Morgunblaðið - 26.01.1980, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. JANÚAR 1980
Mozart
Undrabarnið, sem Evrópa dáði
Oft hlýtur að vera erfitt að vera „undrabarn". Stundum verða börn
fræg á unga aldri og eru hæfileikar þeirra í hávegum hafðir. Ekki geta
þau þó lifað á frægðinni einni saman og gleymast nöfn margra
svokallaðra „undrabarna" með tímanum.
Wolfgang Amadeus Mozart var eitt þeirra barna, sem hélt áfram að
þroskast og eflast í leikni og að hæfileikum ásamt með hugkvæmni.
Hann samdi fegurstu verk sín á fullorðins árum. En því miður varð
honum ekki langra lífdaga auðið.
Hafi nokkurt barnið verið „undrabarn" þá var það hann. Fjögurra ára
hóf hann tónlistarnám, sex ára samdi hann fyrstu tónverkin og ári síðar
komu þessi verk út — fjórar sónótur fyrir píanó og fiðlu. Um svipað leyti
kemur hann fram á tónleikum víðs vegar í Evrópu við hina mestu hylli
og fögnuð áhorfenda. Æska hans var vissulega eins og fallegt ævintýr.
„Engar mannlegar hendur leika svo fallegau
Margar sögur væri unnt að segja frá æskuárum hans. Við verði n að
láta okkur nægja lítið eitt.
Einu sinni, er Mozart var sex ára, heimsótti hann dómkirkjuna í Ips
með föður sínum. Af miklum áhuga og einbeitni skoðaði hann orgel
kirkjunnar, sem var stórt og mikið. Hann hafði aldrei leikið á slíkt
hljóðfæri. Þegar faðir hans lauk við að útskýra fyrir honum hvernig
orgelið væri smíðað og samsett stóðst Mozart litli ekki freistinguna.
Hann varð að fá að leika á það. Skömmu síðar ómuðu fagrir tónar
orgelsins í kirkjunni. Munkarnir, sem voru nýsestir að snæðingi, stóðu
upp og gengu út í kirkju. Þá langaði til að athuga hver vogaði sér að
snerta þetta dýrmæta verkfæri. Þegar þeir komu inn í kirkjuna
stönsuðu þeir allir og horfðu í áttina að orgelinu: Þeir sáu engan!
Gamli organistinn signdi sig og sagði alvarlegur:
„Engar mannlegar hendur leika svo fallega".
En stuttu síðar tóku þeir í sig kjark og gengu nær. Þeim til mikillar
undrunar sáu þeir, að við orgelið sat aðeins sex ára drengur. Faðir hans
baðst afsökunar á því, að þeir skyldu hafa gert þetta í leyfisieysi og
sagði þeim hvernig í öllu lá.
„Þessu hefði ég aldrei trúað,“ sagði yfirmaður kirkjunnar hrifinn, „ef
ég hefði ekki séð þetta með mínum eigin augum." Og gamli organistinn
lagði hendur sínar á höfuð drengsins og sagði:
„Barnið mitt. Einhvern tíma munt þú vinna mikil afrek Guði til
dýrðar. Hann haldi sinni verndarhendi yfir þér á öllum þínum vegum."
Hamingjusamt æskuheimili
í æsku naut Mozart hamingju á heimili sínu. Faðir hans var mikill
tónlistarmaður, og þegar hann kom auga á hæfileika sonar síns og
dóttur, gaf hann sér mikinn tíma til að leiðbeina þeim og hjálpa. Hann
hélt þeim vel við námið, umgekkst þau með miklum kærleika og
skilningi, og gætti þess einnig að þau léku sér úti á hollan og heilbrigðan
hátt.
Mozart litla þótti vænt um föður sinn og sagði stundum:
„Mér þykir vænst um pabba næst á eftir Guði.“
Móðir þeirra hugsaði einnig vel um þau. Hún reyndi að láta þau njóta
móðurkærleikans í eins ríkum mæli og henni var unnt. Hún var glaðlynd
og fjörug og allur heimilisblærinn bar vott um gleði og hamingju.
Blessun Guðs hvíldi yfir Mozart á öllum vegum hans.
Margar fleiri sögur væri unnt að segja um æsku þessa mikla snillings,
en þessar verða að nægja að sinni. Enginn efi leikur þó á því, að sú
aðhlynning, kærleikur, örvun og skilningur, sem hann naut á heimili
sínu hefur átt mikinn þátt í að móta þetta „undrabarn", sem enn á hug
og hjörtu miljóna manna um víða veröld.
Ef ég væri fíll
Einu sinni gengu lítið lamb og kálfur
hlið við hlið úti í haga.
„Hugsaðu þér,“ sagði litla lambið, „ef ég
væri nú fíll.“
„En þú ert nú enginn fíll,“ sagði
kálfurinn.
„Ég veit það,“ sagði lambið, „en ef ég
væri það, þá hefði ég fílstennur."
„Þú hefur engar tennur," sagði kálfur-
inn. „Og alls engar fílstennur. Þú bullar
bara.“
„Hugsaðu þér, ef ég ferðaðist um með
fjölleikamönnum og sýndi fyrir fólk ...“
Litla lambið lét sig dreyma um alls konar
ævintýraferðir.
Kálfurinn greip fram í fyrir lambinu.
„Þú kemst aldrei með fjölleikamönnum.
Þeir vilja ekki hafa þig. Ég er alveg viss
um það.“
„Ég gæti alveg farið með þeim, ef ég
væri fíll,“ sagði litla lambið. „Þeir vilja
alltaf taka fíla.“
„Já, en þú ert ekki fíll og verður það
aldrei," sagði kálfurinn og stappaði fætin-
um reiðilega.
„Jæja,“ sagði lambið sorgmætt. „Ég skal
hætta að leika mér. Þú kannt ekki að leika
þér. Þú getur aldrei ímyndað þér neitt.
Þetta er „þykjustuleikur", auðvitað."
Kálfurinn horfði á lambið stutta stund.
Svo sneri hann allt í einu við og sagðist
ætla að fara heim.
„Það er aldrei neitt gaman að vera með
þér. Þú vilt alltaf vera eitthvað annað en
þú ert.“ Svo hljóp hann af stað.
Litla lambið horfði á eftir honum. Svo
hélt það áfram að láta sig dreyma um að
það væri stór fíll.
Úr ísla ndssöaunni —
fíirirn hi ■ m/M/m m/m W/m/ kYf wérw Teikningar & texti
UJ v/f t €/ fltt i/\Jb Friðrik G. Sturluson
1-IApiJK HE T P-j Í7RN /i^UfeWE-FNi C? 3UívJA F'fKA HÍ\MN E*
HAMU vAfc A n£Þ V/NI fislUl*] AÞéÍM*