Morgunblaðið - 30.12.1978, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 30. DESEMBER 1978
5
Nigcl Watson og Inga Bjarnason í lcikritinu The Exquisitors.
f^uiuEinmannaleiki
sjúkra og heilbrigðra
Gestaleikflokkur frá Bret-
iandi, Saga Theatre, mun halda
fimm sýningar á nýju verki, sem
nefnist The Exquisitors í
Norræna húsinu og verður sú
fyrsta kl. 9 fimmtudaginn 4.
janúar. Síðan verða sýningar á
föstudag kl. 9, laugardag kl. 5 og
sunnudaginn 7. janúar kl. 5 og 9.
Saga Theatre stjórna þau Nigel
Watson og Inga Bjarnason og
eru þau einnig flytjendur þessa
leikrits, sem hefur að undan-
förnu verið sýnt á leikferðum í
Wales, Skotlandi og Englandi,
eitt sýningartímabil í The
Institute of Contemporary Arts
í London og verður sent í langa
leikför um Evrópu seinni hluta
árs 1979.
Inga og Nigel Watson kynntu
blaðamönnum sýninguna og
leikflokkinn. The Exquisitors
fjallar um einmanaleik.
Einmanaleik þeirra sem þjóð-
félagið kallar „geðsjúka" og
samhengið við einmanaleik
þeirra sem taldir eru og telja sig
sjálfir „normal", að því er þau
útskýrðu. Einnig hvernig skort-
ur raunverulegra samskipta í
nánum persónutengslum, svo
sem í hjónabandi, getur við
ákveðnar aðstæður leitt af sér
þá óhugnanlega tíðu og alvar-
legu truflun sálarlífsins sem
kallast geðklofi. Textinn er á
íslenzku og ensku og settur
saman af línum úr verkum
amerísku skáldkonunnar Sylvíu
Plath og efni sem leikhópurinn
hefur spunnið upp. En eins og í
öðrum sýningum leikflokksins,
hefur sterkust áhersla verið
lögð á tjáningu með hreyfing-
um, söng og dansi.
The Exquisitors er tilrauna-
verkefni til lengri tíma. Verður
hluti af verkefnaskrá leikflokks-
ins næstu tvö sýningartímabil
og í stöðugri endurskoðun og
endurvinnslu. Hönnun leik-
svæðisins gerir aðeins ráð fyrir
59 sætum á hverri sýningu og
vegna þess hvers eðlis efni
sýningarinnar er, er hún ekki
talin við hæfi barna.
Um leikhópinn sögðu þau
Inga og Nigel Watson að hann
hefði orðið til í Reykjavík þar
sem flokkurinn frumsýndi sitt
fyrsta verk Fröken Júla Alveg
Oð, sem byggt var á leikriti
Strindbergs. Eftir að hafa sýnt
á Ítalíu árið 1977 fluttist
flokkurinn, til Chapter Arts
Centre í Wales sem nýtur
alþjóðlegrar viðurkenningar
sem meiri háttar miðstöð
nýskapandi leikhúsvinnu í Bret-
landi, og eru þar fimm aðrir
leikflokkar starfandi. Störfum
leikflokksins nú má skipta í
þrennt. Stjórnendurnir halda
fyrirlestra og hafa tíma í
raddbeitingu, hreyfingum og
spuna í listamiðstöðvum fyrir
Walesháskóla. Þá vinnur hópur-
inn með öðrum leikflokkum við
að setja upp sýningar með það
fyrir augum að setja á stofn
sérstakt umhverfisleikhús.
Merkust slíkra sýninga var
uppsetning á Woyzzek fyrir
Buchner með Pip Simmons
leikflokknum, er var sýnd á sjö
leiksvæðum innandyra og utan.
Á næsta vori hyggst Saga
Theatre undirbúa sýningu
byggða á ævi og starfi braut-
ryðjanda í rússnesku leikhúsi
Vsevolods Meyerhold í sam-
vinnu við Moving Being, sem
mun einn þekktasti margmiðla-
hópur í Evrópu.
Sýningar Saga Theatre
flokksins sjálfs eru byggðar á
þeirri hugmynd að leikarinn
sjálfur sé frumsköpunarkraftur
leikhússins. Er stefna flokksins
að skapa ný sýningarverk, sem
fjalla um efni sem eru ofarlega
á baugi. Verða sýningarnar til
við rannsóknir á margvíslegum
hliðum verkefnisins. Sagði Inga
sem dæmi að fyrir þessa sýn-
ingu hefðu þau Nigel Watson
eytt fjórum mánuðum í lestur á
öllu sem þau náðu í um geð-
klofning og 10 dögum inni á
geðveikrahæli, þar sem þau
ræddu við sjúklinga og lækna.
En virkni starfsins byggist fyrst
og fremst á stanslausum
tilraunum til þess að leysa úr
viðjum, útvíkka og þróa tján-
ingarhæfni rannsóknarsinnaðra
leikara á sviði hreyfingar, radd-
beytingar og tónlistar, sögðu
þau.
The Exquisitors er eitt af
þremur nýjum verkum, sem
leikflokkurinn hefur sýnt á
árinu 1978. Hin eru Smiles
Below Zero, og fjallar um
vandamál rússneskra andófs-
manna, flutt á rússnesku. Verð-
ur honum breytt og ferðast með
hann veturinn 1980 og 1981.
Þriðja leikritið er Last
Temptation, sem fjallar um
vistfræði og vandamál um-
hverfisverndar. Það varð nýlega
frægt í breskum blöðum vegna
málaferla, sem Breska dýra-
verndunarfélagið höfðaði gegn
flokknum fyrir „grimmúðlega
og illa meðferð“ á lifandi
gullfiski á sýningunni. Var Saga
Theatre sýknað af ákærunni. En
eins og Nigel Watson sagði, þá
væri nokkuð kaldhæðnislegt að
hópurinn hefði verið að reyna að
vinna að og kynna leiklist
undanfarin ár, og vakti svo
mesta athygli fyrir grimmd við
gullfisk.
Athugasemd við
sjónvarpsefni...
Reykjavík, 29. desember 1978.
Til Sjónvarpsins, Reykjavík.
I framhaldi af símtali okkar í
gær skrifa ég þetta bréf ef vera
mætti að það yrði til þess að
íslenska sjónvarpið vandaði sig
betur í efnisvali næst þegar sýnd
verður mynd um Rússland.
í fyrsta lagi skal bent á að
Sovétríkin eru ekkert venjulegt
ríki. Það er land þar sem stjórnin
hefur alræðisvald — algert. Það
ber ávallt að hafa í huga. Hvað
táknár það — alræðisríki? Það
táknar að stjórn Sovjetríkjanna
hefur algera stjórn á öllu, einkum
fjölmiðlum og upplýsingaþjónustu.
Frá sjónarhóli valdhafanna í
Sovjet var myndin frá Rússlandi,
sem sýnd var 26. des. sl. alveg
kjörin. Hún var sannarlega „fram-
leidd í Sovjetríkjunum“ og ég hygg
að sendiráð Sovjetríkjanna hér sé
harðánægt.
En það er ekki hamingja
Sovjet-valdhafanna sem ég ber
fyrir brjósti, heldur velferð fólks í
hinum frjálsa heimi og ég geri mér
ljóslega hugmynd um hve hættu-
legt það er að veita ranga ímynd
um Sovjetríkin. Ungt fólk sem séð
hefur myndina mun álíta að
Sovjetríkin séu gott og venjulegt
land þar sem fólkið njóti allskyns
lystisemda, frábærra leikhúsa og
þar sé fjöldinn allur af fögrum
kirkjum o.s.frv. Þeir hafa meira að
segja jólatré! Svo þetta er kristið
fólk! Það er alrangt. Það er það
ekki. Það biður enginn til guðs í
kirkjunum sem sýndar voru í
myndinni. Ríkisstjórnin bannaði
allt jólahald strax eftir byltinguna
og það var ekki fyrr en á fjórða
áratug aldarinnar sem leyft var að
setja upp jólatré og þá aðeins á
nýársdag. Á jóladag ganga menn
til vinnu sinnar eins og hvern
annan virkan dag.
Ef litið er til annarra hluta
myndarinnar kemur í ljós að
ekkert er sannleikanum sam-
kvæmt og í heild gefur hún afar
ranga hugmynd um lífið í Sovjet-
ríkjunum. Dæmi: Neðanjarðar-
brautirnar eru alltaf troðfullar af
fólki svo að sá hluti myndarinnar
hlýtur að hafa verið tekinn kl. sex
að morgni; í öllum búðum og
stórmörkuðum eru endalausar
biðraðir — nema þar sem miðlað
er kommúnistiskum áróðurs-
bæklingum. Jafnvel í skemmti-
garðinum (Luna Park), sem er
sérstæður fyrir Sovjetríkin, bíður
fólk í óratíma í röðum eftir
miðum. Það er næstum ógerningur
fyrir venjulega borgara að komast
í brúðuleikhúsin vegna þess' að
miðar eru illfáanlegir — en góðir
flokksmenn (apparatchiks) fá
ávallt miða þegar þeir birtast við
miðasöluna.
Líf venjulegs borgara í
Sovjetríkjunum er ekkert sældar-
brauð en í myndinni er kyrfilega
sneitt hjá að fjalla um erfiðleika
fólksins.
Tilurð hins frjálsa heims vekur
ugg hjá Sovjet-leiðtogunum því
lífið þar gerir Sovjetborgurum
kleift að bera kjör sín saman við
kjör þeirra sem við frjálsræði búa.
Því er það að valdhafarnir í
Sovjetríkjunum geta aldrei um
frjálst höfuð strokið á meðan hinn
frjálsi heimur blasir við augum
borgaranna og veitir þeim mögu-
leika á samanburði lífskjara sinpa
og þeirra. Þess vegna munu
valdhafarnir aldrei þola tilurð
hins frjálsa heims. Þeir munu
ávallt freista þess að eyða honum
með öllum tiltækilegum ráðum og
það ber að upplýsa fólk hér
rækilega um þetta atriði því dag
hvern á sér stað barátta við
Sovjetkerfið. Ekkert nema linnu-
laus andstaða getur veitt okkur
von um að halda okkar hlut.
Mynd sem þessi „Jólamynd í
Moskvu" er til þess fallin að grafa
undan frjálsu þjóðfélagi og hættan
var tvöföld þar sem henni var
valinn kjörtími í ríkissjónvarpinu
á jólum. Það þótti mér mesta
óhæfan.
Vladimir Romanov.
Sigur hjá Margeiri
en tap hjá Jóhanni
MARGEIR Pétursson vann
Tyrkjann Yrtseven í 8. um-
íerð Evrópumóts unglinga í
skák í Groningen í Hollandi
í gær. Hefur Margeir nú 4'/2
vinning.
Jóhann Hjartarson teflir á
heimsmeistaramóti unglinga
17 ára og yngri í Gent.
Tveimur umferðum er lokið
‘og hefur Jóhann einn
vinning. Hann vann Lopez
frá Colombíu í 1. umferð en
tapaði fyrir Skotanum
Motwani í 2. umferð. Báðar
skákirnar fóru í bið.
AR AMOT ASPILAKVÖLD
Sjálfstæðisfélaganna í Reykjavík verður fimmtudaginn 4. janúar kl.
20:30 að Hótel Sögu, Súlnasal.
★ Húsið opnað kl. 20:00
★ Ávarp: Geir Hallgrímsson, form. Sjálfstæðis-
flokksins.
★ Baldur Brjánsson skemmtir
★ Hljómsveit Ragnars Bjarnasonar leikur fyrir
dansi til kl. 1
★ Síðast var húsfyllir — tryggiö ykkur
★ Glæsileg spilaverðlaun, m.a. fyrstu verðlaun
karla og kvenna ferðir til Portúgal með
Úrval.
spilaspjöld í tíma
* Spilaspjöld afhent á skrifstofu Varðar í
Sjálfstæöishúsinu, Valhöll, Háaleitisbraut 1,
2. hæö, 2. 3. og 4. janúar á venjulegum
skrifstofutíma, símar 82963 — 82900.
Spilaspjöldin gilda sem happdrættisvinningur:
KEFLAVÍK — KAUPMANNAHÖFN — KEFLAVÍK
FLUGLEIÐUM
MEÐ
Geir
Hallgrímsson,
form. Sjálfstæðis-
flokksins
Hljómsveit
Ragnars
Bjarnasonar
Baldur
Brjánsson
Landsmálaféiagið Vörður,
samband félaga Sjólfstæöismanna í hverfum
Reykjavíkur