Morgunblaðið - 19.02.1980, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. FEBRÚAR 1980
Björn Guðmundsson varaformaður Félags íslenskra iðnrekenda:
Atvinnuöryggi þúsunda starfe-
manna í iðnaði er í hættu
KAUPSTEFNAN íslensk föt var
opnuð í gær í Kristalssal Hótels
Loftleiða. Við opnunina voru
viðstaddir framleiðendur, inn-
kaupastjórar ok kaupmenn.
Björn Guðmundsson, varafor-
maður Félajís íslenskra iðnrck-
enda. opnaði kaupstefnuna.
Kaupstefnan íslcnsk Föt er nú
haldin í 22. sinn, en kaupstefna
þessi er aðeins opin fyrir kaup-
menn og innkaupastjóra. Fimm-
tán fataframleiðendur sýna fram-
leiðslu sína á kaupstcfnunni, sem
verður opin í dag og á morgun.
Tískusýninjíar verða báða dag-
ana. Að setningarræðu Björns
Guðmundssonar lokinni fór fram
tískusýninK og eru meðfylKjandi
myndir frá henni.
Björn sagði í ræðu sinni:
„Samkeppnisiðnaður hefur
breyst gífurlega síðasta áratug-
inn. íslenskir fataframleiðendur
eru reiðubúnir til þess að taka
þátt í samkeppni við innfluttan
fatnað, en til þess að standast þá
samkeppni þurfa þeir að búa við
sömu starfsskilyrði og keppinaut-
arnir, en á það vantar mikið.
Rangur grundvöllur gengisskrán-
ingarinnar hefur viðgengist um
langa hríð hérlendis og hefur það
bitnað illa á iðnaðinum".
Björn sagði að ríkisstjórnir
margra landa í markaðsbandalög-
unum hafi farið í kringum þær
leikreglur sem giida hafi átt í
viðskiptum þjóða, með marghátt-
uðum verndaraðgerðum við ein-
stakar iðngreinar. Björn sagði það
nauðsynlegt að innlendur iðnaður
nyti verndar gegn innflutningi á
óraunhæfu verði. Síðan sagði
Björn: „Nauðsynlegt er að gripið
sé þegar til nokkurra slíkra að-
gerða og þeim beitt, þar til gengi
íslensku krónunnar verður skráð
rétt og erlendir keppinautar virði
gerða samninga undanbragða-
laust".
Síðan gerði Björn grein fyrir þvi
á hvaða hátt koma mætti þessum
málum í viðunandi horf. Hann
nefndi í því sambandi jöfnunar-
tolla, undirboðstolla og kvótakerfi.
Þá ræddi hann nokkuð um fram-
leiðni og sagði að framleiðnistig
íslensks iðnaðar væri mun lægra
en í samkeppnislöndunum. „A
meðan framleiðni á Islandi er
minni en í samkeppnislöndunum
er lítil von til þess að íslenskur
iðnvarningur geti keppt við ótoll-
aðar erlendar iðnaðarvörur, jafn-
vel þó hann byggi við eðlilega
gengisskráningu," sagðí Björn.
„Hærri framleiðni erlendra fyrir-
tækja gerir þeim kleift að selja
vörur á lægra verði en íslenskir
framleiðendur geta með þeirri
framleiðni sem nú er. Það er því
ljóst að atvinnuöryggi þúsunda
starfsmanna íslensks iðnaðar er í
hættu ef ekki reynist unnt að auka
framleiðnina og ná framleiðslu-
kostnaði niður,“ sagði Björn Guð-
mundsson.
Björn Guðmundsson.
Þorvaldur Þorsteinsson Menntaskólanum Akureyri:
Það er sitt hvað að eiga
rétt og geta notað hann
Hér á landi stunda mörg þúsund
ungmenni framhaldsnám sjálfum
sér til gagns og þjóðarheildinni.
Enginn getur lokað augunum fyrir
því, að í þeirri keðju, sem íslenskt
athafnalíf myndar, eru svokallað-
ir menntamenn ómissandi hlekk-
ur.
Þessi menntamannasægur er
vissulega drjúgur hluti lítillar
þjóðar. Til dæmis eru í Lands-
sambandi mennta- og fjölbrauta-
skóla hátt í 6000 nemendur á
framhaldsskólastigi, og taka sam-
tökin þó ekki til nema hluta þeirra
menntastofnana, sem kallast
framhaldsskólar. Það er hollt að
hafa í huga, hve framhaldsskóla-
nemendur eru raunverulega marg-
ir, þegar mikilvæg mál, eins og
hagsmuni þeirra, ber á góma. Þá
er um að ræða hagsmuni þúsunda
ungmenna, sem væntanlega erfa
hinar fjölmörgu stofnanir þjóðfé-
lagsins, sem nú þekkjast, og bæta
síðar öðrum við.
En hverjir eiga þess kost að
komast í þennan stóra hóp? Hafa
allir, sem hug hafa á framhalds-
skóianámi og gæddir eru nægi-
legum námshæfileikum, tækifæri
til að stunda slíkt nám? Er
jafnrétti til framhaldsnáms hér á
landi?
Mörgum hættir óneitanlega til
að svara síðari spurningunum
tveim játandi. Lagalega getur
hver sá, sem uppfyllir ákveðin
skilyrði (oftast tilskildar lág-
markseinkunnir), sest í þann
framhaldsskóla, sem hann kýs. En
það er sitt hvað að eiga rétt og
geta notað hann. Það er ekki nóg
að mega setjast í Menntaskólann
á Akureyri. Menn verða líka að
geta það. Svo að ég haldi mig við
M. A., þá er ekkert tiltökumál
fyrir Akureyring, sem uppfyllir
lágmarkskröfur, að setjast í skól-
ann. En um aðkomunemanda
gegnir allt öðru máli. Hann þarf
til þess verulegt fé, og það er ekki
alltaf fyrir hendi. Lítum nánar á.
Aðkomunemandi í framhalds-
skóla þarf rétt eins og heimamað-
urinn fæði og húsnæði. Hann þarf
því oftast að taka á leigu húsnæði
og kaupa sér dýrt fæði. Ég tel, að í
vetur kosti þetta aðkomunemanda
nokkuð á aðra milljón króna
(1250—1400 þús. kr.). Ég held
raunar, að það sé mjög varlega
áætlað. En spyrja má: Hafa allir
þeir, sem þurfa að stunda fram-
haldsnám að heiman, efni á því?
Raunar er vitað, að oftast kemur
þetta að meira eða minna leyti
niður á foreldrum, svo að réttara
SAMBAND ungra sjálfstæð-
ismanna hefur boðað til sam-
handsráðsfundar laugardaginn
23. febrúar næstkomandi. Fund-
urinn verður haldinn i Félags-
heimili sjálfstæðismanna i Kópa-
vogi, að Hamraborg 1. Á fundin-
um munu nefndir SUS gera grein '
fyrir störfum sínum, auk þess
sem rætt verður um hina marg-
væri að spyrja: Hafa allir foreldr-
ar fjárhagslegt bolmagn til að
kosta barn sitt eða börn til
framhaldsnáms fjarri heimilum
sínum? Því má óhikað svara
neitandi. En fyrst svo er, hlýtur
þá ekki ríkið að stuðla að jafnrétti
með því að styrkja dreifbýlisnem-
endur fjárhagslega? Það er freist-
andi að líta eilítið á, hvernig ríki
hefur komið til móts við þá
nemendur sem búa við óhagstæð
skilyrði.
Margt mætti sjálfsagt tína til,
en ég ætla aðeins að minnast á
einn þátt, þ.e. þá einstöku vilvild
ríkisins að láta nemendur sjálfa
greiða allan launakostnað í mötu-
neytum framhaldsskólanna. Fólki
virðist því miður hætta til að gera
lítið úr þessu atriði, þegar rætt er
um kostnað vegna náms fjarri
heimili nemandans. En þegar litið
er á þá staðreynd, að launakostn-
aður er hátt í helming þeirrar
vislegu þætti félagsstarfsins.
Á fundinum gerir Sigurður Haf-
siein framkvæmdastjóri Sjálf-
stæðisflokksins grein fyrir starf-
semi flokksins, Geir Hallgrímsson
ávarpar fundinn, Jón Magnússon
og Birgir ísl. Gunnarsson munu
ræða um Sjálfstæðisflokkinn og
stöðu og hlutverk ungs fólks innan
hans. Þá verða almennar umræð-
upphæðar, sem nemendur greiða
fyrir fæðu sína í mötuneytum, er
dæmið síður en svo hagstætt. Ef
litið er til mötuneytis M.A., er
áætlað, að launakostnaður sé
ríflega 200.000 krónur á hvern
gest. Það er upphæð, sem nemend-
ur eða foreldrar þeirra munar um.
Þetta er útgjaldaliður í rekstri
framhaldsskólanna, sem ríkið
leiðir hjá sér og lætur dreifbýlis-
nemendur um að borga. En á
meðan þeir þurfa að greiða fæði
sitt fullu verði, eta hundruð ríkis-
starfsmanna í ríkismötuneytum
svo ríflega niðurgreiddan mat, að
þeirra framlag nægir vart fyrir
hráefni, hvað þá meira.
Ég geri mér grein fyrir því, að
ríkissjóður er ekki ótæmandi, en
það stingur óneitanlega í stúf, að
ríkið hafi efni á niðurgreiðslum á
fæði starfsmanna á fullum laun-
um, en leiði hjá sér fæðiskostnað
framhaldsskólanemenda í hörðu
námi. Hafa ríkisstarfsmenn meiri
ur um flokksstarfið og störf félaga
ungra sjálfstæðismanna.
Stjórn S.U.S. ákvað á fundi
sínum í janúar að taka upp þá
nýbreytni í stað formannafunda
sem haldnir hafa verið einu sinni
á ári að gangast fyrir fundum sem
við nefnum Sambandsráðsfundi.
Ætlunin er að halda slíka fundi
þörf fyrir niðurgreiðslu á mat
sínum en nemandi, sem stundar
framhaldsnám fjarri heimili sínu?
Eða eiga þeir, sem búa ekki í
næsta nágrenni við framhalds-
skóla, að láta ógert að hugsa um
framhaldsnám? Mig langar að
spyrja fleiri spurninga.
Er eitthvert réttlæti í því, að
þeir nemendur, sem búa fjarri
þeim framhaldsskóla, sem þá
langar að sækja. séu bundnir í
báða skó og geti sig hvergi hrært
sökum óviðráðanlegs námskostn-
aðar? Á að stuðla að því, að
einungis þeir, sem eiga heima í
nágrenni við framhaldsskólana,
geti með góðu móti stundað fram-
haldsnám? Er ekki verð að bægja
fólki í dreifbýli frá framhalds-
námi? Eru t.d. Akureyringar bet-
ur fallnir til framhaldsnáms en
Húsvíkingar? Er ekki tómt mál að
tala um jafnrétti til framhalds-
náms? Það tel ég. Á meðan fólki í
dreifbýli er gert mun erfiðara
fyrir að stunda framhaldsnám en
fólki í þéttbýli, er ekki hægt að
tala um jafnrétti. En þessu ætti
smám saman að breyta.
Ef ríkið sæi sóma sinn í því að
greiða launakostnað í mötuneyt-
um framhaldsskólanna, væri stig-
ið skref í átt til • leiðréttingar.
Þannig sýndi ríkisvaldið merki um
vilja, sem hingað til hefur skort,
viljann til þess að allir geti notið
jafnréttis til náms.
Þorvaldur Þorsteinsson
M. A.
tvisvar á ári, þegar S.U.S. þing er
ekki, en einu sinni þau ár, sem
S.U.S. þing er haldið.
Rétt til fundarsetu eiga S.U.S.
stjórnarmenn, 2 fulltrúar frá
hverju aðildarfélagi S.U.S. og 2
frá kjördæmasamtökum, ungir
flokksráðsmenn, sérstakir trúnað-
armenn S.U.S. stjórnar, eða alls
rúmlega 100 manns.
SUS boðar til sambandsráðsfundar