Morgunblaðið - 24.02.1979, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. KEBRÚAR 1979
VIÐSKIPTI - EFNAHAGSMÁL - ATHAFNALÍF
Umsjóni Siííhvatur Bliindahl.
Minnkandi markaðs-
hlutdeild Dana
í skipasmíðum
IUutdcild Dana í skipasmídum
hcimsins minnkaði á s.l. ári niöur
í 27r miöað við 2,6% 1977 og 3,1%
áriö 1976 að því er haft cr eftir
formælenda þeirra í Kaupmanna-
hiifn í vikunni.
Formælandinn sagði að aðal-
ástæðan fyrir þessari minnkandi
hlutdeild Dana væri aukin sam-
keppni frá Suður-Kóreu,
Singapore, Brasilíu og Taiwan.
Vegna þessarar þróunar hefur á
undanförnum árum þurft að segja
upp verulegum fjölda starfsfólks
eða um sex þúsund manns síðan
1975. í lok ársins 1978 lágu fyrir
pantanir hjá dönskum skipasmíða-
stöðvum um smíðar á 50 skipum
um 644 þúsund DW tonn, og er þar
um 25% minnkun frá síðasta ári
að ræða.
Boeing 717 verður sívinsælli hjá stóru flugfélögunum enda voru
pantaðar 82 vclar á síðasta ári.
Metár hjá flugvélaframleiðendum:
700 farþegaþotur
pantaðar á s.l. ári
- Boeing langstærsti framleiðandinn
A síðasta ári voru pantaðar
fleiri farþegaþotur hjá flugvéla-
framleiðendum víðs vegar um
heiminn en nokkru sinni fyrr eða
rúmlega 700 að verðmæti rúm-
icga 17 milljaröa dollara eða sem
nemur um 5500 milljörðum ís-
lenzkra króna.
í þessum tölum eru þó aðeins
| taldir þeir aðiiar sem nota ætla
þoturnar eingöngu til farþegaflugs
í áætlun. Eftir er þá að teija um
200 þotur sem fyrirtæki og ein-
staklingar hafa pantað, sem eru að
verðmæti um 5 milljarðar dollarar
eða um 1600 milljarðar íslenzkra
króna eða samanlagt allar þotur
sem pantaðar voru á s.l. ári að
verðmæti um 22 milljarðar dollara
sem svarar til um 7000 milljarða
j íslenzkra króna.
Efstir á lista flugvélaframleið-
enda eru Boeingverksmiðjurnar
sem á s.l. ári fengu um 465
pantanir að verðmæti um 11.5
milljarðar dollara eða um 3700
milljarðar íslenzkra króna. —
Pantaðar voru 82 Jumbo 747 þotur,
128 af miðstærðinni 727, 135 stutt-
ar 737, 80 af nýju 767 fram-
leiðslunni og 40 litlar 757.
Næstir á eftir Boeing koma
McDonnell Douglas-verksmiðjurn-
ar sem á síðasta ári fengu alls 110
pantanir, 45 DC-10 breiðþotur og
65 litlar DC-9 þotúr að verðmæti
um 2,5 milljarðar dollara eða um
800 milljarðar íslenzkra króna.
I þriðja sæti eru bresku
Lockheed-verksmiðjurnar sem
fengu pantanir í 22 TriStar vélar
að verðmæti yfir 1 milljarð dollara
eða um 320 milljarða íslenzkra
króna.
Sænskir ráðgjafar Karnabæjar ásamt arkitekt nýju verksmiðjunnar, f.v. Jan Davidson, Hans G. Fernstedt
og Ingimar Ilaukur Ingimarsson hjá Vinnustofunni Klöpp hf. Á milli þeirra er teikning af skipulagi
einnar framleiðsluhæðar í hinni nýju verksmiðju Karnabæjar sem hefur starfsemi í ágúst næstkomandi.
Ljósm. Mbl. Kristján.
Ný fataverksmiðja Karnabæjar:
Framleiðni fyrirtækis-
ins eykst um 30%
Tveir sænskir ráðgjafar á sviði
fataframleiðslu dvöldu fyrir
skömmu hjá Karnabæ og unnu að
undirbúningi opnunar nýrrar fata-
verksmiðju Karnabæjar. Það voru
þeir Jan Davidson og Hans G.
Fernstedt, en Jan hefur í átta ár
aðstoðað Karnabæ og veitt ráðgjöf
varðandi tæknileg atriði í fram-
leiðslu fatnaðar. Þeir tvímenning-
arnir hafa séð um skipulagningu
nýju verksmiðjunnar sem verður
við Dragháls og lagt á ráðin með
tækjakaup í hana. Gefum þeim nú
orðið:
— Þegar Karnabær flytur fata-
framleiðslu sína í nýju verksmiðjuna
við Dragháls í ágúst tekur fyrirtækið
stórt skref fram á við því þá mun
framleiðnin aukast um 30 af hundr-
aði. Þessi aukna framleiðni næst
með stækkun verksmiðjunnar,
nýjum fullkomnum tækjabúnaði og
samræmingu ýmissa þátta hjá
Belgjagerðinni og fataverksmiðju
Karnabæjar. Nýja verksmiðjan
verður um 2400 fermetrar að flatar-
máli á þremur hæðum, en möguleik-
ar eru á enn meiri stækkun. Á þriðju
hæð verða skrifstofur og mötuneyti,
á annarri hæð verða sníðaherbergi
og öll fatasaumun, og á jarðhæð
verða fatapressun og vörugeymslur.
Alls munu 105—110 manns starfa á
framleiðslusviðinu, en nú starfa þar
um 80 manns.
— Nýja verksmiðjan verður búin
nýjustu tækní sem hægt er að fá
fyrir verksmiðjur af þessari stærð.
Sjálfvirkni verður komið við eins og
kostur er.
— Það hefur verið athyglisvert að
fylgjast með vextinum hjá Karnabæ
í’ gegnum árin. Fyrst störfuðu sjö
stúlkur að framleiðslunni og afkast-
aði hver þeirra um einum jakka á
dag. Verksmiðjan hefur stækkað og
framleiðnin er orðin um fimm jakk-
ar á stúlku á dag og eru það afköst á
heimsmælikvarða, ef ekki gott betur.
— Að öllu jöfnu hefur fyrirtækið
verið vel á varðbergi gagnvart öllum
nýjungum í tækni og á hverjum tíma
verið í „takt“ við kröfur hvers tíma.
Þannig hefur buxnaframleiðsla
fyrirtækisins náð fram um 60%
framleiðniaukningu frá því að hún
fór fyrst af stað. Afköstin í buxna-
framleiðslunni eru nú á heimsmæli-
kvarða eða um einar buxur á fram-
leiðnieiningu á hverjum 20 mínúturn.
— Þróun mála hjá Karnabæ sýnir
vel hvað hægt er að gera í íslenzkum
iðnaði, sé réttra ráða leitað. Þetta
fyrirtæki hefur verið reiðubúið til að
fjárfesta og að fylgjast með kröfum
hvers tíma á tæknisviðirru. Það hefur
stækkað með ráðum og dáðum
starfsfólks þess. Þá hafa for-
stöðumenn fyrirtækisins að jafnaði
sýnt mjög jákvæða hugsun og á það
ekki sízt sinn þátt í velgengni
Karnabæjar. Einnig hefur allur
starfskraftur verið valinkunnur og
því í heild um mjög samhentan og
hæfan starfskraft að ræða, en það
skiptir miklu máli.
— Velgengni Karnabæjar er ekki
sízt athyglisverð þegar aðbúnaður
íslenzks iðnaðar er hafður í huga.
Iðnfyrirtæki hér á landi búa við allt
önnur og verri kjör en iðnfyrirtæki á
Norðurlöndunum og t.d. í Englandi.
En sé réttur hugsunarháttur við-
hafður er ýmislegt hægt að gera.
Þeir Jan og Hans hafa verið
fyrirtækjum í 22 löndum til ráðgjaf-
ar. Sögðust þeir ekki hafa tekið þátt
í verkefni þar sem eitt fyrirtæki
tæki jafn stórt skref fram á við og
Karnabær gerði með hinni nýju
fataverksmiðju sinni, þegar stærð
markaðarins og hin harða sam-
keppni væri höfð í huga. Hér væri
verið að stíga risaskref.
Ekkert lát virDlst vera á
sltrmri stlklu Banáarlkjadoll
ars þrátt lyrir ýmsar aAgerðir
sem stjárnin I Washlnuton
hefur hrint I Iramkveemd og
að mati sárfrmðinga eru ekkl
líkur til þess að Carter takist
að styrkja stdðu dollarans elna
ott ffskileat vffrl fyrr en líða
tekur á árið.
Aóalfundur Stjórnunarfélags íslands:
Gróskumesta ár
í sögu félagsins
HÖRÐUR Sigurgestsson fram-
kvæmdastjóri fjármáiadcildar
Flugleiða h.f. og nýráðinn for-
stjóri Eimskipafélags íslands var
kosinn formaður Stjórnunarfé-
lags Islands á aðalfundi þess
fyrir skömmu en fráfarandi for-
maður félagsins er Ragnar
Halldórsson forstjóri íslenzka
álfélagsins.
Það kom fram í skýrslu stjórn-
ar sem Ragnar flutti að s.l. ár er
það gróskumesta í sögu félagsins.
Teknar voru upp margar nýjung-
ar í starfinu, svo sem að standa
fyrir námsstefnum, en það
fundarform er nokkurs konar
samhland af ráðstefnu og nám-
skeiði, og svipar til þess sem á
erlendum tungum nefnist
„scminar“. Á námsstefnum cru til
umfjöllunar sérhæfð, fagleg efni
sem oft á tíðum höfða til
afmarkaðs hóps stjórnenda. Á
vegum Stjórnunarfélagsins voru
haldnar þrjár slíkar náms-
stefnur.
Um áramótin urðu nokkuð sterk
tímamót í sögu félagsins en þá
keypti það sitt fyrsta húsnæði að
Síðumúla 23. Er þar um að ræða
rúmlega Va þriðju hæðar hússins
en á móti félaginu keypti Blaða-
mannafélag íslands hinn hluta
hæðarinnar. Áætlað er að flytja í
hið nýja húsnæði með vorinu en
gera þarf nokkrar smávægilegar
breytingar þar á. — Að sögn
forráðamanna félagsins hillir nú
undir þann draum félagsmanna í
gegnum árin að koma á fót
stjórnunarmiðstöð.
Þá kom fram í skýrslu Ragnars
Halldórssonar um starfið á s.l. ári
að það hafi einkennst af þeim
sviptingum, sem áttu sér stað
vegna tvennra kosninga, harðrar
kjarabaráttu og þeirra efnahags-
vandamála, sem Islendingar hafa
átt við að etja. Þessar sviptingar
hafi valdið því að sveiflan í þjóð-
félaginu var öflugri og atburða-
rásin örari en svo, að tekist hafi að
stýra í æskilegustum farvegi þeim
þáttum þjóðfélagsins sem mikil-
vægast er að vel sé stjórnað.
Hin öfluga sveifla samfélagsins
hafi með ýmsum hætti ýtt undir
frumkvæði og athafnagleði
einstaklinga. Viljipn til að finna
betri úrlausn þeirra vandamála
sem við sé að etja hvetji menn til
að gera betur og hafi þetta komið
berlega í ljós í mikilli þátttöku
félagsmanna í starfi félagsins.
Ráðstefnur og námsstefnur og
aðrir fundir félagsins hafi verið
fjölsóttir, þátttaka í námskeiðum
verið mjög góð og mörg þeirra
verið fullsetin.
Þessi hagstæðu skilyrði hafi
ásamt öðru orðið til þess að
fjárhagsleg afkoma félagsins á
árinu var mjög góð, gerði mögu-
legt að markmið þess að eignast
eigið húsnæði yrði að veruleika.