Morgunblaðið - 03.08.1979, Blaðsíða 1

32 SÍÐUR
176. tbl. 66. árg.
FÖSTUDAGUR 3. ÁGÚST 1979
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Þjóðfylkingin
í íran skorar
á borgara að
hundsa kosn-
ingarnar
Teheran 2. ágúst AP.
SANJABI, talsmaður helzta
stjórnmálahóps írans, Þjóðfylk-
ingarinnar sagði f dag að skorað
væri á alla stuðningsmenn
flokksins að greiða ekki atkvæði
í kosningunum 1 landinu á morg-
un, vegna þess hvernig að er
staðið og vegna hindrana sem
frambjóðendum séu settir sem
ekki fylgi í hvívetna Khomeini
og hans ósveigjanlegu kennisetn-
ingum. Þá skal kosið 73 manna
sérfræðingaráð sem á að vinna
að endanlegri gerð nýrrar
stjórnarskrár landsins. Fleiri
pólitískir flokkar hafa sagt að
þeir muni hundsa kosningarnar
en yfirlýsing Þjóðfylkingarinnar
var þó alvarlegasta áfallið veikri
stjórn Bazargans, forsætisráð-
herra, sem hefur hvatt til að sem
flestir neyti kosningaréttar síns.
Margir frambjóðendur hafa
dregið sig til baka vegna óánægju
með undirbúning og framkvæmd
kosninganna og mikil spenna rík-
ir nú í landinu, ekki hvað sízt í
Teheran, að sögn fréttaskýrenda.
Khomeini klerkur og hæstráðandi
írans hefur skorað á menn að
kjósa aðeins þafmenn sem geti
með sanni kallazt fulltrúar Isl-
ams. Þetta hefur svo vakið
áhyggjur meðal ýmissa hópa sem
ekki hneigjast að ráði að trúar-
setningum Islams né öðrum
trúarstefnum, en börðust fyrir því
að keisarinn færi frá á sínum
tíma. Síðan hefur ekki verið
friðsamt með þessum mörgum
hópum og erkiklerki og er nú
óttast að ágreiningsbál alvarlegt í
meira lagi geti blossað upp á ný.
Indira fyrir rétt í gær:
Margaret Thatcher, forsætisráðherra Breta. og Elísabet drottning á tali í samkvæmi sem haldið var
forsvarsmönnum þeirra sendinefnda sem sitja nú samveldisráðstefnuna í Lusaka í Zambiu.
Aðalumræðuefni á ráðstefnunni í gær var málefni flóttamanna Suðaustur-Asíu.
Niðurfelling kæra skilyrði
fyrir stuðningi við Singh?
Nýja Delhl 2. áKÚst AP. Reuter
INDIRA Gandhi, fyrrverandi forsætisráðhcrra Indlands. kom fyrir sérstakan rétt í dag sem á að fjalla um annað
tveggja sérsta>ðra mála á hendur henni um valdníðslu og spillingu. samtima því að Kongrcssflokkur hennar beitir
nú Singh forsætisráðherra þeim þrýstingi sem honum er unnt til að mál þessi verði látin niður falla. í báðum
tilvikum er hægt að dæma hana í fangelsisvist í sjö ár verði hún fundin sek. Flokksmenn hennar á þingi segja
kærurnar falsaðar og til komnar af pólitískum hefndarhug.
Mikill fjöldi var samankominn við dómshúsið í þann mund að Indira kom þangað. Létu þúsundir óspart í ljós
stuðning við hana og fögnuðu henni ákaft. Kom til átaka við lögreglu og voru ellefu hundruð manns handteknir
stutta hrið.
Singh forsætisráðherra treystir á
stuðning 71 þingmanns Kongress I
þegar atkvæðagreiðsla verður um
traust á stjórnina í mánaðarlokin og
velta stjórnmálasérfræðingar því nú
fyrir sér, hvort breytingar verði
ákveðnar á stuðningi við stjórnina ef
Singh fellst ekki á að láta kærurnar
niður falla.
Singh forsætisráðherra og stjórn
hans varð fyrir því áfalli í dag að
Raj Khanna, dómsmálaráðherra
landsins, sagði skyndilega af sér.
Hann varð þekktur mjög sem
baráttumaður eðlilegra mannrétt-
inda á undanþagutímabilinu i
stjórnartíð Gandhi. Hann var eini
ráðherrann í stjórninni sem var
óflokksbundinn og er þetta sagður
verulegur hnekkir fyrir Singh. Að
öðru leyti bendir ýmislegt til þess að
aðstandendur stjórnarinnar séu
bjartsýnir á að hún nái nægilegu
trausti á þinginu og meðal annars
hafa samskipti þeirra Singh og
Jagivans Ram, eins helzta keppi-
nauts hans um forsætisráðherra-
embættið, batnað og hafa þeir náð
samkomulagi um sameiginlegan
varaforseta, Hidaytullah fyrrver-
andi forseta Hæstaréttar. Sagði
Ram þetta samkomulag góða byrjun.
Singh sagði í dag að hann myndi
sækja ráðstefnu hlutlausra ríkja í
byrjun september í Havana.
Forstjóri bandarísks rannsóknarfyrirtækis:
„Tel mögulegt að olía og gas
finnistvið strendur Islands”
Reiðubúinn að leggja verulega fjármuni í rannsóknir en fékk neitun
„ÉG IIELD AÐ mögulcikar séu á því að finna olíu og gas við íslandsstrcndur. og olli svar iðnaðarráðuneytisins við beiðni fyrirtækisins um
hergmálsrannsóknir á hafsva'ðinu við ísland mér því sárum vonbrigðum. í svari sínu tilkynnti ráðuneytisstjórinn að engin leyfi hefðu verið veitt
til rannsókna á hafinu við ísland og yrðu slík leyfi ekki veitt um sinn. Með þessu svari hefur hurðinni raunveruiega verið skellt á okkur og cinnig
er gefið til kynna að íslcnzk stjórnvöld kjósi að aðhafast ekkert í málinu. heldur halda áfram að kaupa olíu af öðrum. meðan hugsanlega væri hægt
aö hafa tekjur af olíusölu. „Þannig mælti Jack J. Grynberg forseti bandariska fyrirtækisins Jack Grynberg and Associates í samtali við Mbl. í gær.
Fyrirtækið, sem leitað hefur og fundið olíu í Bandarikjunum og víðar. hefur sýnt mikinn áhuga á oliuleit við fslandsstrendur, en fyrirtækinu hefur
nú borizt neikvætt svar íslenzkra stjórnvalda við umsókn þess um rannsóknir sem sagðar voru nauðsynlegar áður en tekið yrði til við
tilraunaboranir.
Grynberg, sem sjálfur er jarð-
eðlisfræðingur, sagðist hafa komið
til Islands fyrir sex árum og hitt
þá að máli þáverandi forsætisráð-
herra og fuiltrúa Orkustofnunar.
Hann hefði þá lýst þeirri skoðun
sinni að á víðfeðmu svæði við
strendur landsins væri að finna
setlagasvæði sem rétt væri að
athuga gaumgæfilega með tilliti til
olíu- og gasvinnslu. Hann hefði
haldið uppi bréfaskriftum í nokkur
ár en ekkert hefði komið út úr
þeim.
„Með tilliti til þess ástands sem
verið hefur í orkumálum, héldum
við að Islendingar hefðu áhuga á
að rannsaka til hlítar þá mögu-
leika á olíuvinnslu er felast kynnu
á hafsvæðinu við landið. Við vorum
tilbúnir tii að koma og framkvæma
nauðsynlegar bergmálsrannsóknir,
sem nauðsynlegar eru áður en
farið er út í tilraunaboranir. Hér
hefði í fyrstu atrennu orðið um
mikla fjárfestingu að ræða, er
Islendingar hefðu notið góðs af, og
ef athuganirnar hefðu orðið já-
kvæðar hefði fjárfestingin vita-
skuld orðið margfalt meiri.
Nauðsynlegt er að framkvæma
bergmálsrannsóknirnar til að
finna út hvort heppilegar setlaga-
myndanir séu fyrir hendi. Engum
dettur í hug að gera tilraunaboran-
ir fyrr en að þeim rannsóknum
loknum. Og sem stendur hafa
engar gaumgæfilegar rannsóknir
verið gerðar.“
Aðspurður sagði Grynberg að
sér væri ljóst að fyrirtækið West-
ern Geophysics (WG) hefði unnið
að rannsóknum við íslandsstrend-
ur. Hann sagði að WG hefði þó
ekki unnið þá nákvæmnisvinnu
sem tilskilin væri til að segja
nokkuð um hvort olíu væri hugsan-
lega að finna við ísland eða ekki.
Er Grynberg var spurður að því
hvort hann hefði skýrslu WG
undir höndum sagði hann: „Skýrsl-
an er um kortlagningu botnsvæða
og slík kortlagning er ekki full-
nægjandi."
Er Grynberg var spurður um
svæði það sem hann hugðist kanna
skilyrði til olíuleitar á kvaðst hann
ekki geta farið nákvæmlega út í
hugmyndir fyrirtækisins. Það
hefði haft mikinn áhuga á nauð-
synlegum rannsóknum og síðar
olíu- og gasleit. „Við vorum reiðu-
búnir til að bjóða íslendingum
mjög hagstæða samninga, en nú
virðist sem hurðinni hafi verið
skellt á okkur,“ sagði Grynberg að
lokum.
Cossiga
reynir
stjórnar-
myndun
Rómaborx 2. ágúst AP
FRANCESCO Cossiga, fyrrver-
andi innanríkisráðherra á Ítalíu,
nefur verið falið að gera tilraun
til að mynda ríkisstjórn. Hann er
úr flokki kristilega demókrata
og vakti mjög á sér athygli,
þegar Aldo Moro var rænt, því að
hann lagðist þá eindregið gegn
öllum hugmyndum um að gengið
yrði til samninga við ræningjana.
Cossiga er fjórði stjórnmálamað-
urinn sem Pertini forseti felur að
reyna að mynda rfkisstjórn.
Stjórnarkreppan nú er sú lengsta
frá stríðslokum, og hefur staðið í
sjö mánuði.
Það kom nokkuð á óvart að
Pertini skyldi leita til Cossiga og
verður verkefni hans að sætta
stríðandi öfl innan kristilegra
demókrata og Sósíalistaflokksins
ekki auðvelt. Cossiga og Berling-
uer formaður kommúnistaflokk-
sins eru náskyldir. Hann hefur
verið félagi í Kristilega demókrat-
aflokknum síðan í stríðslok og
setið á þingi í rúm tuttugu ár.
Stjómarmyndxm-
arviðræðurhafn-
ar í Færeyjum
Wrshöfn. Færeyjum. 2. ágúst.
Einkaskeyti til Mbl.
TILRAUNIR eru hafnar til að
mynda nýja landsstjórn í Færeyj-
um eftir að samsteypustjórn Sós-
ialdemókrata, Repúblikana og
Fóikafiokksins hefur farið út um
þúfur vegna ágreinings milli Sós-
ialdemókrata og Fólkaflokksins.
Það eru fulltrúar Repúblikana
sem hafa kallað fulltrúa Sósial-
demókrata. Heimastjórnarflokks-
ins. og Framfara- og Sjómann-
flokksins til viðra>ðna um mál-
ið, en þessir fulltrúar hafa sam-
tals 18 af 32 fulltrúum á Lögþing-
inu.
Er stefnt að því að ný sam-
steypustjórn komist á laggirnar í
þessari viku, en útlit sýnist ekki
fyrir að það takist.
Formaður Framfara- og sjó-
mannaflokksins, Adolf Hansen,
segir að hann líti á þessa fundi
sem könnunarviðræður og að
flokkurinn hefji ekki samstarf
fyrir sunnudag þegar landsfundur
jiefur verið kvaddur saman.
Baskar hætta
sprengingum
Madríd, 2. ágúst. AP. Reuter.
SKÆRULIÐAR Baska (Eta) til-
kynntu í dag að hætt yrði þegar
þeirri sprengjuherferð sem samtök-
in hafa staðið fyrir í ferðamanna-
bæjum á Spáni síðustu vikur.
Jafnframt var lögreglu tilkynnt
hvar væri að finna þrjár sprengjur
sem enn væru ósprungnar.
A blaðamannafundi í bænum
Bayonne handan landamæra Frakk-
lands lýstu samtökin hryggð sinni
vegna falls fimm óbreyttra í
sprengjuherferð í Madríd í síðustu
viku, en þá særðust að auki 95
manns. „Við ætlum okkur ekki að
fara með hernað á hendur Spánverj-
um. Við viljum hins vegar mynda við
þá bandalag gegn spánska ríkinu og
fámennisstjórninni," sagði í tilkynn-
ingu Eta.