Alþýðublaðið - 23.03.1931, Page 2

2
«. 'i p f & m §» þ & & % r?
Nfu fyrir Rey&lavík.
Það er alikunna, hve herfllega
Reykjavík er afskift um þing-
mannafjölda. Til pess að reyna
aö fá ráðnar bætur þar á flytja
peir þingmenn Reykjavíkur, sem
©ru jafnaðarmenn, Héðinn Valdi-
marssoiTog Sigurjón Á. Ólafsson,
frumvarp á alþingi urn það, að
frá næstu al j)ingisko sni ngu in
skuli víerá 9 þingmenn fyrir
Reykjavik. — Ef ekki verða gerð-
ar þær breytingar, er stjórnar-
skrárfrumvarp stjórnarinnar fer
fram á, um afnám iandskjörs,
þá fjöigi um 5 menn í neðri
deild.
Forsendur friumvarpsins og rétt-
lætiskrafa sú, er gerð er í því,
eru nánar sJíýrð þannig í greinar-
gerð þess:
„í Reykjavík eru eftir mann-
talinu 1930 húsettir 28 182 menn,
en á öllu landinu búa um 108 500
menn. Af 36 þjóðkjörnum 'þing-
Á laugardaginn hófust umræð-
ur á alþingi uim frumvarp Har-
alds Guðmundssonar um ríkis-
studda samvinnu um útflutning
á nýjum fiski, sem skýrt var frá
(hér í hlaðinu á föstudaginn.
H. G. bentii á, hve mjög slíkur
útflutningur myndi verða báta-
fiskimönnum til gagns. Þegar í
öndverðu myndi það þrent vinn-
ast, að stórum betra verð fengist
fyrir þann fisk, sem m.inst verð
er á söltuöum, ýsu, steinbít; kola
o. fl., að fiskimenn og bátaútvegs-
menn fengju andvirðdð greitt þeg-
Fyrirspigrxa swaraðo
í blaði einu er kom út bér í
bænum í dag, er eftirfarandi fyr-
irspum:
„Er það satt, að sjómenn á
línubátum hafi, þegar stöðvunin
var búin að vera nokkuð lengi,
farið fram á það, að fá styrk úr
verkfallssjóði, sem átti að vera
40 þús. krónur í reiðupeningum,
en þá bafL það reynst svo, að í
sjóðnum hafi ekki verið til í
handbæru fé nema 4 þús. kr„ en
.36 þús. hefi verið lánaðhr Al-
þýðubrauS^erðinni, og því hafi
„forystumennirnir" lagt það til
við „skjólstæðinga“ sína, að þeir
skyldu falla frá kröfum sínum?“
Án þess að við teljum okkur
skylt að svara nefncLu blaði, þá
þykir' okkur rétt sjómannanna
vegna að taka fram eftirfarandi.
í íyrsta lagi sótti ekki einn ednasti
sjómaður uim styrk úr ll.-maí-
sjóði, sem er hið rétta nafn á
umræddum sjóði. 1 öðru lagi átti
nefndur sjóður talsvert hærri
upphæð í hand.bæru fé í Lands-
bankanum en þær kr. 40 000,00,
er fyrirspurnin hljóðar um, þeg-
ar reikningar félagsins voru end-
uiskoðaðir 22. jan. þ. á. og befdr
mönnum ber Reykjávík eftir
mannfjölda rúmlega 9 þingsæti,
en hefir nú 4. Með frv. þessu
fengi Reykjavík 9 þingsæti af 41
þjóðkjörnum þingmönnum, en
(hæri í fauninni 10. Þó væri við
þetta unandi fyrst um sinn.
Engin ástæða virðist til að
fjölga þingmönnum í efri deild
alþingis, endia ætti sú deildin
helzt að hverfa sem fyrst. Ef
aftur á móti stjórnarskrárfrv.
það yrði samþykt, er nú liggux
fyrir efri deild, yrði þingmanna-
'talan í neðri dieild 28, eins og nú
ler, en 13 yrðu í efri dieild. Kæmu
þá 5 Reykjavíkurþingmenn í stað
6 landskjörinna í þinginu.
Það verður ekki til lengdar var-
ið að halda Reykjavík með þing-
legu ofbeldi frá réttmætri þátt-
töku í stjórn landsins og löggjöf.
!Nú er tækifæri til að gera á þessu
bót.“
íar í stað og í þriðja lagi myndi
saltfisksverðið batna þegar létt
yrði þannig á saltfisksmarkaðin-
um. Síðar myndi þiessi samvinna
um fisksöluna óefað leiða til
meira samstarfs og skipulagning-
.ar á bátaútveginum, m. a. vænt-
anlega til sameiginlegra kaupa á
nauðsynjum tii bátaútgerðar, og
af markaðsbótum þelm, sem hér
er stefnt að, eru miklár líkur til
að leiða myndi ýmsan nýjan iðn-
að í landinu, til að gera vör-
una fjölbreyttari.
vaxið síðan, samkvæmt viðtöku-
skírteini Landsbankans og spari-
sjóðsbók, er við höfum yfirfarið
í dag.
Rvík, 21. márz 1931.
Jón Giiðnason. Sig. Porkelsson,
endurskoðendur Sjómannafélags
Reykjavíkur.
Á laugardaginn hófst í neðri
deild 1. umr. :um frumvarp Har-
alds Guðmundssonar um útflutn-
ing á riýjum fiski, og átti um-
ræðan að halda áfram í dag.
Frv. Héðins Valdimarssonar og
Sigurjóns Á Ölafssonar um, að
hlunnindi þau, sem lögin um
greioslu verkkmips veita verka-
fólki, skuli einnig ná tii bifreiðar-
stjóra, bæði um kaup þeirra og
aksturslaun, var afgreitt til 3. um-
ræðu og sömuleiðis heimildin til
þess, að Jóni Þ. Jósefssyni verði*
veitt skírteini til vélstjórnar á
íslenzkum skipum.
í efri deild var frv. stjómar-
innar um að festa gengisviðauk-
ann á ,afgreiðslugjöldum skipa
vísaö til 3. umr. gegn atkvæðum
Alþýðuflokksfulltrúanna. Frv. um
kirkjuráð var vísað til 2. umr.
(í síðari deild) og til mentamála-
nefndar.
Fiskimenn víða um land líta
svo á, að engin ástæða sé til
þess að banna dragnótaveiðar í
landhelgí, sízt svo mikinn tíma
árs, sem nú er gert. Telja þeir
það alls ósannaða fullyrðingu, að
dragnætur spilli fiskiveiðum, og
á engu meiri rökum reista en
sams konar fullyrðingar fyrr á
tímum um, að línur og þorska-
net spiltu veiðiskap. Dragnótin er
tiltölulega ódýrt veiðarfæri, eink-
, ar hentugt fyrir smærri og stærri
báta og hefir reynst fengsæl þar
,sem hún hefir verið notuð. Línur
og bieita er nú einn allra þyngsti
útgjaídaliðuf bátaútvegsins, og er
því hin mesta nauðsyn að gera
tilraunir til þess að draga úr
veiðarfærakostnaðinum. Þá er
hiitt engu síður áríðandi, ef flutn-
ingur á ísvörðum fiski til útlánda.
hefjast, að geta jafnan sení fjöl-
breyttan fisk, t. d. nokkuð af
kola o. þ. h„ en kolinn, sem víða
er gnægð af í fjörðum úg við
strendur landsins, kemur nú báta-
útveginum að litlum sem engum
notum. Botnvörpuskipin, erlend
sém innlend — og þau erlendu
eru margfalt fleiri ~ hirða mest-
af því, sem veiðist af honum, og
þau mest, sem freklegast brjóta
lahdbelgislögin.
Fyrir því fiytur Haraldur Guð-
mundsson frumvarp á alþingi um,
að sá tími, sem dragnótaveiðar
í landhelgi eru leyfðar, sé iengd-
hr upp í 7 mánuði á ári, ágúst
til febrúar. En jafnframt er gert
ráð fyrir, að atvinnumálaráðberra
setji reglur um lágmarksstærð
þess fiskjar, sem leyfilegt sé að
Wieiða í dragnót og hirða úr nót-
ánni, og um möskvastærð nót-
anna, til þess að fyrirbyggja, að
ungviðið sé drepið að þarflausu.
Hafa Danir, Þjóðverjar og fleiri
þjóðir sett slíkar reglur og 'þött
gefast vel. Þá er enn fnemur lagt
til í frumvarpinu, að heimild sú,
sem ráðherra hefir nú til þess,
ef héraðsstjórnir óska, að banna
dragnótaveiðar frekar en lögin á-
kveða, sé úr lögum numin. Er það
í samræmi við tillögu um þetta
efnii, sem samþykt var á síðasta
aðalfundi Fiskifélagsins.
Fyrlrspnris
til ritstjóra Mopgnnblaðsins.
Hr. ritstjórar!
Þér hafið í hvert sinn er kaup-
deilur hafa staðið yfix á milli
sjómanna og útgerðarmanna haft
mjög hátt um það, hve gífur-
legt tjón það væri fyrir landið,
þegar skipin væru stöðvuð. Er
ekki lengra að fara í þessum
efnum en tii launadeilunnai' I
vetur á milli sjómanna og línu-
veiðaraeigenda. Þá sögðuð þér í
blaði yðar, að skipin lægju fyrir
aðgerðir forkólfa verkalýðsins.
Nú hefir næstum allur togara-
fiotinn legið bundinn um alilangt
skeið um hábjargræðistímiann,
þegar von er mest um uppgripa-
afla og sannanir nægar fyrir að
svo sé. Þér hafið ekki átalið
þetta tiltæki útgerðarmanna einu
orði, heldur mikiu heldur reynt
að verja það. Ég vil því mælasí
til að þér svarið eftirfarandii
spurningum:
1. Hvaða frambærilega ástæðu
getið þér fært fyrir því, að tog-
ararnir eru stöðvaðir nú?
2. Hvers vegna átölduð þér svo
harðlega í vetur í blaði yðar
„Morgunhl.“, er línubátarnir lágw
nokkra daga vegna. þéss, að sjó-
menn vildu fá það hátt kaup, að
þeir þyrftu ekki að þiggja sveit-
arstyrk á meðan þeir voru í at-
vinnunni, en áteljið nú ekki með
einu orði það gerræði útgerðar-
manna, að stöðva togarafiotann á
hávertíðinni ?
3. Eruð þér nokkurs konar
smalahundar hjá útgerðarmönn-
um, sem geltið er þeir siga ykk-
ur, en þegið ef þeir skipa yður
svo ?'
Ég gef yður vikufrest til um-
hugsunar að svara þessum spurn-
ingum. Að þessu sinni ætla ég
ekki að leggja fyrir y'ður fleiri
spurningar, en býst við að ég
geri það, er þér hafið svarað
þessum, sem ég hér legg fyrir
yðtu r. Gefst yður nú hér með
kostur á að sýna verkalýðnum,
hvern hug þér berið til hans á
þessum erfiðu tímiun.
Reykjavík, 17. marz 1931.
Jens Pálsson.
Vmartiorg os tsland.
Eins og mörgum er kunnugt,
hafði hinn austurríski málari
Theo Henning sýningu í vinar-
borg síðast liðið surnar á mynd-
um sínum frá ferð sinni til ís-
lands fyrir þremur árum, ásamt
ýmsium náttúrufræðiJegum mun-
um og þjóðlegum. — Nú hefir
fjármálaráðherra alþýðustjórnar
Vínarhorgax, Hugo Breitner, í við-
urkenningarskyni fyrir hið al-
menna mentagildi þessarar sýn-
ingar gefið málaranum eftir skatt
þann, sem hvílir þar á öllum aö-
göngumiðum, sýningum jafnt sem
t. d. kvikmyndahúsium. Jafnframt
og þetta er afannikil viðuxkenn-
ing fyrir verk málarans, er það
einnig góður vitnisburður um vel-
vilja jafnaðarmanna í Vínarborg í
garð Islands og sem ætti að vera
öllum Islendingum gleðiefni. —
Einnig má minnast á það, að
forstjóri jarðfræðideildar („Natur-
historisches Museum") í vínar-
borg, Dr. F. X. Schaffer prófess-
or, hefir keypt tvö olíumálverk
af Henning; er annað þeirra af
ÚifieíiMTspsr á fflýjffliis fiski.