Alþýðublaðið - 06.03.1931, Blaðsíða 2

ABÞSfiglBð!«91@
Neyövðrn
togarastöðvnnarmaiina.
LælkBn tolla á nanðsyojavðrnm.
Afnðm skatts af lðgtekjnm eg lækknn skatts
af mlðlnngstekjnm.
Sofandi braskarar.
í fyrra dag, sama daginn, sem
Mgbl. flytur spúrningagreinina
tiil togarastöövunarmanna, stend-
ur eftirfarandii klausa í blaðinu:
„Fiskveiðar Nor'ömanna.*)
Samkvæmt síðustu skýrslu um
fiískveiðar Noi'ðmanna við Lófót-
en, er afli þar með minna móti,
mun min ni en i fyrra, aflinn nú
verkaður 16 000 tonn, en var í
fyrra á sama tíma 31800 tonn.
Þá var saltað af aflanum 24 000
tonn, en nú ekki nema 6—8000
tonn. Ef svo helst út vertíð Norð-
manna sem þessi byrjun bendir
tíl, getur það haft allmikiil áhrif
á afkomu hinnar íslenzku útgerð-
ar. En þetta getur vdtanlega alt
breyst.“
Það er nú vitanlegt, að verð á
saitfiski ofekar íslendinga fer
mjög eftir aflamiegni Norðmánna
við Lófóten. Og ef þessi skýrsla
togaTastöðvunar-málgagnsins er
rétt, þá sýnir hún nærfelt þrefalt
miinna saltfisks-magn við Lófót-
en nú, en þar var á sama tíma
fyrra. Byggi ma?(ur. 4 betri heim-
áldum en Mgbl., sem mun ekki
vanþöxf, þá telja þeir, sem eru
kunnugir fiskveiðum við Lófóten,
að þegar aðalvertíð Finna bregst,
þá sé víst, að rír afli verið við
Lófóten. Og nú brást Finnlands-
fiskiríið að mestu.
Þaö er því nokkurn veginn víst,
eftir þessum heimildium, að fisk-
veiðar við Lófótén muni að þessu
sinni verða með minna móti, og
því má ganga út frá því sem
gefnu, að saltfiskurinn íslenzki
hækkii. í verði á markaðinum }>eg-
ar fram í maímánuð kernur.
Berii maður þetta saman ‘við
heilisíðugrein togarastöðvunar-
manna í fyrra dag, þá er það
augljóst, að þeir hugsa meir um
hvernig þeir eigi að verja togara-
stöðvunarverk sín fyrir dómi al-
menmngsálitsins, heldur en þeir
hugsa um möguleikana fyrir salt-
fisksölunni og þeim likum, sem
þegar eru fyrir hækkuðu verði.
Þetta er svo sem ekki verra
en þegar togaraei’gendur hérna
um árið hentu öllurn ufsanum í
sjóinn, en gátu þó selt hann fyrir
gott verð þegar til kom..
.,Hva9 gera ötgeiðamenn nn?“
Þeir gera það óhæfilegasta,
sem nokkurn , tírna hefir verið
framið gegn íslenzkri alþýðu.
Þegar allir bjuggust við, að at-
vinnuleysinu myndi fara að létta
af, þá grípa þeir fyrir kverkar
eina atvinnumöguleika verkalýðs-
*) Lesendur verða að fyrirgeía
niálið á klausunni. Afsökun felst i
að hún er tekin orðrétt eftir
Morgunblaðinu.
áns, stöðva togarana og reka 1000
Isjómennina í þann hóp, sem þeg-
aT hefir verið atvinnulaus í 5—6
mánuði . Og þetta þykjast þeir
gera til hagsmima fyrir þjóðar-
heildina! — Þetta gera útgerðar-
anenn, og þeir gera meira. Þeir
heimta af þjóðinni, að hún taki
á bök sín „töpin“, sem þeir. stað-
hæfa að séu, — En sjálfir bjóðt-
ast þeir til að hirða gróðann.
Hverjir eru þyngstu baggar
útgerðarinnar?
í grein togarastöðvunarmanna í
fyrra diag isegir m. a.: „. . . All-
ux fjöldi verkamanna við sjóinn,
bæðíi á eyri og við verzlún, hefir
hingað til lifað jafnt beinlínis og
óbeinlinis á sjávaraflanum, lang-
mest á stórútgerð|inni. . . . Frá
loenni, frá „bröskurum" og
„Grímsbýarlýð“ — og upp úr
sjónum hafa runnið út um landið
vegir, brýr og verklegar fram-
kvæmdiir. ..."
Þannág er öll þessi merkilega
varnargrein.
Það er kunnugt, að á útgerð-
in.ni lifa margir. En það er og
kunnugt, hve miklu baukaynir
hafa tapað í hít braskaranna.
Þeir hafa gert þessa þjöðarat-
vinnu að miklu verra fyrirtæki
en hún gat verið. Þeir, mennixnir,
;sem teljast eiga framleiðslutækin,
hafa túrt stærstan hlutann af arði
þessa atvinnuivegar. Sjálfir hafa
þeir. dregiö arðinn út úr fyrir-
tækjunum á góðu árunum, en
látið þau skella töpunum yfir á
bankana og þar með þjóðina alla
á margvíslegan hátt, þegar ver
hefir gengið. Töpin hafa komið
af illri og fávísri stjórn togara-
stöðvunarmanna; „gróði“ þjóðan-
innar hefir verið sóttur í ' gin
gróðahítarinnar með harðneskju.
Það hefir kostað verkföll og
iangvarandi pólitískar deilux að
fá réttmætt kaup og sjálfsögð
réttinidi fyrir þá, sem uimið hafa
við fyrirtækin, og skyida skatta
til hins opinbera. Að fá þetta alt
hefir kostaö mikið — og þó er
svo langt frá því, að skattur tog-
arastöðvunarmanna sé að fullu
greiddur til þjóðarinnar.
Þvi fyrr er ekki við unandi en
togaraútgerðin er orðin þjóðnýt
— og afrakstur hennar verður
til aimennrar hagsældar landsins
V iSííjc
barna.
Fæðið á togiinmum.
Ég hef verið í átta ár á togur-
um og hef verið á þremur alfs.
Ég pekki fjölda sjómanna, sem
e.ru á togurum og eftir viðtali við
þá þori ég með sanni að segja
þetta:
Af öllum togurum er fæðið
lélegast á Kveldúlfstogurunum.
Sjómaður.
5. Hlutur bæjar og sveitar-fé-
laga.
í báðum skattafrumvörpum
Haralds Guðmundssonar, um
tekju- og eigna-skatt og um fast-
eignaskatt, eru ákvæði um tekj-
ur fyrir bæjar- og sveitar-félög.
Á meðan alþingi hefir ekki ,sett
lög um almannatryggingar eða á
annan hátt létt að verulegum
mun af héruðunum kostnaði við
fátækrafriamfærslu, sé sveitar- og
luejar-stjórnum heknilt að hækka
tekjuskattinn um 50<>/o, hverri í
isinni sveit eða bæjarfélagi, og
renni sú hækkun í sveitar- eða
bæjar-isjóð. Þar sem sú heimild
er notuð renni þriðjungur eigna-
iskattsins einnig í hreppssjóð eða
bæjarsjóð. Ef allar sveitar- og
bæjar-stjórnir á landinu notuðu
þessa heimild, myndu tekjur
sveita- og bæja-sjóðanna af henni
veröa samtals 1100—1150 þúsund
kr. á ári samkvæmt áætlun H. G.
í annan stað megi öll bæjarfé-
lög og hreppsfélög á landinu
leggja 4 fasteiignaskatt, sem sé
jafnhár þeim, sem ríkið fær sam-
kvæmt tillögum H. G. Þar með er
öllum bæjar- og hrepps-félögum
gert jafnt undir höfði, því að
sams konar heimild gildi fyrir
þau öll, en nú eru slík fasteigna-
gjöl-d mjög mishá og víða engin.
Ef sveitar- og bæjar-félögin nota
öll heimildina, áætlar H. G., að
fasteignagjöld til þeirra og
hreinsunargjöldin, sem áður er
getið, myndiu nerna nálægt 1150
þúsund kr. á ári, en fasteigna-
gjöld. til sveitar-, bæjar- og sýslu-
vega-sjóða námu árið 1926 um
455 þúsuind kr. Mismunurinn yrði
þá um 700 þús. kr. á ári.
Á þenna hátt mætti að öðru ó-
breyttu lækka útsvörin alls um
sem svarar báðum þeim upphæð-
[um, er fengjust í bæja- og sveiita-
sjóðina í tekj-u- og eöigna-skatti
og í auknum fasteignaskatti, þ.
e. um 1800 þús. til 1850 þús. kr.
á árit. Yrði það um þriðjungs-
lækkun á útsvörunum í heii-d..
Sá hluti skattgjalidsins, sem
rennur itil hreppssjóðanna (og
bæjarsjóða) innheimtist ásamt
r íkiss j óö s sk attin um.
Sá þriðjungur af eignaskattin-
um, isem sveitar- og bæjar-félög
fá, ef þau nota heimil-dina, gerir
rýra tekjur ríkissjóðs.. af skatt-
H. G. ráð fyrir að ekki myndu
inum sv-o að teljan-di yrði,. Það.
að verul-egur hluti skattsins kem-
ur bæjar- eða hrepps-sjóði að
bei-num noturn, auyn-di verða til
þess að skerpa eftiriitið með
frámtalinu, svo að líkur bendi
til, að ríkið fengi mismuninn
uppborinn á þann hátt.
Áhri-f þau, sem fasteignaskatt-
urinn myn-di hafa til þess að1
-draga úr fastógnabraski, myndí
-einnig koma sveitarfélögunum að
góðu gagni. )
(Frh.)
M.f. fsfiskur.
Félag til að annast Slntninff
og swlii á ný|nm fiski frð
íslaadi & útlendan markað.
Stofnað 27. febr. s. I.
Félagið er stofnað m-eð aðstoö'
og hluttöku stjórnar Síld.areiinka-
sölunnar, er áski-lur, að félagið,
fái kæliskip til umráða til flutn-
inga á nýrri síld, nokkurra út-
gerðar- og fis-ki-manna í fl-estum
veiðistöðvum lan-dsins, og söfnun
hluta er haldið áfram á fl-estum
-s-töðum. Tilgangurinn er í fyrsta
lagi sá, að gera þeim mönnoim,
er stunda fiskveiðar á mótorbát-
um og minn-i fleytum við strend-
urnar, mögulegt að selja afla
si-nn nýjan og jafnframt verða
hlutta-kandi í þeim ávinningi, er
félagið kann að hafa af rekstri,
fyrirtækisins. Eins og líka félag-
ið með reglubundnum ferðum á
að gefa mönnum tryggingu fyrix
því, að geta komi-ð frá sér afla
síntvm á öllum tímum árs eftir
því, sem menn kunna að ós-ka, og
efni og flutningatæki félagsins
leyfa.
Starfræksla þessa félags er þvi
ólik þeim tilraunum, sem gerðar
hafa verið með kaup á nýjum
fiski af innlendum og útlendum
skipaeigendum-, er hafa keypt fisk
á vissnm stöðum síðustu mánuð-
ina meðan markaðurinn h-efir ver-
ið góður og gróðavon mikil, en
hætt flutningum er þeim fansf
iskilyrðin ekki g-efa von um á-
vi-nning. í nefndu tilfelli er það
hagsvon kaupenda, er ræðux
framkvæmidum og flutningum, en
ekkii þörf framleiðenda. — En
með föstum fyrirfram ákveðnum
ferðum alt árið er hagsvon fram-
lesiðendá með þéissu fyrirtæki
nokkurnveginn trygð, þar sem
þeir bæði sem viðskiftamenn og
hluthafar ráða fyrirkomulagi og
verða aðnjótan-di þess arðs, er
fyrirtækið gefur. Hlutafé er nú
innritað rúiml. 90 000 kr. Félag-
ið tekur til starf-a þégar innborg-
að hlutafé er mi-nst 75 000 kr., en
alt hlutafé félagsins er ákveðið
kr. 125 000.
1 stjórn félagsiins eru kosnir:
Erlingur Friðjónsson alþm. Akur-
eyri-, Þorsteinn Þorsteinsson,
Þórshamar, Rvík, Júl. Guðmunds-
son stórkaupm,, Rvik, Pétur