Morgunblaðið - 22.02.1979, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. FEBRÚAR 1979
35
Jens í Kaldalóni:
Opið bréf til Sighvats
Biörgvinssonar alþm.
hafnarframkvæmdir í Ölafsvík
eöa Grundarfirði. Landshöfnin í
Njarðvíkum hefur heldur ekki
staðið í vegi fyrir hafnarbótum í
Vogum, Keflavík, eða Sandgerði.
En sjálf drottningin Þorlákshöfn,
„er sveina seiðir og senatora
gamla veiðir", hún virðist engum
lögum þurfa að lúta. I nálægð
hennar skal allt lagt í dróma henni
til dýrðar. Þorlákshöfn verður að
standa á eigin fótum. Geti hún það
ekki án þess að undir hana verði
lögð þorpin á Eyrum og tveggja
miljarða brú, þá er hún of dýru
verði keypt. Hér verður afskiptar-
reglan að koma til en engin
óhappaverk. Hafnarígur er slæm-
ur kvilli. Blandist hann hreppa-
pólitík þá gengur flest úr skorðum.
Blandan sú hefur víða tafið
byggðaþróun lengri eða skemmri
Steindór Arnason
tíma þegar smáu sjávarþorpunum
reið mest á að standa sameinuð að
stórum verkefnum. Sjávarþorpin
að Eyrum hafa orðið harðast úti
allra þorpa á Islandi um sjálfstæð-
ar hafnarframkvæmdir. Orsaka-
valdurinn er hinn sjúklegi hafnar-
rígur samvinnumanna Arnesinga.
Það sem vel er
gert ber að þakka
Suðurgarður Eyrarbakkahafnar
er eitt þeirra verka. Hann verður
að telja nýung, steyptan á útskerj-
um til varnar áhlaðanda. Ég býst
ekki við að þungi áhlaðandans hafi
verið þekktur áður en verkið var
unnið. Þetta sannar að oft getur
vel tekist um stór verkefni þótt
nákvæmar, oft langtímarannsókn-
ir, hafi ekki verið nærtækar.
Byrjað var að steypa garðinn 1963
og verkinu lauk 1966. Nú lögðust
ráðamenn á garðinn eins og ormur
á gull í tug ára. Þá hlóðu þeir
grjótgarð ágætan út á Suðurgarð
og lokuðu austurenda hafnarinnar.
Nú er vestrið búið að vera opið upp
á gátt í 12 ár án þess að héraðs-
höfðingjar og háttvirt þinglið
kunngeri áform sín um að ganga
frá vestrinu á viðeigandi hátt, með
sterkum samskeytum við Suður-
garð. Síðan háum steyptum garði
að innsiglingu með tilheyrandi
hafnarhaus og vita. Garðurinn frá
hinum hafnarhausnum til lands
mætti sennilega vera hlaðinn úr
stórgrýti að hluta en um fram allt
nægilega hár og þykkur.
Samvinnustefnan með kaup-
félögin í fararbroddi hefur lyft
Grettistökum til örvunar útgerð
um landið þvert og endilangt. Alls
staðar þar, sem fólk settist að, var
komið kaupfélag eða útibú til að
fjármagna útgerð, kaupa fisk og
þjóna fólkinu, þótt hagnaðarvon
væri næsta lítil. Það var angi
vísinda en ekki kaupfélögin, sem
voru að telja eftir hafnarbætur í
Bolungavík, Súðavík og víðar. Þeir
þraukuðu vestra og njóta nú
ávaxta seiglunnar með stórbætt-
um höfnum. Það hefði þótt saga til
næsta bæjar hefðu kaupfélag
Eyfirðinga skipað Dalvíkingum og
Hríseyingum að færa útgerð sína
innfyrir Hörgárgrunn, vegna þess
að þar væri mun kyrrara. Arið
1920 söfnuðu Skagstrendingar 150
gjafadagsverkum til að smíða
bryggju á varakambinum innan
við Hólsnefið. Kaupfélag sam-
vinnumanna og Carl Berndsen
póstmeistari gáfu timbrið í búkk-
ana og sennilega sitthvað fleira.
Þessi smíði var vísirinn að síðari
hafnarframkvæmdum.
Samvinnustefnan verður að
hlynna að héraðinu sem heild. Nú
er sveitin grösuga og þorpin
svipuð að mannfjölda. Öll sjávar-
þorp eiga sama rétt til hafnarbóta.
Viðundur vísindanna hugðust
fækka þorpum og smala mann-
fólkinu til landshafnanna. Búend-
ur þorpanna tóku málin í sínar
hendur og hudsuðu vísindin eftir-
minnilega. Samvinnustefnan
hefur um allt land staðið fast með
fólkinu um að mega ráða búset-
unni. Ég trúi því trauðla að sam-
vinnumenn Árnesinga skerist úr
leik. Það er engin samvinnustefna
að mismuna sínu fólki eftir hrepp-
um.
Það er ekkert einkamál fárra
hafnarmál sjávarþorpanna. Þeir
sem sækja sjó og vinna að sjávar-
afla geta kinnroðalaust krafist
fyllst öryggis og hagræðingar við
sjósókn og vinnslu aflans. Eyrar-
bakkabugur er mikið fiskimið.
Hann er ykkar sjór vegna nálægð-
ar og fornar hefðar. Hlutur Eyra
úr honum er orðinn hættulega
smár, vegna lélegra hafna. Síldar-
verkun er eins sjálfsagður at-
vinnuvegur að Eyrum eins og í
Þorlákshöfn eða Grindavík.
Vonandi verður nýja ríkis-
stjórnin áhugasamari um hafnar-
mál Eyrbekkinga og Stokkseyr-
inga en sú stjórn sem yfirgaf
þjóðarskútuna.
Bestu óskir um auknar hafnar-
bætur á næstu árum, heimaland-
anir og góð aflabrögð.
Kærar kveðjur.
Steindór Árnason.
Ég má til með að senda þér
fáeinar línur Sighvatur minn, útaf
hinni ágætu grein þinni í Dagblað-
inu 11. janúar s.l. Ekki þarf að því
að spyrja, að vel ertu skýr og
greindur strákur, svo sem þú átt
enda kyn til, og ekki síður því til
að dreifa, að tápmennska er í
ykkur flokksbræðrunum Vilmundi
Gylfasyni og þér, og það hefur
heldur aldrei verið, að ekki væri
eitthvað hnjóðað í þá pilta, sem
eitthvað vilja fæti sínum framar
stíga því fastbundna spori, sem
almennt sér duga lætur meðal-
hennskuna í framvindu ferðar um
hinn pólitíska ólgusjó.
Ég skil satt að segja ekkert í
þessum meðstjórnarsveinum ykk-
ar kratanna, að vera með þessar
ýfingar útí þessar efnahagstillög-
ur ykkar, mér sýnast þær þó einna
líklegastar til að bera uppi til
árangurs eitthvað af því synda-
flóði, sem líklega er að drekkja
öllu okkar mannlífi hér í þessu
landi9 En líklega hef ég þó fundið
lausnina á þessum fjanda, en hún
er sú, að þessar tillögur ykkar eru
taldar alltof raunhæfar, og skera
sig svo úr öllu því drullukökumalli,
sem undanfarna áratugi þróast
hefur og innlifað eru orðið í allra
huga — sem sé: að lofa ómöguleg-
um hlutum — að ljúga fyrst og
svíkja svo, og þora aldrei að
kannast við yfirsjónir sínar eða
misgerðir.
En það var nú raunar, að með
þessari ágætu grein þinnl fylgdi
þessi skínandi mynd af dilk-
skrokkum og kartöflupokum, með
þeim einstaklega kærkomnu vís-
indum um það sen þú kallar
„ábatasaman atvinnurekstur",
hvernig hægt væri að höndla þessa
ágætu vöru sér til ábata og bættra
lífskjara, sem sé að kaupa þessa
vöru á niðurgreiddu útsöluverði og
selja hana svo sama aðilanum
aftur á því verði, sem bændur eiga
að fá. Væri þá hagnaðurinn af
hverju kjöttonni hvorki meira né
minna en kr. 446.750.00. Nú, ég
flaug þarna á stað með hagnaðar-
vonina í bak og sölumennskuna í
fyrir þar til ég allt í einu snar-
stoppaði við þá spurningu, hvar ég
fyndi svo vitlausan mann, sem
keypti af mér hornfreðið dilkakjöt
orða- og umtalslaust, á því verði
um hávetur í tonnatali, sem bænd-
ur eiga að fá fyrir það. Nú sorg-
mæddur af vonbrigðum sýndist
mér sem þú hefðir verið að draga
mig á tálar, og fór ég þá að snúa
huga mínum að mjólkurbransan-
um, en ekki hafði ég þar um lengi
þenkt, þá í ljós kom, að einnig þar
fylgdi nokkur böglull skammrifi —
það semsagt kostaði okkur nokk-
urt fé og fyrirhöfn að ná í þessa
mjólkurpakka, svo ég eiginlega
gafst upp á þessu. En sem það
rann upp í vitund minni, að þetta
væri ekki eins auðvelt og þú virtist
vera láta, þá eins og rann upp fyrir
mér annað ljós, sem sé það, að
óttalega fábjána hafði nú þessi
blessuð þjóð okkar kosið til þess að
ráða málum sínum á alþingi í
síðustu kosningum. Ekki held ég
nú að nokkur maður hafi látið sér
detta í hug, að þessir nýkjörnu
fulltrúar sameinuðu krafta sína í
jafn augljósri vitfirringu og þessu
niðurgreiðslukerfi á vöruverði, og
því síður að þið mýnduð hafa geð í
ykkur til að spila svona með
aumingja fólkið, sem tyllti ykkur
til valda uppí glóðvolga þingstól-
ana, og ég lái þér það ekki,
Sighvatur minn, þó þér blöskri nú
hvað mikla glópsku þú hefur gert
og flokkur þinn allur, eða var bara
nokkuð verra þetta húllum hæ,
sem þeir voru að dúlla með þarna í
fyrravetur, þarna í íhaldsstjórn-
inni, og sem þið svo gjörsamlega
ætluðuð að springa útaf, allir
okkar vinstri menn, eða hvernig
hefur þú hugsað þér að minnka
þessar niðurgreiðslur aftur, þó
ekki væri nema í það að útsölu-
verðið yrði ekki miklu lægra en
það sem bændurnir eiga að fá. Nei,
Sighvatur minn, það var nefnilega
ekki frestur á öllu bestur í haust
þegar þið tókuð þessa vitlausustu
skattheimtu- og niðurgreiðslu-
ákvörðun, hún á eftir að verða
þröskuldur á stjórnarfarsveginum,
ef ekki ykkar — þá annarra. Þetta
er n.l. ekki það rétta ráð til að
lækna verðbólguna.
Að afsaka ykkur, þessa stóru
sigurvegara í kosningunum s.l.
vor, eftir að hafa sóað öllum
bjargræðistíma ársins, sumrinu, í
kjaftagang og óráðsíu, þegar allir
aðrir landsmenn stóðu kófsveittir í
sinu brauðstriti, eins og vera ber,
komið haust og enga tuggu heyjað,
að nú væru komnar svo gott sem
hinar pólitísku veturnætur og
engin tugga af viðreisnarathöfn-
um ykkar komin í hlöðu, að hlaupa
þá í fljótræðislegar bráðabirgða-
aðgerðir, og hafa enga hugmynd
um nokkra minnstu framtíðar-
lausn á neinum þeim vanda, sem
þið þó marghátíðlega lofuðuð að
leysa framúr, bara ef þið fengjuð
völdin.
Auðvitað lýst öllum vel á þá
draumsýn Lúðvíks vinar okkar að
auka framleiðni og nýtingu alls
afla til bættrar afkomu, en ég held
að það geti aldrei orðið nema
eðlileg og sjálfsögð þróun, það er
ekki nein skyndilausn á fyrirliggj-
andi vanda, og eitthvað af því
hlýtur að þurfa upp í þá 3 millj-
arða, sem það á að kosta, með
vöxtum og vaxtavöxtum o.s.frv.
Það er því vel sagt hjá flokks- -41
bróður þínum í beinni línu
dögunum, að sú kaka þyrfti að
bakast áður en skipt væri. Nú er
ekki svo að skilja, að ég meti ekki
Lúðvík mikils síðan hann sérstak-
lega svo giftusamlega túlkaði
vandamál okkar bænda fyrir kosn-
ingarnar í vor sém leið, því þar var
virkilega kominn sá foringi, sem
okkur vantaði bændurna, og mér
kemur það á óvart, ef hann stend-
ur ekki við þau stóru orðin gamli
maðurinn, og þá veit ég ekki síður,
að þú verður ekki sístur til að ljá
honum lið, enda sem þegar byrjað-
ur ert að benda okkur á leiðina
með kjötskrokkana góðu sem eina
úrlausn okkar mála, þótt bölvans
þyki mér vera þröngar dyrnar til
að afsetja þá til mikils ábata, —
enda sem manni sýnist þetta í
hnotskurn hin dæmigerðasta
hringavitleysa þeirra manna, sem
sjálfum sér og öðrum telja trú um,
að einir séu af guði best gerðir til
að endurreisa margrotið og snar-
vitlaust hagkerfi okkar úr öskustó
þeirra hlóða, sem allir okkar
angurgapar hafa kynt í, landi og
þjóð til hinnar mestu óraunhyggju
og vansæmdar. Því ef enginn hefði '*■
skapað þennan vanda, þyrfti held-
ur ekki að leysa hann. Nú, en vel
eru þeir gerðir blessaðir, enginn
efast um það, en hitt vita allir, að
þið getið aldrei staðið við stóru
orðin, án þess að það komi við
kaunin á einhverjum, einfaldlega
af því að það getur því miður
enginn, en að þið búið til marg-
faldan vanda, fram yfir það sem
fyrir var, hefði, tel ég, fæstir
trúað.
Jæja, vinurinn, — ég nenni nú
ekki að skrifa þér meira núna, þótí
margt fleira mætti um við þig
spjalla, en vona þú fáir þér gadda-
skó góða á stjórnsýsluhálkunni,
svo þú rennir ekki afvega á þeirri
farsælu braut, sem Guð og gæfan
hefur búið þér til allra góðra
verka, og þá ekki síst okkur smá-
bændunum til handa.
Margblessaður alltaf.
Jens í Kaldalóni.