Morgunblaðið - 24.05.1979, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 24. MAÍ1979
P
Aðalfundur Eimskipafélags Islands:
Heildartekjur árið 1978 14.548 millj. kr.,
afskriftir 1436 millj. og tap 564,6 millj. kr.
Óttarr Möller. forstjóri EimskipafólaKsins, lætur af störfum fyrsta ÓKÚst
na'stkomandi. óttarr hcfur vcrió forstjóri EimskipafólaKsins frá 1962. Með
honum á myndinni cr Ilörður SÍKUrKcstsson, cn Ilörður hefur vcrið ráóinn
forstjóri í stað Óttars.
Aðalfundur EimskipafólaKs ís-
lands. sá scxtuKasti ok ,fjórði í
röðinni var haldinn í Ka‘r. Á fundin-
um kom fram að tap á rckstri
fclaKsins nam 564.6 milljónum á
síðastliðnu ári cn árið 1977 var
haKnaður 78 milljónir króna. Ilcild-
artckjur fclaKsins árið 1978 voru
11.548 milljónir króna cn voru
8.811 milijónir króna árið áður.
IIcildarKjöld án fyrninKa voru
13.159 milljónir króna. cn voru árið
1977 7.574 milljónir. Rckstrarút-
Kjöld hafa því numið röskum 36.05
milljónum króna hvcrn daK ársins
1978. Afskriftir af cÍKnum ncma
1136 milljónum króna cn voru 844
milljónir árið 1977. Samkvæmt
hluthafaskrá var hlutafó Eimskipa-
fólaKsins í árslok 1978 kr.
911.578.000 ok skráðir hluthafar
voru um 13 þúsund. Á aðalfundi
félaKsins 18. maí 1978 var sam-
þykkt að nryta heimildar scm í
' skattaliÍKum cr veitt um útKáfu'
jöfnunarhlutahréfa ok tviifalda
hlutafé félaKsins. það cr hækka það
úr 455.789 milljónum króna í
911.578 milljónir. þannÍK að hluta-
féð vcrði kr. 933.688.000 að lokinni
siilu á eftirstiiðvum þcirra aukn-
inKarhluta að nafnverði 22.110
milljónir cr tckin var ákvörðun um
á aðalfundi félaKsins 1977. Sam-
kvæmt þcssari samþykkt fær því
hvcr hluthafi án cndurKjalds hluta-
hréf scm nrmur jafnvirði þcirrar
hlutarcÍKnar cr hann átti 18. maí
1978. Fundurinn samþykkti tilliiKU
stjórnar ok forstjóra þcss cfnis að
Krriddur vcrði 10% arður af hluta-
bréfum fyrir árið 1978.
Ilalldór II. Jónsson, formaður
stjórnar EimskipafélaKsins. sctti
fundinn ok hauð f upphafi máls sfns
Tómas Árnason fjármálaráðhcrra
vclkominn á fundinn. I>á skipaði
hann Ilcnrik Sv. Björnsson scndi-
hcrra fundarstjóra ok Guðmund
Bcncdiktsson ráðuncytisstjóra
fundarritara. Halldór Kat þcss að
Grcttir EKKcrtsson, scm sctið hcfur
í stiórn félaKsins scm fulltrúi Vcst-
ur-IslcndinKa. hafi ckki Kctað þcKÍð
hoð um að vcra Kcstur fundarins ok
bar fundinum kvcðjur hans.
Farmjíjaldstaxtar
óbrcyttir
siðan í marz 1978
Á fundinum flutti Halldór H.
Jónsson skýrslu stjórnarinnar ok
Axel Einarsson, njaldkeri félaKsins,
skýrði reikninKa.
í upphafi ræðu sinnar minntist
Halldór H. Jónsson látinna starfs-
manna, þeirrar SÍKurðar Gíslasonar,
fyrrverandi skipstjóra, Péturs
Bjórnssonar, f.vrrverandi skipstjóra
ok Guðmundar MaKnússonar, fyrr-
verandi yfirvélstjóra. Fundarmenn
risu úr sætum sínum ok vottuðu
minninKu hinna látnu virðinKu ok
þakklæti.
Um niðurstöðu rekstrarreikninKs
EimskipafélaKsins, sem Kötið var
hér að framan, saKði Halldór að
ástæðan fyrir því hversu afkoma
félaKsins var slæm á síðasta ári hafi
ekki verið sú að næK verkefni hafi
ekki verið fyrir skipin né að fyllstu
haKræðinKar ok aðKæslu hafi verið
Kætt. Ástæðan væri sú, að stjórnvöld
hafi ekki viljað viðurkenna þá stað-
reynd, að það væri ekki hæKt að
halda flutninKs- ok þjónustufíjöldum
óbreyttum i þeirri óðaverðbólKu sem
hér á landi er.
VerðlaKsyfirvöld hafi ekki leyft
hækkanir á farmKjaldatöxtum frá
því í marz 1978. Pá saRÖi Halldór í
þessu sambandi að það væri ekki
haKur fyrir þjóðina, að ráðstafanir
sem þessar verði til að hefta eðlileKa
framþróun, uppbyKKÍnKU ok haKræð-
inKu í vöruflutninKum með skipum.
„Ef slíkum ráðstöfunum heldur
áfram," saKÖi Halldór, „þá verða þær
aðeins til þess, að valda miklu
óhaKstæðari flutninKum ok flutn-
inKskostnaði en annars hefði orðið á
na’stu árum, ok skipastóllinn hlýtur
að KanKa úr sér.“
EfnahaKur
Eimskips traustur
þrátt fyrir
crfiðlcikana
í árslok 1978 námu eÍKnir Eim-
skipafélaKsins 11.987 milljónum
króna en skuldir að meðtöldu hlutafé
11.861 milljón. Bókfærðar eÍKnir
umfram skuldir námu þannÍK > lok
árs 1978 125 milljónum, en 980
milljónum í árslok 1977. Skip félaKs-
ins eru 24 að tölu ok voru í árslok
1978 bókfærð á 2.662 milljónir króna
en í árslok árið áður voru þau einnÍK
24 talsins ok bókfærð á 2.593 millj-
ónir. Matsverð skipanna er í daK 10
milljarðar að því er fram kom í ræðu
Halldórs. Hann vakti athyKli fund-
armanna á því að efnahaKur Eim-
skipafélaKsins væri traustur ok
stæði á föstum fótum. Þá Kat Hall-
dór þess að fyrir 18 árum hefðu skip
félaKsins verið 10 að tölu með
lestarrými upp á 44.000 rúmmetra,
en í daK eru skipin svo sem fyrr seKÍr
24 talsins ok lestarrými þeirra 85.000
rúmmetrar.
Brunabótamat fasteÍKna félaKsins,
sein bókfærðar eru á 1.898 milljónir
króna, er 5.400 milljónir. FasteÍKn-
irnar eru að mestu ýmist nýbyKKÚar
eða í endurbyKK>nKU að söKn Hall-
dórs. Bifreiðar, vélvaKnar ok önnur
tæki ok áhöld eru bókfærð á 406
milljónir króna, olía ok matvæli á
307 milljónir.
Halldór Kat þess að hlutafjáreÍKn
EimskipafélaKsins í öðrum félöKum
næmi 566 milljónum króna, ok þar
bæri hæst hlutafé í FluKleiðum 522
milljónir.
Frckari byKKÍngar-
íramkvæmdir
vcrða ckki í bráð
í ræðu Halldórs H. Jónssonar kom
það einnÍK fram að enKÍn skip voru
keypt á árinu 1978 ok enKÍn skip
seld. Halldór saKði að skip félaKsins
væru haKkvæm > rekstri, búin full-
komnustu tækjum ok hæfileKa stór
miðað við okkar aðstæður. Síðast en
ekki síst mætti Keta þess varðandi
skipin að vel væri búið að skipshöfn-
um þeirra.
Á síðastliðnu ári voru alls 27 skip í
förum á veKum félaKsins ok fóru 380
ferðir milli íslands ok útlanda. EÍKÍn
skip félaKsins fóru 370 ferðir milli
landa ok er það 40 ferðum fleira en
árið áður. Þrjú leÍKuskip fóru 10
ferðir ok er það 7 ferðum færra
heldur en árið áður. Alls komu skip
félaKsins ok leÍKuskip þess 1041 sinni
á 106 hafnir í 18 löndum ok 1265
sinnum á 55 hafnir úti á landi. Árið
1978 voru vöruflutninKar með skip-
um félaKsins ok leijjuskipum þess
589 þúsund tonn. Árið 1977 voru
þessir flutninKar 553 þúsund tonn.
Halldór saKði > ræðu sinni varð-
andi vöruKeymslur félaKsins að með
þeirri tekjurýrnun sem verið hefði
hjá félaKÍnu ok ekkert lát væri á,
væri f.vrirsjáanleKt, að frekari b.vKK-
inKar á vöruKeymslum yrðu ekki >
bráð. „Þess kann því að verða
skammt að bíða, að við lendum í því
vandræðaástandi sem áður var,“
saKÖi Halldór H. Jónsson. Hann Kat
þess að frá því síðari hluta árs 1978
hefði Keymslurými Oddeyrarskála á
Akureyri smám saman verið tekið í
notkun ok áætlað væri að hann yrði
fullKerður fyrir árslok 1979. Auk
þess Kat Halldór þess að stefnt væri
að því að b.vKKja slíkar vöruKeymslur
á Reyðarfirði ok í Vestmannaeyjum,
en á ísafirði hefði vöruKeymslurými
verið bætt við fyrir nokkrum árum.
Halldór saKði að ekki hefði ennþá
verið KenK'b frá samninKum um
stækkun á athafnasvæði Eimskipa-
félaKsins í Sundahöfn, en stjórn
félaKsins hafi verið tjáð að við þau
skýlausu loforð, sem EimskipafélaK-
inu hafa verið Kefin, yrði staðið.
Loks Kat Halldór þess varðandi
húsnæðismál félaKsins að smám
saman væri verið að taka hina nýju
viðbyKK>nKu EimskipafélaKshússins
í notkun.
Hertar öryggis-
ráðstafanir
við Rcykjavíkurhöfn
Halldór H. Jónsson vék í ræðu
sinni að þeim þremur dauðaslysum
sem orðið hafa á undanförnum 16
mánuðum við vinnu um borð í
skipum félaKsins í Reykjavíkurhöfn.
„Umrædd dauðaslys hafa að sjálf-
sököu vakið alla til umhuKsunar um
hvað Kera meKÍ til þess að forðast
slys,“ saKði Halldór. „MjöK K»tt
samstarf hefur verið á milli forráða-
manna DaKsbrúnar ok Eimskipafé-
laKsins. Eftir umræður ok fundahöld
með varaformanni DaKsbrúnar,
Guðmundi J. Guðmundssyni, var
ákveðið að skipa sérstaka nefnd til
að leita nýrra leiða til aukins öryKK-
is. Nú þeKar hefur verið ákveðið að
EimskipafélaKÍð ráði sérstakan
ör.vKIÍ>sfulltrúa.“ Halldór Kat þess ok
að ÉimskipafélaKÍð hefði ítrekað
kröfur til Reykjavíkurhafnar um að
loka hafnarsvæðinu fyrir almennri
óviðkomandi umferð ok að jafnframt
hefði öllum starfsmönnum Eim-
skipafélaKsins við Reykjavíkurhöfn
verið Kert að skyldu að bera öryKKÍs-
hjálma. Fleiri ör.vKK>sráðstafanir s.s.
sjón- ok heyrnarprófanir hafa verið
framkvæmdar ok saKÓist Halldór
vona að auknar öryKKÍsráðstafanir
mættu skila áranKri.
Engjn lcynd
hvílir yfir rekstrinum
Halldór vék að tillöKU þeirri til
þingsályktunar, sem Iokö var fram á
AlþinKÍ um rannsóknarnefnd þinK-
manna til að kanna rekstur Eim-
skipafélaKs íslands. Hann saKði að
félaKÍð hefði ár hvert birt reikninKa
sína opinberleKa ok að það hvíldi
enKÍn leynd yfir rekstri félaKsins.
Ríkisstjórnin skipaði árleKa einn af
7 stjórnarmönnum ok einn af þrem-
ur endurskoðendum ok hefði því
aðstöðu til að fylKjast með öllum
rekstri félaKsins. Einokunaraðstöðu
hafi félaKÍð aldrei haft, en átt í
samkeppni við fjölmörK innlend ok
erlend skipafélöK- Hann Kat þess að
fjárfestinK félaKsins í skipum, vöru-
Ke.vmslum ok tækjum væri undir-
staða haKkvæms rekstrar ok tr.vKKÖi
sem læKst farmdjöld ok öruKKasta
þjónustu. „Öll sjtöðnun leiðir til
hnÍKnunar," saKði Halldór. Þá vék
hann að eÍKnarhluta Eimskipafé-
laKsins i FluKleiðum ok saKði að
hann byKKÖist á þeim stuðninKÍ sem
EimskipafélaKÍð veitti FluKfélaKÍ
Islands á sínum tíma. EðlileKra væri
að félaKÍð ætti hlut í fluKfélaKÍ en að
það keypti sjálft fluKvélar til að
annast flutninKa í lofti. Það væru
ekki mörK ár síðan að allir fólks- ok
vöruflutninKar til ok frá landinu
voru með skipum. Loks vék Halldór
að því hvort þjóðnýta bæri Eim-
skipafélaKÍð. I því sambandi saKði
Halldór það skoðun stjórnar félaKs-
ins að rekstur einstaklinKa ok fé-
laKasamtaka þeirra tryKKÖi betur
afkomu þjóðarinnar > heild en þjóð-
nýtinK-
„Ék fullyrði það, að hver ánjöf ok
hver velta herðir stjórnendur Eim-
skipafélaKsins, ok kjarkurinn hefur
aldrei brostið," saKði Halldór H.
Jónsson í niðurlaKÍ ræðu sinnar.
„Stjórn EimskipafélaKsins mun því
ótrauð halda vörð um það mikla
hlutverk, til haKsældar fyrir ís-
lensku þjóðina, sem EimskipafélaK
Islands KeKnir."
Halldór þakkaði loks Óttarri
Möller, fráfarandi forstjóra fyrir-
tækisins, f.vrir sérstakleKa vel unnin
störf ok bauð hinn nýja forstjóra,
Hörð SÍKurKestsson, velkominn til
starfa.
I ræðu Axels Einarssonar kom það
fram m.a. að ÓKreiddur arður til
hluthafa nam í árslok 32 milljónum
ok hafði hækkað um rúmar 9 millj-
ónir frá fyrra ári. Samkvæmt sam-
þykktum félaKsins fyrnast arð-
Kreiðslur á 4 árum en félaKsstjórnin
tók þá ákvörðun fyrir nokkrum
árum að beita ekki þessu ákvæði.
Ix)ks má Keta þess að samþykkt
var á aðalfundinum í K*r að breyta
samþykktum félaKsins á þá leið að
framveKÍs verður hætt að nota arð-
miða til Kreiðslu á arðinum, en > stað
þess hefur verið ákveðið að eÍKendur
hlutafjár fái arðinn Kreiddan í
ávísun ok verður framsal á slíkri
ávísun jafnframt kvittun hluthafans
fyrir arðinum.
Halldór E.
skipaður í
stjórn
Eimskips
HALLDÓR E. SÍKurðsson al-
þinKÍsmaður hefur verið skip-
aður af hálfu ríkisstjórnarinn-
ar í stjórn Eimskipafélags
Islands. Halldór kemur í stað
Hallgríms Sigurðssonar.
í stjórn Eimskipafélagsins
átti á aðalfundi félagsins í gær
að kjósa þrjá menn til næstu
tveggja ára í stað Halldórs H.
Jónssonar, Ingvars Vilhjálms-
sonar og Péturs Sigurðssonar,
en þeir voru allir endurkjörnir.
í stjórn Eimskipafélagsins
eiga auk ofannefndra sæti þeir
Thor R. Thors, Axel Einarsson
og Indriði Pálsson.
F armannaverkfallið:
„Ekki eingöngu vanda-
mál Eimskipafélagsins,,
„ÞAÐ ER augljóst mál, að eins og rekstrarafkoma Eimskipafélags-
ins var 1978, þá vantar mikið á, að farmgjöld eins og þau eru í dag,
standi undir kostnaði. Launahækkanir hljóta þó óhjákvæmilega að
leiða til hækkunar farmgjalda. sem greidd eru af allri þjóðinni, eða
að slikar launahækkanir leiði til stöðvunar flotans,“ sagði Halldór
H. Jónsson, stjórnarformaður Eimskipafélags (slands, á aðalfundi
félagsins f gær. Halldór ræddi um áhrif farmannaverkfallsins á
hag Eimskipafélagsins, en farmannaverkfallið hefur staðið frá 24.
apríl og er nú 21 af skipum félagsins bundið við bryggju.
Halldór sagði að þetta væri
ekki eingöngu vandamál Eim-
skipafélagsins heldur vandamál
allrar þjóðarinnar. „Stjórn Eim-
skipafélags íslands vill ekki á
nokkurn hátt áfellast þá starfs-
menn Eimskipafélagsins og
félagasamtök þeirra, sem boðuðu
til verkfallsins, það er þeirra
réttur," sagði Halldór. „Hins
vegar veit ég ekki hvort stöðvun
skipaflotans flýtir fyrir samning-
um, því að það er ekki á valdi
stjórnar Eimskipafélagsins að
mæta þeim kröfum um launa-
hækkanir sem fram hafa verið
bornar."
Halldór H. Jónsson sagði að
Eimskipafélagið væri í sjálfheldu
milli farmanna annarsvegar og
verðlagsyfirvalda hinsvegar.
Hann sagði að hækkanir á farm-
gjaldatöxtum hafi ekki fengist
síðan í marz 1978 þrátt fyrir
hækkun launa hérlendis og er-
lendis, auk gífurlegrar hækkunar
á olíu.
„Það er staðreynd," sagði Hall-
dór H. Jónsson, „að áframhald-
andi taprekstur og auknar álögur
geta aðeins leitt til stöðvunar
reksturs, fyrr eða síðar."