Morgunblaðið - 11.08.1979, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 11. ÁGÚST 1979
17
( heimsókn í
Washington
árið 1947
Við móttöku viður-
kenningar Roosevelts
fyrir fiugafrek 1937.
Með Jean Harlow sem lék
aðalhlutverkið í mynd hans
„Hell's Angels“. Hann var
einnig í nánum kynnum við
aðrar stjörnur t.d. Kathe-
rine Hepburn, övu Gardner,
Ginger Rogers, Lönu Turn-
er, Oliviu de Havilland og
Jane Russel svo nokkrar séu
nefndar. Hann vildi alger-
lega ráða yfir öllum sfnum
vinkonum.
Um borð í „Spurce Goose“ í höfninni í Los Angeles 1947.
Sfðari eiginkona Hughes, Jean
Peters. Þau voru gift í fimmtán
ár. Eftir skilnaðinn fékk hún
50 þúsund dali árlega. Hún
hefur aldrei fengist til að segja
orð um hjónaband sitt og
Hughes og þykir mörgum það
dularfuiit.
Með Övu Gardner árið 1946.
Uann lét sjá sig með stórstirn-
um og kynbombum á almanna-
færi en eyddi engum tíma með
þeim í einkalífi sínu. Hann
leitaði að vinkonum sfnum í
biöðum og ef hann rakst á
andlit eða barm sem honum
líkaði sendi hann mepn á vett-
vang til að taka ljósmyndir af
stúlkunum til að athuga nánar
hvort hann hefði cnn áhuga á
þeim.
Lfk Hughes flutt á
brott frá sjúkrahúsi f
Houston, Texas.
Þannig lýsir teiknari Hughes sfðasta æviárið.
fé til einkaafnota sem skattayfir-
völd gátu ekki komist yfir. Árið
1970 hélt hann eftir einni milljón
dala og það sama ár sendi hann
Nixon 100 þúsund dali í hundrað
dollara seðlum og uppi hafa verið
vangaveltur um að- með Water-
gate-innbrotinu hafi átt að finna
út hversu mikið flokksnefnd
demókrata hafi vitað um þessa
leynilegu peningagjöf Hughes. Sá
grunur hefur ekki verið staðfest-
ur. Samt er ekki hægt að rekja
velgengni fyrirtækja Hughes til
sérstakra tengsla hans við stjórn-
sýsluna í Washington. Hughes var
hins vegar æstur í að halda tengsl-
um við bandarísku leyniþjónust-
una, CIA, sem hann áleit að gæti
hjálpað sér að bægja frá öðrum
stjórnstofnunum sem væru að
hnýsast í skattamál hans og við-
skiptabrask. Haft er eftir fulltrúa
varnamálaráðuneytisins að hags-
munir flugfélags Hughes og CIA
hafi verið samtvinnaðir.
Þegar einn forráðamanna CIA
frétti lát Hughes varð honum að
orði að þar sem þjóðarhagsmunir
hefðu verið annars vegar hefði
enginn maður þekkt betur sinn
vitjunartíma en Hughes.
Bæði í stjórnartíð Johnsons og
Nixons var Hughes tekinn vettl-
ingatökum og það var ekki fyrr en
1971 sem gerð var rannsókn á
fyrirtækjum hans.
Hvernig hófst ferill þessa
auðkýfings? „Eins og am-
eríska goðsögnin í Texas—
útgáfu", segja gárungarnir. Jarð-
vegurinn sem hann er sprottinn úr
færði honum auð, hæfileika og
metnað í vöggugjöf. Faðir hans,
„Howard stóri“, fann upp fyrsta
olíurenniborinn sem gat borað í
gegnum kletta, en hann dó þegar
„Howard litli" eins og hann var þá
kallaður til aðgreiningar var 18
ára. Sá litli fékk þó samþykkt
fyrir rétti í Texas að hann væri
fjárráða, keypti ættingja sína út
úr fjölskyldufyrirtækinu og varð
einn eigandi.
Þegar fyrirtækið tók að skila
nægilegum arði til þess að How-
ard færi að leita velgengni á
öðrum sviðum hélt hann til Holly-
wood þar sem hann fór að þreifa
fyrir sér í kvikmyndaframleiðslu'.
Svo vel gekk honum á þeim vett-
vangi sem öðrum að tveimur árum
síðar hlaut hann Oscarsverðlaun
fyrir þögla kvikmynd sem hann
hafði framleitt. Um líkt leyti var
hann byrjaður að einbeita sér að
margra ára áhugamáli sínu, flugi,
og árið 1939 flaug hann umhverfis
jörðina á mettíma, 91 klst. og 14
mín. I síðari heimsstyrjöldinni sá
hann um smíði risastórrar flug-
vélar, 200 tonna, sem nefnd var
„Spruce Goose“ sem átti að geta
flutt heilar hersveitir á vígvellina.
Smíði þeirrar vélar lauk þó ekki
fyrr en eftir stríð. Rannsóknar-
nefnd á vegum öldungadeildar
Bandaríkjaþings hóf athuganir á
því hvort Hughes hefði þegið
opinbert fé til framkvæmdarinnar
eða hvbrt um mútur hefði verið að
ræða. Hughes hótaði að yfirgefa
Bandaríkin ef vélin færi ekki í
loftið. Hann flaug henni sjálfur í
nóvember 1947 en aðeins eina mílu
og í lítilli hæð. Síðan hefur risa-
vélin verið kyrrsett á Landasandi í
Kaliforníu.
jr
Arið 1948 lenti Hughes í
áðurnefndu flugslysi og
eftir það kom hann vart
fyrir almenningssjónir. Við lát
hans voru eignir hans metnar á
milljarða dollara. Þessi valda-
mikli auðkýfingur dó í einangrun
og var lítt syrgður. Það ríkti
mínútuþögn í spilavíti hans í Las
Vegas og að henni lokinni fóru
rúlletturnar aftur í gang og ten-
ingunum var kastað. Gestir biðu í
andakt eftir gróða eða tapi...
Alveg eins og Howard Robard
Hughes allt sitt líf. Maðurinn sem
hafði auð og völd svo mikil að
engin mannleg sála átti aðgang að
honum.
Haraldur Bessason
Haraldur
Bessason
rádinn
ritstjóri
Lögbergs-
Heimskringlu
HARALDUR Bessason prófessor
við íslenskudeild Háskólans í
Manitóba hefur verið ráðinn rit-
stjóri blaðsins Lögbergs-Heims-
kringlu. sem gefið er út í Kan-
ada. Tekur hann við því starfi 1.
október n.k. en núverandi rit-
stjóri blaðsins, Jón Ásgeirsson,
mun starfa við blaðið til 1.
nóvember og aðstoða hinn nýja
ritstjóra fyrsta mánuðinn.
Jón Ásgeirsson hefur verið
ritstjóri Lögbergs-Heimskringlu
frá í marz 1977 og sagði hann í
samtali við Morgunblaðið að
hann vissi ekki hvað tæki við hjá
sér í haust. „Ætli ég komi ekki
heim, þó ég hafi ekkert endan-
lega ákveðið um það.“ sagði Jón,
en áður en hann hélt utan var
hann íþróttafréttamaður Ríkisút-
varpsins og sagðist Jón halda því
starfi, því hann hefði fengið leyfi
frá störfum til að gegna
ritstjórastarfinu.
Jón Ásgeirsson sagði að það
hefði verið stefnan að ráða sem
ritstjóra Lögbergs-Heimskringlu
mann búsettan í Kanada, þó sá
kostur hefði verið valinn 1976 að
ráða Fríðu Björnsson frá íslandi
til starfsins og hann seinna. í vor
hefði starfið verið auglýst og
hefðu þau Helgi Pétursson, Guð-
brandur Gíslason, Guðrún Jör-
undsdóttir og Ingibjörg Mc’Killop
sótt um starfið ásamt Haraldi
Bessasyni. Sjálfur sagðist Jón ekki
hafa sótt um starfið.
Haraldur Bessason er fæddur
árið 1931 og lauk cand. mag. prófi
í íslenskum fræðum við Háskóla
Islands 1956 og tók það sama ár
við starfi prófessors við Háskóla
Manitobafylkis í Winnipeg.
Prófessorsstarfinu hefur hann
gegnt síðan en einnig hefur hann
starfað mikið að félagsmálum
Vestur-íslendinga. Haraldur mun
gegna áfram prófessorsembættinu
en með honum að ritstjórn Lög-
bergs-Heimskringlu mun starfa
kona hans Ásgerður Haralds.
Heimir Hannesson, formaður
nefndar, sem starfar á vegum
utanríkisráðuneytisins íslenska að
málefnum Vestur-íslendinga,
sagði í gær að mikill áhugi væri
fyrir því vestra og hjá nefndinni
að Jón Ásgeirsson yrði ráðinn til
að vinna að sérstökum verkefnum
bæði í þágu Lögbergs-Héims-
kringlu og ýmsum störfum, sem
íslensku nefndinni væri ætlað að
sinna svo sem á sviði menningar-
mála, landkynningar og viðskipta.
Sérstaklega væri áhugi fyrir að
ráða Jón til að sinna útbreiðslu
blaðsins og til að treysta fjárhags-
grundvöll þess. Um þetta hefðu þó
engar ákvarðanir verið teknar enn
enda óljóst hvaða fé íslenska
nefndin hefði til ráðstöfunar á
næsta ári.