar það mál, sem
aldrei á að hljóðna.
Gleðileg jól.