Morgunblaðið - 11.08.1979, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 11. ÁGÚST 1979
3
Eigum að gefa Norð-
mönnum nokkra valkosti
— segir Matthías Bjarnason
„ÓLAFUR Ragnar Grímsson
lagði fram tillögu sem er efnis-
lega sú sama og tillagan sem ég
lagði fram á fundi landhelgis-
nefndarinnar 23. júlí,“ sagði
Matthías Bjarnason alþingis-
maður og fulltrúi Sjálfstæðis-
flokksins í landhelgisnefnd.
Hann var spurður að því hvað
hefði farið fram á fundi nefnd-
arinnar í gærmorgun.
Hann sagðist vel geta sam-
þykkt tillögu Ólafs Ragnars,
enda væri hún efnislega hin
sama og hans tillaga en uppröð-
uninni væri breytt. Hann sagði
að aðrir í nefndinni hefðu ekki
tekið ákvörðun um þessar tillög-
ur, en Benedikt Gröndal utanrík-
isráðherra hefði rætt um drög
þau sem hann lagði fyrir ríkis-
stjórnina. „Mín skoðun er sú, að
það sé nauðsynlegt fyrir okkur
að birta þessar tillögur almenn-
ingi, bæði á íslandi og í Noregi,
til þess að sýna fram á að við
erum ekki með einhverja eina
einstrengingslega leið sem við
teljum hina einu réttu“, sagði
Matthías Bjarnason.
Hann sagði að íslendingar
ættu að gefa Norðmönnum
nokkra valkosti um það hvernig
leysa ætti deiluna. „Þá geta
báðar þjóðirnar sannfærst um
það, að við viljum halda á þessu
máli á þann veg að Norðmenn
geti valið einhvern kostinn.
Þannig náum við frekar sam-
komulagi við Norðmenn", sagði
Matthías. Hann sagðist harma
hve langur dráttur hefur orðið á
því að íslensk stjórnvöld kæmu
sér saman um sameiginlegar
tillögur til að leggja fyrir Norð-
menn. „Ég, eins og aðrir lands-
menn, hlýt að leggja á það mikla
áherslu að ríkisstjórnin komi sér
saman um stefnu og fari síðan
Matthías Bjarnason
fram á viðræður við Norðmenn.
Ég vona að það verði á líkum
grundvelli og ég lagði til á fundi
landhelgisnefndarinnar 23. júlí
sem fulltrúi Sjálfstæðisflokks-
ins,“ sagði Matthías Bjarnason.
Þegar f ari fram f ormlegar
viðræður við Norðmenn
— segir Olafur Jóhannesson
„ÉG er ekki búinn að fá
skýrslu um fund landhelgis-
nefndarinnar í gær svo ég
get ekkert sagt um það sem
þar fór fram“, sagði Ólafur
Jóhannesson, forsætisráð-
herra í samtali við Morgun-
blaðið í gær. En Ólafur er nú
í leyfi á Þingvöllum.
„Það er mín skoðun að
þegar eigi að fara fram
formlegar viðræður við
Norðmenn og ég setti það
fram á síðasta ríkisstjórnar-
fundi. Ég geri ekki ráð fyrir
að það verði kallaður saman
sérstakur ríkisstjórnarfund-
ur vegna þessa máls, en býst
við að það verði rætt á næsta
fundi ríkisstjórnarinnar á
mánudag eða þriðjudag."
ólafur Jóhannesson
Ekki um ágreining að ræða
innan landhelgisnefndarinnar #1
— segir Benedikt Gröndal
„Við höfum ekki sagt neitt
opinberlega um innihald til-
lagna en það er ekki um að
ræða neitt sem kalla mætti
agreining innan nefndarinnar.
Við erum að ræða stöðuna og
hugsanlega „taktík“ þegar við-
ræður Islendinga og Norð-
manna hefjast aftur,“ sagði
Benedikt Gröndal, utanríkis-
fáðherra.
Hann sagði að Ólafur Ragnar
Grímsson hefði á fundi land-
helgisnefndarinnar í gær lagt
fram sínar hugmyndir í þessu
efni. „Við höfum því eiginlega
þrjár útgáfur til að vinna eftir,"
sagði Benedikt. Hann var hins
vegar ekki fáanlegur til að birta
sínar hugmyndir að viðræðu-
grundvelli við Norðmenn;" það
væri ekki æskilegt stöðu hans
vegna.“
Benedikt var spurður hvort
hann teldi að íslendingar ættu
að hefja viðræður við Norðmenn
og hvað það væri sem kæmi í veg
fyrir að slíkar viðræður færu
fram. Benedikt sagði að þetta
væri eitt af þeim málum sem
væru til umræðu í landhelgis-
nefndinni og að hann, Ragnar
Arnalds og Ólafur Jóhannesson
hefðu verið í símasambandi í
gær og rætt þessi mál. „Eg er
þeirrar skoðunar að það sé
ekkert annað að gera en að hefja
viðræður aftur, en það er ekki
komin niðurstaða um það
ennþá“, sagði Benedikt.
Hann sagði, þegar hann var
spurður hvort hann teldi að
samkomulag gæti orðið í nefnd-
inni, að öllum væri ljóst hver
væru megin áhuga- og hags-
munamál Islands í þessu máli.
Það sem væri til umræðu með
þessari tillögusmíð í landhelgis-
nefndinni væri nánast það
hvernig bæri að halda á málum,
þegar viðræður hæfust. „Ég mun

Benedikt Gröndal
gefa skýrslu til ríkisstjórnarinn-
ar um þetta og hún ákveður
síðan endanlega stefnuna og
hverjir skuli skipa sendinefnd-
ina“, sagði Benedikt Gröndal að
Jokum.
Kjartan á að krefjast þess
að Norðmenn hætti veiðunum
— segir Olafur Ragnar Grímsson
„Ég lagði fram sérstaka tillögu
á fundi landhelgisnefndar í gær
að höfðu samráði við ráðherra
Alþýðubandalagsins og formann
flokksins. Tillagan er flutt f
framhaldi af tillögu Matthíasar
Bjarnasonar og felur f sér þrjú
höfuð efnisatriði.
í fyrsta lagi að formlegar við-
ræður hefjist nú þegar með sér-
takri viðræðunefnd allra þing-
lokka, en þessum óformlegu sím-
tölum og einkaviðræðum á flokks-
fundum erlendis verði hætt nú
þegar. í öðru lagi að megin krafa
Islendinga verði sameiginleg fisk-
veiðilögsaga íslendinga og Norð-
manna á Jan Mayen-svæðinu. Og
jafn réttur beggja til að nýta öll
auðæfi hafs og hafsbotns á Jan
Mayen svæðinu. I þriðja lagi að
þjóðirnar komi sér saman um
sameiginlegar fiskverndunarað-
gerðir sem útiloki veiðar annarra
þjóða. Sérstök íslensk-norsk fisk-
veiðinefnd starfi fyrir Jan Mayen
svæðið og íslenska landhelgisgæsl-
an hafi heimild til þess að fylgjast
með veiðum allra skipa á svæðinu".
sagði Ólafur Ragnar Grímsson,
fulltrúi Álþýðubandalagsins í
landheigisnefndinni.
„Þegar ég hafði flutt mína til-
lögu lýsti Matthías Bjarnason sig
efnislega samþykkan henni með
tilvísun til sinna fyrri hugmynda.
Þar með var kominn efnisleg
samstaða fulltrúa Alþýðubanda-
lags og Sjálfstæðisflokks um þá á
hvaða grundvelli viðræður við
Norðmenn ættu að fara frarn",
sagði Ólafur Ragnar. Hann sagði
að fulltrúar Framsóknarflokksins
og Alþýðuflokksins hefðu ekki ver-
ið reiöubúnir til þess að taka
afstöðu til tillögu Ólafs en lofað að
taka hana fyrir í flokkum sínum
sem fyrst.
„Við Matthías Bjarnason lögðum
báðir áherslu á að það yrði að taka
skjótar ákvarðanir í þessu máli og
fjarvistir einstaklinga utanbæjar
mættu ekki koma í veg fyrir það“,
sagði Ólafur Ragnar. „Þá var á
fundinum í gær rætt um þessa
hótun Norðmanna að veiða meira
en 90 þúsund tonn. Þeir fóru að
beita henni eftir að ljóst varð að
Sovétmenn ætluðu ekki að veiða
neitt á svæðinu. En norskir ráð-
herrar hafa sagt það við Benedikt
Gröndal í símtölum að þeir geti
ekkert stöðvað flotann.
í framhaldi af því geri ég þá
kröfu til KJartans Jóhannssonar
sjávarútvegsráðherra að hann
krefjist þess nú þegar fyrir hönd
tslendinga að Bolle sjávarútvegs-
ráðherra Noregs ákveði strax loka-
dag loðnuveiða Norðmanna í
næstu viku. Það er sú aðferð sem
Norðmenn geta beitt á eðlilegan
hátt til þess að stöðva veiðarnar
alveg eins og þegar þeir ákváðu
upphafsdaginn. Ætla má að nú um
helgina verði þeir búnir að veiða
um 70 þúsund tonn þannig, að þeir
Ólafur Ragnar Grímsson
verða í kringum 90 þúsund tonna
markið upp úr miðri næstu viku.
Ef Bolle og Norðmenn vilja sýna
íslendingum sanngirni og ekki
níðast á þeim og halda áfram að
beita hótunum, þá eiga þeir að
tilkynna norska flotanum nú þeg-
ar, að veiðunum ljúki um miðja
næsta viku. Það væri aðgerð sem
sýndi samkomulagsvilja Norð-
manna gagnvart íslendingum",
sagði Ólafur Ragnar Grímsson að
lokum.
Sjóprófum vegna
áreksturs Sól-
bergs og Harald-
ar lokið
SJÓPRÓFUM vegna áreksturs
togaranna Sólbergs frá Ólafs-
firði og Haraldar Böðvarssonar
frá Akranesi, þar sem þeir voru
að veiðum úti fyrir Norðurlandi á
þriðjudag, er nú lokið. Sólbergið
kom inn til ólafsfjarðar og fóru
sjópróf fram á Ólafsfirði sl.
miðvikudag en Haraldur fór til
Akraness og voru sjópróf haldin
þar í gær.
Skipverjar á Sólbergi báru við
sjóprófin, að sögn Barða Þór-
hallssonar, bæjarfógeta á Ólafs-
firði, að þeir hefðu verið að toga á
eftir Haraldi Böðvarssyni og séð
skrúfufarið, en skyggni var slæmt
vegna þoku eða rúmlega 30 metr-
ar. Sólbergið stöðvaði og varð þá
nokkur breyting á stefnu skipsins.
Þegar búið er að ná halinu inn
bakkaði togarinn örstutt meðan
verið var að koma aflanum niður
en stöðvaðist þessu næst aftur.
Skipverjarnir á Sólberginu höfðu
haft samband við Harald og var
fjarðlægðin milli þeirra þá 0,25
sjómílur. Skipverjar á Sólberginu
báru að þeir hefðu verið stopp,
þegar Haraldur kom skyndilega út
úr þokunni og settu skipverjar á
Sólberginu þá á fulla ferð áfram
en það nægði ekki til að forða
árekstri. Lenti Haraldur aftarlega
á bakborðssíðu Sólbergs hjá
gálgapalli.
Skipstjórinn á Haraldi Böðv-
arssyni var einn í brúnni, þegar
áreksturinn varð og bar hann við
sjópróf, að sögn Hermanns G.
Jónssonar, aðalfulltrúa bæjarfóg-
etans á Akranesi, að Sólbergið
hefði bakkað inn í þeirra sigling-
arlínu. Bar skipstjórinn að hann
hefði áður verið búinn að sjá
Sólbergið en það hefði þá verið að
hífa. Þeir á Haraldi hefðu verið að
toga, þegar þeir voru allt í einu
komnir að Sólberginu. Var þá sett
á fulla ferð afturábak en það
dugði ekki til og skipin rákust á.
Veitt lausn
vegna aldurs
DÓMS- OG kirkjumálaráðherra
hefur veitt Friðgeiri Grímssyni,
öryggismálastjóra, lausn frá
starfi fyrir aldurs sakir frá 31.
desember 1979 að telja.
Slysið í Banda-
ríkjunum:
Nafn
mannins
MAÐURINN, sem lézt af
slysförum í Bandaríkjun-
um á fimmtudag í fyrri
viku hét Gísli Jóhann
Yngvason og var fæddur
30. september 1947. Gísli
hafði um nokkurt skeið
starfað á krabbabáti, sem
gerður var út frá Alaska,
en bróðir hans var einnig
við störf þarna úti. Var
Gísli að fara frá móður-
skipinu á litlum bát inn á
höfnina í bænum Unalaska.
Þegar hann var kominn inn
á innri höfnina mun hann
hafa fallið útbyrðis. Sjón-
arvottar sáu hvar Gísli var
á sundi við bátinn en bátur-
inn mun hafa rekist á hann
og var ekki búið að finna
líkið um miðja þessa viku
þrátt fyrir leit.
Gísli lætur eftir sig eig-
inkonu.