Morgunblaðið - 08.02.1980, Síða 1

32 SÍÐUR
32. tbl. 67. árg.
FÖSTUDAGUR 8. FEBRÚAR 1980
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Rauði krossinn
f ær að heimsækja
pólitíska fanga
Evrópskir Sovéthermenn i stað
Asíuhermanna fluttir til Kabul
Kabul. Bonn 7. febr. AP.
STJÓRNIN í Afganistan hefur
fallizt á að leyfa sendinefnd frá
Alþjóða Rauða krossinum að
vitja pólitískra fanga í afgönsk-
um fangelsum. að því er kunn-
gert var í dag. Örskömmu áður
hafði talsmaður Alþjóða Rauða
krossins kvartað yfir því að
Kabulstjórnin hefði gengið á bak
íyrri orða sinna um að leyfa
slíkar heimsóknir.
AP fréttastofan segir í dag að
Sovétmenn séu nú að gera allmikl-
ar breytingar í liði sinu í Afgan-
istan og nú sé verið að flytja
þangað í skyndi Evrópu Rússa,
sem leysi af hólmi Asíu Rússa
marga, sem sendir voru til Afgan-
istan. Margir þeirra eru Mú-
hammeðstrúarmenn og þeim hafði
og verið sagt að þeir færu til
Afganistan til að vernda landið
fyrir yfirvofandi innrás frá Pak-
istönum og Bandaríkjamönnum.
Síðan hafi hermennirnir gert sér
grein fyrir því að þeir voru að
berjast gegn Afgönum og hafi
komið upp mikil ólga meðal
þeirra, og enda margir þeirra
talandi á sömu mállýzkur og talað-
ar eru í Afganistan.
Óljósar fréttir berast um að-
gerðir uppreisnarmanna, en talið
er að þeir haldi baráttu sinni
áfram m. a. í norðurhéruðum
landsins og herma fregnir að sums
staðar hafi þeim orðið töluvert
ágengt.
í fréttum í kvöld segir að í
Kabul séu fréttir þess efnis á
kreiki, að ýmsar bendingar frá
Amin, fyrrverandi forseta til
Vesturlanda, um að hann væri fús
til að vísa þúsundum sovézkra
sérfræðinga úr landi , hafi leitt til
þess að Sovétmenn létu til skarar
skríða. Amin mun hafa sett ákveð-
in skilyrði fyrir því að hann gripi
til þessa. “Enginn Afgani getur
þagað yfir leyndarmáli stundinni
lengur" er haft eftir heimildum
AP fréttastofunnar, og því fór
þetta að kvisast út. Fékk Tarak
núverandi forseti meðal annars
veður af þessu og ákvað þá að
grípa til harkalegra aðgerða gegn
Amin og öðrum, sem kynnu að
vera að brugga slík launráð.
Frá „göngunni að Kambódíu**: Leikkonan Liv Ullman sést hér í hópi thailenzkra barna og
flóttamanna frá Kambódíu. Leikkonan íór í allmargar búðir flóttamanna meðfram landamærunum.
Kambódía:
Göngufólkið afhenti Rauða
krossinum hjálpargögnin
Enn versnar ástandið vegna bardaganna í landamærahéruðunum
Bankok 7. febr. AP.
Kambodiugöngumönnun-
um hundraö og tuttugu, sem
var snúið í brottu við landa-
mæri Kambodiu í gær, með
hjálpargögn og mat, afhentu
varninginn thailenzka Rauða
krossinum í dag. Taismaður
göngumanna kvaðst vona að
gögnin yrðu notuð til hjálpar
Thailendingum meðfram
landamærunum og flótta-
mönnum frá Kambodiu, sem
tækist að komast yfir til
Thailands. Afhendingin fór
fram í landamærabænum Ar-
anyaprathet, en skammt frá
bænum höfðu göngumenn
staðnæmzt við brú sem liggur
inn í Kambodiu og fengu ekki
svar um, hvort þeir mættu
halda förinni áfram.
Að athöfninni í Aranyapr-
athet lokinni, heimsóttu ýmsir
göngumanna flóttamannabúð-
Símar sendiráða í
Lundúnum hleraðir
Lundúnum. 7. febrúar. AP.
BREZKA leyniþjónustan hefur hlerað síma sendiráða í Lundúnum,
þeirra á meðal bandaríska sendiráðsins, að því er brezki
blaðamaðurinn Duncan Campbell skýrir frá í dag í timaritinu New
Statesman. Umfangsmiklar simahleranir hafa farið fram á vegum
leyniþjónustunnar undir dulnefninu „Tinkerbell**, að því er
Campbell skýrir frá. Uppljóstranir Campbells hafa valdið miklu
fjaðrafoki í Bretlandi og er þessum simahlerunum líkt við
Watergatehneykslið í Bandarikjunum.
„Meginmarkmið þessara síma- Bretar hafi ávallt virzt vita um
hlerana virðist hafa verið póli-
tísks eðlis,“ skrifar Campbell í
blað sitt. Hann vitnar í leyni-
þjónustumann, sem sagði að
símar sendiráða, verkalýðsfor-
ingja, nokkurra blaðamanna,
skipafélaga og nokkurra þing-
manna, hafi verið hleraðir. Þá
sagðist Campbell hafa heimildir
fyrir því, að frétt brezka blaðs-
ins The Sunday Times um að
brezka leyniþjónustan hafi lagt
ríka áherzlu á að ná öllum
samtölum skæruliðaforingjanna
Roberts Mugabes og Joshua
Nkomos á meðan stjórnlagavið-
ræðurnar fóru fram í Lundúnum
sé rétt. Þar sé skýringin á því, að
tilboð skæruliðaforingjanna
fyrirfram og hvernig bezt hafi
verið að bregðast við þeim.
Hann skýrir frá því, að banda-
ríska leyniþjónustan hafi veitt
hinni brezku upplýsingar um
gang mála á ráðstefnu hlut-
lausra ríkja í Havanna á síðasta
ári. Bandaríska leyniþjónustan
hafi hlerað mikilvæga fundi
hinna ýmsu ráðamanna þá.
Campbell segir að Margaret
Thatcher hafi sérstaklega þakk-
að Carter forseta fyrir þennan
vinargreiða.
Campbell vitnar til margra
ónafngreindra heimildarmanna.
Hann segir, að símahleranir hafi
farið fram á átta mismunandi
stöðum í Lundúnum.
Uppljóstrun Campbell um að
símar ýmissa þingmanna hafi
verið hleraðir hafa vakið mikinn
úlfaþyt. Brezk stjórnvöld hafa
þrásinnis neitað slíku. Og í
síðustu viku neitaði Margaret
Thatcher því í brezka þinginu, að
símar þingmanna væru hleraðir.
Hún sagði, að símahlerunum
hefði einungis verið beint gegn
hryðjuverkamönnum, glæpa-
mönnum og hugsanlegum er-
lendum flugmönnum. Þingmenn
hafa krafist þess, að símahleran-
ir verði teknar til gagngerrar
endurskoðunar og að hraðað
verði setningu laga um síma-
hleranir. Campbell heldur því
fram að eyðslufé leyniþjónust-
unnar sé miklu meira en gert sé
ráð fyrir í opinberum fjárlögum.
Þar sé gert ráð fyrir 41 milljón
punda en útgjöld leyniþjónust-
unnar hafi á síðasta ári verið
nærri 300 milljónir punda.
ir þar og síðan sneru þeir
aftur til Bankok.
Ymsir vestrænir starfs-
menn hjálparstofnana á þess-
um slóðum gagnrýndu göng-
una og sögðu hún væri einbert
auglýsingaskrum. Söngkonan
Joan Baez svaraði því til, að
það hefði einmitt verið í augl-
ýsingaskyni, sem til göng-
unnar hefði verið stofnað, því
að það væri bráðnauðsynlegt
að ekki væri dregið úr hjálpar-
starfinu þarna.
Landamærabardagar héldu
áfram í grennd við Phnom
Chat, sem er 25 km fyrir innan
landamærin og eru Rauðu
kmerarnir þar alls ráðandi.
Vegna þessara bardaga, sem
hafa nú staðið yfir linnulaust í
tvær vikur, hefur ekki verið
unnt að koma áleiðis hjálpar-
gögnum frá erlendum stofnun-
um og er talið að hungur og
eymd hafi enn aukizt, aukin
heldur sem mikill vatnsskort-
ur þarna hrjáir fólkið.
Mest koníak
drukkið í
Hong Kong
I’arís 7. febr. AP.
MEST koníaksdrykkja í heim-
inum á síðasta ári var í Hong
Kong. segir í skýrslu franskra
koníaksframleiðenda. 5.2
milljón íbúa Hons Kong inn-
byrtu samtals 8.6 milljón koní-
aksflöskur og er það nánast
tvöföldun á koniaksdrykkju
þeirra.
Heildarsala á koníaki jókst
um 11.5 prósent á árinu. Frakk-
ar drukku sjálfir 31 milljón
flöskur og Bretar drukku 20.5
milljónir flöskur. Mjög mikil
aukning hefur orðið á koní-
akssölu til Bandaríkjanna, eða
20.3 prósent og sömuleiðis til
Japan og var söluaukning
þangað um 35 prósent, sem
segir þó ekki alla söguna um
koníaksdrykkju Japana, sem er
lítil, miðað við höfðatölu.
Norðmenn ætla að
sökkva fiskibátum
- til að takmarka sókn í þorskinn í Barentshafi
Frá Jan Erik Laure. fréttaritara Mbl. í Noregi. 7. febrúar
NORSKA ríkisstjórnin hefur gefið samþvkki sitt fyrir því. að 31
fiskibáti verði sökkt í hafið. Útgerðarmenn fiskibátanna fá greiddar
allt að fjórar milljónir norskra króna i skaðabætur. Þá hefur
ríkisstjórnin samþykkt aðstoð til útgerðarmanna fjölda stærri báta
um, að bátum þeirra verði lagt. Þessar ráðstafanir stjórnarinnar eru
liður í þeirri viðleitni norskra yfirvalda að takmarka þorskveiðar í
Barentshafi.
Sú ákvörðun að bátunum verði
sökkt í hafið hefur vakið deilur
hér í Noregi. Einnig að útgerð-
armenn fá greiddar allt að fjórar
milljónir norskra króna í skaða-
bætur. Eyvind Bolle, sjávarút-
vegsráðherra hefur dregið nokkuð
í land og sagt að ekki þurfi
endilega að sökkva öllum bátun-
um. Einhverjir geti farið í niðurrif
og öðrum megi breyta til annarra
fiskveiða.