Morgunblaðið - 11.08.1979, Blaðsíða 16
16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 11. ÁGÚST 1979
I
é
Glæsimennið Howard Hughes 21 árs gamall.
beinin sködduðust, þannig að and-
lit hans aflagaðist. Þrátt fyrir að
hann væri enn myndarlegur á velli
var sjálfsálit hans í hálfgerðri
rúst.
Meginástæðan fyrir einangrun
hans var þó ótti hans við að aðrir
næðu tökum á honum á sama hátt
og hann hafði alla tíð þörf fyrir að
knébeygja alla undir eigin vilja.
Hann sagði sjálfur að hann hefði
aldrei gert nokkurn hlut sem hann
ekki langaði til. Hann hafði ýmsa
hæfileikamenn í þjónustu sinni og
heimtaði skilyrðislausa undirgefni
af þeirra hálfu, það varð til þess
að honum hélzt yfirleitt ekki lengi
á slíkum starfskröftum. Á sama
hátt krafðist hann algers eignar-
réttar yfir vinkonum sínum og
eiginkonum. Hann var sjúklega
afbrýðisamur, jafnvel þótt hann
hefði meiri áhuga á öðru í kring-
um sig en vinkonu sinni þá stund-
ina.
Þrátt fyrir einangrun og sjúk-
lega líkamlega vannæringu var
Hughes með á nótunum varðandi
rekstur fyrirtækja sinna og var
oft afkastamikill. Síðustu árin
komu þær stundir að hann virtist
fullfær um að inna ýmis verkefni
af hendi og virtist hugsun hans
skýr. Allt til ársins 1972 hafði
hann sjálfur yfirumsjón með auð-
hring sínum, sendi skýrslur til
fyrirtækja sinna, gaf aðstoðar-
mönnunum fyrirskipanir og fylgd-
ist náið með því markverðasta í
fjölmiðlum.
Iviðskiptum þótti Hughes
gjarn á að skjóta öllum
málum á frest. Hann skrif-
aði aldrei undir samning án þess
maðurinn
sem
hafði
auð
og völd
— og
fátt
annað . . .
að hafa þaulhugsað málið. Hann
lét ekki þvinga sig til eins eða
neins. Sagt var að hann hefði
stundum dregið menn þannig á
asnaeyrunum að þeir hefðu vart
vitað í hvorn fótinn þeir áttu að
stíga.
Bankastjóri nokkur sagði að
Hughes hefði fylgt fjórum megin-
reglum í viðskiptum: Að taka
aldrei ákvörðun sjálfur. Að láta
aðra um ákvarðanatökuna og síð-
an annaðhvort hafna henni eða
samþykkja hana. Alltaf að slá
ákvörðun á frest, hvort sem var
hálftími, heill dagur eða vika.
Hver veit nema að kringumstæður
snerust viðkomandi í hag ef hann
aðeins hefði biðlund. Þriðja reglan
var að etja saman bæði óvinum og
vinum þannig að hann sjálfur
næði meiri tökum á þeim. Fjórða
reglan var að hver maður hefði
sitt verðgildi. Vandamálið væri að
finna út hversu mikið.
Hughes var óhemju valdamikill
bak við tjöldin. Fulltrúar hans
greiddu pólitíkusum árlega svo
mikið sem 250 þúsund dali. Hug-
hes studdi m.a. Hubert Humphrey
varaforseta í kosningabaráttu
hans 1968 með 50 þúsund dala
fjárframlagi.
Peningamaskína Hughes til
pólitískra fjárframlaga
var spilavíti hans í Las
Vegas. Þar dró hann að sér mikið
Þegar Hughes hitti Somoza
fyrrum einræðisherra
Nicaragua árið 1971 sagði
hann ástæðurnar fyrir einangrun
Flugvélaflykkið Spruce Goose sem aldrei flaug nema eina mflu.
jötugur að aldri lézt auðkýfingurinn Howard
R. Hughes úr hjartaslagi í apríl 1976. Annar
eða þriðji auðugasti maður á Vesturlöndum
ÍL y varð fyrir dauða sinn svo illa á sig kominn að
hann þjáðist af næringarskorti og leit verr út
en nokkurt vansvelt „BiafrabarnHann var umtalaður
allt sitt líf og ekki síst síðustu árin, þegar hann var
hálfgerður huldumaður sem stjórnaði auðhring sínum
eins og galdrakarlinn í Oz, scm fólk vissi vart hvort var
Iffs eða liðinn og íraun má segja að sögusagnir mörg ár
fyrir dauða hans um að Howard Hughes væri dauður
væru fyrst kæfðar með dauða hans.
Flest ísambandi við líf þessa sérvitrings og dularfulla
manns hefur vakið spurningar. Hann var á yngri árum
dáð glæsimenni í tygjum við fegurstu stjörnur Holly-
wood. fádæma valdamikill á viðskiptasviðinu og fljótt
einn auðugasti einstaklingur Bandaríkjanna, framtaks-
samur kvikmyndajöfur, hugrökk flughetja og „ómiss-
andi'‘ vopnaframleiðandi.
Hann lifði sfðustu áratugi ævi sinnar íeinangrun, þar
sem m.a.s. nánustu aðstoðarmenn hans fengu vart að
koma nálægt honum. Hann eignaðist ekki börn en var
tvíkvæntur. Eignir hans voru metnar á milljarði dollara
við lát hans. Hann var lítt syrgður cn dauði hans vakti
mikla athygli m.a. vegna þess að hann hafði ekki sézt á
almannafæri frá því 1958 og síðasta ljósmyndin, sem
náðist af honum, var frá 1952. Lýsingar á því hræi sem
hann átti að vera orðinn voru staðfestar af læknum við
dauða hans. Hann var ekkert nema skinnið og beinin. vó
aðeins fjörutíu kíló, rytjulegt grátt hárið náði niður á
axlir og skeggtætlur þöktu neðra andlit hans.
Hvers vegna lokaði Hughes sig inni í eigin fangelsi
síðustu árin sem hann lifði? Hvort sem var í Las Vegas,
London eða Acapulco. Það er spurning sem menn leitast
enn við að svara.
sinni vera þær að hann hefði
viljað vinna að uppfinningum en
alls konar fólk hefði ruðst inn og
truflað hann. Sagðist hann hafa
fyrirskipað aðstoðarmönnum sín-
um að hleypa fáum að sér. „Smátt
og smátt uppgötvaði ég að ég var
aleinn og hitti engan," sagði þessi
furðulegi maður hlæjandi og bætti
við, „ég hef líkast til gengið of
langt."
Astæðan fyrir sýklahræðslu
Hughes var sú, að árið 1946 lenti
hann í flugslysi þar sem lungu
hans sködduðust. Eftir það óttað-
ist hann stöðugt að fá lungnakvef.
Hann var ákaflega feiminn og
hafði minnimáttarkennd vegna
aukins heyrnarleysis og vegna
skaddaðs útlits eftir þrjú flugslys.
í hnattferð árið 1938 þurfti Hug-
hes að anda að sér súrefni í
gegnum álslöngu á flugi yfir
Síberíu, kjálkar hana frusu og
Hann einangraði sig fyrir
öllum utanaðkomandi
áhrifum og fimm aðstoð-
armenn, þar af fjórir mormóna-
trúar, gættu hans. Ástæðan fyrir
því að hann valdi mormóna var sú,
að hann taldi trú þeirra gera það
að verkum, að þeir fyrirlitu ekki
eins mannlegan breyzkleika, sem
hann þekkti manna bezt.
Hótelsvítur þær sem hann hafð-
ist við í voru einangraðar með
sérlyftum. Hann hafðist við í einu
herbergi þar sem svört glugga-
tjöld lokuðu dagsbirtuna úti.
Hann hafði engan áhuga á hvað
tímanum leið, hvort það var nótt
eða dagur. Hann eyddi tímanum
sitjandi í hörðum stól og fór ekki
úr náttfötunum .Þergar hann
dvaldist í Desert Inn í Las Vegas
var hann m.a.s. einangraður frá
aðstoðarmönnum sínum með gler-
veggjum til að útiloka að sýklar
bærust inn til hans. Fyrirskipanir
skráði hann á miða sem hann hélt
upp að glerinu þannig að þeir sæju
þær. Ein fyrirskipanana hans var
svohljóðandi: „Vinsamlegast hafið
augun hjá ykkur og passið að ég
sofni ekki.“
Stundum féll hann í langan og
djúpan svefn og bærði ekki á sér
dögum saman. Þess á milli sat
hann við lestur. Matarvenjur hans
voru furðulegar. Helzt lagði hann
sér til munns sætar kökur og eitt
sinn gat hann ekki neytt þeirra
nema þær væru algerlega fer-
hyrndar. Þá fastaði hann stundum
dögum saman.
Þetta óeðlilega líf bitnaði illa á
heilsu hans, sem þegar var slæm
fyrir vegna slysa á fyrri árum og
of mikils vinnuálags í gegnum
tíðina.