Morgunblaðið - 19.04.1979, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. APRIL 1979
37
Ungi presturinn að Ofanleiti hóf
fermingarundirbúninginn upp úr
áramótum ár hvert. Hann spurði
börnin tvisvar í viku, þegar leið á
veturinn. í þessu starfi hans gætti
mikilla uppeldisáhrifa. Það fund-
um við kennarar Gagnfræðaskól-
ans berlega, þegar við tókum við
unglingunum í fyrsta bekk Gagn-
fræðaskólans að haustinu. Blessun
fylgdi starfi þessa atorkumanns.
Þá var það hlutverk prestsins
fyrri áratuginn, sem hann starfaði
í Eyjum, að taka manntal árlega
og skrá hvern heimilisfastan
mann í kaupstaðnum. Þetta var
mikið starf, sem hann innti af
hendi frá byrjun októbermánaðar
og fram yfir áramót. Þessar heim-
ilisvitjanir hans, hins hugðnæma
og samúðarríka manns, höfðu
margt gott í för með sér. Ekki
hafði aldan mikla lyft öllum upp
til auðs og velsældar. Margt var
það heimilið, sem fór varhluta af
gæðum lífsins, bæði í efnalegum
og andlegum skilningi. Þessu
kynntist sóknarpresturinn vel í
húsvitjunarferðum sínum. Við
kynntumst því, sem unnum með
honum árum saman í félagsskap
eða nefndum, hversu ríka samúð
hann ól með sér gagnvart þeim,
sem einhverra hluta vegna stóðu
höllum fæti í lífsbaráttunni. Af
greindum ástæðum var hann allra
manna kunnugastur því þar um
slóðir. Og hann beitti áhrifum
sínum til þess að létta þær byrðar
margar hverjar eftir megni t.d.
með aðstoð eða hjálp aðra góðra
manna.
Á þessum fyrstu gróðaárum
vélbátaútvegsins í Vestmannaeyj-
um gekk vissulega margt úr skorð-
um. Eitt af því var jafnvægið eða
hlutfallið milli framleiðslu land-
búnaðarvara annars vegar og að-
streymandi fólksfjölda að upp-
sprettunni miklu hins vegar. T.d.
var mjólkurskortur tilfinnanlegur
í bænum. Hann leyndi sér ekki á
börnum og eldra fólki. Þetta vissu
læknarnir í kaupstaðnum manna
bezt og þetta skildi og vissi ungi
presturinn að Ofanleiti.
Einnig þessi mál í „öldudalnum"
lét hann til sín taka.
Nokkrum mánuðum eftir að
hann settist að á Ofanleiti, þar
sem hann var jafnframt bóndi,
búandi á fjórum jörðum af vest-
mannaeyskri stærð samkvæmt
byggingarbréfum frá fornu fari
eða fyrri miðöldum, beitti hann
sér fyrir því með nokkrum öðrum
búandi mönnum í kaupstaðnum og
í bændastétt, að stofnað var bún-
aðarfélag í Eyjum, Búnaðarfélag
Vestmannaeyja. í þessu félagi sat
ungi presturinn í stjórn fyrstu sjö
árin, sem það var við lýði. Áhrif
þessa félagsskapar til aukinnar
ræktunar á Heimaey var alveg
frábær. Þar átti séra Sigurjón Þ.
Árnason, sóknarprestur ekki lítinn
hluta að. Blær mjólkurskortsins á
kinnum barnanna hvarf smám
saman. Slenið í aldraða fólkinu fór
einnig þverrandi. Hin árlega
mjólkurframleiðsla Eyjafólks fór
árlega vaxandi í ríkum mæli. Svo
var það einnig um allan garðávöxt.
Skortur einangrunarinnar á þessu
sviði kom ekki að sök lengur. Því
máttum við þakka Búnaðarfélagi
Vestmannaeyja og þá þeim mætu
mönnum, sem þar voru í farar-
broddi. Þar átti sóknarpresturinn
að Ofanleiti sinn ríka þátt. Eyja-
menn tóku að muna eftir jörðinni
undir fótum sér. Sú áminning er
líka kristileg, já, vissulega.
Og fleira hafði sogast niður í
öldudalinn.
Að fermingu lokinni voru ungl-
ingarnir settir til vinnu á vertíð-
um, því að sú vinna gaf arð og
auður sá virtist allt hjá öllum
þorra Eyjamanna þá. Þess vegna
var unglingaskólinn í Eyjum svo
sem ekki neitt á þessum árum. Og
þessu „engu“ var ég undirritaður
látinn taka við haustið 1927.
Ég sótti skólastjóra barnaskól-
ans í kaupstaðnum heim daginn
eftir að við hjónin stigum á land í
Eyju. Þá skyldi unglingaskólinn í
bænum taka til starfa eftir þrjá
daga. Og hver var svo aðsóknin?
Aðeins níu unglingar æsktu þess
að stunda þarna framhaldsnám.
En 200—250 ungmenni í kaup-
staðnum höfðu aldur til að nema
þar. „Hvað er til ráða?“ spurði ég
skólastjórann Pál Bjarnason frá
Götu á Stokkseyri. „Við leggjum
land undir fót“, sagði skólastjór-
inn, „og örkum upp fyrir Hraun,
hittum prestinn okkar að máli“.
Og svo var gert. Ég hugleiddi
hlutina. Reyndur skólamaður og
skólastjóri kaus að leita ráða hjá
hinum unga sóknarpresti að Of-
anleiti í þessum vandræðum okk-
ar. Það fannst mér athyglisvert.
Hver var þessi maður? Þessi
áhrifaríki, ungi prestur? Jú, nafn-
ið á honum fékk ég að vita. Þeir
höfðu þá unnið saman í stjórn
Búnaðarfélags Vestmannaeyja s.l.
þrjú ár, skólastjórinn og prestur-
inn. Og eftir þau kynni treysti
skólamaðurinn guðsþjóninum bezt
til að leggja á ráðin, sem bezt
kynnu að duga. Þannig hafði sá
maður reynzt í átökunum miklu til
aukinnar jarðræktar á Heimaey
og heilsubóta í kaupstaðnum á
undanförnum árum. — Og svo
þekkti skólastjórinn uppeldisáhrif
persónuleikans á börnin í fram-
komu og málflutningi, því að báðir
önnuðust uppeldisstarfið, þegar
leið að fermingarathöfninni ár
hvert.
Séra Sigurjón sóknarprestur og
skólastjórinn höfðu einnig unnið
saman í skólanefnd kaupstaðarins,
þar sem prestur átti jafnan sæti
frá fyrstu dvöl sinni í bænum. Þar
þótti hann ómissandi leiðsögumað-
ur. Og þar hafði skólastjórinn
kynnzt honum bezt.
Og mér er dagur þessi og
samfundurinn við unga prestinn
að Ofanleiti enn í ljósu minni.
Þarna lagði hann á ráð, sem leiddu
til þess, að ég gat hafið skólastarf
mitt með 22 nemendum. Það sá ég
síðar, að önnur ráð í það sinn
hefðu aldrei dugað mér betur.
Þarna hófst þá hið nána sam-
starf okkar í framhaldsskólamál-
um kaupstaðarins hin næstu 17
árin eða þar til prestshjónin að
Ofanleiti fluttu burt úr bænum.
Séra Sigurjón kenndi hjá mér
kristinfræði í Gagnfræðaskólan-
um og sögu. Hann reyndist áhrifa-
ríkur og traustur í því starfi og
okkur þótti fengur að.
Þá sat prestur í skólanefnd flest
árin, sem hann var sóknarprestur í
Eyjum, og þá einnig í skólanefnd
gagnfræðaskólans, sem framanaf
var ein og sama nefndin.
Mér er skylt að geta þess, að í
skólanefndinni vár hann æði oft
skjöldurinn minn trausti, er ég
átti þar undir högg að sækja í
starfi mínu. Þá reyndi ég prestinn
mest og bezt að drengskap og
manndómi.
Þegar barnaverndarnefnd Vest-
mannaeyjakaupstaðar varð fyrst
til, ég hygg 1942, þótti presturinn
sjálfsagður formaður hennar.
Þannig mátti vænta bezta starfs-
ins af henni samkvæmt reynslu
ráðandi manna af starfi prestsins
til bóta því, sem miður fór eða
hafði farið á undanförnum árum.
Margir Eyjabúar, sóknarbörn
prestsins, kynnntust heimili
þeirra hjóna að Ofanleiti. Margir
og miklu fleiri dáðu prestskonuna
þar, frú Þórunni E. Kolbeins,
eiginkonuna, móðurina og hús-
móðurina. Hún reyndist í hvívetna
mikilhæf og mæt kona í öllum
störfum sínum og orð fór af ástúð
þeirra hjóna og öllum heimilsbrag.
Þá var prestsfrúin einnig hlutgeng
til eflingar menningu í bænum við
hlið eiginmanns síns. Hún starfaði
t.d. um árabil í forustuliði þeirra
kvenna í kaupstaðnum, sem beittu
sér fyrir fegrun Landakirkju og
umhverfis hennar, og svo annars,
sem jafnan eflir með sóknarfólki
virðingu fyrir kirkjustofnuninni
og hlýju til stöðunnar og starfsins.
Landakirkja í Eyjum var byggð
á árunum 1774—1778 og er þannig
þriðja elzta kirkja landsins.
Prestshjónin á Ofanleiti fundu
jafnan til þess, hversu lítið hafði
verið gert til að hlynna að og fegra
umhverfi kirkjunnar. Til þess að
bæta hér um, gengust prestshjónin
fyrir stofnun sérstaks félags, sem
hlaut nafnið Kvenfélag Landa-
kirkju. Margar mætar konur í
Eyjum skipuðu þann félagsskap.
Þar var prestsfrúin áhrifaríkur
aðili í stjórn og starfi. Og fá
menningarfélög í Vestmannaeyj-
um sýndu og hafa sýnt meiri
árangur af starfi sínu. Verkin sýna
merkin. Umhverfi Landakirkju,
mannvirki þar, eru bænum í heild
til mikils sóma. Þökk sé prests-
Eiginkona mfn. +
SVAVA SIGURJÓNSDÓTTIR,
Faxabraut 37B, Kaflavfk,
lést á Borgarspítalanum laugardaginn þann 14. apríl
Fyrlr hönd ættingja, Gostur Rósinkransson, Guöjón Gunnarsson, Guðlaug Guójónsdóttir.
+
Sonur okkar og bróðir,
HILMIR,
sem lézt af slysförum 6. apríl verður jarðsunginn frá Mosfellskirkju
laugardaginn 21. apríl kl. 2.'
Aðalbjðrg Guðmundsdóttir, Bjarni Sigurðsson, og systkini.
njonunum og oiium peim mætu konum, sem þar tók til hendinni, söfnuðu fé og létu framkvæma varanleg mannvirki þar. + Systir mm,
Hinn 1. jan. 1945 var séra ÁSA GUÐMUNDSDÓTTIR,
Sigurjón Þ. Árnason skipaður frá Hollissendi,
sóknarprestur Hallgrímspresta- kalls í Reykjavík. Þar gegndi hann lézt á Landspítalanum 14. apríl.
mikilvægum trúnaðarstörfum eins Guömundur Guömundsson,
og áður í Vestmannaeyjum. Hann hafði verið í varastjórn Kristni- Unnur Pétursdóttir.
1929—1945. Nú var hann kosinn í
aðalstjórn þess og sat í henni frá
1945—1973. Einnig sat hann í
stjórn Prestafélags Islands nokkur
ár.
Frú Þórunn Eyjólfsdóttir Kol-
beins, eiginkona séra Sigurjóns Þ.
Árnasonar, var fædd 23. janúar
1903 að Staðarbakka i Miðfirði.
Foreldrar hennar voru hjónin séra
Eyjólfur Kolbeins Éyjólfsson
prests að Árnesi og frú Þórey
Bjarnadóttir bónda að Reykhólum.
Frú Þórunn andaðist 4. apríl
1969.
Presthjónin eignuðust sjö börn.
Þau eru þessi:
Eyjólfur Kolbeins, f. 23. ágúst
1924, löggiltur endurskoðandi í
Reykjavík. Kona hans er frú Unn-
ur Friðþjófsdóttir. Þau eiga fjögur
börn og eitt barnabarn. Árni, f. 27.
sept. 1925, fulltrúi lögreglustjór-
ans í Reykjavík. Kona hans er frú
Þorbjörg Kristinsdóttir, mennta-
skólakennari. Þau eiga fimm börn.
Frú Líney, f. 7. maí 1928. Eigin-
maður hennar er Matthías Matt-
híasson, rafvirkjameistari. Þau
eiga þrjár dætur og tvö barnabörn.
Þórey Jóhanna, f. 21. maí 1930.
Hún er kunnur barnalæknir í
Reykjavík. Páll, f. 5. ágúst 1931,
verkfræðingur. Kona hans er frú
Sigríður Gísladóttir. Þau eiga
fjögur börn. Frú Þórunn Ásthildur
f. 22. júlí 1938, kennari. Eiginmað-
ur hennar er Bjarki Elíasson
yfirlögregluþjónn. Þau eiga eina
dóttur barna. Frú Snjólaug Anna,
f. 23. marz 1942, kennari. Eigin-
maður hennar er Tryggvi Viggós-
son, lögfræðingur. Þau eiga tvö
börn. Sonur frú Snjólaugar Önnu
af fyrra hjónabandi er Sigurjón
Þorvaldur Árnason.
Síðustu ár ævi sinnar dvaldist
séra Sigurjón Þ. Árnason hjá
Þóreyju dóttur sinni, sem annaðist
hann af hlýju og umnyggju þar til
yfir lauk.
Við hinir öldruðu Vestmanna-
eyingar megum sannarlega minn-
ast séra Sigurjóns Þ. Árnasonar,
sóknarprests okkar, og þeirra
hjóna beggja, af hlýhug, virðingar
og þakklætis. — Við fráfall hans
vottum við samúð og hluttekningu.
Þorsteinn Þ. Víglundsson.
+
Elglnkona mín og móöir okkar,
KRISTJANA SKAGFJÖRD,
Farjuvogi 21,
Raykjavík,
lézt í Landspítalanum 18. þ.m.
Magnús Grímaaon og börn.
Í
HALLDÓRA SIGRÍDUR ÁRNADÓTTIR,
lézt á Elli- og hjúkrunarheimllinu Grund 3. apríl.
Jaröarförin hefur fariö fram.
Starfsfólki Elli- og hjúkrunarheimilisins þökkum viö tólf ára umönnun og
vinsemd.
Vandamenn.
+
Eiginmaður minn, faðir okkar og tengdafaöir
GUDMUNDUR GUÐMUNDSSON,
Vorsabaajarhjáloigu
Gaulvorjarbaajarhrappi,
lézt á Landspítalanum í Reykjavík þriðjudaginn 17. apríl.
Anný Guöjónadóttir, Katrín Guömundadóttir,
Guöbjörg Guömundadóttir, Ingimar Ottóaon,
Guórún Guömundadóttir, Hilmar Guójónsaon,
Guömundur Guömundsson, Guörún Þ. Jónsdóttir.
+
Eiginmaður minn, faölr og tengdafaöir
GUDMUNDUR BENJAMÍN ÁRNASON,
Hvoríiagötu 28, Roykjavík,
lézt af slysförum 17. apríl.
Ragnheiöur Bjamadóttir,
Elísabot Guömundsdóttir,
Katrín Þorstoinadóttir,
Amdfs Eva Bjarnadóttir,
Jón Holgi Þorstoinsaon,
Eyjólfur Vilborgsson,
Gunnar Þorstoinsaon.
+
Móóir okkar tengdamóöir amma og langamma
SVEINFRÍDUR ÁGÚSTA GUÐMUNDSDÓTTIR
trá Grundarfirói
lézt 10. apríl í Hátúni 10 B.
Kveöjuathöfn fer fram í Fossvogskirkju föstudaginn 20. apríl kl. 3. Jaröarförin
fer fram frá Grundarfjaröarkirk|u laugardaginn 21. apríl kl. 2.
Pálína Gunnarsdóttir
Alda S. Phillips
Ólafur Pálmason
Eygló Pálmadóttir
Jóhanna Pálmadóttir
Marta Siguröardóttir
Þorbjörn Bonidiktsson
Guömundur Jóhannosson.
LEGSTEINAR
MOSAIK H.F.
Hamarshöfða4 — Sími 81 í 70
+
Maöurinn minn,
ÞORKELL GÍSLASON,
Hofsvallagötu 15,
veröur jarösunginn frá Dómkirkjunni, föstudaginn 20. apríl kl. 13.30.
Fyrir hönd barna okkar,
Freyja Pétursdóttir.
Lmmmm