Alþýðublaðið - 04.04.1931, Blaðsíða 2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Stefnubreyting „Framsóknar“.
Kaupdeilum lokið.
Þegar Framsóknarflokkuriinn
valdi sér nafn, þá hefir það vafa-
laust veri'ð ætlunin, að hann yrði
það, sem nafnið benti á: frjáls-
lyndur framfaraflokkur.
Fyrir þá, sem utan við stóðu,
var engin ástæða til ,þess að
draga i efa, að þarna væri að
myndast framfaraflokkur, ekki
sízt þar sem kunnugt var að
hann myndaöist- svo að segja ut-
an imi samvinnufélagsskap ís-
Lenzkra bænda. En bændur eru
þegar á heildina er litið alt ann-
að en vel efnum búnir, og verða
að hafa ofan af fyrir sér með
erfiðu starfi í sveita síns and-
litis eins og verkalýðurinn í
kaupstöðunum. Þegar þetta er at-
hugað virðist eðlilegt að Alþýðu-
flokkurinn meðan hann var van-
máttugur leitaði styrks og sam-
vinnu þar sem Framsóknarflokk-
urinn var. Og þó Framsókn væri
alt af heldur íbaldssamari en bú-
ast hefði mátt við, þá var sam-
vinnan við hana þó sæmileg
fyrstu þingin.
En á þinginu í fyrra má segja
að breyting yrði á þessu. Hætti
þá samvinnan aí hendi Fram-
sóknarmanna, sem þá höfðú að
engu flest áhugamál Alþýðu-
flokksins, og hafði til þess ýrns-
ar leiðir. T. d. létu jreir tillöguna
um berklaveikismálin falla í
neðri deild með því að gera hvor-
ugt að greiða atkvæði með henni
eða móti, en tóbakseinkasölu-
frúmvarpið, sem komið var gegn
um fimm umræður og átti ekki
nema eina eftir (í efri deild)
svæfðu þeir og létu ekki koma
fram þar í tæka tíð fyrir þing-
slitin, Höfðu þeir þar nokkur
hundruð þúsund krónur af lands-
sjóði, en íhaldið hrósaði sigrí.
Verður ekki annað séð af með-
ferð Framsóknarflokksins á þessu
sama máli nú á þinginu en að
hann ætli nú aftur að hafa sömu
aðferö og láta málið ekki ganga
fram. Virðist þó. liggja nær að
taka í landssjóðinn á þennan hátt
nokkur hundruð þúsund króna
heldur en vera að streitast við að
ná í sjóðinn nokkrum þúsundum
króna með því að lækka kaup
hjúkrunarkvenna e'ða hafa af
tímakennurum við skóla í
Reykjavík einhverja aura af hinni
lítt öfundsverðu launabót, er þeir
fengu í fyrra.
Því er ekki að leyna, aö þessi
framkoma Framsóknarflokksins í
fyrra olli því, að allmikill kurr
fór a'ó heyrast víða úr Alþýðu-
flókknum, og kom þetta greini-
legast í ljós á Alþýðusambands-
þinginu, þegar þar kom fram og
var samþykt mjög skorinor'ð til-
laga, þar sem þvi var lýst yfir,
að hiutleysi Alþýðuflokksins,.
gagnvart Frámsókn væri lokið.
Margir höfðu þó voftast eftir
að skilningsleysi það, er í fyrra
virtist ríkja hjá Framsókn á mál-
um Alþýðuflokksins, myndi á
þessu þingi víkja
þessu þingi víkja fyrir 'akiiningi
á því, að nauðsynlegt er, ef sam-
komulag á að haldast með tveiin
aðilum, að fult tillit sé tekið til
beggja. En Framsókn virðist ekki
hafa skilið að hér væri um tvo
aðila að ræða, en hafa litið á
Alþýðuflokkinn eins og sjálfsagð-
an eftrrbát eða prarnma aftan ;
Framsóknarskútunni. Hefir Fram-
sókn á þessu þingi, sem nú stend-
ur, ekkert tillit tekið til Alþýðu-
flokksins, og mun flestum verka-
mönnum minnisstætt hvernig
drepið var frumvarpið um kaup
og kjör verkamanna í opinberri
vinnu, hvernig drepnar voru til-
lögur Haralds Guðmundssonar í
tolla- og skatta-málunum og
frumvörpum sem heild stungið
undir stól. Kunnugt er hvemig
Framsókn tekur í þingmanna-
fjölgun Reykjavíkur og Sogsvirkj-
unarmálið. Er þetta hið síðast-
nefnda eitt mesta áhugamál Al-
þýðuflokksmanna í Reykjavík og
Hafnarfirði, enda hagsmunamál
allra nálægra sveita. Minnast má
hér þess, að lögin um verka-
mannabústaði hafa fram að þessu
að engu haldi komið vegna þess,
að landsstjórnin hefir ekki séð
fyrir neinu fé til þessa mikia á-
hugamáls verkalýðsins. Stjórnin
lét þó þrjár milljónir af láninu,
Isem tekið var í haust, í Búnaðar-
bankann, og af þvi fékk Sam-
band ísl. samvinnufélaga 1 Vs milj.
króna þegar í stað, svo ekki er
því til að dreifa, að peningar
hafi ekki verið til, heldur ein-
göngu hinu, að óþarfi væri að
taka tillit til Alþýðuflokksins.
Sogsvirkiunar-
málið
á alþingi.
Umræður um Sogsvirkjunar-
frumvarpið héldu áfram á mið-
vikudaginn í neðri deild alþingis.
Meðal annara, er til máls tóku,
voru tveir af þingmönnum sýsln-
anna á Suðurláglendinu, Gunnar
og Jörundur. Voru undirtektir
Gunnars fremur góðar, en Jör-
undur talaði gegn frumvarpinu.
Málinu var vísað til 2. umræðu.
Hannes einn gneiddi atkvæði gegn
því þá þegar. Þótt frumvarpið sé
komið frá meiri hluta allsherjar-
nefndar vildu „Framsóknar“-
flokksmenn senda það til nefndar
á ný, og kom frarn tillaga frá
þeim um, að því yrði vísað til
fjárhagsnefndar. Ö'ðrum deildar-
mönnum þótti ekki ástæða til að
hrekja málið milli nefnda, og var
því sú tillaga feld.
Frá Norðfirði.
(Einkaskeyti til Alþýðublaðsins.)
Norðfirði, 1. apríl: Verkfallinu
er lokið. Atvinnurekendur reyndu
gær að pakka fisk í 3 stöðum
með skrifstofu- og búðar-fólki og
ófélagsbundnum mönnum, en
verkallsmenn hindruðu það á 2
stöðum í þriðja staönum komust
verkfalls'brjótarnir inn og læstu
sig inni, voru þeir 7 alls. Við
fiskhús Sigfúsar Sveinssonar lenti
í nokkrum ryskingum, annars
gekk alt friðsamlega. Atvinnurek-
endur höf'ðu safnað liði og leit-
uðu aðstoðar lögreglustjóra til
þess að ryðja frá húsdyrum, því
þröngin var svo mikil að enginn
komst inn, en ér þessi íhalds-
varalögregla kom á véttvang lenti
í ryskingum; stóðu þær yfir
nokkra stund og lauk svo, að
verkamenn yrðu ekki hraktir frá
dyrunum, enda stóðu þeir sam-
an sem einn maður. Að rysking-
unum loknum var haldinn fundur
í samninganefndum félaganna og
þar ákveðið að reyna að fara
milliveg. Skuldbundu atvinnurek-
endur sig til að gera enga tilraun
til að láta vinna á roeðan, svo
friður mætti haldast. Varð tillaga
nefndanna samþykt, og voru
Greiðsla biíreiðarstjórakanps.
Frumvarþ Héðins Valdimars-
sonar og Sigurjóns Á. Ólafsson-
ar um, að lögin ' um greiðslu
verkkaups skuli einnig ná ti!
kaupgjalds bifreiðarstjóra og,
aksturslauna þeirra, hefir nú
verið lögtekið á alþingi, svo að
bifreiðarstjórar njóta framvegis
þeirrar örygðar um greiðsluna,
sem þau lög veita. Lögin ganga
i gildi þegar er þau hafa verið
staðfest.
Fá lög hafa enn verið afgreidd
á þessu þingi, og er þetta fyrsta
Alþýðuflokksfrumvarpið, sem náð
hefir lögtöku á þinginu.
Opinber greinargerð
starfsmanna rikisins.
Flestum embættis- og sýslunar-
mönnum ríkisins er nú gert að
skyldu að gera grein fyrir starfi
sinu, reikningslega eða á annan
hátt, ýmist til hagstofunnar eða
beint til Tíkisstjórnarinnar. Þessi
sjálfsagða greinargerð ætti að
komast jafnharðan til allrar þjóð-
arinnar, eftir því, sem unt er.
Til þess, að svo verði, flytja
þeir Ingvar Pálmason og Erling-
ur Friðjónsson frumvarp á al-
þingi um, a'ð embættis- og sýsl-
unar-mönnum rlkisins skuli skylt
að flytja árlega, eftir þvi, sem
ástæða þykir til, a. m. k. tvö
fræðandi útvarpserindi um stofn-
un þá eða starfsgrein, er þeir
samningar undirskrifaðir í nótk-
Vinna byrjaði í morgun. Unnist
hefir nokkur kauphækkun í dag-
vinnu og eftirvinnu, mikil hækkun
í kolavinnu, kjör sjómanna samn-
ingsbundin í fyrsta sinn og fyrsti
maí viðurkendur frídagur. Kaup-
deilan hefir staðið yfir síðan II.
’marz. Þetta er I fyrsta sinn s.em
verklýðsfélagið hefir átt í deilu
við alla atvinnurekendur bæjaa’-
ins í einu, og una verkameaiti
úrslitrmum vel.
FréttaritarL
Frá Patrebsfirði.
(Einkaskeyti til Alþýðublaðsins.)
Patreksfirði, 2. apríl. Nýir
samningar gengu í gildi í dag
svohljóðandi: Karlmenn almenn
dagvinna 1,05, áður 0,90. Upp-
og út-skipun 1,15, áður 1,10. Eft-
irvinna 1,50, áður 1,30, nætur-
og helgidagayinna 2,00, áður 1,60.
Kvenmenn alrnenn dagvinna 9,65,
áður 0,58, upp- og út-skipun 0,75,
áður 0,fi5, eftirvinna, 0,95, áður
0,85, næt-ur- og belgidaga-vinna
1,40, áður 1,40. Kaffitími lengdur
úr 15 mínútum í 20 mínútur. 1.
maí frídagur í viðbót við sumar-
daginn fyrsta, 17. og 19. júní.
Ragnar.
veita forstöðu., Skulu erindin
miða að því að veita alrnenn-
ingi yfirlitsfræðslu um unnin
störf o g fyrirætlanir í fram-
kvæmdum þjóðarinnar og opin-
berri starfrækslu.
Alþiiígi.
Lðg.
Á miðvikudaginn voru afgreidd
lög um, að hlunnindi þau, sem
lögin um greidslu uerkkaups
veita, skuii ná til bifreiðarstjóra.
Einnig var lögtekin heimild
handa atvinnumálaráðherra til
að veita Jóni Þorleifi Jósefssyn1
skírteini til vélstjómar á íslenzk-
um skipum, svo sem hann hefir á
norskufm skipum. — Voru bæði
lögin afgreidd í efri cjeild.
I neðTi deild var Sogsvirkjunar-
frumvarpíð afgreitt til 2.. umr.
Sömuleiðis var vísað til 2. umr.
frv. frá lcmdbúnaðarnefnd n. d.
um að herða á forðagœzlulögun-
um þannig, að ef forðagæzlu-
maður og hreppsnefnd telja, að
ásetning einhvers fjáreiganda sé
svo óvarleg, að líkur bendi tii,
að honum endist ekki fóður ef
vetur ver'ður í gjaffrekara lagi,
þá skuli hreppsnefnd gera ráð-
stafanir til þess, að úr þvi sé
bætt með öflun fóðurs, fækkun
fénaðar eða með því að koma
Sénaði hans í fóður annars staðar,
og hafi þá hver, er fénað hans
tekur til fóðrunar, haldsrétt í fén*