Alþýðublaðið - 28.02.1931, Blaðsíða 2
e
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Lækkiro tolla ð naDðspiavðr«m.
Afnðm skatts af lðgtekjom og lækkno skatts
at mlðliingstekjnm.
Hækkuii hðteknaskatts og eignaskatts.
fej t ■ ———-
Frumvörp og^tillögnr Haralds Gnðmnndssonar.
fitaaldssubk
I
eöa atvlnnubætur ?
1. Talandi tölur.
Ranglæti þa‘ð, sem alþýöan er
íbeitt í þvi, hvernig tekna ríkis-
íns er aflaö, er geysimikið. Há-
tekju- og eigna-mönnum er hlíft
við réttlátum skatti, en pening-
arnir eru píndir undan blóðugum
nöglum þeÍTra, sem éngan afgang
ftiafa, en ganga á mis fjölda af
gæðum lífsins, sem unt væri að
veita þeim, ef jöfnuður ríkti. Þau
sannast átakanlega orðin um. að
þeim, sem heíir, muni gefið verða
og haíin hafa gnægð, en frá
þeim, sem ekki hefir, Bsani tekið
verða jafnvel það, sem hann hef-
ir. Skal hér sýnt dæmi þess,
hvernig tolla- og skatta-löggjöf-
in lætur ranglætið þróast.
Árni og Bjarni eiga báðdr
he:ma hér í Reykjavík. Þeir hafíi
hvor um sig fyrir 5 manna fjöl-
Bkyldu að sjá, að þeim sjálfum
meðtöldum, en , munurinn er sá.
að Árni' hefir að eins 3 þúsund
kr. í ársíekjur, en Bjarni 15 þús-
und kr. Arni grei'ðir 3 kr. í tekju-
skatt, en urn 300 kr. í toila af
nauösynjum sínum á ári. Samtals
303 kr. Það er 10,1$o af tekjum
feans. Bjarni greiðir 732 kr. í
tekjuskatt, og ef hann lifir jafn-
spar'ega og Árni', þá getur hann
á sama hátt komist af með að
greiða 300 kr. í tolla. Það er
samtals 1032 kr. eða tæplega
6$ o/o af tekjum hans. Þannig
verða 5 fjöiskyidur, hver með 5
manns og 3 þúsund kr. tekjur,
■feins og Árni hefir, þ. e. 25 menn.
sem allir til samans verða að lifa
Landráð átgei'ðarmanita.
í viðbót við þá togara, sem
oefndir voru í fyrra dag að bú-
áð væri að binda, eru kamnir
Þórólfur og Aii.
Mæit er að ölafur Thors hafi
farið suöur í HafnaTfjörð og
komið því til leiðar við útgerðar-
menn þar, að þeir stöðvuðu tog-
arana, ;sem tilbúnir voru tii sait-
fisksveiöa, og eru hafnfirzku út-
gerðamxennáirnir hættir við að
láta þá fara fyr en að sögn 20.
marz. Var búið að skipa saiti út.
í þessa togara, en salthru var
sJdpað upp aftur.
Heyrst taeiff að, útgerðartmenn
hafi verið búnir að samþykkja
að byrja ekki vei'ðar í salt fyr
en 1, marz, en að nú eftir helgina
Ixa-fi nokkrir iandráðamenn í
á 15 þúsund kr. tekjum eða jafn-
miklu og Bjarni hefir handa sinni
einu 5 manna fjölskyidu, að
greiða 1515 kr. í tolla og tekju-
skatt samanlagt, en Bjami slepp-
ur með að greiða að eins 1032
kr. Með öðrum orðum: Af sömu
upphæð eru teknar 1515 kr. í
tolla og tekjuskatt þegar 25
rnenn verða að iifa af henni, en
að eins 1032 kr. eða 483 . kr.
minna þegar a'ð eins 5 menn
njóta hennar allrar.
Haraldur Guðmundsson flytur
á alþingi frumvarp um tekju- og
eignaiskatt, annað um fasteigna-
skatt og hið þriðja um lækkun
kaffi- og sykur-tolls. Jafnframt
flytur hann breytingartillögur við
hið sameiginlega íhalds-„Fram-
aóknar“-frumvarp stjórnariamar
um verðtoll. Miða írumvörpin og
tillögm'nar öll að því að lækka
tolla á nauðsynjavöxum, — vör-
um, sem aimenningur getur ekki
án verið —, fella niður skatt af
lágtekjum og lækka skatt af
miðlungstekjimx, en hækka' í (þfesis
stað skatt af hátekjum og sér-
stakiega af miklum eignum.
I Vdð flutning málsins á alþingi
; bénti H. G. m. a. á hve misréttið
! er mikið í tolla-. og skatta-lög-
' gjöfinni með því að tilfæra dæmi
í það um Árna og Bjarna, sem
| isýnt er hér að framan.
i I næstu blöðum verður nánar
skýrt frá tiilögum H. G. til þess
að draga úr miisréttinu.
þeirra hóp (því vægara er ekki
hægt að kalla þá) lamið það
fram i félagi togaraeigenda, að
hefja ekki veiðarnar í isalt fyr
en 20. marz. Þeir, sean mestu
ráða í útgerðarmannafélaginu.
eru þeir ólafur Thors og Jón
Ólafsson, sem eins og kunnugt
er báðir eru aðaleigendur stærstu
fisksölufélaganna. Hyggjast þeÍT
með þessu að vinna tvent:
Hækka vierð á spekulatxonsfiskj
' þeim, er verzlanir þeirra komast
yíiir, og að þrengja kos'i verka-
lýðsins enn meix en orðið er tmeð
því að svifta hann atvinnunni.
Og þeíta á sjálfri hávertíðinni.
þegar mest er von aflauppgripa.
En það, sem þeir koma fyrst
og fremst til lefðar með þessu, er,
aö opna augu. á almenningi fyrir
því, að nauðsynlegt sé aö þjóðin
eigi sjálf þessi aðalframleiðslu-
tæki — togarana, en rekstur
Það hefir verið skýrt frá því
hér í blaðinu, hvernig hinair
elskulegu íhaldssálir í meárihluta
bæjarstjórnarinnar reyndu að
kenna peningaleysi um að ekki
hefir verið hafist handa í at-
vinnuhótamá’inu, og hvernig við
Alþýðuflokksmenn þax fluttum
tillögu um að leátað yrði eftír
60 þús. kr. láni hjá bönkunum
þegar í staðl, til atvinnubóta, tii
þess ekki yrði hægt lengur aö
hafa þá viðbáru, að ekkert væri
hægt að gera fyrir féieysi. Ef í-
haldsmennirnir hefðu greitt þeirri
tillögu atkvæði, hefðu þeir þaT
með sýnt að ]>eir vildu atvinnu-
bæturnar, en þessar 60 þús. kr.
var nægilegt fá til þess að bæta
200 rnanns við í baiiarvinnuna í
mánuð (með þeim stutta vinnu-
tíma, sem unnið er í • henni um
þe'.ta ieyti árs). Þegar svo þessir
200 hefðu verið komnir í vinnu,
befði mátt sjá hver þörfin var
fyrir að bæta enn þá vi'ð mönn-
um. Það voru líka nóg ráð óður
en mánuðurinn var úti a'ð fá
meira fé til þess að halda vinn-
unni áfram ef þörf gerðist
En þeir vissu ofboð vel ihalds-
mennirnir, að bærinn hefði þegar
geíað fengið þessar 60 þús. kr.
(enda getað sstt 200 manns í
yinnu, í viðbót án þess að fá sér-
staklega 60 þús. krónur til þess).
Og þeir vissu líka vel, að j>eir
með því að gre'ða atkvæði á
móti tillögunni unnu í óþökk
medri hluta allra bæjaimanna.
Þess vegna hliðruðu þeir sér hjá
því að greiða beint atkvæði á
móti, með því að vísa tillögunni
til nefndar, sem þó var sama og
drepa hana. En þeir gerðu það
í þeirri von, að almenningi yrði
síður ljóst hvað þeir voru að
gera.
En þar mun ‘þeim hafa skjátl-
ast, því a’menningur skilur of-
boð vel hvað þeir voru að gera:
Að þeir voru með þessu að
hindra 200 verkamenn frá því
að fá vinnu (sem þeir þó eiga
heimtingu á að fá) og þeir hindr-
uðu að linuð væri neyð mörg
þúsund manna hér í borginni, af
því þeir voru hræddir um að ein-
bver hluti af þessum 60 þús. kr.
yrðí tapað fé fyrir bæinn og það
yrði með tímanum tekið með út-
svörum af nokkrum sterkríkustu
efnamönnum bæjarins. Það var
fyrir þessa fáu ríku menn að
þeir greiddu atkvæði móti þvi
að 200 manns fengju vinnu. Þeir
vita, ihaldsmennhTár í bæjar-
þeirra og atvinna almennings sé
ekki há'ð eigingirni eða duttlung-
um einstakra stórspekúlanta.
stjórninni, að þeir fáu riku mum
þeim gerðir þeirra, en halda hin»
vegar að almúginn sé alt af jafn
sauðsvartur og í gamla daga
þegar verkalýðurinn var hvorkj
félagsbundinn né hafði skipulögð
samtök.
Það hefir margoft verið sýnt
fram á það hér í bia'öinu, hvaða
gagn sé að atítínnubótum: Þau
verða fleirum til góðs en Jxeim,
sem fá atvinnuna: Þær verðe
fyrst og fremst öllum verkalýð
til gagns, en því na:st einnig mikl-
um hluta af milhstéttinni, iðnaö-
armönnum og kaupmönnum, en
engum til tjóns, nema ef til vill
örfáum a^ðmönnum, sem kann
ske þurfa að borga eitthvað
hærra útsvar. Og þó er ekki einu
sinni víst að til þess komi, að
þessir fáu au'ðmenn þurfi að
borga neitt meira. En það er
samt af ótta við þetta, að bæjar-
stjórnaríhaldið, Einar Amórsson,
Jakob Mölley Guðmundur J6-
hannsson, Guðrún Jónasson og
hinir fjÓTir íhaldsfulltrúarniT
greiða atkvæði á móti atvinnu-
bótunum, alt út frá þeirri hugsua,
að þeir fáu riku muni skilja og
muna, en þeir mörgu snauðu ekkí
skilja neitt hvað fram fór, en
hafi þeir haft glóru um það, þá
verði þefcr búnir að gleyma þvi
um næstu kosningar þegar íhaldr
ið þurfi á þeim að halda, og frú
alþingiismaður Guörún Lárusdótt-
i:r kemur til þeirra með alt guðs-
orðið.
Hvað miki'ð af þessmn 60 þús.
krónum gat komið til mála að
tapaðist? Langlíklegast ekkí
stærri hluti en bærinn verður að
láta úti í auknum fátækrastyrk
fyrir bragðið, með öðmrn orðum
ekki neitt. En undir engum kring-
umstæðum meira en helmingux-
inn af því fé, ssfm fyrir óstjórn
og sukk í fjármálastjóm Jóns
Þorlákssonar tapaðist á þessuaj
tveim lyfsölum, Petersen og
Christensen, sem nefndir voru í
blaðinu í gær.
„óstjórn og súkk í fjármálum*
vill íhaldið ekki. Það kallar ó-
stjórn og sukk að verja 60 þús»
krónum tíl atvinnubóta, en höf-
uðmálgagn þess, Morgunblaðið.
hefir aldrei minst á þegar 70
þúsundum yar stolið frá Bruna-
bótafélaginu, nema þegar þaö var
að reyna að breiða yfir þegar
Alþýðublaðið var að Ijósta þvf
máli upp.
ól. Friðriksson.
Knattspyrnufélag Reykjav'kur
biður félagsmenn að athuga, að
æfing verður í kvöld kl, 8—9, en
í þess stað fellur æfing niður í
fyrra málið. Hlaupæfing r’er&ur
á morgun kl. 2Vs-
T©®hií; asteppil,