Morgunblaðið - 03.03.1979, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. MARZ 1979
Eyjólfur Jónsson, ísafirði:
Síðari hluti
Isfirzkir
slysadagar
Sjóhrakningur
Fiskiskipið Millý frá Reykjavík
var nærri strandað við Óshlíð 10.
september 1914. Hafði siglt nokk-
uð nærri hlíðinni, en logn sló
skyndilega á, eins og oft er í
norðanstormum nærri hlíðum, svo
skipið rak fyrir báru og straumi
upp að fjörunni. Atti ekki nema
um 100 faðma að landi þegar bátur
frá Hnífsdal (Jóakim Pálsson) er
bar þar að gat dregið skipið frá
landinu svo það komst undir vind.
En vélarbáturinn brotnaði talsvert
við áreynsluna og vélin bilaði, svo
hann komst nauðuglega til ísa-
fjarðar seint um kvöldið.
Austnorðan ósjór var og hefði
skipið vafalaust brotnað í spón og
tvísýnt um mannbjörg, ef það
hefði borið upp í stórgrýtið við
landið.
Ætti Jóakim viðurkenningu
skilið fyrir dugnaðinn og snarræð-
Gömul mynd frá ísafirði.
M.s. Hekla
strandar
Hér fer á eftir tvísögð saga af
sama atburði:
„Þá rak einnig vélbátinn Heklu
frá Akureyri á land við Bolungar-
vík, en hann skemmdist ekki mikið
við strandið," svo segir í 10. bindi
af Þrautgóðum á raunastund, bls.
106. Nokkrum línum neðar á sömu
blaðsíðu segir hinsvegar svo:
„24. apríl 1913 — strandaði
vélskipið Hekla frá Akureyri
skammt frá Bolungarvík í hinu
versta veðri og sjógangi. Skipið
brotnaði mikið við strandið og
gekk sjór yfir það í sífellu. 011
áhöfnin bjargaðist, -með aðstoð
manna úr landi, en skömmu eftir
að þeir höfðu komist á land liðað-
ist skipið á skerinu og sökk.
Skipstjóri á Heklu var Árni Þor-|
grímsson. frá Akureyri."
Skyldi mega tala hér um flaust-
ursbrag eða kæruleysi í meðferð
heimilda?.
Drengur drukknar
Þann 4. júní 1913 drukknaði
drengur á sjötta ári í Pollinum á
Isafirði. Hann hét Jón Hrómunds-
son og fannst á reki um miðaftans-
leytið og var ekki kunnugt um
tildrög slyssins.
Foreldrar Jóns voru Hrómundur
Sigurðsson og Mikkalína Halls-
dóttir á Isafirði.
Ekki er þessa slyss getið í 10.
bindinu af Þrautgóðum á rauna-
stund.
M.b. Höfrungur
ferst
Haustið 1913 — 16. október. —
var Benedikt Guðmundsson frá
Vatnadal, þá formaður á Suður-
eyri í Súgandafirði, fenginn til að
fara á nýsmíðuðum bát sínum,
Höfrungi, til Flateyrar að sækja
læknir. Til ferðar með sér fékk
hann háseta sinn Ásgeir Kristj-
ánsson frá Neðri-Breiðdal í Ön-
undarfirði.
Veður var norðvestan og mikill
sjór, úrkomulaust til hádegis en
gerði illskuveður og kafaldsbyl
upp úr hádegi.
Jón Friðriksson frá Mýrum í
Dýrafirði og uppeldisbróðir hans:
Halldór Bjarni Jónsson (ekki
Gunnarsson) fengu far með bátn-
um til Flateyrar, en þeir ætluðu
síðan áfram heim til sín að Mýr-
um.
Báturinn fórst í þessari ferð og
var helst talið að hann hefði fengið
á sig brotsjó við Sauðanesið og
sokkið.
Með bátnum fórust tveir skip-
verjar og tveir farþegar. Fjórir
vaskleika menn, allir rétt rúmlega
tvítugir að aldri.
M.b. Hlín ferst
1913 — 11. nóvember var dágott
veður að morgni, en versnaði mjög
er á daginn leið. Flestir bátar úr
Súgandafirði réru þennan dag. Um
kvöldið voru tveir bátar enn komn-
ir úr róðri. Annar komst slysa-
laust til Önundarfjarðar, en vél-
báturinn Hlín frá Suðureyri fórst í
þessum róðri með allri áhöfn, sex
mönnum.
Hlín var nýr bátur er komið
hafði frá Danmörku um sumarið
og hét eftir vélbátnum Hlín er
fórst 1911. Eigendur þessa báts
voru þau Guðrún Þórðardóttir á
Suðureyri og Jón Pálmason frá
Botni og var hann nú sjálfur
formaður á Hlín. Jón var ókvænt-
ur og barnlaus og sagður var hann
mikið hraustmenni. Hásetar voru:
Bjarni Hákon Bjarnason, 48 ára,
kvæntur húsmaður á Suðureyri og
átti börn. Bjarni Daníelsson,
vinnumaður foreldra sinna á
Suðureyri 16 ára. Sigurður Þor-
leifsson 20 ára, vinnumaður á
Norðureyri. Ebeneser Jörundsson
frá Flateyri 18 ára gamall og
Össur Guðmundsson frá Görðum í
Önundarfirði 19 ára gamall. Var
að þeim öllum mikill mannskaði.
Ekki er þessa slyss getið í 10.
bindinu af Þrautgóðum á rauna-
stund.
Drukknun
1914 — 2. júní varð slys á vélbát
frá Hnífsdal, er var í beituferð
vestur í Önundarfirði. Tveir menn
hrukku út í plógstrengnum og
náðist annar þeirra nokkuð dasað-
ur, en hinn var örendur er hann
náðist. Hét sá Gestur Finnsson, 40
ára vinnumaður frá Sútarabúðum
í Grunnavík.
Ekki finnst þessa getið í 10.
bindinu af Þrautgóðum á rauna-
stund.
Þilskipið Gunnar
ferst
Fiskiskipið Gunnar, eign Ás-
geirsverzlunar á ísafirði, fór það-
an á veiðar 2. júní 1914. Gunnar
var 12 lesta bátur. Á skipinu voru
11 menn, en einn þeirra veiktist
þegar skipið var farið af stað í
veiðiferðina og var komið með
hann aftur til hafnar og hann
lagður á sjúkrahúsið á Isafirði.
Ekki kom skipið Gunnar aftur
úr þessari veiðiferð.
Um miðjan júní rak í Skáladal
skipsbát, er var eins og sá sem
Gunnar hafði, viku áður hafði sést
mikið brak á sjónum nokkuð innan
við Straumnes. Talið var að Gunn-
ar hefði farist í aftakaveðri er
gerði 7. júní 1914.
Áhöfn skipsins í þessari veiði-
ferð voru 10 menn og fórust þeir
allir með skipinu.
Skipstjóri var Guðjón Ásgeirs-
son frá Arnardal, 24 ára, kvæntur
og átti tvær dætur. Á skipinu með
honum voru tveir bræður hans:
Ásgeir Hinrik 19 ára og Sigurður
16 ára. Aðrir skipverjar voru:
Guðmundur Guðbj. Tómasson,
Isafirði, 34 ára kvæntur og átti tvö
börn.
Sigurjón Sigurðsson, 42 ára
Isafirði, kvæntur og átti mörg
börn. Guðm. Bergmann Þorsteins-
son, ísafirði 22 ára. Óli Þorbergs-
son, Bildudal 28 ára kvæntur og
átti einn son. Magnús Björn Jóns-
son 18 ára, Engidal í Skutulsfirði.
Páll Sig. Jóhannesson, Bolungar-
vík 17 ára. Salvar Kristmundur
Þorbergsson 16 ára, Bakkaseli,
N.-ís. Ásgeir Kristjánsson bóndi í
Arnardal og kona hans Hinrikka
misstu þarna í einu 3 uppkomna
syni sína og var þar stórt skarð
höggvið hjá þeirri fjölskyldu.
Kristján Páll Friðriksson hét
háseti sá er lagður var veikur í
land af Gunnari er þeir fóru í
síðustu veiðiferðina. Kristján Páll
var frá Patreksfirði. Lá hann
nokkrar vikur veikur á sjúkrahús-
inu á Isafirði og andaðist þar 14.
júlí 1914, 31 árs, ókvæntur.
I 10. bindi af Þrautgóðum á
raunastund er sagt að mesta sjó-
slys ársins 1914 hafi orðið er
Gunnar fórst með 10 mönnum.
Aðeins tveir þeirra er þar fórust
eru nafngreindir í bókinni.
Vélbáturinn Guðríður sökk
norður við Skagaströnd í ágúst-
byrjun 1914. Hafði rekist á blind-
sker í þoku og sokkið nær sam-
stundis, en menn björguðust allir.
Bátur þessi var allstór þiljubát-
ur með 15 hestafla vél. Eigendur
voru Sigurður Þorvarðsson og
Þorvarður sonur hans í Hnífsdal
og Karvel Jónsson frá Naustum.
Báturinn var tryggður hjá Vél-
bátaábyrgðarfélagi Isfirðinga fyr-
ir um 11 þúsund krónur.
Ekki finnst þessa getið í 10.
bindinu af Þrautgóðum.
ið. Frásögn þessi birtist í Vestra
tveimur dögum eftir atburðinn,
eða 12. sept. 1914.
Gjörólík frásögn er að þessum
atburðum í 10. bindi af Þrautgóð-
um á raunastund, bls. 156. Ber þar
margt á milli.
Fyrst er það hvort skipið Millý
„strandaöi" eða „var nærri strand-
að“. Hvort hættan fyrir seglskipið
var af stormi eða logni. Hvaðan
vélbáturinn var og hver stjórnaði
honum og hvort báturinn var
„lítið, sem ekkert skemmdur“ eða
„brotnaði töluvert við björgunar-
starfið.“
Ætla mætti að samtíma frá-
sögnin sé allmiklu öruggari heim-
ild en síðari frásögnin. Hver sem
skýringin kann þá að verða á
jafnmiklu ósamræmi í frásögnun-
um tveimur.
Vélbáturinn Skuld frá Hnífsdal
rakst á land við svonefnda Ófæru
á Óshlíð miðri — milli Hnífsdals
og Bolungarvíkur — 10. september
1914 og brotnaði í spón, en menn
komust af með naumindum.
Báturinn hafði snúið aftur úr
róðri sökum óveðurs. Veður var
all-bjart, en víst haldið of nærri
landi. Bátinn áttu þeir Valdimar
Þorvarðsson kaupmaður í Hnífs-
dal og Valdimar sonur hans.
Báturinn var tryggður hjá Vél-
bátaábyrgðarfélagi Isfirðinga.
Vélbátaábyrgðarfélagið hafði því
orðið fyrir miklum óhöppum í þrjú
skipti á örskömmum tíma.
Ekki finnst þessa skipatjöns
getið í 10. bindinu af Þrautgóðum
á raunastund.
Manntjón og bátstapi
úr Bolungarvík
Fimmtudaginn 29. október 1914
gerði ofsaveður af landnorðri er
leið að dagmálum, en um nóttina
hafði verið kyrrt. Höfðu flestir
bátar úr Hnífsdal og Bolungarvík
og þrír smábátar frá ísafirði farið
á sjó utn morguninn, en snéru
aftur áður en þeir komust á miðin.
I veðri þessu fórst vélbáturinn
Vigri úr Bolungarvík, eign
Gunnars Halldórssonar á Hóli.
Hafði bátnum hvolft undir
Gömul mynd frá Flateyri