Alþýðublaðið - 19.03.1931, Blaðsíða 2

2
TASfeHHIBllfBlB
Mitiðindi.
H. f. Isflskur.
Sextán togarar fara á veiðar
í nótt.
Afstaða Síldareinkasðlu íslands
til félagsins.
Viðtal við formann útflntnings-
nefndar, Erling Friðjónsson.
Loksins! —
í dag er lögskráningarskrifstof-
an í ArnarhvoLi' önnum kafin
við að lögskrá 16 skipshafnir.
1 nótt eiga pær að leysast úr
læðingi togarastöðvunarmanna,
sigla skipunum á fiskimiðin og
byrja veiðar í salt.
Eftir 1—11/2 mánaðar stöðvun
sigla togararnir úr höfn, og verð-
ur pað friður floti, er lifnar við
úr dauðu kösinni hér á höfninni
og siglir út á sjóinn. — Var létt
yfir sjómönnunum, sem komu
snemma í morgun inn í ritstjórn-
arskrifstofu Alpýðublaðsins og
tjáðu blaðinu pessi tíðindi.
Þeir hlökkuðu auðsjáanlega til
vinnunnar og veiðanna.
„En petta hafa verið dýrir dag-
ar fyrir okloir,“ sagði einn peirra
—- „dýrir dagar fyrir okkur og
alla pjóðina — en vítin er að
variast í framtíöinni, og pessi
mánaðarstöðvun togaraeigenda
hefir kent oklcur, og reynslan ein
og „talandi verkin“ geta opnaö
augu manna.“
Það.er og víst, að pessi losun
togarafloíans úr höfn er gleðitíö-
indi fyrir fleiri en sjómennina, er
vinna á togumnum. Atvinnuleys-
ið minkar pegar togararnir koma
ánn aftur — eftir nokkra daga
— og J)á batnar að nokkru og
Iéttir á peim alpýðuheimilum, er
stunið hafa undir atvinnuleysi og
skorti undanfarna mánuðL
í raun og veru ætti. að draga
fána að húnurn um leið og tog-
aramir 16 sigla úr höfn, pví að
pað er eins og drepsótt sé líðin
hjá pegar peír eru leystir. — En
ef til vill finst mönnum ekki á-
stæða tíl að gera petta — pví að
meðan ábyrgðarlitlir einkabrask-
arar fara með völdin yfir pess-
um pýðingarmiklu atvinnutækj-
um, vofir pað yfir, að J>au verði
stöðvuð. Og petta er rétt. óstjórn
Jæssara atvinnutækja er stór-
hættuleg fyrir allar stéttir í
okkar litla pjóðfélagi '■— og á
henni verður ekki bót ráðin fyr
en flotínn er kominn úr höndum
peirra og í hendur hins opinbera.
Togarastöövunin hefiT verið
dýrkeyp’t reynsla. Hún hefir ver-
ið dýr fyrir sjómannastéttina,
verkamanna- og verkakvenna-
stéttina, kaupmennina, iðnaðar-
mennina og bændurna. Hún hefir
verið alt of dýru verði keypt
fyrir alla pjóðina, — en hún get-
ur flýtt fyrir pví, að hinn rétti
rekstur á togaraflotanum verði
tekinn upp.
— Og pá er eitthvað unnið.
Vilhjálmur S. Vilhjálmsson.
AlpýðublaÖið hefir orðið pess
vart, áð sumir nienn álíta, að
Síldareinkasala Islands hafi ekki
rétt til pess að taka pátt í stofn-
un félagsins H.f. Isfi;skur. Átti
pví tíðindamaður blaðsins tal við
Erling Friðjónsson um aðstöðu
Einkasölunnar til pessa .félags.
Hvaða fé hefir Síldareinkasalan
til pess að leggja í petta félag?
Er pað tekið af úthorgun til síld-
areigenda á fyrra ári? spyr tíö-
indamaður blaðsins.
Féð er tekið úr markaðsleita-
sjóði, sem varið er til pessa fé-
lags.
Getur Einkasalan tekið fé úr
markaðsleitasjóði' til Jjess að
kaupa með pví hlut í áhættufé-
lagi?
Stjórn Síldareinkasölunnar hefir
sett pað sem skilyrði fyrir fjár-
framlagi, að skip H.f. fsfiskur
flytji út fyrir Einkasöluna nýja
síldi, frista eða kæida, eftir óskusm
hennar. Sú síld fer á nýjan mark-
að. Útflutningsnefnd EinkasöLunn-
ar ber að verja fé úr markaðs-
leitasjóði eins og nafn sjóðsins
bendir tíl, til pess að leita nýs
markaðs fyrir síld. Takist pessi'
tilraun sæmilega vel er afarmikið
unnið fyrir framtíðarmarkað síld-
arinnar.
Teljið pér ekki að pað sé eins
hagkvæmt að ríkið annist út-
flutning á nýjum fiski eins og
hlutafélag hafi pað með hönduan?
Ég tel mikið hagkvæmara að
ríldð hafi slíkt með hönduan. En
pegar Einkasalan sampykti að
verja fé til útflutnings á kældri
síld, sem var í nóv. í vetur, var
engin hreyfing komin af stað um
pað, að ríkið eða aðrir tækju að
sér J)ann útflutning. Einkasalan
var pví bundin með loforð uim að
Leggja 10 eða 11 pús. kr. í fé-
lag, sem Matthías Þórðarson hefir
verið að stofna, til pess að flytja
út kældan fisk og nú hefir hiot-
ið nafnið H.f. ísfiskur.
Þér hafið verið kosinrfí stjórn
Jæssa félags?
Já. Ég var ekki á stofnfundi
félagsins, fiegar stjórn var kosin,
en mér hefir verið tilkynt, að ég
hafi verið kosinh í stjórn pess
sem íulJtrúi SíldareinkasöLunnar.
Ég hefi mætt á einum stjórnar-
fundi og getið J>ess par, að ef
Einkasalan óskaði eftir að eiga
jtuann í stjóminni, rnynd i hún síð-
ar velja pann mann, en til bráða-
byrgðar gæti ég mætt sem full-
trúi hennar.
Er mikið innborgað af hlutafé
pessa nýja félags?
Þegar, ég vissi síðast var pað
fremur lítíð.
Hefir Einkasalan greátt sitt
hlutafé?
Nei; hún greiðir pað ekki fyrr
en sýnilegt er, að félagið hafi í
förum milli Islands og útlanda
að minsta kostí eitt flutningaskip
og að pað skilyrði verði uppfylt,
að flutt verði út síld fyrir Einka-
söluna.
íhaldsbónorð.
íhaldsmenn á alpingi sárbændu
AlpýðufLokkspingmennina á laug-
ardaginn að leggja peim lið til
að fella stjórnina. Hafði Ólafur
Thors upp búnoröiö á pingfundi
í neðri d>eild.
Haraldur Guðmundsson lagði
]).á praut fyriix pá, hvort peir
vildu pá sýna í verki, að J>eir
væru eitthvað að skána, með pví
að sampykkja og lögtaka ásamt
Alpýðuflokksmönnum frumvarp
Alpýöuflokksfulitrúanna um kaup
og kjör verkamanna í opinberxi
vinnu. Það pótti Ólafi til alt of
mikils mælst, að peir gerðu svo
mjikið fyrir verkalýðinn, enda
var pað nú eitthvað annað en aÖ
peir gerðu pað. Haraldur benti
peim pá á, að pað myndu marg-
ár mæla, að pó núverandi stjórn
væri afieit um margt og henni
ekld bót mælandi, pá væri pað
pó að fara úr öskunni í eldinn
að fella hana, ef pað yrði til
pess að íhaldsstjórn tœki við.
Það væri einmitt minningin um
pað, hvernig íhaldsstjórnm
reyndist, sem yrðd núverandi
stjórn mest til stuðnings. Ann-
ars myndu Alpýðuflokksmeun
ekki Ixaga gerðum sínum að
neinu leyti eftir pví, sem íhalds-
menu óskuðu, og hvorki greiða
atkvæði um s-tjórnaTsetu eða
stjórnarfall eftír bónorði peirra.
Veitir nú varla af að „trippa-
veiðarinn" reyni að spengja sam-
an hrygginn á íhaldánu eftir pess-
ar ófanr.
Kanplækkunarkenning
dómsmálaráðherrans.
Á sama tíma og íhalds- og
„Framsóknar“-flokksmenn voru
að sameinast um pað í neðri
deild alpingis á laugardaginn að
fella frumvarp Alpýðuflokksíull-
trúanna um bætt kjör verka-
nxanna í ríkis- og héraða-vinnu,
sagði Jónas ráöherra á fundi í
efri deild, pegar deilt var um
dýrtíðaruppbótina, að verkakaup-
ið purfi að lækka vegna pess,
að afurðirnar hafi fallið í verði.
Jón Baldvinsson mótmælti fast-
lega kauplækkunarkenningu ráð-
herrans og benti á, að vérkafólk-
inu hefir aldrei verið boðin pátt-
taka í gróðanum af atvinnu-
rekstrinum pegar vel hefir geng-
ið. Þess vegna er pað fjarri allri
sanngimi, að peir eigi að taka
á sig tapið pegar ver gengur.
Þeim, sem hirða ágóðann, ber
að greiða tapið, ef um tap er
að \ræða.
Togari sirandar.
Togari strandaði í nótt á Með-
allandsfjörum, austan Kúðafljóts.
Togarinn er enskur og heitir
„Lord Beaconsfield“. Síðustw
mennirnir komiust á land úr tog-
aranum kl. 9 í inorgun.
Varðskipið „Óðinn“ var viÖ>
björgunina.
Sjóslys við Norðnr'Noreg.
Oslo, 19. marz. U. P. FB. Menn
óttast,aöi 3 farpegar og 4 skips-
menn af norska eimskipinu „He-
ra“, sem strandaðá snemma í
gærmorgun, nálægt Hammerfesrt,
hafi drukknað. 55 farpegum og
skipsmönnum Var bjargað. Síðar:
Komið hefir í ljós, að 4 pernur,
1 Lapplandsstúlka, 8 ára, og 3
menn drukknuðu er Hera strand-
aði. — 56 aðrir voru á skipinw
og björguöust peir á land.
Sjósip við eyjnna Mon.
Port Erin, Isle of Man, 18,
marz. U. P. FB. Níu skipsimenn
af eimskipinu Citrine frá Glas-
gtíw drukknuðu, er skipið strand-
aði á klettum við Bradda Head.
Skipið sökk á skammrí stundu.
Tveir menn J>jörguðust tíl lands
á sundi.
Danðaðómarnir á Spáni.
Madrid, 18. marz. U. P. FB. Al-
fonso konungur befir sldpað svo
fyrir, að fresta skuli aftöku Se-
diles kapteins, sem dæmdur var
tíl lífláts í gær. Skipun konungs
var tilkynt af Romanones, utan-
ríkismálaráðherranum.
26 yfirforingjar aðrir, sem pátt
tóku í uppreistartilrauninni í
dezember, hafa verið dæmdir í
fangelsii, til mismunandi langs
tíma. Dómsúrsliitin hafa verið til-
kynt yfirhershöfðingjanum í Sa-
ragossa ihéraðL Liggur pað í
hans hendi, hvort málin fara
lengra áleiðis, eða til æðsta her-
ráðsins, tíl fullnaðarúrskurðar.
Skíðaípróttir og Siglfirð!ngar.
%
Siglufirði, FB., 18. marz. Loft-
stökk í morgun, Torvö 42 nietrá,
Jón Stefánsson 32,5 metra. ölafur
Einarsson 33 metra. 1 unglinga-
flokknum allmargir upp í 25
metra. —- Veður og færi ákjós-
anlegt.
Bæjarfógeti var hyltur af bæj-
arbúum í gærkveldi í tilefni a*f
fimtugsafmæli hans. Sátu menn
par í bezta fagnaði á nótt fram.