Alþýðublaðið - 17.03.1931, Qupperneq 2

B
Atvtamiileyslð.
/ Ern togararnir alt a£ að tapa?
Til að sýna mönnum fram á
að ]>að meðalverð, sem skipin
hafa selt fyriir síðasta ár, er meir
m nóg til að standast allan
Nl.
kóstnað, læt ég hér fylgja kostn-
aðarlista yfir eina ferð tU að
bera saman við útreikninga
Morgunblaðsins.
Mcamakaup 1 ísfiskiferd í 24 daga.
1. Skipstj. kr. 120,00 og (3% af970stpd.) á 22,10=(120+643,11)= kr. 763,11
I. Stýrim. — 120,00 — (lV^/oafOTOstpd.) — =(120+267,96)= —387.96
1. Vélstj. — 240,00 — (l°/oaf970stpd.) á22,10 = (240+214.37)== — 454,37
II, — —360,00
2. Kyndari kr. 248,00 hvor —496 00
1'. Matsveinn — 239,68
I. Aðstoðarmatsveinn —100,00
II. Stýrimaður —229,20
1. Bátsmaður —256,80
3 Netamenn kr. 210,00 hver . —630,00
7 hásetar — 185,00 — -1299,20
1. Loftskeytamaður — 296,00
21
Lifrarhlutur V/s faí á mann; 15 menn = 227» fat á kr. 28,50 —641,25
Mannakaup samtals: kr. 6153,57
Fæði í 24 daga miðað við kr. 75.00 á mán. kr. 1260,00
Kol 9 tonn á sölarhring 18 sh. tonn = (216 tonn á kr. 19,89)= — 4296,24
ís 50 tonn á 1 sipd. eða kr. 22,10 — 1105,00
Vatn 40 tonn 2 50 tonnið — 100,00
Veiðarfæri — 2055,00
Til vélarinnar — 250,00
. Afgreiðslu og sölukostnaður í Englandi r80 stpd. — 1768,00
Framkvæmdarstjóri og allur skrifstofukostnaður. (eftir sögn V. G. — 498,72
Kostnaður í ferð kr. 17486,53
eða 791 stpd. sem er 309 stpd. minna enn Morgunblaðið reiknar.
Ef við berum sarnan þær tölur,
sem liann telur meðalsölu, kr.
21 437,00, og þann kostnað, ‘ sem
ég tel ríflega, þá verður mis-
munurinn kr. 3950,47, en ef tekn-
ar eru þær tölur, sem hann segir
að þurfi> til að standast allan
kostnað við eina ferð, þá munar
það hvorkt meira né minna en
kr. 7226,70, sem er álitlegur skild-
iagur í vexti og assuransgjalld.
ViÖðrald tala ég ekki um, því
mikið af því hefir komið yfir á
trygfrjendur vegna viðíhaldsleys-
is.
Ég hefi líka gert hér annan
samanburð á saltfiskveiðum á
þeim skipum, sem hér eru búin
að liggja lengst og talið er að
ekki hafi gert betur síðustu ver-
tíð en bera sig.
Afli og verðmæti reiknast eft-
ir: 166 lítrar í fat, 30 lítrar úr
skippundi, 90 kr. skipp. og lifr-
arfat 18 kr.
Skip.
Föt. Veiði- Skip- Kr. á
dagar pund veiðid
Ari í 951 106 5262 6081
Raldur 817 120 4521 4612
Ðraupnir 629 106 3480 4018
Egill Skallagr. 702 113 3884 4131
Hannes ráðh. 1045 136 5782 5101
Kári Sölmund. 854 115 4725 4930
Ólafur 873 122 4830 4751
Otur 912 155 5046 3907
Skallagrímur 1290 137 7138 6252
Skúli 805 111 4454 4815
Snorri goði 824 100 4559 5471
Tryggvi gamli 916 126 5068 4827
Þórólfur 1229 165 6800 4945
Verðið á fiskinum miðast við
það, 'sem V. G. í Morgunblaöinu
sagði um verðið lengst af síð-
asta ári.
Aftur á móti reikna ég fiski-
magnið eftir lifrinni. Ég hefi leit-
að upplýsinga hjá Fiskifélagi ís-
lands um, hvað talið er að komi
margir 1 itrar af lifur úr einu
skippundi af þorski, og hefir
reynslan sýnt, að síðasta ár feng-
ust alls ekki meir en 30 lítrar úr
skp. Eitt lifrarfat reikna ég hér
166 lítra með 4 þumlunga borði.
Morgunblaðið telur eins og fyr
segir, að kostnaður allur við ís-
fiskferð sé kt! 24 310,00, og með
24 daga ferð koma röskar kr.
1000 á dag, en eftir mínum út-
reikningi mun minna, eða um 728
kr. Gneinarhöfundur segir, að þó
febrúar í ár hafi nú verið bezti
sölumánuður í síðustU ísfiskver-
tíð, þá sé reynsla undanfarinna
ára sú, að hann hefir verið með
þeim verstu. Hans reynsla virð-
ist ekki mjög gömul í þvi efni.
Á þeim skipum, sem ég hefi
siiglt, er reynsla mín þessi:
1921 13. febr. 1018 stpd.
1922 7. — 1080 —
1923 21. 1260 — •
1924 18. — 1818 —
1925 25. jan. 2414
Þá hætt og farið á salt.
. 1926 22. febr. 1277
1926 12. marz 1062
Hann heldur, að salan í vetur
hafi verið vegna gæftaleysis. Ef
til vill hefir gæftaleysi verið þar
öll þessi ár. Það má skilja á
öllum skrifum blaðsins, að til lít-
ils sé að afla og gera út, því
öllu sé eytt og óstjórn ríkismál-
Stórmerkileg nýjnng i bæjarreksíri.
Hafnarfjarðarbær kaupir fopra og bjrrjar bæjarútserð.
Árið 1926 fengu jafnaðarmenn
meiri hluta í bæjarstjóm Hafn-
arfjarðar. Og með því hefst nýtt
tímabdl í sögu bæjarins, bæði á
sviðd menta- og menningar-mála
og eins í öllu athafnalífi.
Eitt af fyrstu verkum meiri
hlutans í bæjarstjóminni var að
reisa nýjan og stóran barnaskóla
handa bænum. Þeirri byggnigu
var lokið haustið 1927, og er sá
skóli án efa reisulegastur og full-
komnastur allra barnaskóla í
kaupstöðum landsins utan
Reykjavíkur, enda kostaði bygg-
ingin með öllu um 200 þús. kr.
Og þegar bæninn hafði fengið
þennan myndarlega barnaskóla,
var skólaskyldualdur bama færð-
ur niöur í 7 ár, og hefir Hafnar-
fjörður haft forgöngu í lækkun
skólaskyldualdurs.
Viö byggingu nýja barnaskól-
ans í Hafnarfiröi gat bærinn tek-
ið gamla bamaskólcihúsið til
annarar notkunar. Þar er nú
þinghús bæjarins, með allrúmum,
góðum og vistlegum sal. Þar eru
bæjarstjórnarfundimir haldnir,
og er Hafnarfjörður þar fremri
anna sökkvi landinu í botnlaust
skuldafen. Er ekki þama í þess-
um ummælum lítils háttar viður-
kennimg- fyrir ]>ví, sem haldið var
fram i Alþýðubilaðinu, um að
stöðvunin á flotanum væri ekk-
ert annað en pólitík. Ritari Morg-
unblaðsins virðist ekki hafa mikla
hugmynd um, hvar og hvenær
fiskur gengur hér við land.
Nú í mörg undanfarin ár hefir
Jökuldjúpið verið fengsælasti
bletturinn í febrúar og byrjiun
marz, en nú hefir líklega sjald-
an gengið eins mikið í Jökul-
djúpið eins og einmitt nú. Þeir
togarar, sem brutust út uridan
valdi stöðvunarmanna, fyltu skip-
*n á 3 sólarhringum og komu
ekki öllu niður, 'urðu að láta í
land mikið af fiski. Það voru
Hilmir, Gulltoppur, Belgaum og
Gylfi. Þeir fengu 11—15 poka í
dtrætti eftir 20 mínútur. Þeir
höfðu varla komist í örari fisk.
Samt eiga^togararnir að bíða til
20. marz, en hvað verður þá ? Eru
líkur tii að þorskurinn bíði eftir
því, að skipin fái að fara? Það
eru litlar líkur til þess, að þeir
geti fengið örari né betri fisk
þó þeir bíði. Til hvers er að hafa’
slik tæki', sem látin eru liggja
aðgerðiarlaus þegar helztu líkur
eru tíl, að á öðrum tímum geti
ekki gengið betur?
Er ekki mál til komið að breyta
til um reksturinn, eða eru enn
þá ekki- nógu margir, sem sjá
voðann, sem af þessu stafar?
12/3 ’31.
Sjómannafélagi 216.
Reykjavíkurbæ, sem verður að
leigja hús fyrir bæjarstjórnax-
fundi sína, og hafa þá í óvist-
Iegri og ófullkomnari húsakynn-
um. Og þinghús Hafnarfjarðar er
nú einnig samkomustaður fyrir
fundi verklýðsféalganna. Þar er
og bókasafn Hafnarfjarðar
geymt.
En þessi atriði snerta barna-
fræðsluna og fundahúsakost og
önnur mennjnganmál í Hafnar-
firði. Og þá er komið að því, er
átti að verða aðalefni þessarar
frásagnai'.
Hafnarfjörður er bær verka-
mannanna, bær fiskiútgerðar og
framkvæmda. En eios og víða er
atvinnureksturinn í höndum ör-
fárra manna. Þegar þekn þókn-
ast, eða þegar þeir þykjast til
neyddir, draga þeir saman starf-
semina, jafnvel hætta með öllu
eða flytja í burtu. Þá kemur ör-
yggisleysi verkalýðsins . átakan-
lega í ljós. Þeir fá ekki að vinna
— fá ekki að skapa auð. Og af
því verkalaunin ná venjulega að
eins til næsta máls, þá sverfur
skorturinn að verkamönnum um
leið og atvinrian bregst, um leið
og vinnuna vantar.
Hafnfirzkur verkalýður hefir
fyr og síðar fengið að kenna á
atvinnuskorti. Árið 1927 var eitt
slíkra ára. En þá tóku jafnaðar-
menn í bæjarstjórn til nýrra
ráða. Þeir ákváðu að bærinn
tæki togara á leigu, að hálfn
leyti á móti útgerðarfélagánu Ak-
urgerði. Þessi togari var Clemen-
tina, nú Barðinn. Á móti þessu
barðist íhaldið af öllum mætti,
en árangurslaust. Rógur og níð
um bæjarútgerðina og íorgöngu-
menn verkalýðsiins í Hafnarfirði
steig þá fjöllunum hærra. En
fulltrúar verkamanna létu engan
bilbug á sér finna. Bærinn gerði
togarann út á vetrarvertíð 1927
í félagl við Akurgerði. Sú útgerð
bjargaði mörgumi verkamanni frá
atvinnuleysi og skorti. Og þrátt
fyrir óhagstæða aðstöðu að ýmsts
leytí, varð þó hagnaður en ekki
tap af þessari útgerð.
Þegar útgerðiin óx í Hafnarfixðí.
tók að bera á bryggjuskorti Til
þess að bæta úr því réðist Hafn-
arfjarðarbær (hafnarsjóður) í það
að byggja nýja og fullkonma haf-
skipabryggju. Þeirri byggingu er
nú . að mestu leyti lokið. Nýja
bæjarbryggjan á ágætum stað,
er nú tekin í notkun. Þar geta
legið 5 veiðiskip í einu og feng-
ið afgreiðslu.
í vetur hefir atvinnuleysi
þrengt hart að verkamönnum í
flestum kaupstöðum landsins.
Hafnarfjörður er þar engin und-
antekning. Og fyrir rás viðbuxð-
anna hefir það skipast þannig
trl í Hafnarfirði, að útlit var fyrir