Morgunblaðið - 13.11.1979, Blaðsíða 1

48 SÍÐUR MEÐ 8 SÍÐNA ÍÞRÓTTABLAÐI
250. tbl. 66. árg. ÞRIÐJUDAGUR 13. NÓVEMBER 1979 Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Carter stöðvar olíukaup frá íran:
„Enginn skyldi van-
meta Bandaríkin“
Washinjfton — 12. nóvember — AP
„Enginn skyldi vanmeta staðfestu Bandaríkjanna,“
sagði Carter forseti er hann tilkynnti um þá ákvörðun
sína í kvöld að stöðva olíukaup Bandaríkjanna frá íran.
Yfirlýsingin kom í sama mund og þær fregnir bárust
frá Teheran, að valdhafar þar ætluðu að „athuga tillögu
varðandi bandaríska sendiráðið“. Teheran-útvarpið
hafði þetta eftir Bani-Sadr, hinum nýja utanríkisráð-
gjafa Khomeinis trúarleiðtoga, en skýrði ekki frá því í
hverju tillagan væri fólgin eða hvaðan hún væri komin.
— aðeins að byltingarráðið yrði að veita samþykki sitt
til að hún yrði tekin til umræðu. Bani-Sadr og aðrir
íranskir leiðtogar hafa í dag enn áréttað þá kröfu að
keisarinn verði framseldur án tafar.
Stjórn Khomeinis hefur haft í vörg horn að líta í dag,
en þá ruddust atvinnuleysingjar hundruðum saman inn
í vinnumálaráðuneytið og kröfðust þess að fá vinnu, og
uppreisnarmenn í Kúrdistan gerðu atlögu að bylt-
ingarvörðum Khomeinis í f jórum borgum héraðsins.
Sérfræðingar Alþjóðaorkustofn-
unarinnar í París, sem tuttugu
þjóðir eiga aðild að, telja ekki að
ákvörðun Carters um að stöðva
olíukaup frá íran, eigi eftir að
valda kreppuástandi, á olíumark-
aði eða raska birgðaáætlun stofn-
unarinnar, sem nú er í undirbún-
ingi. Sérfræðingarnir eru þeirrar
skoðunar, að bannið hafi ekki einu
sinni teljandi áhrif í íran, þar sem
sú olía, sem Bandaríkjamenn hafi
hingað til fengið þaðan, muni fara
beint á Rotterdam-markað.
Arásarmennirnir, sem hafa
sendiráðið á valdi sínu, hófu fimm
daga föstu til áherzlu kröfu sinni
um framsal keisarans, en banda-
rísk yfirvöld telja sig hafa góðar
heimildir fyrir því að hungurverk-
fallið verði ekki látið ná til
gíslanna. Óstaðfestar fregnir
herma, að meðal árásarmannanna
séu uppi mismunandi skoðanir á
því hve hart skuli framgengið í því
að fá keisarann framseldan, og
einhverjir munu geta sætt sig við
að „Bandaríkin skili aftur þeim 50
milljónum dollara, sem keisarinn
hefur stolið frá þjóðinni". Khom-
eini hefur sig ekki í frammi að svo
stöddu, en talið er að hann sé
lagstur undir feld í Qom. Bani-
Sadr kallaði í morgun á sinn fund
fulltrúa erlendra ríkja í Teheran,
og lagði þeim að þrýsta á Banda-
ríkjastjórn um framsal keisarans.
Skotið að atvinnulausum
Útsendarar byltingarráðsins í
Teheran skutu að mannfjöldanum,
sem réðst inn í vinnumálaráðuneyt-
Leit
hætt
Htifðaborg, 12. nóvember Reuter
Leitinni að skipbrots-
mönnum af norska skipinu
Berge Vanga var hætt í
kvöld. Brak úr skipinu hef-
ur fundizt, en fjörutíu
manna áhöfn var um borð
þegar síðast fréttist til
skipsins fyrir hálfum mán-
uði.
Tveir skipbrotsmenn af
systurskipi Berge Vanga,
Berge Istra, fundust tuttugu
dögum eftir að dularfull
sprenging varð um borð í
því skipi fyrir þremur árum.
Leitarmenn telja ekki
ósennilegt að örlög Berge
Vanga hafi orðið með sama
hætti.
ið í borginni í dag. en ekki er vitað
til þess að manntjón hafi orðið.
Starfsmenn ráðuneytisins yfirgáfu
staðinn, en þegar síðast var vitað
höfðu atvinnuleysingjar og skyldu-
lið þeirra húsakynni stofnunarinn-
ar á valdi sínu.
Fregnir frá Kúrdistan eru mjög
óljósar, en Pars-fréttastofan
íranska skýrði þó frá því að
uppreisnarmenn hefðu ráðizt inn 1
Sanandaj, Javanroud, Nowsud og
Saqqez. Hefðu margir fallið í
átökum og enn fleiri særzt.
Engin fyrirstaða
Um helgina náði erlendur
fréttamaður tali af leiðtoga árás-
armannanna í bandaríska sendi-
ráðinu, þar sem 98 gíslar eru í
haldi. Kvað hann áhlaupið hafa
verið skipulagt fyrir löngu, en
aðeins verið á vitorði tíu manna.
Forsprakkinn sagði að árásar-
menn, sem voru um 500 talsins,
hefðu aðeins verið vopnaðir tíu
skammbyssum og hefði þeir fast-
lega búizt við miklu mannfalli í
liði sínu og hefði komið mjög á
óvart að bandarískur hervörður
hefði ekki veitt mótstöðu. Að vísu
hefði einn bandarískur varðmaður
gert sig líklegan til að skjóta á
einn árásarmanna, en sá hefði þá
sagt: „Blessaður skjóttu, ef þú
vilt“, en síðan hefði hann gengið
hægt að byssumanni og tekið af
honum vopnið.
Vaxandi ólga í
Bandaríkjunum
Sendiráðsmálið hefur um helg-
ina valdið vaxandi ólgu í Banda-
ríkjunum. í mörgum borgum hefur
komið til óeirða og í Denver skaut
íranskur námsmaður 16 ára ungl-
ing til bana og særði tvo, en
piltarnir munu hafa gert aðsúg að
heimili hans og krafizt þess að
honum og löndum hans yrði vísað
úr landi tafarlaust vegna töku
sendiráðsins.
Carter forseti hefur ákveðið að
vísa úr landi öllum Irönum, sem
ekki hafa öll skjöl varðandi dval-
arleyfi í Bandaríkjunum í full-
komnu lagi, en brottflutningurinn
mun ekki hefjast fyrr en í desem-
ber, ef af verður. 1 gær kom til
handalögmála í Washington milli
lögreglu og mannfjölda, sem var
að mótmæla sendiráðstökunni og
krefjast þess að Bandaríkjastjórn
léti til skarar skríða gegn valdhöf-
unum í Iran. Enginn særðist í
þessum átökum.
PLO gafst upp
PLO-leiðtogarnir, sem undan-
farna daga hafa freistað þess að
miðla málum milli stjórnar
Bandaríkjanna og byltingarstjórn-
arinnar í Iran, hafa gefizt upp og
eru þeir nú komnir til Kuwait. í
Beirút gerðu um tvö hundruð
! manns, Iranir og Palestínuarabar,
atlögu að bandaríska sendiráðinu í
Beirút. Aður en sýrlenzkir friðar-
gæzlumenn ruddu sendiráðslóðina
höfðu árásarmenn brennt banda-
rískan fána og rifið niður banda-
rískt skjaldamerki. Friðargæzlu-
menn beittu kylfum og skutu að
árásarmönnum.
Keisarinn ætlar
til Egyptalands
íranskeisari er enn í sjúkrahúsi
í New York, en hann hefur nú
þegið ítrekað boð Sadats forseta
um að koma til Egyptalands, og
hefur keisarinn tilkynnt að hann
fari þangað jafnskjótt og hann
verði ferðafær.
Begin
58 þingmenn greiddu frumvarp-
inu atkvæði en jafn margir voru á
móti. Stjórn Begins styðst við
ótryggan meirihluta á þingi, og
ekki er víst að stjórnin falli þótt
Javier Ruperez, einn helzti
samstarfsmaður Suarezar
forsætisráðherra. sem ETA-
samtökin hafa á valdi sinu.
ETA
rænir
þing-
manni
Madrid, 12. nóvember AP.
ETA-samtökin hafa rænt Ja-
vier Ruperez þingmanni,
sem er einn helzti samstarfs-
maður Suarezar forsætisráð-
herra ög talsmaður Mið-
flokkasambandsins í utan-
rikismálum. ETA lýsti því
yfir í kvöld, að Ruperez yrði
ekki látinn iaus nema fang-
ar frá Baskalandi yrðu náð-
aðir og spænska stjórnin
kallaði brott lögreglulið sitt
úr héraðinu.
Ruperez, sem er 38 ára að
aldri, hvarf í Madrid á
sunnudagsmorgun, en í dag
fannst bíll hans í skemmti-
garði í borginni. IJm leið og
ETA-samtökin tilkynntu, að
þau hefðu rænt Ruperez, var
sagt að skilyrðin fyrir því að
honum yrði sleppt yrðu
tíunduð nánar áður én langt
um liði, en samtökin sætta
sig ekki við niðurstöðu þjóð-
aratkvæðagreiðslu um
heimastjórn Baska, sem fram
fór fyrir þremur vikum.
valtur
Agudat-menn gangi úr henni.
Ólíklegt er hins vegar talið að hún
verði langlíf, þar sem mörg
ágreiningsmál bíða afgreiðslu á
Knesset á næstunni.
Vopnaður byltingarvörður veifar rússneskum Kalasknikov-riffli fyrir
utan bandariska utanríkisráðuneytið i Teheran á meðan múgurinn
hrópar vígorð gegn Bandarikjunum. (AP-simamynd)
Jerúsalem — 12. nóvember — AP.
STJÓRNARKREPPA er yfirvofandi í ísrael eftir að
stjórnarfrumvarp um strangari skilyrði fyrir fóstureyð-
ingum er tíðkazt hefur undanfarin tvö ár féll á jöfnu.
Nafnakall var við atkvæðagreiðsluna, þar sem flokks-
línur riðluðust, og eru líkur taldar á að Agudat-flokkur-
inn gangi úr stjórninni, en Agudat-menn eru strang-
trúaðir mjög. Leiðtogi Agudat-flokksins heldur því
fram að ráðherrar í samsteypustjórn Begins hafi svikið
loforð um að samþykkja frumvarpið, en fjórir ráðherr-
ar greiddu atkvæði gegn því, einn sat hjá og f jórir voru
fjarverandi.