Morgunblaðið - 03.03.1979, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. MARZ 1979
Þjónusta og aðstaða
ríkisspítala 1970—1979:
Meðallegutími
hefur stytzt um 27%
Stjórnarnefnd ríkisspítalanna hefur sent fjölmiðlum greinargerð um þróun
þjónustu og aðstöðu ríkisspítalanna á árunum 1970 til 1979, en málefni þeirra hafa
verið ofarlega á baugi í þjóðmálaumræðu undanfarið. Greinargerð þessi er sjór
fróðleiks um þann þátt heilbrigðisþjónustunnar scm undir ríkisspítalana fellur. Mbl.
mun birta efnisatriði úr greinargerðinni í þremur blöðum. í fyrsta hluta, sem hér fer á
eftir, er inngangur skýrslunnar, ásamt upplýsingatöflum og skýringartexta með þeim.
Framhald skýrslunnar birtist að hluta til í næstu viku.
Formálsorð að greinargerð.
Fyrsti hluti
Vegna umræðna um heilbrigðis-
og sjúkrahúsmál og málefni Land-
spítala sérstaklega, telur stjórnar-
nefnd ríkisspítala nauðsyn bera til
að gera nokkra grein fyrir þeim
rekstri, sem þar fer fram og
hvernig hann hefur þróast á
þessum áratug.
sínum á framfæri í stjórnarnefnd,
annað hvort gegnum fulltrúa sína
kjörna af starfsmannaráði spítal-
anna eða gegnum yfirlækna og
hjúkrunarforstjóra, sem að jafn-
aði sitja fundi stjórnarnefndar.
Stjórnarnefnd hefur ekki um-
sjón með nýbyggingum á lóð Land-
spítala, heldur hefur orðið um það
samkomulag milli heilbrigðis-
ráðherra og menntamálaráðherra,
að nýbyggingar Landspítala og
Tala innlagðra
sjúklinga hefur
aukizt um 67%,
starfsfólki fjölgað
um 113% og
sjúkrarúmum
um 19%
Framlög til ný-
bygginga, endur-
bóta og tækni-
búnaðar 111/2
milljarður króna
á verðmæti
ársins 1978
Undir ríkisspítala koma eftir-
taldar ríkisstofnanir:
• Landspítali
• kvennadeild
• Rannsóknarstofa við Barónsstíg
• blóðbanki
• kleppsspítali og deildir honum
tengdar
• Vífilsstaðaspítali
• Kópavogshæli, og
• Kristneshæli.
I þessari skýrslu eru upplýsing-
ar um allar þessar stofnanir nema
Kristneshæli, en rekstur þess fer
ekki um skrifstofu ríkisspítala.
Sé litið á kostnaðarþáttinn sér-
staklega, þá er reksturskostnaður
ríkisspítala 40% af heildarkostn-
aði sjúkrahúsa landsins innan
ríkisspítala eru um 35% sjúkrar-
úma landsins.
Öll sjúkrahús, sem ríkið rekur,
eru undir stjórn fimm manna
stjórnarnefndar, sem þannig er
valið, að tveir eru tilnefndir af
starfsmannaráði ríkisspítala en
þrír skipaðir af ráðherra án til-
nefningar. Rétt til setu á fundum
stjórnarnefndar eiga yfirlæknai
spítalanna og hjúkrunarforstjór
ar, allir með málfrelsi og tillögur
rétti.
Ákveði stjórnarnefnd ekki
annað þá er formaður læknaráðs
Landspítala jafnframt yfirlæknir
spítalans og er þannig nú.
Af þessu má sjá að tryggt er svo
sem verða má að starfslið ríkis-
spítala geti komið skoðunum
læknadeildar Háskóla íslands séu
undir umsjá sérstakrar nefndar,
yfirstjórn mannvirkjagerðar á
Landspítalalóð, en þar eiga setu
tveir fulltrúar heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytisins og
tveir fulltrúar menntamálaráðu-
neytisins, en formaður er tilnefnd-
ur af þessum tveim ráðherrum
sameiginlega. Gert er ráð fyrir því
að tveir yfirlæknar Landspítala
eigi að jafnaði setu í þessari nefnd
og er þannig nú.
Breytingar á eldra húsnæði og
tilfærslur á starfsemi innan
spítalans hafa verið undir umsjón
og fyrir forgöngu stjórnarnefndar,
enda þótt samráð þurfi að hafa við
yfirstjórn mannvirkjagerðar um
ákveðnar tilfærslur þar sem gert
er ráð fyrir að uppbygging spítal-
ans fari í meginatriðum fram eftir
byggingaráætlun, sem gerð var á
árinu 1972 og felur bæði í sér
uppbyggingu nýrra deilda og til-
færslu starfsemi innan núverandi
bygginga.
Stjórnarnefnd lítur á það sem
hlutverk sitt á hverjum tíma, að
móta hvernig starfsemi spítalanna
verði best fyrir komið og gerir
tillögur til fjárveitingavaldsins
um fjármuni til uppbyggingar og
breytinga, sem hún telur á
hverjum tíma nauðsynlegar og séu
til gagns fyrir starfsemi spítal-
anna í heild.
Jafnframt telur stjórnarnefnd
það skyldu sína að spítalarnir séu
reknir innan þess fjárlagaramma,
sem Alþingi ákveður hverju sinni,
jafnvel þótt það sé ekki í samræmi
við það, sem stjórnarnefndin í
heild eða einstakir stjórnar-
nefndarmenn telja skynsamlegt.
Stjórnarnefndin hefur lítil tök á
því að meta það lækningastarf,
sem unnið er á ríkisspítölum, en
reglur gera ráð fyrir að það sé eitt
af hlutverkum læknaráða að fylgj-
ast með lækningastarfsemi spít-
alanna og gera úttektir á ýmsum
starfsþáttum þeirra, með tilliti til
gæða læknisþjónustunnar og
afkasta við einstök verkefni.
Stjórnarnefnd telur að læknaráð
sjúkrahúsanna hafi ekki sinnt
þessum þætti svo sem verðugt er
og nauðsynlegt og af því stafi m.a.
að ekki hefur farið fram endurmat
á ýmsum starfsþáttum spítalanna
svo og hlutföllum milli stærða
einstakra deilda spítalanna.
Stjórnarnefnd telur að rekstur
sjúkrahúsa og heilbrigðisstofnana
í íslenska þjóðfélaginu sé nú þegar
orðinn það viðamikill kostnaðar-
liður, að það sé löngu orðið tíma-
bært að af hálfu opinberra
stjórnaraðila sé tekin ákvörðun
um að hafa stöðugt í gangi könnun
á því, annars vegar hvernig það
fjármagn nýtist, sem til þessarar
starfsemi fer og hinsvegar, eftir
því sem það er unnt, að gera sér
grein fyrir hvaða árangur er af
starfi heilbrigðisþjónustunnar í
heild.
Það er von stjórnarnefndar að
þær upplýsingar, sem hér koma
fram, leiði til jákvæðra umræðna
um heilbrigðismál almennt og
framtíðarrekstur ríkisspítalanna
sérstaklega.
Stjórnarnefnd rikisspítalanna í
febrúar 1979
Páll Sigurðsson, formaður
Kristín Þorsteinsdóttir
Stefán Friðbjarnason
Sigurður Þórðarson
Tómas Helgason
Georg Lúðvíksson, framkv. stj:
‘'r.rramlöjt*, ru.isp.jöfta f i . j:yl>y,ty.ln}*,4
.aKJuio írá r».*kstri írin 1970 - l'j ■;
IKKSftMU KVENHADEILD GFDDEIID 1SP. nVðyggimc ■klítfsspíí’ali AVO'lL;! 'ÆLI .'InXSSTADIR ÞVDTIAHlK AI.'NAÐ SAI-TiALS A VERDL.I 1978
V‘K~ 80,3 11,4 1.3,5 J 2,5 4,0 1,0 3,1 125,5 1.120,0 1
l'ji 111,0 32,3 24,t« 17,2 6,0 6,4 5 ,C 196,9 1.581,0 I
Í'V 62 ,S 61,9 4,5 23,7 15,9 7,7 0,3 4,9 181,4 1.230,0 I
i - /3 87,3 53,9 7,2 20,3 7,8 1,2 . 12,0 189,7 1.035,0 1
■ ■ r-t 123,0 43,3 56,6 35,2 26,3 10,6 1»1 6,1 301,2 1.122,0 1
221,4 79,0 145,0 27,0 24 ,7 20,4 8,1 571,3 1.427,r
1 -r. 383,6 73,6 78,0 05,6 24,7 46,0 50,0 54,4 775,8 1.524,0 I
_r/,'7 414,0 26,2 173,0 94,7 18,6 47,2 87,4 64,7 925,8 1.443,0 |
362,0 52,2 273,0, 66,4 n,i 35,3 70,6 55,4 936,0 936,0 ]
SAI.'IALS: 1.845.11' 433,8 730,1 ‘ 376,3 ; 177,6 189,3 237,4 214,3 4.203,9 11.418.C35]
A: hieildijjnj 83,9% 10,3% 1* *7,4» 9,0% 4,2% 4,5% 5,6% 5,1%

I
1) Innifaliö frandög v/Rarnsóknast. K.í. a6 fjárhæö 188,6 m.kr.
2) Innifaliö framlög v/Afengisdeild.aö Vífilsstööum samtals 47 m.kr.
3) F'ramreikn. skv. byggingavísitölu.
Fjárhaöir í m.)cr.
Skýringartexti með töflum
úr starfseminni.
Hér á eftir verður rakið í
grófum dráttum, í töflum og texta,
þróun framangreindra þátta í
starfsemi ríkisspítalanna á tíma-
bilinu 1970-1979.
Á þessu árabili hefur sjúkra-
rúmum fjölgað um 19%, starfs-
mönnum fjölgað um 113%, tala
innlagðra sjúklinga aukizt um
67% og meðallegutími sjúklinga
stytzt um 27%. Göngudeildar-
þjónusta, sem nánast var engin í
upphafi áratugsins, hefur aukizt
mjög mikið og var á árinu 1977
61.200 konur.
I. Sjúkrarými og
starfsaðstaða.
Eins og fram kemur á töflu I
voru 846 sjúkrarúm á ríkisspítöl-
um árið 1970. 1978 er tala sjúkra-
rúma komin í 1004. Fjölgun 158
rúm eða u.þ.b. 19%.
1. Nýjar deildir og breytingar á
eldra húsnæði Landspítala.
• Barnaspítali Hringsins,
geðdeild. Tók til starfa 1971
• Bæklunarlækningadeild. Tók til
starfa 1972.
• Endurhæfingadeild (legudeild).
Tók til starfa 1974.
• Gjörgæzludeild. Tók til starfa
1974.
• Hjúkrunar- og öldrunar-
lækningadeild. (í Hátúni). Tók
til starfa á árunum 1975 og
1976.
• Kvennadeild Landspítalans,
nýbygging og stækkun, tók til
starfa 1976. Framkvæmdir
hófust til breytingar á eldri
deild 1079 og er ekki lokið.
• A- og B-deildir lyflækninga og
A- og B-deildir handlækninga
voru endurskipulagðar og
endurbættar á s.l. 4 árum.
Sjúkrarúmum fækkaði en
starfsaðstaða batnaði mikið.
• Röntgendeild. Stækkuð um
húsnæði fyrra eldhúss.
Húsnæðið og tækjakostur
endurnýjað 1973—77.
• Geðdeild tekur til starfa í apríl
n.k.
2. Kleppsspítalinn, breytingar:
1. Nýbygging fyrir göngudeildir
og rannsóknarstofur 1970—72.
2. Keypt íbúðarhús við Laugarás-
veg og leigt húsnæði að Hátúni
10 og 10A árið 1973; nýtt í stað