Morgunblaðið - 21.04.1979, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 21. APRÍL 1979
11
Fréttaljósmyndarar hafa
stofnað með sér samtök og
er það ekki vonum fyrr, því
að eðlilegra þætti undirrit-
uðum að hér væru gerendur
fremur að halda upp á ein-
hver tímamót en að kynna
nústofnuð samtök. Þeir eru
sem sé með myndarlega
ljósmyndasýningu í
sýningarsölum Norræna
hússins þessa dagana og
stendur hún yfir til mið-
vikudagskvölds. Hér er vel
af stað farið því að mjög er
vandað til kynningarinnar,
hefur t.d. verið gefin út
vegleg sýningarskrá og láta
þar m.a. þrír ritstjórar dag-
blaða höfuðborgarinnnar
ljós sitt skína um styrk og
stöðu fréttaljósmyndar-
innar. Öllum mælist þeim
vel þótt ekki þurfi maður að
vera þeim að öllu leyti sam-
mála.
Gildi fréttaljósmyndár-
innar er sannarlega ótví-
rætt en það þarf ekki endi-
lega að rýra gildi annarra
atriða í samsetningu dag-
blaðs. Hér er um marg-
slungin atriði að ræða, sem
auðveldléga mætti rita
langt mál um en ég tel
nægilegt að vísa til þess, að
ekki gleyma að hér var
einnig lengi um afturför að
ræða frá því sem áður var,
að maður tali nú ekki um
misþyrmingu. Dagblöð voru
ósjaldan skemmtilega
myndræn í gamla daga og
ríkulega skreytt
teikningum, þá má einnig
varpa fram þeirri
spurningu, hvernig þeim
hefi verið innanbrjóts er
rituðu og lýstu handritin
gömlu ef þeir hefðu mátt sjá
þau í steindauðum bókmáls-
útgáfum seinni tíma? Það er
mikill munur á því, að lesa
listavel myndskreytt fornrit
því að þar nýtur textinn sín
betur og kemur réttar til
skila samkvæmt uppruna-
legri hugmynd. Það er
ekkert spursmal um hvort
eigi að myndskreyta forn-
sögurnar heldur verður það
að gerast af okkar bestu
listamönnum ef við eigum
að rækta rétt arfleifð for-
feðranna. Ennþá eru öllu
fleiri ólæsir á ljósmyndir en
texta og við megum ekki
taka misþyrmingu mánna á
fjölmiðli sem sjónvarpi sem
mælistiku á sjónræn atriði
eða sjónlist almennt. Þá má
einnig benda á að upp-
B|aml*tfur B|aml»lfa»on Emllta B|ðrg B|öm»dót1lr \ | Kri»t|án E. Elnarsson Lelfur R6gnvald»»on
Tryggvl Þormóðsson
Ragnar Th. Slgurðsson
Svelnn Þormóðsson
Ragnar Axelsson
F-* * v
Vllhjálmsson
Hatrin Káradóttlr
Myndllst
eftir BRAGA
ÁSGEIRSSON
sýningu sinni og er þá nær-
tækast að nefna Listahátíð.
Það hafa verið teknar stór-
snjallar myndir af listavið-
burðum sem hefðu átt erindi
á þessa sýningu að mínu
mati. Hér eru þó til undan-
tekningar svo sem hin
skemmtilega mynd af
Örlygi Sigurðssyni á
sýningu sinni að Kjarvals-
stöðum sl. haust og af Önnu
Moffó (Emilía Björg Björns-
dóttir).
Það ber nokkuð á því að
vægi atriða hafi forgang en
þó ekki alltaf því að hér eru
einnig myndir sem hafa lítið
sem ekkert fréttagildi og
enn aðrar sem vafi leikur á
að eigi erindi á sýningu
fréttaljósmyndara. Hér
mætti ætla að gæði mynda
Sýning fréttaljósmyndara
það hefur ekki úrslita-
þýðingu að hýði ávaxtar sé
fagurt, — safann má ekki
vanta! Rétt er, að mynd
getur sagt .jafn mikið og
jafnvel meira en nokkur
texti en í mörgum tilvikum
má snúa þessu við í þá veru,
að texti getur verið svo
sérstæður að ljósmynd yrði
einungis til skaða og jafnvel
rangtúlkunar hans. Þetta
þarf þannig að haldast í
hendur líkt og á gullöld
ritaðs máls er bæði lýsing
og texti féllu saman í órofa
heild, prýddu hvort annað
og juku þannig á áhrifamátt
og kynngi framsetningar-
innar.
— Þegar talað er um
framför í lýsingu dagblaða
og ritaðs máls almennjt má
setning (layout) dagblaða er
mjög myndrænt atriði og að
ein ljósmynd í snjallri
uppsetningu getur haft
meiri áhrif á lesandann en
margar stórar. Hér er
óvönduð vinnubrögð og
subbuskapur atriði, sem eru
ekki síður meiðandi fyrir þá
er hér eru viðkvæmir fyrir
en óvönduð meðferð á rituðu
máli. ..
Látum þennan inngang
nægja en hér var drepið á
mál er vert væri að krufin
yrðu nánar og gerð fyllri
skil, en nú er mál að víkja að
ljósmyndasýningunni
sjálfri.
— Það eru rúmir tveir
tugir fréttaljósmyndara er
standa að baki þessari
sýningu og er í yfirgnæfandi
meirihluta um ungt fólk að
ræða, sumt kornungt. Samt
er margt af þessu unga fólki
þegar orðið v<el þekkt þótt
það sé aðeins öðrum hvorum
megin við tvítugt. Rétt
sprottin grön í faginu ef svo
má að orði komast. Hér
hefur fullkomnun
ljósmyndatækninnar mikið
að segja og þetta unga fólk
hefur sannarlega framtíð-
ina og tækifærin fyrir sér.
Af hinum eldri og reyndari
eru flestir mættir til leiks
en hér vantar þó tilfinnan-
lega Ólaf K. Magnússon, en
framhjá hans merka hlut
verður ekki gengið er að því
kemur trúlega, að saga
fréttaljósmyndunar hér-
lendis verður skráð.
Þetta er fyrir margt
hressileg sýning og mikið
um ágætavel teknar myndir
— ýmsir hafa sannarlega
verið rétt staðsettir á rétt-
um augnablikum. Dæmi er
hér mynd Gunnars Andrés-
sonar af gjörningi Helga
Hóseassonar, er hann
hraustlega skvetti skyri á
ráðamenn þjóðarinnar.
Annars er hér í hæsta máta
vafasamt að nefna nöfn ein-
stakra ljósmyndara því að
allir eiga ágætar myndir og
það yrði langt lesmál og
þreytandi lesning að telja
þá alla upp sem sanngjarn-
ast væri. Telji fréttaljós-
myndarar fagið listgrein,
sem það getur orðið í
mörgum tilvikum er undar-
legt hve þeir rækta hér
listviðburði lítið á þessari
og fréttagildi eigi að fara
saman.
Uppsetning sýningarinn-
ar er ekki fagmannlega af
hendi leyst og er það helsti
ókostur hennar, er of
flatneskjuleg og eintóna. Þá
eru textar undir myndum
ekki alltaf nægilega
aðgengilegir og missa
stundum marks, jafnvel í þá
veru að skaði er að.
Fréttaljósmyndarar mega
vel við una með þessa frum-
raun sína þrátt fyrir nokkra
hnökra, sem auðveldlega
hefði mátt komast hjá —
fólk stímar á sýninguna og
virðist njóta hennar vel.
Framtakið ber að þakka og
vonandi verður hér um ár-
vissan viðburð að ræða í
framtíðinni.

€fln©'Cfn,®fl<sfl €Sflafln®m
Hin nýja kynslóó frá General Motors.
MeÓ fmmhjóladrifi
og þverstæóri vél.