Morgunblaðið - 27.02.1980, Blaðsíða 17
16
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. FEBRÚAR 1980
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. FEBRÚAR 1980
17
Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjörn Guömundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aóalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskriftargjald 4.500,00 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 230
kr. eintakiö.
Orka og afkoma
*
Afjölmiðlafundi, sem forráðamenn Landsvirkjunar efndu tii fyrir
skemmstu, var upplýst, að strax á árinu 1985 verður þörf fyrir nýja
virkjun í raforkukerfi landsins, þó allar þrjár fyrirhuf;aðar vélasam-
stæður Hrauneyjafossvirkjunar verði þá komnar í (íafínið. Er þá reiknað
með framleiðsluþörf Landsvirkjunar í samten(;du landskerfi, án
aukninyar orkufreks iðnaðar í landinu.
Þessi viðblasandi staðreynd í orkubúskap þjóðarinnar tengist öðrum
áþreifanlegum veruleika, sem ekki verður fram hjá gengið. I fyrsta lagi
margföldun olíuverðs á heimsmarkaði, sem stórlega hefur skekkt
viðskiptastöðu þjóðarbúsins út á við og skert kaupmátt útflutnings-
framleiðslu okkar. I annan stað er deginum ljósara, að framtíðarat-
vinnuör.vggi vaxandi þjóðar og sú aukning þjóðartekna, sem er forsenda
bættra lífskjara, byggist ekki sízt á nýtingu innlendra orkugjafa, iðju og
iðnaði, sem verða að taka við bróðurparti viðbótarvinnuafls hér á landi
í næstu framtíð. Allt þetta knýr fast á framkvæmdadyr landsmanna, ef
þeir ætla að styrkja þjóðhagslega stöðu sína á komandi árum.
Forráðamenn Landsvirkjunar telja einsýnt að stefna beri að 120
MW-virkjun við Sultartanga sem næsta virkjunarverkefni. Með
stíflugerð, sem þeirri virkjun fylgir, er rekstur Búrfellsvirkjunar
fulltryggður, bæði hvað varðar ís- og aurburðarvandamál, auk þess sem
stíflan ein sér eykur orkuvinnslugetu núverandi kerfis um allt að 150
GWh, vegna minnkaðs vatnstaps til ísskolunar við Búrfell. Með þessari
virkjun er einnig búið í haginn fyrir stækkun Búrfellsvirkjunar, sem
talinn er álitlegur virkjunarkostur. Þá segja forráðamenn Landsvirkj-
unar að Sultartangavirkjun sé nánast eini virkjunarkosturinn, sem völ
er á í landinu, er uppfyllt geti tímaskilyrði um nauðsynlega og
nægjanlega viðbótarorku þegar árið 1985. Þeir telja og virkjunina, eins
og hún er nú áætluð, „að mestu utan áhrifasvæðis hugsanlegra
eldsumbrota á Tungnaársvæðinu“. Hægt virðist að fullgera stífluna
1984, ef á það yrði lögð áherzla nú þegar.
Aðrir virkjunarkostir, sem koma til greina í þessu sambandi, er
einkum Blönduvirkjun, en rannsóknum og undirbúningi þar er lokið
undir verkfræðilega hönnun virkjunarinnar. Verkfræðivinna hefur hins
vegar ekki hafizt vegna skorts á fjármagni. Blönduvirkjun er talin
hagkvæmur virkjunarkostur og hefur þann ótvíræða kost að vera utan
eldvirknisvæða.
I þessu sambandi er og þess að geta að Bessastaðaárvirkjun á
Austurlandi er fullhannaður virkjunarkostur, 64 MW, og í athugun mun
vera, hvort hægt verður að tengja hana stærri og þá hagkvæmari
Fljótsdalsvirkjun. Fljótsdalsvirkjun og Blönduvirkjun hljóta því einnig
að koma til skoðunar, ásamt Sultartangavirkjun, sem næsta virkjunar-
verkefni. En Landsvirkjun hefur um árabil haft sérstöðu, hvað það
varðar, að hafa jafnan tiltækan fullkannaðan og hannaðan virkjunar-
kost, til að mæta framkvæmdaþörfinni í orkubúskap okkar.
Hver virkjunarkostur sem valinn verður, er óhjákvæmilegt: vegna
olíuverðsþróunar, vegna orkueftirspurnar á næstu árum, vegna
atvinnuöryggis og viðleitni til að auka þjóðartekjur og bæta lífskjör
þjóðarinnar, að ný stórvirkjun verði tiltæk, er Hrauneyjafossvirkjun
verður fullnýtt.
Æsingaskrif Tímans
*
IReykjavíkurbréfi 17. febrúar sl. sagði m.a. svo: „Morgunblaðið sér
ekki ofsjónum yfir því, að myndarlega verði staðið að lausn á
vandamálum landbúnaðarins. Þau eru margvísleg og þungbærari fyrir
sveitafólk en almenningur í þéttbýli gerir sér grein fyrir. Eins og jafnan
áður er höfuðnauðsyn að efla skilning milli dreifbýlis og þéttbýlis, ekki
sízt vegna þess, að það eru auðvitað fyrst og fremst skattgreiðendur í
þéttbýli, sem standa undir þessum kostnaði, þegar til lengdar lætur, þótt
hluti vanda af þessu tagi sé leystur í bili með lántöku. Og ekki má
gleyma því, að fólk í þéttbýli hefur mikla atvinnu og tekjur af vinnslu
landbúnaðarafurða."
Þessi ummæli í Reykjavíkurbréfi Morgunblaðsins kallar Tíminn
„æsingaskrif gegn bændurn" og að Morgunblaðið „ófrægi landbúnaðinn
og bændur“. Eru það æsingaskrif að benda á, að vandi sveitafólks
síðustu misseri sé þungbærari en almenningur gerir sér almennt grein
fyrir? Eru það æsingaskrif að benda á, að fólk í þéttbýli hafi mikla
atvinnu og tekjur af vinnslu landbúnaðarafurða? Eru það æsingaskrif
að benda á, að kostnaður,* sem greiddur er úr sameiginlegum sjóði
landsmanna allra, er auðvitað að mestum hluta borinn af fólki í þéttbýli,
þar sem flestir búa? Eru það æsingaskrif að benda á, að við íslendingar
höfum „kostnað af landbúnaðinum" eins og fjölmargar aðrar þjóðir
a.m.k. í okkar heimshluta?
Landbúnaðurinn á við vandamái að etja eins og aðrar atvinnugreinar.
Bændur eiga við vanda að etja eins og aðrar stéttir. Um þau á að ræða af
hreinskilni og hræsnislaust. Annað vilja bændur heldur ekki sjálfir. Það
er líka forsenda gagnkvæms skilnings milli fólks í dreifbýli og þéttbýli
sem Morgunblaðið vill stuðla að. Æsingaskrif Tímans eru hins vegar
ekki framlag til þess.
Árangurs-
laus leit
að sjómönn-
unum sex
MIÐSTÖÐ björgunarstarfsins
við Djúp var á Ísafjarðarradíói
og þar var Jón GuÓbjörnsson frá
Bolungarvík fyrir björgunar-
sveitunum og Halldór Her-
mannsson fyrir sjómenn, en
hann er á rækjubátnum Engil-
ráð sem lenti í fárviðrinu. Lið-
lega 30 skip, stór og smá, röðuðu
sér skipulega til leitar úti af
Arnarnesi og var leitarsvæðið
síðan kembt af þessum flota auk
þess sem menn gengu fjörur og
flugvél frá Isafirði margflaug
yfir alla strandlengjuna allt að
10 mílur út fyrir Rit og
Straumnes. Gott veður og bjart
var til leitar mest allan tímann
og rennisléttur sjór, en gekk á
með éljum annað slagið. A Arn-
arfirði gengu leitárflokkar fjör-
ur frá Álftamýrartanga fyrir
allan Arnarfjörð og fyrir Langa-
nes að Steinanesi. Fannst brak á
því svæði. Minni bátar leituðu
Suðurfirðina sunnan Langaness
og varðskip leitaði vítt og breytt
um leitarsvæðið. Leit verður
haldið áfram í Arnarfirði í dag
og fjórir menn voru skildir eftir
á Rafnseyri til þess að ganga
fjörur í dag. Þegar vindhraðinn
var hvað mestur á mánudaginn
mældist hann um 14 vindstig á
flugvellinum á Isafirði.
Á tsaf jarðarradíói
hittum við að máli
Halldór Hermannsson
skipstjóra, en hann
er á rækjubátnum
Engilráð og komust
þeir við illan leik til
hafnar í fárviðrinu.
Þá tók Halldór til
við stjórnun björgun-
arstarfa og við
ræddum við hann um
veðurofsann og
björgunarstarfið:
„Bátarnir lögðu upp héðan á
miðin milli kl. 7 og 8 á
mánudagsmorgun og byrjuðu
að toga. Laust fyrir klukkan
eitt var fárviðrið skollið á,
aftakaveður. Menn fóru að
lóna á móti þessu en það sást
lítið fyrir særoki. Þetta er
sterkasta veður sem ég hef
lent í á sjó í Djúpinu og rokið
var með eindæmum úti fyrir
Skötufirði, Seyðisfirði og
Álftafirði. Þótt menn reyndu
að halda saman á bátunum
var það illmögulegt því ekkert
sást lengst af á milli báta.
Rækjubáturinn Silfá sá til
Gullfaxa rétt áður en æðis-
Rætt við Halldór
Hermannsson
á Engilráð
gengin hviða gekk yfir, en
þegar hún var yfirstaðin sást
ekkert til Guilfaxa á radarn-
um.
Sterkviðrið var svo mikið að
þótt ekki væri um úthafsbáru
að ræða þá voru holskeflurnar
slíkar að þær gátu kastað
hverjum þessara báta á hlið ef
eitthvað bar út af, hver bátur
var í rauninni leiksoppur. Við
vorum mjög nálægt Halldóri
Sigurðssyni þegar hann lagð-
ist á hliðina algjörlega flatur
og var mjög hætt kominn. Þeir
voru að búa sig undir að
yfirgefa bátinn þegar þeir
náðu að rétta hann við. Þá átti
Silfá fullt í fangi á meðan
mesti darraðardansinn gekk
yfir og er það þó 30 tonna
bátur. Þeir fengu einnig sjó á
sig.“
„Hvað uni stjórnun björgun-
araðgerða?"
„Það verður að segjast eins
og það er, það vantar meiri
samræmingu í stjórnunina og
betri skipulagningu, betra
start er hægt að segja og
skipulag á tækjabúnaði. Eftir
að þetta var komið í gang má
segja að allt hafi gengið mjög
vel, en þó er fátækt á ferðinni
í útbúnaðinum og það vantar
fleiri gúmmíbáta, vélar og
fleira. Gúmmíbáturinn sem
leitarflokkar notuðu til að
lenda á við Jökulfirði var
vélarlaus og honum hvolfdi
með þeim afleiðingum að einir
6—8 menn voru hætt komnir
þegar þeir þurftu að synda í
land. Var það mikið þrek-
virki.“
—á.j.
Mli
K
Rœkjubíturinn Sólrún frá ísafiröi viö bryggju í ísafjaróarhöfn í gær, en í fárviðrinu á mánudag
og aöfaranótt þriöjudags hélt báturinn sjó í Ögurvík þar sem hann lagði ekki í siglingu yfir
Djúpiö í aftakaveörinu.
Rækjubáturinn Eiríkur Finnsson, sem saknaö er, átti nafna í höfn á ísafirói, stærri og betur
búinn og átti hann aö vera búinn aö leysa gamla bátinn af hólmi fyrir nokkrum dögum, en vegna
vélarbilunar í nýja bátnum voru þeir bræóur Ólafur og Valdimar Össurarsynir enn ð gamla
bátnum. Ljósmynd Mbl. KÖE.
Tugir vestfirskra báta leituðu skipulega um allt Djúpið í gær og í horninu til vinstri sést TF-Örn frá ísafiröi í leitarflugi.Ljósmynd Mbl. RAX.
Halldór Hermannsson skip-
stjóri var í miöstöó björgun-
arstarfa á Ísafjaröarradíói
þegar vió hittum hann.
Ljósmynd Mbl. KÖE.
Leitarbátar kanna olíubrák á sjónum skammt frá Vigur. Ljósmynd Mbl. RAX.
Fulltrúar björgunarsveita á Isafjaröarradíói í gær.
„Rokið var með eindæmum —
hver hátnr eins og leiksoppur44