Morgunblaðið - 05.08.1979, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. ÁGÚST 1979
Elglnmaður minn, faöir, tengdafaöir og afi,
VALDIMAR A. VALDIMARSSON,
Furugeröi 1,
veröur jarösunginn frá Fossvogskirkju, miövíkudaginn 8. ágúst kl.
13.30 e.h. Blóm vinsamlega afþökkuð, en þeim sem vildu minnast
hans er bent á Krabbameinsfélag íslands.
Agústa Valdimaradóttir,
Jóna Valdimaradóttir,
Valgeröur Valdimarsdóttir,
Asgeir Valdimarsson,
Gísli Valdimarsson,
Valdimar A. Valdimarsson,
Kristín Valdimarsdóttir,
Aöalsteinn Valdimarsson,
Anna Þórarinsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Steindór Guómundsson,
Gunnar Snorrason,
Albert Magnússon,
Sigríöur Péls.
Elsa Þórólfsdóttir,
Hrefna Pribish,
Þórarinn Guömundsson,
Sigrún Höskuldsdóttir,
t
Eiginmaöur minn, faöir okkar og tengdafaöir,
SKAFTI STEFÁNSSON,
frá Nöf,
sem andaöist 27. júlí s.l. verður jarösunginn frá Fossvogskirkju,
þriöjudaginn 7. ágúst kl. 13.30.
Helga Jónsdóttir,
Jón Skaftason, Hólmfríóur Gestsdóttir,
Stefén Skaftason, Maj Skaftason,
Gunnlaugur Skaftason, Vigdís Jónsdóttir,
Jóhanna Skaftadóttir, Björn Gunnarsson.
t
Móöir mín,
HÓLMFRÍDUR JÓNASDÓTTIR,
veröur jarösungin frá Dómkirkjunni 7. ágúst kl. 10.30 árdegis.
Brynjólfur Brynjólfsson.
t
Hjartkær eiginmaöur minn og faöir okkar,
SIGURJÓN MAGNÚSSON,
framkvæmdastjóri,
Erluhólum 3,
veröur jarösunginn fró Dómkirkjunni, þriöjudaginn 7. ágúst kl. 3.
Sigrún Björnsdóttir og börnin.
t
Útför móður minnar,
SVÖVU BLÖNDAL,
Lynghaga 1,
fer fram frá Fossvogskirkju miövikudaginn 8. ágúst kl. 10.30.
Ingólfur Blöndal.
t
Þökkum auösýnda samúö viö andlát og útför,
ÞÓRARINS GUÐMUNDSSONAR,
Fljótsbakka,
Eiöaþinghé.
Matthea Einarsdóttir,
börn, tengdabörn og barnabörn.
t
Faöir okkar og tengdafaöir,
EYJÓLFUR J. EYFELLS,
listmélari,
lést í Borgarspítalanum föstudaginn 3. ágúst.
Börn og tengdabörn.
In memoriam:
Hólmfríður Jónasdótir
Fædd 30. júní 1905
Dáin 30. júlí 1979
Innan til við Hverfisgötuna, þar
sem einu sinni hét „við Vatns-
þróna" stendur enn alveg sérstakt
og sérstætt hús, sem eldra fólkið
nefnir „Gasstöðina" í Reykjavík.
Þarna var áningarstaður við
borgarhliðið, ef svo mætti að orði
komast, fyrir lestamenn og ferða-
fólk, meðan hesturinn, „þarfasti
þjónninn", var bæði farartæki og
flutningstæki þjóðarinnar.
Það fékk því margur þyrstur
svölun og þreyttur hvíld „við
Vatnsþróna", meðan ennþá voru
þarna streymandi lindir og græn-
ar grundir.
Segja mætti, að nafnið „við
Vatnsþróna" minni á austurlenzk
ævintýri og helgisagnir. Og eitt
hið fátæklegasta í hugsun og á
strengjum daglegs máls í borginni
væri, ef svo færi, að þetta spak-
lega heiti fortíðar, sem varpar
ljósi eilífðar yfir liðnar aldir hyrfi
fyrir heitinu „Hlemmur", þótt gott
sé í sjálfu sér á viðeigandi stað.
En það var „Gasstöðin" og
fyrstu, kannski einu, íbúar þessa
sérstæða og fallega húss á horninu
„við Vatnsþróna" sem ég ætlaði að
segja hér nokkur orð um. Hún er
nefnilega ekki síður merkilegur
áfangastaður á lestaferð fjöl-
mennri við götu kynslóðanna í
þessari borg.
Þaðan voru kveiktir á sínum
tíma nýir eldar á heimilum borg-
arbúa þegar kolaeldurinn og mó
lóðin viku fyrir þessu fyrsta höf-
uðtæki nýrrar aldar, tækni og
lífsþæginda.
En segja má, að þetta upphaf sé
nú svo nátengt hverjum einstakl-
ingi og hverju heimili, að rjúfi
nokkur þann straum eða slíti þá
strengi, sitjum við öll í myrkri og
kulda dauðans, síðan rafmagnið
tók við af gasinu. Við Vatnsþróna
spratt því upp lífs og ljósalind,
sem ber með sér birtu og yl á
hvers manns brautir.
Nútíð og framtíð má gjarnan
hugleiða, og hér er því merkilegt
og sögulegt hús við hliðina á
„Hverfissteini" lögreglunnar. Og
fyrstu húsráðendur þar hétu
Hólmfríður Jónasdóttir og Bryn-
jólfur Sigurðsson.
Ég veit ekki til að aðrir hafi átt
þar heimili eða ráðið þar húsum,
þar til nú að „Hlemmstjórinn" á
þar aðsetur með strætisvagna-
miða.
Og þetta voru að ýmsu leyti
merkileg hjón og ógleymanlegar
manneskjur þeim, sem urðu sam-
ferða, þótt ekki væri nema nokk-
urn spöl. Saga þeirra og þessara
merku móta á krossgötum kyn-
slóðanna, sem þarna urðu til,
verður vafalaust annars staðar
skráð af annálariturum söguþjóð-
arinnar.
En hér skal aðeins örfáum
orðum á þetta minnt í tilefni þess,
að Hólmfríður er kvödd í hinzta
sinni.
Það muna hana margir hinna
eldri, en mjög fáir hinna yngri
borgarbúa. Hún gerði ekki víðreist
hinn síðasta áfangann. Var orðin
fótsár af ævileið, sem oft var
þyrnum stráð. Sú ferðasaga verð-
ur aldrei sögð né lesin niður í
kjölinn.
Brynjólfur var þekktari á mín-
um slóðum. Sonur sr. Sigurðar
Jenssonar, prófasts í Flatey á
Breiðafirði.
En það er ein þekktasta ætt
landsins, þar eð Jens afi Brynjólfs
var bróðir Jóns Sigurðssonar,
forseta.
Og í þessu sambandi má þó
teljast mest til minningar, að
Brynjólfur var einn hinn fyrsti
Islendinga, sem nam stafróf og
leyndardóma tæknialdarinnar.
Einmitt sem slíkur fulltrúi hins
nýja tíma, nam hann land við
Vatnsþróna á vegum kynslóðanna
í Reykjavík og átti „Gasstöðina"
að heimili og starfssviði. Og hann
hafði næstum gleymt í áhuga
náms og fræða að gifta sig og
stofna heimili unz hann var seztur
að í Gasstöðinni. Þar kom þó, að
hann kynntist ungri blómarós að
norðan, raunar útskrifaðri hár-
greiðslukonu úr Kóngsins Kaup-
mannahöfn, en sú iðn var ung á
íslandi þá. Það var Hólmfríður.
Hún var fædd og uppalin á Akur-
eyri. Af þekktum ættum kaup-
sýslumanna og höfðingja við
Eyjafjörð.
Hún var 16 árum yngri en hann,
sem var aðeins betra, „ung og
falleg þá“, eins og hún orðaði það
stundum síðar, með sérstöku
brosi.
Þau settust svo að í „Gasstöð-
inni“, sem varð nú um skeið
upphaf og áframhald arinelda í
hverju húsi.
En þarna ríkti líka risna og
gestrisni mörgum til handa. Hann
var höfðingi í lund og hún ráðsett
og myndarleg húsfreyja, sem
kunni vel að stjórna fólki á sínu
heimili til að skapa myndarskap
og góða umgengni.
Þau voru mjög ólík hjón að allri
gerð, en samt tókst þeim að setja
svip á bæinn saman, hvoru á sinn
hátt. Hann uppi á skrifstofu sinni,
með útsýn yfir umhverfið og til
fjallanna í vestri, henni í stofum
og eldhúsi, þar sem frændum,
vinum og farendum var búið borð
og sæti.
t
Þökkum innilega auösýnda samúö viö andlát og útför móöur
okkar, tengdamóöur, ömmu og langömmu,
JÚLÍU SIGURÐARDÓTTUR,
fré Dvergasteini, Vestmannnaeyjum.
Börn, tengdabörn, barnabörn og barnabarnabörn.
t
Innilegar þakkir til allra, sem auðsýndu okkur samúö og vinarhug
viö andlát og jaröarför móöur okkar, tengdamóöur og ömmu,
JÓNÍNU BJARNADÓTTUR,
Hvassaleití 18.
Fyrir hönd barna, tengdabarna og barnabarna,
Ágúst Björnsson.
t
Þökkum innilega auösýnda samúö og vináttu viö andlát og útför
mannsins míns, fööur okkar, tengdafööur og afa,
SVAVARS SIGURÐSSONAR,
Kambsvegi 1.
Erla Valdimarsdóttir,
Valdimar Svavarsson, Dorothea Gunnarsdóttir,
Hjördís Svavarsdóttir. Skúli Sigurösson,
Siguröur Svavarsson, og barnabörn.
Og árin liðu. Þau eignuðust tvo
sonu, Sigurð og Brynjólf, efnis-
drengi og fallega unga menn, sem
nutu sín þá vel, ekki sízt sem
gestir í Garðastræti hjá ömmu og
frænku, sem áttu um þá bjartar
framtíðarvonir. En svo syrti að.
Leið fjölskyldunnar lá burt úr
„Gasstöðinni". Nýir eldar fram-
haldandi tækni og heiðra linda
urðu kveiktir.
Sorgir og beizkir harmar
byrgðu sýn. Eldri sonurinn lézt
með sorglegum hætti. Hinn missti
heilsu og starfsþrek. Húsfaðirinn
leit ekki glaðan dag og þá rúmlega
sjötugur.
Hólmfríður varð því nær ein á
ferð, með skerta heilsu og dvín-
andi krafta. En hún gafst ekki
upp. Trú hennar á lífið og barátt-
an gegn dauðanum var sterkasti
þáttur í öllu hennar eðli og gerð,
unz yfir lauk.
Hún var því að vissu leyti alltaf
„við Vatnsþróna", þá uppsprettu
svölunar og hvíldar, sem sungið er
um og kveðið í helgum fræðum,
lindir, sem streyma jafnvel um
dimman dauðans dal.
Þær heita vonarlindir og trúar-
uppsprettur. Hún ræddi þær ekk-
ert. En hlustaði heilluð á hjal
þeirra og nið. Það hjal birtist
henni bezt í röddum óg orðum
vina hennar í símanum oft fyrir
luktum dyrum. Hún mátti teljast
einbúi og einfari hina síðustu tvo
áratugi.
En þó var samt svo hin síðustu
ár, að sonurinn góði, þótt sjúkur
væri, gat heimsótt mömmu, hjálp-
að, hresst og líknað á hverjum
degi, með því almætti elskunnar
sem opinberast í veikleikanum og
brosum barnsins. Svo ætti ekki að
gieyma lækni hennar eða læknum,
sem aldrei áttu svo annríkt, að
ekki væri hlýtt kalli hennar og
hringingu og komið.
Og ein gat hún þannig dvalið
heima unz yfir lauk, utan hinna
„fínu spítala" samtíðarinnar, þar
sem hún hafði dvalið og þekkti vel
til og „hafði oft hoppað inn“, eins
og hún orðaði það.
Hólmfríður Jónasdóttir var ein-
stæð og ógleymanleg. Einu sinni
„ung og falleg" á Hafnarslóð. Þá
birtu varðveitti hún í sjaldgæfum
brosum til hinztu stundar.
Hún var alltaf reiðubúin að
kenna mér og okkur margt í
viðskiptum og verzlunarháttum.
Þar var hún fædd til starfa. Líkt
og hún ætti spádómsgáfu um
verðlag og verzlunarhag, sparsöm,
nýtin, nægjusöm og reglusöm. En
hún gat verið svartsýn, beizk, og
svaraköld. En samt sönn fyrir-
mynd á þeim vegum og í þeim
dyggðum, sem íslendingar eru að
gleyma sér til heilla.
Eg trúi því og vona það, að hún
skilji sinn ábata á skiptum þeim,
sem verða í höfn á friðarlandi við
lífsins fjöll.
Ég sakna raddar góðs vinar úr
símanum mínum til margra ára.
Bið frændum hennar, bróður og
tengdafólki, vinum og sérstaklega
einkasyni hennar í gleði og hörm-
um og bið henni unaðar „við
Vatnsþró“ svölunar og hvíldar á
grænum grundum Guðs.
Útför hennar fer fram á þriðju-
daginn kemur 7. ágúst, frá Dóm-
kirkjunni.