Morgunblaðið - 18.11.1979, Blaðsíða 28
28
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 18. NÓVEMBER 1979
Hólmfríður Björns-
dóttir-Afmæliskveðja
Hólmfríður Björnsdóttir, fyrr-
um húsfreyja í Nesi við Loðmund-
arfjörð, nú til heimilis í Álfheim-
um 52, Reykjavík, átti 95 ára
afmæli 8. nóvember s.l. — Þó
rannsóknir muni hafa leitt það í
ljós, að meðalaldur þjóðarinnar
hafi farið hækkandi á þessari öld,
eru slík afmæli ekki viku- eða
mánaðarlegur viðburður meðal
þegna þjóðfélagsins og því síður,
að þeir sem svo háum aldri ná beri
hann svo vel sem Hólmfríður frá
Nesi. Slíkt heyrir til fárra undan-
tekninga.
Hólmfríður er fædd í Dölum í
Fáskrúðsfirði 1884, dóttir hjón-
anna Björns Stefánssonar, er bjó
þar lengi, sem þekktur sveitar-
höfðingi á Austurlandi, og konu
hans Margrétar Stefánsdóttur
prests á Kolfreyjustað í sömu
sveit. Standa að Hólmfríði merkar
bænda- og prestaættir á Austur-
landi, er á sinni tíð gerðu þar
garðinn frægan. — Hjónin í Döl-
um, Björn og Margrét, eignuðust 5
dætur, sem allar urðu mætar og
velmetnar konur og húsmæður og
einn son, sr. Stefán, er lengi var
prestur á Hólmum í Reyðarfirði
og fluttist síðar til Eskifjarðar, er
presstsetrið var flutt þaðan frá
Hólmum. Séra Stefán var og um
mörg ár prófastur í Suður-Múla-
prófastsdæmi.
Árið 1916 giftist Hólmfríður
sveitunga sínum, Halldóri búfræð-
ingi Pálssyni í Tungu í Fáskrúðs-
firði. Var Halldór sonur hjónanna
í Tungu, Páls hreppstjóra Þor-
steinssonar og konu hans Elín-
borgar Stefánsdóttur. Tengdust,
með giftingu þeirra Halldórs og
Hólmfríðar, saman tvö þau heim-
ili, sem mest fór myndarorð af,
ekki einungis á Fáskrúðsfirði,
heldur víðar um land, bæði á
Austfjörðum og annars staðar.
Vorið 1917 fluttust þau Halldór
og Hólmfríður að Nesi í Loðmund-
arfirði, þar sem þau bjuggu góðu
menningarbúi til ársins 1941, er
þau létu af búskap og fluttust til
Suðurlands, fyrst að Saltvík á
Kjalarnesi, þar sem þau tóku að
sér bústjórn um hríð, en síðar
alfari til Reykjavíkur, þar sem
heimili þeirra stóð æ síðan.
Halldór, maður Hólmfríðar, lést
fyrir nokkrum árum og hefur
Hólmfríður síðan haldið heimili
með Birni syni sínum.
Halldór og Hólmfríður eignuð-
ust þrjú börn, en þau eru: Auður,
kona séra Jóns Kr. ísfeids fyrrum
sóknarprests á Bíldudal og víðar,
Leifur frummótasmíðameistari og
Björn gullsmiður. Öll eru þau
systkinin nú búsett í Reykjavík.
Eru þau öll vel gert og vel metið
fólk, svo sem þeim stendur ætterni
til.
Hér hefur verið stiklað á stóru
um helstu æviatriði Hólmfríðar
frá Nesi, enda ekki hægt í stuttri
VOLVO ÞJÓNUSTA
IMú bjóða öll umboðsverkstæði VOLVO
umhverfis landið sérstaka
VETRARSKOÐUIM
1. Vélarþvottur
2. Hreinsun og feiti á
geymissambönd
3. Mæling á rafgeymi
4. Mæling á rafhleðslu
5. Hreinsun á blöndung
6. Hreinsun á bensíndælu
Verð með söluskatti:
4 cyl. kr. 37.057,-
6 cyl. kr. 39.990,-
Innifalið í verði: Platínur,
olíusía, ísvari, ventlalokspakkning,
kerti, vinna, vélarolía.
Akranes: Bílvangur, Bílaverkstæði Gests Friðjónssonar.
Borgarnes: Bifreiða- og trésmiðja Borgarness.
Stykkishólmur: Nýja bílaver.
Tálknafjörður: Vélsmiðja Tálknafjarðar.
ísafjörður: Bifreiðaverkstæði ísafjarðar.
Bolungarvík: Vélsmiðja Bolungarvíkur hf.
Sauðárkrókur: K.S., Sauðárkróki.
Akureyri: Þórshamar hf.
Húsavík: Bifreiðaverkstæði Jóns Þorgrímssonar.
Þórshöfn: Bifreiðaverkstæði K.L.
Egilsstaðir: Fell sf., Hlöðum við Lagarfljótsbrú.
Hornafjörður: Vélsmiðja Hornafjarðar, Höfn.
Kirkjubæjarklaustur: Bifreiðaverkstæði
Gunnars Valdimarssonar.
Hvolsvölur: K.R. Hvolsvelli og Rauðalæk.
Selfoss: K.Á. Við Austurveg.
7. Skipt um kerti
8. Skipt um platínur
9. Stilling á viftureim
10. Skipt um olíu og olíusíu
11. Mæling á frostlegi
12. Vélastilling
13. Ljósastilling
Fasteign á hjólum
3
vo
^7
VOLVO)
VELTIR HF
Suðurlandsbraut 16 • Simi 35200
afmæliskveðju að fara þar yfir
sögu, svo sem vert væri.
Eg var 10 ára drengur, þegar
Halldór og Hólmfríður fluttust í
Nes og hef ég æ síðan haft af
Hólmfríði kynni. Og það þykist ég
geta um hana sagt, að þar sem
hún fór og hvar sem hún fór, þar
hafi farið kona, sem var og er
góðrar gerðar.
Hólmfríður hefur alla sína tíð
verið mikil húsmóðir. Heimili sitt
og fjölskyldu sinnar, hvort sem
það stóð austur á Nesi eða það
fluttist til Reykjavíkur, hefur hún
byggt upp af einskærri smekkvísi,
snyrtimennsku og umhyggju, og
yfir því hefur vakað blær heil-
brigðrar hófsemi og þjóðlegs
virðuleika. Bæði voru þau hjón
þekkt fyrir rausn og gestrisni og
þótti öllum gott til þeirra að
koma.
Hólmfríður er að eðlisfari gædd
ríkri listhneigð og handlægni og
eru verk hennar á sviði útsaums
og ýmissa kvenlegrar handavinnu
rómuð meðal allra er séð hafa.
Hef ég heyrt ýmsa, sem betur hafa
en ég þekkingu á að meta slíka
hluti, láta þau orð falla, að margt
af þessari tómstundaiðju hennar
heyrði til sannri listmunaiðn. Og
svo hefur þessi listsköpun verið
henni ástfólgin, að allt fram á
þennan dag, þó að aldur hennar sé
orðinn óvenju hár, hefur hún síður
en svo lagt hana á hilluna. Og
áreiðanlega er henni það óblandið
fagnaðarefni, að börn þeirra hjóna
öll hafa hvert á sínu sviði, erft
listhneigð hennar og verksnilli.
Hólmfríður Björnsdóttir er
kona trúhneigð og trúrækin. Veit
ég, að nú þegar hún lítur yfir
farinn veg frá hinu háa aldurs-
sæti, verður henni ríkt í huga
þakklæti til þeirrar forsjónar
lífsins, sem hún hefur ávallt trúað
á, fyrir handleiðslu hennar svo_
langt og farsælt æviskeið.
En það er fleirum sem á slíku
afmæli má vera þakklæti í huga.
Auðlegð hverrar þjóðar, þó mörg-
um sjáist títt yfir það, er ekki
fyrst og fremst fólgin í fjármun-
um, skrauti eða öðru fallvöltu
gengi. Farsæld og auður hvers
þjóðfélags byggist á því, að meðal
þess fæðist, lifi og starfi sem mest
af góðum þjóðfélagsborgurum,
konum og körlum, sem með lífi
sínu og starfi lyfta þjóðinni fram
til þroska og bjartara mannlífs, í
smáu og stóru. — Þess vegna
stendur hvert þjóðfélag í þakk-
arskuld, er slíkum mönnum, hvar í
stöðu og stétt sem er, auðnast að
lifa langan og farsælan starfsdag.
Hólmfríður frá Nesi er einn
þeirra góðu þegna, sem þjóðfélagi
okkar er hollt að hafa mátt njóta
sem lengst. Þess vegna þakka
ástvinir hennar, ættingjar, vinir
og kunningjar einnig á þessu
stórafmæli hennar langa og giftu-
ríka samfylgd hennar og færa
henni hugheilar kveðjur og óskir á
þessum merkisdegi.
Knútur Þorsteinsson.
Þetta gerdist 18. nóv.
1978 — „Jonestown-fjöldamorð-
in í Guyana: 900 manns úr
sértrúarsöfnuði fremja sjálfs-
morð og bandarískur þingmaður
myrtur ásamt fjórum öðrum.
1976 — 27 teknir af lífi í Eþíópíu
fyrir meint samsæri.
1970 — Kínverjar skipa sendi-
herra í Moskvu — Vestur-Þjóð-
verjar og Pólverjar taka upp
stj órnmálasamband.
1936 — Þjóðverjar og ítalir
viðurkenna stjórn Francos.
1935 — Gripið til efnahagslegra
refsiaðgerða gegn ítölum.
1918 — Lettland verður sjálf-
stætt lýðveldi.
1905 — Stórþingið kýs Karl
Danaprins (Hákon VII) konung
Noregs — Japanir gera Kóreu að
verndarríki.
1903. — Bandaríkin semja við
Panama um lagningu Panama-
skurðar, stjórn hans og notkun
og Panamaskurðsvæðið.
1830 — Þjóðþing í Belgíu lýsir
yfir sjálfstæði.
1666 — Frakkar taka Antigua,
Vestur-Indíum, af Bretum —
Skotar sigraðir í orrustunni á
Pentland-hæðum.
1626 — Péturskirkja í Róm vígð
Afmæli Sir W.S. Gilbert, enskt
leikritaskáld (1836—1911) —
Ignaz Jan Paderewski, pólskur
píanóleikari & stjórnmálaleið-
togi (1860—1941). — Amelita
Galli-Curci, ítölsk sópransöng-
kona (1889—1963).
Andlát. Karl von Clausewitz,
herfræðingur, 1831 — Marcel
Proust, rithöfundur, 1922.
Innlent. Sjómannafélagið Báran
stofnað 1894 — d. Hannes Fin-
sen stiftamtmaður 1892 —
Matthías Jochumsson 1920 —
Bardaginn í Suðurgötu (sigur
Ólafs Friðrikssonar og fylg-
ismanna á lögreglu) 1921 — d.
Guðmundur Magnússon skáld
1918. — Dr. Björn Bjarnason frá
Viðfirði 1918 — Annað ráðuneyti
Hermanns Jónassonar skipað
1941 — ASÍ endurskipulagt 1940
— „Ægir“ bjargar 20,000 tonna
olíuskipi við Eldey 1969 — f. Páll
Zóphóníasson 1886 — Svavar
Guðnason 1909.
Orð dagsins. Ég hef aldrei séð
asna, sem tala eins og menn, en
ég hef hitt marga menn, sem
tala eins og asnar — Heinrich
Heini, þýzkt skáld (1797—1856).
Þetta geróist
19. nóv.
1977 — Anwar Sadat kemur til
Israels í friðarferð.
1976 — Auðmannsdótturinn
Patricia Hearst sleppt úr haldi.
1973 — Orkukreppa veldur
mestu verðbréfalækkun í 11 ár í
New York.
1972 — Willy Brandt endurkos-
inn kanzlari Þjóðverja.
1969 — Önnur lending mannaðs
geimfars á tunglinu (Conrad &
Bean).
1962 — Fyrstu Jazz-tónleikar í
Hvíta húsinu haldnir.
1946 — Fyrsta ráðstefna UN-
ESCO haldin í París.
1942 — Þýzki herinn í
Stalíngrad umkringdur
1919 — öldungadeildin-hafnar
Versala-samningnum.
1858 — Brezka Kólombía (í
Kanada) verður krúnunýlenda.
1809 — Frakkar sigra Spán-
verja við Ocana og ná allri
Andalúsíu nema Cadiz.
1808 — Stein kemur á sveitar-
stjórnum í Prússlandi.
1807 — Frakkar gera innrás í
Portúgal.
1792 — Franska byltingar-
stjórnin býður fram aðstoð til
allra þjóða sem vilja steypa
ríkisstjórnum.
1493 — Kristófer Kólumbus
finnur Puerto Rico.
Afmæli. Robert Devereux, 3ji
jarl af Essex (1566—1601) —
Karl I af Englandi og Skotlandi
(1600-1649) - Bertel (Albert)
Thorvaldsen, dansk-íslenzkur
myndhöggvari (1770—1844) —
Ferdinand de Lesseps, faðir
Súezskurðar (1805—1894) —
James Garfield, bandarískur
forseti (1831-1881) - Indira
Gandhi, indverskur stjórnmála-
leiðtogi (1917—).
Andlát. Franz Schubert, tón-
skáld, 1828 — Sir William Siem-
ens, uppfinningamaður, 1883.
Innlent. Geirfinnur Einarsson
hverfur 1974 — f. Albert Thor-
valdsen 1770 — Myndastytta
Thorvaldsens afhjúpuð á Aust-
urvelli 1875 — d. Páll Sæmund-
arson frá Odda 1216 — Þorkell
Fjeldsted stiftamtmaður 1796 —
Fríkirkjan í Reykjavík stofnuð
1899 — d. Jón Stefánsson list-
málari 1962 — Bjarni Jónsson
vígslubiskup 1965 — f. Elsa
Sigfúss 1908.
Orð dagsins. Orð cru það eina
sem varir að eilífu — William
Hazlit enskur rithöfundur
(1778-1830).