Alþýðublaðið - 10.03.1931, Blaðsíða 2

I
A BPf IflBiiáBI*
✓
Landráðamenn.
„Alt af að tapa4(.
V. G, sá, er ritar hina afarvit-
laasiu spurningaþvælu til togara-
stöðvunarmjannia, í 'ÍVÍgbl. í síðtustu [
váJiUb er sami maður og Vigfús
Miokkur Guðmundsson frá Engey.
Fúsi þessi, sem er sami Fúsinn
sem „Mgbl.“ segiir kýmnissögur
af, bjó eiitt sinn sveitabúskap og
byrjaði snauður. Var hann all-
sæmilegur búmaður á þeám árum,
sérstaklega hvað alla skepnuMrð-
íingu snertir og heynýtingu, en
sleemur ljóður var á hyggindum
hans; hann var nfl. aldrei góður
i’eikningsmaður og vildi pó hafa
alí í röð og í'eglu á heknilinu,
en þær kröfur stóðu frá honum
allharðar til vinnufólksins. Sem
dæmi um hvað hann var reikn-
ingsglöggur er þetta, sem Mgbl.
getux bætt við' kímnissögur sín-
ar um hann.
Fúsi tók upp á því á fyrstu
búskaparárum sínum að halda
reikning yfir bú sitt. Gerði hann
þetta svo í mörg ár síðían, en
réikningurinn sýndi mikið tap á
búskapnum ár fná ári og eftir
því, sem töpin urðu meiri, því
fleiri urðu beljurnar í fjósinu,
kindurnar og hestarnir. Vigfús
bar sig auðvitað mjög aumlega
undan þessum stórtöpum sínum
og kom það fram í minkun litla
skatts, fækkun máltíða og öllum
viðurgerningi' við* vinnufólkið.
Pegar Fúsi hætti að bóa, fór
hann með í vasanum álitlegar
fjárhæðir og lagði í togaraútgerð
hér í Reykjavík. Gerir hann svo
lítið annað, gamli maðurinn, en
að láta „aurana vinna“(!) — og
eim sýnir reikningurinn hans tap,
tap ár frá ári; —- enda er þetta
tapkvein hans í Mgbl.greininni.
Svo einkennilegir karlar geta
leynst með þjóð vorri, smáskrítnir
og kyndpgiir, — en hæstir verða
þó skellihlátramir í fólkinu, er
það sér, að íhaLdsflokkurinn vel-
ur slíka til forystu.
Jarðskjálftar.
Belgradá', 9. marz.
United Press. — FB.
Fregnir frá Gjevgjeljahéráði
herma, að 50 menn hafi beðið
hana í landBkjáilfta, en 150 meiðst
alvarlega. Landskjálfta varð vart
á öllum Balkanskaganum á
sunnudag, sérstaklega í suður-
hluta Serbíu og Jugoslavíu, í hér-
uðunum Strumnitza, Gjevgjelja,'
Bojaran og viðar. 900 hús hrundu
í Strumnútza-héraðinu einu. — Al-
exandier konungur er farinn til
landskjálftahéraðanna og ætlar
sjálfur að hafa á hendi yfirum-
sjón hjálparstarfseminnar.
Frá því fyrst í janúar í vetur
og fram að þeim thna að samn-
ingar eru gerðir við félag línu-
bátaeigenda, má lesa í „Mogga“
greinar þar sem sagt er frá þvi
af fjálgleik miklum, að línubát-
arnir liggi allir í höfn ónotaðir,
en foxkólfar Alþýðuflokksins
heimti vinnubætur, en banni svo
sjómönnunum að fara út á sjó til
þess að 'fá sér björg o. s. frv.
og alt sé þetta af þvi, að það
séu gerðar svo háar kröfur til
útgerðarinnar af forkólfunum, en
.sjómennirnri séu reiðubúnir til
þess að fara fyrir það, sem út-
gerðarmenn bjóði. -Svo skrifar
Valtýr langar greinar um það,
hvaða hætta þjóðinni stafi af
þessum mönnum. Þetta séu
mennirnir, sem vilji leggja alla
atvinnuvegi landsins í rústir. Það
er nú varla hægt að hugsa sér
meisri ósvífni en þá, að ritstjóri
stærsta dagblaðsins skuli næst-
urn að segja daglega í meira en
mánuð skrifa fyrir lesendur sína
í þessu máli eintómar blekking-
ar, ósánnindi og lyrgi vísvitandi.
Það verður að gera ráð fyrir því,
að ritstjórinn Valtýr Stefánsson
sé svo mikið inni í sinni flokks-
pólitík, að hann.viti hvað það er,
sem útgerðannenn ,ætla sér að ná
í þetta og hitt skiftið þegar þeir
eru að undirbúa kaupdeilur. Þeir,
sem framarlega standa í verlt-
lýðshreyfingunni, og í samning-
unum hafa staðið, þeir hafa fljót-
lega fundið inn á það, að það
hefir ekki verið kaupið, sem um
var barist, heídur eitthvað annað.
En það hafa ekki allir vitað það.
Almenningur hefir ekki vitað það
og almenningur hefði heldur ekki
trúað því þar til nú. Nú veit al-
menningur það og nú sér al-
mennimgur það og trúir líka.
Hafnargarðarnir leyna þvi ekki.
To^ararnir liggja bundnir. Það
var' annars heppilegt, að gríman
skyldi einmitt nú detta frá and-
litum togaraútgerðarmanna. Hér
eftir mun almenningur sjá hvar
fiskur liggur undir steini þegar
[>eir leggja út í kaupdeilu. Frá
1916 hefir þáð alla tíð verið svo,
að kaupið hefir sjaldnast veri,ð>
ásteytingarsteinninn, heldur hefir
það verið notað í „Mogganum“
út til fólksins til þess að kenna
því um og fulltrúum sjómanna,
að þeir væiu æsingamenn o. s.
frv. Með kaupdeilunni 1923 ætl-
uðu útgerðarmenn sér að fá
lækkaða skatta og tolla og fleira
þess háttar. í kaupdeilunni 1925
ætluðu útgerðarmenn sér að
koma íslandsbanka á ríkissjóð-
inn og Jón Þ. og Eggert Claessen
að ná uudir sig Eimskip. Með
kaupdeilunni 1928 ætluðu út-
'gerðarmenn sér að sprengja
Framsóknarflokkinn og þann veg
að ná ríkisstjórmnni i sínar
hendur. Og nú síðast í línubáta-
deilunni var það ekki vegna
kröfu þeirrar, er sjómenn gerðu,
að ekki var gengið að, eins og
líka sýndi sig að síðustu. Að
ekki var gengið strax að var af
því, að stórútgeröarmennirnir
stóðu á bak við, og þeir vildu
alis ekki að samningar tækjust,
þvf þeir höfðu margs konar
hagnað af því. I 1. lagi meðan
línuveiðaskipin lágu barst ekki
saltfiskur frá þeim á land, og
það gat orðið stör uppsiáttur fyr-
ir Kveldúlf og Alliance. I 2. lagi:
J>að var mikil.s virði fyrir stor-
út'gerðarmennina, að geta lagt
skipum sínum í skjóii línubát-
anna. Þannig að Valtýr spýr bara
úr sér þeirri lygi í „Mogganum",
að togumnum sé lagt af samúð
við línubátaeigendur. Þá var alt
slétt og felt og þetta gat fólk
skilið, og þá var öllu eins fyrir
komið eins og því hefir verið
fyrir komið nú síðustu 14 árin.
En þetta brást. Það hafði ekki
verið gert ráð fyrir öllu. Á þess-
um línuskipum vinna eitthvað á
þriðja hundrað manns víðs vegetr
af landinu, og þeir voru allir
komnir í sín skiprúm og sögðu
sínum skipstjóram, að þeir færu
aftur með þeim skipum, er hér
lágu, ef ekki yrðu- samningar
þannig komnir á. Þarna varð
samfylking útgerðarmanna rofin
í þessu máli, og fyrir þcjð og það
dtt. Eru togaraútgerðarmenn nú
orðnir opinberir að ósómanum
þeim, að binda togarana við garð'
jafnóðum og þeir koma í höfn
úr Englandstúrum, sem hafa gef-
S'ð þeim í hneinan arð frá 10 þús-
und krónum upp í 30 þúsundir
króna af hverju skipi. Hvílíkir
landráðamenn. Stöðvun togar-
anna er nú eins og svo oft áður
áf pólitískum ástæðum. Með
Hðið sér að vinna við næstu
kosningar. Hitt er annað mál,
stöðvuninni hugsar Morgunblaðs-
hvort það tekst.
Við erum búnir að þola þessa
ósvífni útgerðaraianna af og til
í 14 ár, að þeir bindi framleiðslu-
tækin, þegar þeim sýnist, til þess
með því að geta unnið sér og
floklri sínum pólitískt fylgi.
Alþingi og ríkisstjórn! Takið
togarana nú þegar ©g þjóðnýtið
þá!
Þér, Valtýr Stefánsson! sem
hafið í hverri kaupdeilu frá því
þér fóruð að skrifa í Mogga,
aldrei skrifað anuað um kaup-
málin en blekkingar, ósannsögli
og vísvitandi lygi, takið yður nú
tií og skrifið grein í „Mogga“ um
landráðamennina, sem binda tog-
arana. Lýsið fyrir þjóðinni, hversu
háskaiegt það er, að slíkir menn
skuli sitja á löggjafarþingi þjóð-
arinnar, og að þeir skuli saurga
þinghelgina með nærveru sinni
þar.
Sjómmnafélagi nr. 39.
Alþingi.
I gær fór fram í neðri deild L
umr. um þessi framvörp:
Um jöfmmarsjód ríkisins, er
fulltrúar Alþýðuflokksins í n. d.
fiytja. Vísað til fjárhagsnefndar„
Um verzlunarnám og atvlnna-
rétttndi verzhmarmanna. Ríkari
kröfur og ríltari rétti'ndi héldur
en nú eru tii þess að þeir, er
uppfylla kröfumar, gangi fyrir
öðrum til verzlunarstarfa. Þing-
menn Reykjavíkur flytja framr
varpið samkvæmt óskum \rerzl-
unarmannafélaganna. Vísað ti4
alisherjarnefndar.
Þá eru tvö framvörp frá milli-
þinganefndiinni í landbúnaðar-
málum', er Jörandar og Bemharð
flytja. Annað er um erfdaleigu-
lönd í kaupstöðum, kauptúnum
og þorpum, þar sem til þess er
ætlast, að kaupstaðisr og kaup-
tún skuli skyld til að láta lönd
sín á erfðaleigu (leigu, sem geng-
utr í lerfðir) til handa þeim íbúum
kaupstaðarins eða sveitarfélags-
ins, er þess óska, þau, sem hæf
eru tiJ ræktunar „og eigi era lik-
ur til að haldá þurfi á til húsa-
lóða í náinná framtíð," gegn 5°;o
af matsverði í ársleigu, og sé
matið miðað við verðmæti þess
þegar |>að er látið á erfðaleigu,
en álweðinn ræktunartíma greið-
ist engin leiga. Leigan er óupp-
segjanleg af hálfu bæjarfélags
eða annars landeiganda, en leigu-
taki má segja henni upp með
misseris fyrirvara. Hins vegar
hafi leigusali þó forkaupsrétt á
leágulanidi, sem gengur kaupum
og sölum. Ekki megi erfðaleigu-
blettir, sem ætlaðir eru til gras-
ræktar, vera minni en 2 ha„ og
. séu þeir ætlaðir tU garðyrkju eða
alifuglaræktar, þá eigi minni en
3000 fermetrar. Ef bær eða sveit-
arfélag hefir ekki nóg land til
að láta þannig á erfðaleigu, þá
gildir sama um þjóðjörð eða
kirkjujörð, sem er í námunda,
en verði eftirspurn ekki fullnægt'
á þann hátt, þá megi taka órækt-
að land einstakra manna eignar-
námi til að fullnægja eftirspurn-
inni.
Hitt frumvarpið er um sauó-
fjármörk. Settur sé þriggja
manna faslur markadómur, er
dæmi um sammerkihgar og ná-
merkingar hvervetna á landinu.
Markadómi sé( og heimiit að
hanna mikil særingarmörk, svo
sem afeyrt. — Frumvörpum þess-
um var báðum vísað til landbún-
aðarnefndar.
Kirkjugarðafrv. (sem komið er
úr e. d.) var vísað til menta-
málanefndar.
TollÍagafrumvarp stjórnarinnar
um festingu gengisviðaukans var
afgreitt til efri deildar.
Frumvörpunum um fiskimat og
um verzlunarskrár og fírmu var
báðum vísað til 3. umræðu.
1 efri deild fór fram 1. uimr.
um myntlög. Það er frumvarp