Alþýðublaðið - 03.03.1931, Blaðsíða 3

á®i»?»!f»fc ASTÖ
3
Bezta Cigarettan í 20 stk. pökfeam,
sem kosta 1 feróna, er:
Westminster,
€Ig[as*ettiir.
Virpnia, ^
Fást í öliiim verzlimum.
I faver|nm pakka er gnllfalleg íslenzk
mynd, og fær faver sá, er safnaft faefir 50
myndnm, eina stækkaða mynd.
þessari aldagömlu eríöavenju, þá
myndi verða léttara um a'ðrar
menningarbætur og breytingar og
pótt hann mætti hatri og ofsókn-
um yfirstéttanna, pá hræddist
hann pær ekki. Hann hafði verka-
mennina með :sér, því peir höfðu
alls ekki ráð á pví með sultar-
launum sínum að hafa fleiri en
í hæsta lagii eina konu. — Yfir-
stéttamenn áttu gnægð fjár og
peir gátu p.ví átt margar konur
pess vegna. Bændurnir vildu alls
ekki pessa breytingu. Með pví
að eiga margar konur fengu peir
ódýran vinnukraft, og pess vegna
váldu peir ekki afnema fjölkvæn-
ÍÖL
Árið 1929 leiddi Kemal Pasha
bannið í lög. Hann ákvað að
peir, sem pegar ættu margar kon-
ur, pyrftu ekki að sleppa peim,
)en enginn paðarv í frá hafa fjöl-
kvæni, og pessu hefir einræðis-
herranum tekist að koma á.
Kemal Pasha gaf fyrir nokkru
út pá skipun, að allir, .sem væru
undir 40 ára aldri, væru hér með
skyidú til að læra að lesa og
skrifa. En áður voru pað að eins
örfáir, sem kunnu pessar listir.
Auðvitað er elíki hægt að koma
þessari voldugu menningarbylt-
iingu á á skömmum tíma. Pjóðxn
er mannmörg, landið stórt — og
vantrúin mögnuð, Alls staðar sjá
Ástvaldar Tyrklands Antikrist —
eða réttaTa sagt anti-Múhamed
— jafnvel í skrifbók og lestrar-
kenslubók. En eftir fá ár segist
Kemal Paslía muni- vera búinn
að koma á fót svo öflugu skóla-
kerfi, sem skipulagt er af út-
lendum isérfræðiingum, að með
aðstoð pess kenni hann hinni
nýju kynslóð pessar tvær listir.
er skapi undirstöðu allrar ment-
wnar. Sérstaklega hefir petta
mikla pýðingu fyrir yngsta fólk-
lð, enda hyllir pað pennan hezta
einvaldsherra Norðurálfu.
Stjórn Kemals Pasha hefir auð-
vita'ð verið gagnrýnd, og að
mörgu með réttu, en blöðin hafa
ekki mikið að gera meðal pjóð-
ar er ekki kann að lesa, enda
notar Kemal Pasha sér pað. Hann
er í raun og veru alt í öllu.
Hann lætur þing sitt vera eins
og nok,kurs konar sköla. Þar el-
ur hánn þingmenn sína upp í
góðum siðum, og er hann þar
ekki í fullu samræmi við stétt-
arhróður sinn Mussolini hinn ít-
alska. Það vakti eigi alllitla at-
hygli í Evrópu er pað fréttist, að
Kemal Pasha hefði sjálfur „búxð
tdil“ andstöðuflokk gegn sér.
Skýrði hann pað fyrirtæki sitt
pannig, að með pví að andstaða
væri í pinglnu, þá myndu málin
verða rædd nánar og kjami
þeirra pví verða ljósari. En and-
stöðuflokkinn varð Kemal Pasha
að afnema von bráðar, pvi svo
skringilega vildi til, að í honum
sameinuðust eldur og vatn, eða
„kommúœstar" og allir pieir, er
voru andvígiir -lestri og skrift, af-
námi fjölkvænis og vildu koma
soldáni að völdum eins og áður
var.
Verkl ý'ðsh reyfin g er til í Tyi'k-
landi, en hún er afar-lítil. Nokkr-
um sinnum hafa verkamenn gert
verkföll, en pau hafa í flestimi ‘
tíJfellum tapast, því alt vantar:
forustu, lestrarkunnáttu og verk-
lýðsmenningu. Verkaxnenn eiga
engin blöð og í raun og veru
ekki nokkuin skapaðan hlut af
því, sem parf í stéttabaráttiumi.
Atvinnulíf og ffamleiðslulíf
Tyrkja tekur miklum framförum
ár frá ári. Eftir margra ára ófrið
’og óstjórnir lá alt í rústum, vélar
voru litlar sem engar og kunn-
áttumenn örfáir. Kemal Pasha
hefir sett á fót verksmiðjur víða
um landið. Vélar hefir hann
keypt frá Þýzkalandi o. fl. lönd-
um, og pýzka iðnaðarsérfræðinga
hefir hann í pjónustu sinni. — En
samgöngnrnar hafa lítið verið
bættar.
Kemal Pasha er eins og sést af
framanrituðu ednn hinn virðingar-
ver'ðasti allra einvaldsherra. —
Stjórn hans er að eins skiljanleg
pegar athugað er menningará-
stand peirrar pjóðar, er hann
stjórnar.
Mentaðri og frjálsri pjóð er
ekki hægt að stjórna með ein-
ræði.
i löggjöfina, og fer pá saman
undirbúningur og útkoma, elleg-
ar þeir eru að reyna að fela
tollhækkunina og vilja pvi. ekkj
kannast við krógann.
Hins vegar flytur Haraldur
Guðmund&son breytingatillögur
við frumvarp petta til mikillar
lækkunar á tolli af helztu nauð-
synjum almennings. í stjórnar-
ffumvarpinu er m. a. lagt til, að
pessar vörur verði tollaðar með
11 Vá °/° innkaupsverði, en H-
G. leggur til, að tollur af þeim
verði að eins 1 o/0: Algengur fatn-
aður, algengar vefnaðarvörur og
skór, húsgögn og búsáhöld, sem
hverju heimxli eru nauðsynleg,
kartöflur, smjör, smjörlíki, mjólk.
rjómi, skóáburður, tvinni og garn
og fleiri almennar nauðsynjavör-
ur. Þá er í stjórnarfrumvarpinu
m. a. lagt til, að tollurinn verði
61/2% á olíufatnað og segldúk.
en H. G. leggur til, að tollur af
peim vörum verði einnig 1%.
1 frumvarpi Haralds um fækk-
un á kaffi- og sykur-tollum legg-
ur hann til, að þeir tollar veröi
lækkaðir urn priöjung og þar um
bil. Segir svo í greinargerð frum-
varpsins:
„Frumvarp petta var flutt á
síðasta þingi, en náði ekki fram
að ganga. Þá nain sykurtollurinn
um 66% af innkaupsverði, kaffi-
tollurinn um 60<>/o og kaffibætis-
tollurinn um 85<>/o. Síðan hefiT
verð á þessum vörum erlendis
lækkað, svo að tollurinn er nú
orðinn miklu. hærri, ef rni'ðað er
við innkaupsverð, t. d. yfir 100»/o
af sykri. Þarf ekki að eyða orð-
um að pví, hve ósanngjörn og fá-
vísleg svo gegndarlaus tollaá-
lagning á algengar neyzlu- óg
nauðsynja-vörur er. Tollalöggjöf-
in á nú drýgstan þátt í því, auk
hins gengdarlausa milli’.iðakostn-
aðar, að halda uppi vöruverðinu
og þar með viðhalda dýrtíðinni í
landinu, par sem a. m. k. 1/10
hluti af öllum tekjum lágtekju-
manna, sem hafa fyrir fjölskyldu
að sjá, gengur til að greiða tolla
og verzlunarálagningu á pá.“
Það er svo sem ekki að uxxdra,
þó að „Mgbi.“ bölsótist út af tib
lögum Haralds(!).
(Frh.)
Sala íslenzkra afurða til
Rússlands.
læfeknn tolla á naaðssinlavorum.
Afnám skatts af lágtekjam oglækknnskatts
at miðiugstekjnm.
Markaður til örygðar síldarútgerð og fisksöiu
2. Tollalækkun.
1 íhalds-„Framsóknar“-frum-
varpi pví um verðtoll, sem
stjórnin hefir tekið til flutnings
og lagt fyrir pingið, er lagt til,
að vörutolliniun (pungatolldnum)
núverandi sé breytt í verðtoll;
en tollatillögur pær, sem þeir
Magnús Guðmundsson og Hall-
dór Stiefánisson hafa tekið sam-
an og stjórnin lagt blessun sína
yfir, eTu mjög af handahófi, eins
og Haraldur Guðmundsson hefir
. isýnt fram á í þinginu og nokkuð
hefir verið skýrt frá hér í blað-
inu. Og við tillögur pessar, ef að
lögum verða, eykst tollapunginn
í heild um 230 púsund kr„ mið-
að við fjárlagafrumvarp stjói-nar-
innar, þótt feður tollhækkunartil-
lagnanna vilji ekki kannast við
að svo sé. Er eitt af tvennu, að
> þeir vita ekki hvað jia'ð er, sem
Jxeir eru að reyna að koma irin
Fulltrúar Alþýöuflokksins í efri
deild alþingis, Erlingur Friðjóns-
son og Jón Baldvinsson, flytja
pingsályktunartillögu um, að al-
pingi feli ríkisstjórninni:
„1. Að ábyrgjast fyrir hönd rikis-
sjóðs greiðslu þeirra vixla,
sem rússneska ríkisstjórnin
hefdr .sampykt fyrdr andvirði
peirrar síldar, sem Síldar-
einkasala íslands seldi til
Rússlands á síðasta ári og
,sem nemur alls um 600 þús.
íslenzkum krónum.
2. Að ábyrgjast fyrir hönd ríkis-
sjóðs alt að 75 o/0 — sjötíu
og fimm af hundraði — etf
and\irði íslenzkra vara, sem
seldar verða riissnesku rík-
isstjórninni á yfirstandandi
ári, með alt að 12 mánaða
gjaldfresti.
Ábyrgð ríkisstjórnarinnar skai
framkvæmd þannig, að ríkissjóð-
ur Islands ábyrgist greiðslu á
víxlum, sem rússneska ríkisstjórn-
in sampykkir til greiðslu.
Ábyrgð ríkissjóðs skal að edns
veitt Síldareinkasölu Islands,
samvinnufélögum og fisksölusam-
lögum.
Áhyrgð ríkissjóös samkvæmt
tillögu þessari má aldrei fara
fram úr 5 milljónum króna á
árinu 1931.“
Nauðsyn þessa máls og sá