Morgunblaðið - 25.08.1979, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 25. ÁGÚST 1979
37
félk í
fréttum
Krabbamein varð
þeim að fjörtjóni
Auglýsingaplakat myndarinnar — myndataka hennar hefur
kostað að því er virðist mörg mannslíf.
- eftir myndatökur
íUtah,þarsem
k j arn orkuspreng j -
ur voru sprengdar
+ John Wayne lést fyrir
skömmu af krabbameini
eftir langa og stranga
baráttu gegn sjúkdómin-
um. Stóri maðurinn varð
að láta í minni pokann í
fyrsta sinn á ævi sinni —
en dauði hans hefur kom-
ið af stað getsögnum um,
hvar og hvernig John
Wayne hafi sýkst af þess-
um voðalega sjúkdómi.
Augu manna hafa beinst
að Utah.
Sumarið 1954 vann
John Wayne að töku
myndarinnar „Sigurveg-
arinn". Einmitt á þessu
svæði hafði þann 19. maí
árið áður orðið versta
kjarnorkuslys í sögu
Bandaríkjanna. Þegar
kjarnorkusprengjan var
sprengd þann 19. maí
1953, ofanjarðar, breytti
skyndilega um vindátt.
Mikið geislavirkt úrfelli
féll yfir svæðið þar sem
myndatakan fór fram — í
St. George í Utah. Svo
mikið var úrfellið á svæð-
inu að það var meira en
féll á Nagasaki og Hiros-
hima. Wayne ásamt félög-
um sínum fór grandalaus
til myndatökunnar í St.
George og unnu þau þar
um sumarið. Síðan voru
tekin mörg tonn af hinum
rauða jarðvegi svæðisins
— mettuðu geislavirku
úrfelli, og flutt til Holly-
wood.
Tala þeirra sem unnu
við myndina og hafa látist
er sláandi há John Wayne
lést í sumar. Susan Hay-
ward, sem fór með
stærsta kvenhlutverkið dó
1974, leikstjórinn Dick
Powell lést af krabba-
meini 1963. Agnes Moore-
head lést úr krabbameini
1974.
Bedro Armendariz, sem
fór með eitt stærsta auka-
hlutverkið framdi sjálfs-
morð 1973 — kona hans
sagði að hann hefði um
árabil barist við krabba-
mein. Harold Lewis, sem
var Dick Powell til að-
stoðar, lést af hjartaslagi
— en áður hafði annað
lunga hans verið fjarlægt
— vegna krabba.
Það þykir meira en til-
viljun hversu mikið
krabbameinið hefur kom-
ið við sögu — og þessar
uppljóstranir koma ein-
mitt á sama tíma og hinir
700 íbúar St. George í
Utah hafa farið í mál við
alríkisstjórnina vegna
geislavirks úrfellis, er féll
á bæ þeirra á árunum
1951—62. Krabbamein
hefur mjög hrjáð íbúa
þessa bæjar eftir tilraunir
hersins. Kona ein í bæn-
um komst að því að 30
manns af nágrönnum
hennar voru annað hvort
með krabbamein eða
höfðu látist af krabba-
meini. Rannsóknir hafa
sýnt fjölgun tilfella af
hvítblæði, krabbameins í
skjaldkirtli og fæðinga-
galla barna.
John Wayne og Dick Powell á meðan töku myndarinnar stóð.
John Wayne og Susan Hay-
ward, hvorugt vissi nokkuð um
hættuna af hinum geislavirka
úrgangi.
Flugfreyjubúningarnir eru mjög nýstárlegir, eins og sjá má á
þessari mynd, en ef til vill mætti hugsa sér að svona verði
flugfreyjur klæddar árið 2000. i.fcm. Kmiiía
Flugleikur:
/
Ahor féndum gefinn
kostur á að sjá flug-
/» x / \ i • / •
ferð í oðru ljosi
en þeir eru vanir
f SAMBANDI við Alþjóðlegu
vörusýninguna 1979 hefur verið
reist kúluhús austan Laugar-
dalshallar og er meiningin að
þar verði Þjóðleikhúsið með
daglegar sýningar á nýju ís-
lensku leikriti er nefnist
Flugleikur.
Flugleikur gerist um boð í
breiðþotunni Flóka Vilgerðar-
syni á leiðinni Keflavík — New
York — Keflavík. Persónur í
leikritinu eru flugliðar og far-
þegar, en sýningin spannar yfir
fleiri svið en flugið eitt og er
ferðin brotin upp með söng,
dansi og látbragðsleik þannig að
áhorfendur ferðast víða og sjá
flugferð í nokkuð öðru ljósi en
þeir eru vanir. Áhorfendum
finnst eins og þeir séu í háloft-
unum, því leikhúsinu er um-
breytt í flugvél og inn á milli
leikatriða og í sambandi við þau
heyrast hljóð, flutt af bandi, sem
hljóma eins og hljóð um borð í
flugvél.
Sýningin er sambland gamans
og alvöru í kabarettstíl þar sem
hlutirnir eru sagðir á nýstárleg-
an hátt, og er þar fléttað saman
ýmsum listformum, orðlist,
sönglist, tónlist, dansi og ljósa-
og hljóðnotkun og jafnvel ilm-
áhrifum.
Samning verksins hófst haust-
ið 1978 og eru höfundar þess þau
Brynja Benediktsdóttir, sem
jafnframt er leikstjóri, Erlingur
Gíslason, sem leikur Gísla flug-
stjóra, og Þórunn Sigurðardótt-
ir, sem leikur Þóru flugfreyju.
Höfundur leikmyndar er Sigur-
jón Jóhannsson og tónlistina
samdi Karl Sighvatsson.
Sýning I 'ugleiks tekur um 60
mínútur o. er ráðgert að hafa
tvær sýningar á dag. Aðgangs-
eyrir er kr. 2.500 og verða miðar
seldir inni á svæðinu.
Einar Þórarinsson kjörinn
formaður Náttúruverndar-
samtaka Austurlands
Náttúruverndarsamtök Aust-
urlands, Naust, héldu aðalfund
sinn við Snæfell í skála Ferða-
félags Fljótsdalshéraðs dagana
18. og 19. ágúst sl. og sóttu hann
75 manns, félagar í samtökunum
og gestir þeirra frá flestum
byggðarlögum á Austurlandi.
Á aðalfundinum, sem sumpart
var haldinn úti við í góðviðri, var
fjallað um störf samtakanna og
samþykktar nokkrar ályktanir. A
komandi starfsári er m.a. lögð
áhersla á framhaldsvinnu við
náttúruminjaskrá og undirbúning
friðlýsinga, þar á meðal athugun á
verndun sérstæðra steintegunda
og steingervinga og hét Árni
Reynisson framkvæmdastjóri
Náttúruverndarráðs, er sótti
fundinn, stuðningi ráðsins við það
verk.
í NAUST eru nú um 230 ein-
staklingar sem félagar og 38
fyrirtæki og stofnanir sem stvrkt-
araðilar. Á fundinum urðu veru-
legar breytingar á forystu í félag-
inu. Hjörleifur Guttormsson, sem
verið hefur formaður í 9 ár, allt
frá stofnfundi 1970, gaf ekki kost
á sér til endurkjörs og var í hans
stað kjörinn formaður Einar
Þórarinsson jarðfræðingur á Nes-
kaupstað. Auk hans skipa stjórn-
ina Anna Þorsteinsdóttir Eydöl-
um, varaformaður, Sigríður Krist-
insdóttir Eskifirði, gjaldkeri,
Anna Kjartansdóttir Höfn ritari,
Magnús Hjálmarsson Egilsstöð-
um, meðstjórnandi. Varamenn eru
Jón Einarsson Neskaupstað, Óli
Björgvinsson Djúpavogi og Guð-
rún Á. Jónsdóttir Hlöðum.
Á fundinum voru fráfarandi
formanni færðar þakkir fyrir
brautryðjandastörf í þágu félags-
ins.