Morgunblaðið - 25.04.1979, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. APRIL 1979
23
Minning:
Jótt Guðbjartsson
framkvœmdastjóri
Fæddur 23. september 1913.
Dáinn 16. apríl 1979
í dag verður Jón Guðbjartsson
forstjóri kvaddur hinstu kveðju
frá Dómkirkjunni í Reykjavík.
Hann varð bráðkvaddur á
heimili sínu að Sæbraut 18,
Seltjarnarnesi, hinn 16. apríl sl. en
undanfarin misseri hafði hann átt
við mikinn sjúkleika að stríða.
Jón var fæddur hinn 23. október,
1913 í Reykjavík. Foreldrar hans
voru Guðbjartur Ólafsson hafn-
sögumaður og forseti Slysavarnar-
félags Islands og Ástbjörg Jóns-
dóttir kona hans. Bæði vóru þau af
traustum ættum, m.a. var Guð-
bjartur af svonefndri Kollsvíkur-
ætt að vestan. Hugur Jóns beindist
snemma að verzlunarstörfum, og
byrjaði hann langan og merkan
verzlunarferil sinn hjá Steindóri
Einarssyni, sem rak bifreiðastöð
hér í borg. Eftir tveggja ára starf
þar hóf hann verzlunarstörf hjá
Kristni heitnum Markússyni í
verzluninni Geysi h.f. Minntist Jón
þessara heiðursmanna ætíð með
þakklæti og virðingu. Hann mun
hafa öðlast hjá þeim gott vega-
nesti, þar sem elja, nákvæmni og
reglusemi var í hávegum höfð.
Jón var maður sjálfménntaður,
sem kallað er. Hann lauk námi í
kvöldskóla K.F.U.M. Eigi varð
samt séð, að menntunarskortur
háði honum á lífsleiðinni, svo
glæsilegur og heillandi sem hann
var í allri framgöngu.
Jón starfaði einnig um tíma í
lögreglunni, og var það á árinu
1943 undir stjórn Agnars
Kofoed-Hansen, þáverandi lög-
reglustjóra. Síðan gerðist Jón
sölumaður og síðar sölustjóri hjá
0. Johnson & Kaaber h.f., hjá þeim
ágætu heiðursmönnum Ólafi John-
son og Arent Claessen. Starfaði
hann þar allt til ársins 1954, eða
nánar tiltekið til 1. ágúst það ár, er
hann gerðist einn af aðaleigendum
Kristján Ó. Skagfjörð h.f. og um
leið framkvæmdastjóri fyrirtækis-
ins. Jón var einstaklega áhuga-
samur um vöxt og viðgang fyrir-
tækisins. Var lögð nótt við dag, ef
svo má segja til þess að efla
fyrirtækið á allan hátt. Reyndist
hann eljusamur, sérlega ráðagóður
og traustur stjórnandi. Á þeim 25
árum, sem fyrirtækið naut hans
miklu starfskrafta, þá óx það úr
því að vera 3 manna lítið fyrirtæki
í það að verða ein stærsta
innflutnings og heildverzlun
landsins með tæplega 60 starfs-
menn.
Jón var sérstaklega hress og
skemmtilegur í framkomu og átti
hann auðvelt með að ungangast
fólk. Eru okkur minnisstæð þau
mörgu augnablik, er hann sagði
sögur á sinn leiftrandi glettnislega
hátt af atvikum eða mönnum, er
hann hafði kynnst á lífsleiðinni. Já
þær eru margar myndirnar, sem
koma upp í hugann, þegar Jóns er
minnst. Við eigum eftir að ylja
okkur við þær í endurminningunni
og erum þakklát fyrir.
Jón var söngmaður góður, hafði
mikið yndi af tónlist og söng.
Hann tók sem ungur maður þátt í
starfi Kling-Klang kvintettsins,
sem söng við góðan orðstí hér í
borg og víðar um landið. Þá var
hann íþróttamaður á yngri árum,
lék knattspyrnu með KR og var
einftig skíðamaður ágætur. Það
sama gilti um þessi viðfangsefni
sem önnur, er hann tók sér fyrir
hendur, að þar voru hlutirnir
teknir föstum tökum, enda
árangurinn eftir því. Þá starfaði
Jón einnig mikið innan Sjálf-
stæðisflokksins, var hann í full-
trúaráði og fjármálanefnd flokks-
ins um margra ára skeið, og innan
Félags ísl. stórkaupmanna starf-
aði hann einnig og var m.a.
formaður tollanefndar þess.
Jón var mikiil gæfumaður í sínu
einkalífi, hann kvæntist 9. nóvem-
ber 1947, Unni Þórðardóttur, mik-
illi ágætiskonu og reyndist hún
manni sínum með eindæmum vel í
hans erfiðu veikindum. Heimili
reistu þau sér fyrst að Vestur-
vallagötu 3 og síðar að Sæbraut 18.
Er heimili þeirra fagurt og höfð-
inglegt í senn. Þeim varð tveggja
barna auðið. Þau eru, Steinn lækn-
ir f. 22.7 1951, kvæntur Jónínu B.
Jónasdóttur, og eiga þau tvo ’syni,
Jón og Hallgrím, sem voru miklir
augasteinar afa síns, og Jónína
Guðrún f. 15.6 1956, og er hún gift
Guðmundi Ragnarssyni útvarps-
virkja.
Við samstarfsfólkið minnumst
Jóns með þakklæti, hlýhug og
virðingu, og teljum við, að minn-
ingu hans verði best haldið á lofti
með áframhaldandi vexti og við-
gangi þess starfs, sem hann hafði
lagt svo myndarlegan grunn að hjá
Skagfjörð.
Frú Unni, börnum hennar og
fjölskyldum þeirra sendum við
dýpstu samúðarkveðjur.
Stjórn og starfsfólk
Kristján Ó. Skagfjörð h.f.
„Góðar eru gjafir þínar, en betri
þykir mér vinátta þín og sona
þinna.“
Þannig mælti Gunnar við Njál
forðum, er hann þáði góðar gjafir
hans. Þeim dýrmætari var sá
hugur, sem að baki bjó, vinarþelið,
sem var jafnt í raun sem gengi.
Það ber að þakka öðru fremur.
Er svipast er um af sjónarhóli
25 ára samstarfs og vináttu, leitar
margt á hugann. Þó staldrað sé við
sérstakar stundir og staði, sem eru
eins og vörður á langri leið, renna
atvikin mörgu, stór og smá, saman
í eina heild.
Oft ráðast örlög og lífsstefna af
lítt eftirtektarverðum atburðum.
En síðar kemur fram, að þá hófst
ný leið. Einkum á slíkt við, þegar
sá verður á vegi, sem fyrr en varir
er orðinn góður ferðafélagi og
leiðsögumaður.
Þó svo mér sé það löngu ljóst,
gat ég ekki vitað það í fyrstu,
hversu mikilvægt það reyndist lífi
mínu og lífsheill, að hafa kynnst
Jóni Guðbjartssyni. Brátt höfðum
við bundist vináttuböndum, sem
urðu sterkari og traustari eftir því
sem árin liðu. Á margan hátt voru
lífsviðhorf okkar áþekk. Það voru
ekki orðin ein, sem lýstu samstöðu
og gagnkvæmum skilningi heldur
lík hugsun og afstaða, sem var þó
með þeim hætti, að hvor gat
miðlað öðrum væri þörf á.
Jón var vinum hollur, heill og
óskiptur. Hann var einbeittur og
ákveðinn í öllum viðskiptum.
Hann mat sjálfsbjargarviðleitni
og dugnað flestum kostum fremur,
því að sjálfur var hann atorku-
samur og ósérhlífinn.
Jón var frjór og skapandi í
hugsun. Hann gaf ýmsu gaum þó
ekki væri allt haft að orði, og
honum var lagið þrátt fyrir raun-
sætt viðhorf, að sjá hina björtu
þræði í lífsmunstrinu. Sjálfur var
hann lánsmaður á margan hátt
enda hafði hann lagt sig fram til
að ná því marki, en stundum þá
gengið nærri þreki og kröftum.
Hann átti góða að. Fjölskyldan var
samhent. Eiginkonan var traust og
skilningsrík og bjó honum þann
skjólreit, þar sem kraftar endur-
nærðust og vinum var heilsað.
Starfsmenn Kristján Ó. Skag-
fjörð h/f sjá nú á bak fyrirliða
sínum, sem ötull og hugrakkur
leiddi upp hæðirnar. Þeir fylgdu
honum vel, því að gagnkvæmt
traust og virðing var þeirra á
milli. Það gagnkvæma traust
skapaði þann anda samheldni og
starfsgleði, sem var styrksta stoð-
in undir öllum vexti og viðgangi
fyrirtækisins. Þeir munu minnast
foringja síns með því að halda
þeirri stefnu, sem gefin var.
Sá sem lengi var samferða hefur
lokið vegferð sinni. Hann lifir ekki
lengur í jarðneskum heimi nema í
þakklátri minningu vina sinna,
sem líta farna slóð. Sá tregi og sú
sorg, sem þá vaknar, býr yfir
sérstæðri fegurð, þeirri fegurð sem
einkennir þakkarhug og þá bæn,
sem leitar til hæða eftir huggun og
styrk.
Megi þaðan streyma líknarlind-
ir, sem svala hverju særðu hjarta.
Ingi Jónsson.
Jón Guðbjartsson var einstakur
maður, sem verður ógleymanlegur
þeim fjölmörgu sem kynntust hon-
um. Þeir sem voru honum aðeins
málkunnugir munu fyrst og
fremst muna hann vegna glað-
værðar og hressileika, hann lífgaði
upp á tilveruna hvar sem hann
kom, sagði sína meiningu umbúða-
laust og enginn komst hjá að taka
eftir honum. Hann hafði góða
frásagnargáfu og ákveðnar skoð-
anir á mönnum og málefnum, var
fróður og minnugur og gat talað
við hvern sem var um hvað sem
var. Fjallað var um dægurmál,
farið með spaug eða spakmæli,
vitnað í skáldskap, farið með ljóð
eða rifjaðir upp liðnir dagar.
Sjálfur var Jón vel hagmæltur, þó
hann flíkaði því lítið.
Við sem kynntumst honum bet-
ur, þekktum á honum fleiri hliðar.
Hann var duglegur og ósérhlífinn
og var gæddur sjálfsaga,
stjórnsemi og forystuhæfileikum í
ríkum mæli. Þeir eiginleikar komu
vel fram í því hvernig hann byggði
upp fyrirtækið Kristján Ó. Skagfj-
örð h.f. Hann safnaði að sér ungu
fólki, sem hreyfst með af eldmóði
hans og dugnaði. Hann lét sér
mjög annt um starfsfólkið og var
tamt að líta á sig sem uppalanda,
sem treysti mönnum um leið og
hann leiðbeindi þeim og kenndi.
Honum var ljóst að hagsmunir
fyrirtækisins og starfsfólks fór
saman, og þeir sátu ávallt í
fyrirrúmi. Ef kapítalistar sem
hann væru á hverju strái, væru
sjálfsagt engir sósíalistar til.
Hann lagði áherzlu á að rækja sem
best skyldurnar við viðskiptaaðilja
fyrirtækisins, bæði utanlands og
innan, og fyrir það ávann hann sér
virðingu og traust. Hann var
hreinskilinn og opinskár og gjör-
samlega laus við allt tildur og
prjál. Hann hafði jafnvel á orði, að
sér fyndist fráleitt að fyrirtækinu
yrði lokað, þegar útför hans færi
fram. Hann var ódeigur, erfiðleik-
ar og vandamál stældu hann og
hvöttu, slíkum málum var gjarnan
mætt með spaugi í fyrstu, en þau
svo leyst með alvöru og festu.
Hann var fljótur að taka ákvarð-
anir og frá þeim var ekki hvikað.
Kannski lýsti þolgæði hans og
sálarstyrkur sér best í hinum
miklu og langvinna veikindum
hans. Enginn vissi betur en hann
sjálfur, að þeirri baráttu gat ekki
lokið nema á einn veg.
Þetta er orðin hástemmd lýsing,
en svona var hann og sem slikur
mun hann lifa. Ekkert er ofsagt en
margt ósagt. Það var ómetanlegt
að fá að kynnast og starfa með
honum og fyrir það vil ég þakka af
heilum hug. Fjölskyldu hans votta
ég innilega samúð.
Bragi Ragnarsson.
Hinn 16. apríl lést að heimili
sínu Jón Guðbjartsson forstjóri.
Jón hafði ekki gengið heill til
skógar undanfarin ár, hinn mikli
keppnismaður háði harða baráttu
fram á síðustu stundu.
Jón sagði oft í hita leiksins hjá
Skagfjörð: „Leiknum er ekki lokið
fyrr en dómarinn flautar leikinn
af.“
Með fádæma dugnaði og þraut-
seigju tókst Jóni að byggja fyrir-
tækið Kristján Ó. Skagfjörð hf.
upp og gera að stórfyrirtæki á
íslenzkan mælikvarða. Rekstur
Skagfjörð var allsérstakur á mörg-
um sviðum og yrði of langt mál að
nefna það hér, en Jón sagði oft, er
hann var að útskýra rekstur fyrir-
tækisins: „Á íslandi þurfa menn
alltaf að veiða fisk úr sjó og borða,
þess vegna rekum við veiðarfæra-
og matvörudeild." Þessar tvær
deildir hafa verið burðarásar fyr-
irtækisins. í skjóli þessara deilda
hafa verið byggðar upp aðrar
deildir. Kynni mín af Jóni hófust
vegna starfsemi nýrrar deildar,
Tölvudeildar Skagfjörðs. Kynni
okkar stóðu yfir í rúm fjögur ár,
en Jón Guðbjartsson mun ætíð
vera mér minnisstæður fyrir kjart
og fádæma dugnað.
Ég votta fjölskyldu Jóns Guð-
bjartssonar mína dýpstu samúð.
Frosti Bergsson.
í dag er til moldar borinn í
Reykjavík svili minn Jón Guð-
bjartsson. Þykir mér við eiga að
minnast hans stuttlega. Ber margt
til þess, en næst liggur að minnast
á, að kona mín og dætur eiga
honum meira að þakka en nokkr-
um manni öðrum. Það er sannast
að segja, að Jón var sí og æ
reiðubúinn að brjóta sig í mola
fyrir þær og það svo mjög, að
flestum mundi þykja ótrúlegt,
hversu annt honum var um þessa
vini sína. Ætli kærleikurinn hafi
ekki verið einna sigursælastur í
þeim verkum, svo sem stundum
hefur borið við áður. En nú, þegar
hann er allur, sé ég eftir því, að ég
kom mér aldrei til þess, meðan
hann lifði, að þakka honum, svo
sem vert var.
Það mun alveg óhætt að segja,
að Jón Guðbjartsson fékk snemma
á sig það orð, að hann væri öðrum
mönnum verklundaðri, úrræða-
góður, heppinn og djarfur í fram-
Fæddur 15. maí 1965
Dáinn 22. marz 1979
Ég átti að ferma hann tveimur
dögum fyrir 14. afmælisdag hans.
Þá hefði ég sagt við hann: „Vertu
trúr allt til dauða, og Guð mun
gefa þér kórónu lífsins." í stað
þess varð það hlutskipti mitt að
mæla yfir moldum hans. Síðan er
liðinn mánuður. Hvað gat ég sagt?
Ég hef enga skýringu á reiðum
höndum, hvaða vald var að verki,
þar sem hinni skömmu ævi hans
lauk. Var það tilviljun ein, eða
voru það fyrirfram ákveðin örlög,
sem stefndu honum á vinnustað-
inn, rétt áður en slysið átti að
henda?
Vangaveltur okkar — hérna
megin inóðunnar miklu — hljóta
að vera eins fánýtar og allar
tilraunir til að hugga þá, sem
syrgja. Huggun getum við litla
veitt. Hún verður að koma innan
frá með tíð og tíma, vaxa upp úr
jarðvegi kristins hjartalags.
En þótt ég geti hvorki útskýrt né
huggað, vil ég ekki láta hjá líða að
þakka það, sem vel var gert. Mér
eru efst í huga viðbrögð Kristins,
þegar ágreiningur reis meðal
hinna fullorðnu um, hvorum bæri
að sjá um að moka kirkjutröpp-
urnar, hreppnum eða safnaðar-
nefndinni. Hann tók þá verkið að
sér. Hann lét klukkuna vekja sig
fyrir allar aldir á sunnudags-
morgni, 11. febrúar, og klukkan 10,
þegar fyrstu söngmennirnir voru
að tínast á æfinguna, heilsuðu þeir
honum — þreyttum, en ánægðum
— þar sem hann var að ljúka við
kvæmdum öllum. Slíkur máttur
fylgdi honum stöðugt, hvar sem
hann fór. Hann tók við forsjá
firmans Kristján Ó. Skagfjörð h.f.
árið 1953, ef ég man rétt. Það
firma var þá harla smátt í sniðum,
þótt það stæði á gömlum merg. Við
fast taumhald Jóns óx það ört og
dafnaði. Nú er það eitt umsvifa-
mesta fyrirtæki landsins í sínum
greinum. Síðar meir var hann líka
riðinn við ýmiss önnur fyrirtæki í
Reykjavík. Starfsemi þeirra fyrir-
tækja er mér ókunnari en svo, að
ég geti um hana skrifað af nokk-
urri þekkingu. Hitt er víst, að það
er enginn hægðarleikur, ekkert
liðléttingsverk að koma styrkum
stoðum undir alls kyns verzlun-
arstarfsemi og láta hana bera
ávöxt. Um umsýslu Jóns í þessu
efni kann ég þó það eitt að segja,
að hann lagði sál sína í hana.
Lagði einatt allar árar út. Gott er
þá að minnast þess, að starfið
færði honum í senn mikla ánægju
og mikinn ávöxt.
Jón gerðist heilsuveill siðari
árin, en bar sjúkleika sinn harð-
mánnlega. Síðasta árið lá hann
löngum rúmfastur. Hann hélt þó
áfram störfum, ef af honum bráði.
Mér þykir líklegt, að hann hafi þá
orðið að beita sig fullri hörku.
Jón Guðbjartsson kvæntist
glæsilegri konu, Unni Þórðar-
dóttur. Kynning hans við Unni
varð, að því er hann sjálfur sagði,
höfuðviðburðurinn í lífi hans.
Unnur er fágæt kona, tápmikil,
fríð sýnum og kvenleg, ein þeirra
kvenna, sem sæmir sér hvarvetna
vel. í þeim veikindum, sem Jón
mátti þola um árabil, annaðist hún
hann af fádæma nærgætni og
ræktarsemi.
Börn þeirra Unnar og Jóns eru
tvö, Steinn læknir, kvæntur Jón-
ínu Jónasdóttur, cand. juris og
Jónína Guðrún, gjaldkeri gift
Guðmundi Ragnarssyni, útvarps-
virkja.
Ekki kann ég á svona stundu
nein þau orð að mæla, er til
huggunar mættu verða. En Unni
og þörnum hennar votta ég ein-
læga samúð. Minningin um góðan
dreng og kæran eiginmann og
föður verður þeim dýrmæt eign á
veginn fram.
Kristján Eiríksson.
efstu og síðustu tröppuna. Fyrir
bragðið verður hans minnzt í hvert
skipti, sem kirkjutröppurnar í
Hrísey verða mokaðar.
Vilhjálmur Kristinn var trúr
allt til dauða, og — húsbóndinn í
hinum nýju híbýlum hans mun
segja við hann: „Gott, þú góði og
trúi þjónn, yfir litlu varstu trúr;
yfir mikið mun ég setja þig. Gakk
inn til fagnaðar herra þíns.“
Mér er ljúft að hugsa til þess, að
hann muni greiða götu mína á
tröppunum að musteri Guðs, ef
mér verður auðið að koma þangað,
sem hann dvelst nú.
Kári Valsson.
Vilhjálmur Kristinn
Guðjónsson - Minning