Morgunblaðið - 03.03.1979, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. MARZ 1979
13
Árni Árnason rekstrarhagfræðingur:
Afnemið 44. og 45. grein skattalaganna
í síðustu viku urðu nokkur
skoðanaskipti milli forsætisráð-
herra og tveggja þingmanna Sjálf-
stæðisflokksins um 44. og 45. grein
laga um tekju- og eignaskatt, sem
tóku gildi nú um áramótin.
Morgunblaðið gerði þessu máli all
ítarleg skil og birti m.a. bæði 44.
og 45. grein orðréttar. Efni þeirra
er þó það flókið, að flestir eru
jafnnær eftir lestur þeirra. Nokk-
ur hjálp er hins vegar af útskýr-
ingum Ólafs Nilssonar lögg. end-
urskoðanda, sém frásögn Morgun-
blaðsins endar á, er hann segir, að
greinarnar skerði fyrningar
þeirra aðila, sem fjármagni eignir
sínar með lánum.
Þótt þessar greinar tengist
fyrningum, er í reynd verið að
gera annað. Af skuldum aðila í
atvinnurekstri, sem standa á móti
fyrnanlegum eignum, er árlega
ráðgert að reikna atvinnurekstri
til tekna tillag í mótreikning
fyrninga, sem nemur breytingu á
meðaltalsbyggingarvísitölu milli
ára. Með ákvæðum þessara greina
er því í reynd verið að verðtryggja
fjárfestingarlán atvinnurekstrar
til viðbótar við og án tillits til
þeirra lánskjara, sem lánunum
fylgja þegar.
A undanförnum árum hafa
verðtryggingarákvæði verið tekin
upp í nær öll ný lán fjárfestingar-
sjóða til verðtryggingar og nú
virðist í bígerð að tengja verð-
tryggingu almennt inn- ig útlán-
um, þar sem í efnahagsmálafrum-
varpi Ólafs Jóhannessonar er
stigið það skref í verðtryggingu
lána, sem ekki var grundvöllur
fyrir, er skattalögin voru sam-
þykkt. Þegar svo er komið, eru
ákvæði 44. og 45. greinar ekki
einungis óþörf og ranglát, heldur
beinlínis hættuleg og verulega
íþyngjandi fyrir atvinnurekstur.
I nýju skattalögunum eru engin
slík ákvæði um skuldir einstakl-
inga. Virðist óréttláttfað atvinnu-
rekstri sé einum íþyngt að þessu
leyti og hann látinn sæta slíkri
mismunun. Ég vil því skora á
Matthías Á. Mathiesen að taka
höndum saman við Ólaf Jóhannes-
son um að afnema þessar tvær
greinar nýju skattalaganna. Af-
nám þessara tveggja lagagreina er
nauðsynlegur þáttur í að styrkja
atvinnulífið í landinu. Aðgerðir í
þá veru hljóta ávallt að eiga vísan
stuðning á Alþingi. Því ætti ekki
að reynast erfitt að afla slíku
frumvarpi meirihlutafylgi á þingi.
Samþykkt borgarstjórnar:
Settar verðireglur um leiktækjasali
Theater á Broadway. Þar var hún
hötð fyrir miöju sviöinu í fullri staerð.
Ökuþórinn
James Dean
Fyrsta kvikmyndin, sem James lék
í, var East Of Eaden. Hann þótti fara
þar á kostum og var fljótlega eftir-
sóttur leikari. Hann lék í óteljandi
sjónvarpsþáttum, en entist ekki aldur
til aö leika í fleiri kvikmyndum en
þremur. East Of Eaden, Rebel
Without a Cause og Giant. Um þaö
leyti, er kvikmyndun Giants stóö sem
hæst, fór James aö taka þátt í
sportbílakappakstri. Hann þótti efni-
legur bílstjóri og vann strax í upphafi
nokkra sigra. Viö þetta jókst áhugi
hans á mótorsporti. Hann festi kaup
á tveggja sæta Porsche Spyder
sportbíl, sem hann hugðist nota aö
mestu sem keppnisbíl. Tveim dögum
áður en kvikmyndin Giant var frum-
sýnd, var James á leið til keppni í
Salinas á nýja bílnum. Þetta var 30.
september 1955, síöasti dagurinn í
lífi James. Fyrr um daginn haföi verið
ákveöiö að flytja bílinn á vörubíls-
palli, en á síöustu stundu ákvaö
James aö aka honum sjálfur, ásamt
aðstoðarmanni sínum, Rolf
Wutherich. Rolf var vélvirki og vanur
keppnismaður. Þeim sóttist leiðin vel
og voru í bezta skapi. Rolf minnist
þess seinna, að hann haföi nokkrum
sinnum á leiöinni ávítaö James fyrir
of hraðan akstur. „Þaö var kominn
einhver keppnisandi í strákinn“. Þaö
fór líka svo, aö þeir voru teknir fyrir
of hraðan akstur og James fékk
síöasta sektarmiöann á ævinni. Þeir
félagarnir áöu nokkrum sinnum á
leiðinni. Rolf er í fersku minni, er þeir
stöövuðu í síöasta skiptiö. Það var
viö litla verzlun viö veginn. James
hljóp þar inn og keypti fullan poka af
eplum og hoppaöi síðan inn í bílinn,
greinilega aö flýta sér. „Nú stöðvum
viö ekki fyrr en í Paso Robles",
hrópaði hann, um leið og hann
botnaöi bílinn án þess aö spenna
öryggisbeltiö. Klukkan var að verða
hálf sex og tekiö að rökkva. Þeim
haföi miðað vel, enda ekið á ólögleg-
um hraða mestalla leiöina. Rolf tók
aö syfja. „Er allt í lagi?“, spuröi
James. „Já, allt í lagi“, svaraði Rolf
hálfsofandi. Þeir þögöu um stund,
töluöu hvorki um Pier Angeli né
móöur James. Það eina, sem komst
aö, var aö vinna aksturskeppnina.
Fáum mínútum seinna náiguöust þeir
gatnamót. Stór Fordbíll kom út
gagnstæöri átt og ætlaði, aö því er
virtist, aö beygja til vinstri. Bílstjóri
hans leit niöur eftir veginum, en sá
engan bíl. — Síöustu orð James:
„Þessi maður hlýtur að stööva, hann
sér okkur". Klukkan 5,45 var James
Dean látinn. Porschinn hafði lent í
miðri hliö Fordsins. Vinur James,
sem ekiö haföi á eftir honum, lýsir
aðkomunni: „Fcrdinn stóö lítiö
skemmdur á miðjum þjóðveginum.
Bíl! James var í skuröi hægra megin
viö veginn, allur sundurtættur. Rolf
haföi kastast úr honum og var lifandi.
James sat enn í sæti sínu, höfuö hans
haföi kastast til viö höggiö. Hann var
hálsbrotinn.
Ljós Úranusar
deyr út
Drengurinn meö „mér er skítsama"
viðmótið var látinn. Hér hófst nýtt
tímabil í James Dean fárinu. Allir
tóku aö dásama James, hvort sem
hann átti þaö skilið eöa ekki.. Allir
vildu líta út eins og hann. Rauöir
jakkar, eins og hann notaði í lifandi
lífi, seldust upp á svipstundu. Ung-
menni sameinuöust sem heljarafl, eitt
og sér, í tíma og rúmi. Ekkert skipti
máli nema James. Sumir sögöu hann
ekki látinn, hann væri einhvers staö-
ar lokaöur inni á spítala, allur reifaö-
ur, en lifandi. Ljósmyndarinn Rov
Schatt, vinur James, varö fyrir mikl-
um ágangi unglinga, er fengiö höföu
nasaþef af því að þeir heföu veriö
vinir. Einn þeirra, sem oft kom í
Ijósmyndastúdíóiö, var Steve
McQueen. Roy sagöi eitt sinn viö
hann: „Þú veröur aldrei neitt“. Viö
þaö hvarf Steve og kom ekki aftur.
Silfurlitaöi ál-sportbíllinn var seldur
hæstbjóöanda. Vélin var tekin úr
honum og sett í annan keppnisbíl. í
fyrstu keppni hans lenti bíllinn í
árekstri og ungur bílstjóri hans lézt
skömmu síðar. Þaö sannaöist hér, aö
jafnvel eftir lát James fylgdi skuggi
dauöans veraldlegum hlutum hans úr
lifanda lífi. Ljós Uranusar dó endan-
lega út. „Þeir sem guöirnir elska
deyja ungir“.
EIGI alls fyrir löngu gcrði heil-
hrigðismálaráð Reykjavíkur
eftirfarandi samþykkt af gefnu
tilefni: „Heilbrigðismálaráð telur
óaeskilegt, að börn hafi aðgang að
leiktækjasölum og bendir á nauð-
syn þess. að sétt verði aldurstak-
mörk fyrir inngöngu".
Á borgarstjórnarfundi 1. marz
vakti Adda Bára Sigfúsdóttir
(Abl) máls á þessu og sagði, að
sumir þessara staða rækju
sælgætissölur, þar væru spil með
blikkandi ljósum og engu væri
líkara en þetta væru spilavíti enda
andrúmsloftið þannig. Fyrir
framan tækin stæðu börnin berg-
numin. Þessi umræddu leiktæki
plokkuðu peninga af börnunum.
Fréttir
frá
borgarstjórn
Grandaskáli;
Björgvin
óhress með
niðurstöðu
BJÖRGVIN Guðmundsson (A)
gerði að umræðuefni á fundi
borgarstjórnar 1. marz aðstöðu
þá sem hafnarstjórn hafði lofað
að skapa netagerðarmönnum á
lofti Grandaskála.
Björgvin sagði, að ágreiningur
hefði verið um hvort ráðist yrði í
þá dýru framkvæmd að setja
milligólf í Grandaskála, málið
hefði verið rætt í borgarstjórn og
vísað til hafnarstjórnar á ný. A
báðum stöðum hefði orðið
ágreiningur. Annar þeirra aðila
sem plássið hefði fengið sæi nú
fram á aðstöðu í Örfirisey. Óljóst
væri með hinn en hvorugur hefði
dregið til baka umsóknir sínar.
Björgvin sagðist óhress yfir þeirri
afgreiðslu sem málið hefði fengið
og slæmt ef hafnarstjórn stæði
ekki við það sem áður hefði verið
sagt.
Tilefni umræðnanna var, að á
eignabreytingareikningi borgar-
sjóðs hafa verið gerðar breytingar
sem þýða, að endurbætur á
Grandaskála falla niður.
Flest börn sníktu peninga hjá
foreldrum sínum, en samkvæmt
samtölum við skólamenn og lög-
reglumenn hefði komið fram, að
sum hver hneigðust til hnupls, sem
rekja mætti til peningaskorts til
að spila í þessum leiktækjasölum.
Ákvæði um takmörkun aðgangs
barna þyrftu að koma í lögreglu-
samþykkt. Flutti Adda Bára síðan
tillögu um, að borgaryfirvöld settu
ákvæði þar sem sagt væri til um
takmarkaðan aðgang barna að »
leiktækjasölum. Davíð Oddsson
(S) sagði, að þetta mál þyrfti áð.
kanna vel en hann kvaðst alfarið
sammála tillögunni. Hann kvaðst
telja þessa staði þannig að ákveða
þyrfti hvort ekki væri rétt að
takmarka aðgang að þeim. Eðlileg-
ast væri, að þetta kæmi inn í
lögreglusamþykkt.
Markús Örn Antonsson (S)
sagði, að áferð á leiktækjasölunum
virtist miður æskileg af lýsingu,
en menn yrðu að staldra við þetta
vandamál þegar reglur yrðu sett-
ar. ítarlega þyrfti að kanna hvern-
ig koma mætti betri áferð á
starfsemi þessa. Áferðin væri
ófögur og óskemmtileg, engart
veginn holl börnum. Mikillar
aðgætni yrði að gæta þegar reglur
yrðu settar. Hafa yrði i huga, að
rekstur spilakassa væri arðvænleg
fjáröflunarleið fyrir nokkur félög.
Ef til vill væru aldurstakmörk
eðlilegust.
.Ólafur B. Thors (S) lýsti
stuðningi sínum við tillöguna. Það
væri skylda borgarstjórnar að
koma í veg fyrir, að ákveðnir
staðir hefðu miður skemmtilegt
aðdráttarafl fyrir börn. Gera yrði
greinarmun á einu leiktæki á stað
eða mörgum. í London hefði leik-
tækjasölum fjölgað mjög undan-
farið, en þar væru aldurstakmörk
og börn innan ákveðins aldurs
færu aðeins inn í fylgd með
fullorðnum. Ef út af þessu brygði
missti staðurinn sitt leyfi. Þar
væru verðir sem gættu þessa
sérstaklega.
Tillagan var síðan samþykkt
samhljóða með 15 atkvæðum.
Hvcrjir
hræoast
næstu
bensinhaskkun ?
...ekkl MINI elgenchif
P. STEFANSSON HF. f
SÍÐUMÚLA 33 - SlMI 83104 ■ 83105