Morgunblaðið - 29.02.1980, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 29. FEBRÚAR 1980
11
Staður i Steingrímsfirði.
ár, kom Matthías Þjóðminjavörð-
ur að Stað og gefur á guðshúsinu
og munur þess svofellda lýsingu:
Kirkjan er löng og fremur mjó,
veggir hvítir ofan, blýgráir neðan,
sæti eikarmáluð. Altarið er gam-
alt með útskornum súlum beggja
megin, hurðir hvítar með svörtum
listum. Altaristaflan þrískipt,
kvöldmáltíðin í miðju, skírnin til
vinstri, himnaförin hægra megin.
Tvennir steyptir koparstjakar, al-
tarisklæði gamalt, ljósahjálmur
með 6 ljósálmum og 6 skrautlilj-
um, kaleikur og patrína úr silfri,
stórt skírnarfat úr messing með
mynd af syndafallinu í botni,
leturlínu um kring — þykkt og
þungt — bezti safngripur. Predik-
unarstóllinn er frá 1731, gjöf frá
sr. Halldóri Einarssyni og Sigríði
Jónsdóttur, konu hans. Halldór
var merkur klerkur. Hann hélt
Stað í 13 ár, var heilsuveill og dó
aðeins rúmlega fertugur. Sonur
hans sr. Björn í Sauðlauksdal.
Predikunarstóllinn er hinn bezti
gripur, með Kristi, guðspjálla-
mönnunum, Pétri og Páli og nöfn
þeirra letruð yfir. Þá hengu á
kirkjuvegg 7 skrifaðar grafskriftir
og ein prentuð, í góðri gylltri
umgerð. Hún var yfir mad. Hildi
Guðmundsdóttur, konu sr. Sigurð-
ar Gíslasonar, sem reisti Staðar-
kirkju.
Því má svo skjóta hér inn í áður
en að fullu er skilið við sr. Sigurð,
að 7 árum eftir að kirkjan var
reist ferðuðust 2 Englendingar um
Vestfirði og víðar hér á landi. Þeir
láta mjög vel af byggðinni við
Steingrímsfjörð, segja að býlin
þar séu með miklu meiri myndar-
brag en þeir hafi séð annars
staðar á Islandi. Þeir voru nætur-
sakir í Staðarkirkju og telja hana
miklu hreinna og álitlegra hús en
þær kirkjur, sem þeir höfðu áður
gist. Nýlega hafði verið gert við
hana, torfveggirnir fjarlægðir og
þess vegna gáfu gluggarnir meiri
birtu en annars staðar. Málningin
var hrein og ekkert hrindverk
milli kórs og framkirkju eins og
annars er venja.
Einn er sá prestur, sem tvisvar
gerðist sóknarherra þeirra í
Steingrímsfirðinum. Það var sr.
Jón' N. Jóhannessen, f. 1878 —
1958. Er um hann rætt í Breiða-
bólstaðarþætti sr. Ágústs Sigurðs-
sonar — „Forn frægðarsetur".
Hann kom sunnan frá Staðarstað
vorið 1922 og hafði þá eins árs
dvöl á Stað, hvarf þaðan vorið
eftir suður á Skógarströnd.
í stað hans vígðist norður sr.
Þorsteinn Jóhannesson, síðar
prófastur í Vatnsfirði. Hefur hann
í hlýlegri grein í bókinni „Hugur-
inn flýgur víða“ lýst komu sinni
þangað norður og veru þeirra
hjóna þar sín fyrstu prestsskapar-
ár. Um kirkjuna farast honum
þannig orð, að hún sé fremur
lágreist timburhús í fornum, hefð-
bundnum stíl, en yfir henni hvíli
hlýr og hljóður helgiblær. Meðal
ara væri að hefja undirbúning
nýrrar kirkju en viðhalda þeirri
gömlu."
Annað viðhorf ríkir við vísitazíu
herra Sigurbjarnar 12 árum síðar,
þar sem mættir eru flestir úr 57
manna Staðarsöfnuði. Þrátt fyrir
hrörnun hússins er það einlægur
vilji biskups og safnaðar, að við-
halda kirkjunni og varðveita hana
með sínum upphaflega svip og
sérkennum.
Svo líða önnur 12 ár. Þá eru
sóknarmenn orðnir innan við 30,
og það horfir þunglega með við-
hald og endurbætur á stóru, gömlu
timburhúsi í svo afar fámennum
söfnuði. Svona breytast tímarnir
með hinni miklu röskun á búsetu
fólksins á síðustu áratugum.
Sr. ísleifur Einarsson.
MORGUNBLAÐINU hefur borizt
eftirfarandi ályktun frá Félagi
islenzkra námsmanna i
Kaupmannahöfn:
„Aðalfundur Félags íslenskra
námsmanna 14. 2. 1980 beinir eftir-
farandi til fjárveitinganefndar Al-
þingis, menntamálaráðherra fjár-
málaráðherra og stjórnar Lánasjóðs
íslenskra námsmanna:
íslenskir námsmenn, þ.á.m. í
Danmörku, hafa í raun ekki mögu-
leika til að afla nægjanlegs ráðstöf-
unarfjár. Ráðstöfunarfé okkargetur
hæst orðið um 30 þús d.kr. á ári, á
meðan kreppuhrjáð danskt samfé-
lag getur gert dönskum náms-
mönnum kleift að njóta yfir 40 þús.
d.kr. í ráðstöfunarfé. Dönsk félags-
málayfirvöld telja lágmarksfram-
færslukostnað nema nálægt 40 þús.
d.kr. og standa og reyndar tekju-
lausu fólki straum af þeim kostnaði.
Við teljum að eftirfarandi ráðstaf-
anir verði að gera á þessu ári til að
kirkjumuna nefnir predikunar-
stólinn, sem hafi verið einkar
fagur gripur á sinni tíð og gæti
tímans vegna verið verk sr. Hjalta
í Vatnsfirði (1665-1754).
Við brottför sr. Þorsteins Jó-
hannssonar frá Stað kom nú sr.
Jón N. Jóhannessen aftur norður
vorið 1929, ásamt sinni fögru
konu, Þuríði Filippusdóttur frá
Gufunesi. Á öllum þeim stöðum,
sem þessi mætu prestshjón sátu,
var heimili þeirra rómað fyrir
menningu og myndarskap.
Sá sem þetta ritar slóst í för með
herra Ásmundi biskupi og sr. Jóni
þann 11. júlí 1954, er þeir fóru
austur í Öræfi til endurvígslu
Hofskirkju, og var einn í hópi 6
vígðra manna við þá athöfn. Fleiri
prestar höfðu aldri verið saman
komnir í Öræfasveit. í þeim hópi
var sr. Jón ljúfur og glaður og
hvarf björtum huga til baka er
þau frú Þuríður höfðu ung að
árum dvalið 7 ár í Sandfelli.
í vísitazíugerðum biskupa
síðustu áratugina sést, að nú tekur
mjög að halla undan fæti fyrir
hinum stóra, aldna Staðarhelgi-
dómi. Herra Sigurgeir kom að
Stað 16. júlí 1952. Þá er prestur
horfinn þaðan. Hann hafði með
leyfi kirkjustjórnar sezt að á
Hólmavík og þar var prestssetur
lögfest síðar. Um kirkjuna farast
biskupi svo orð:
„Hún er nú öll orðin meira og
minna fúin og sýnilegt að aðgerð á
henni myndi kosta stórfé, ef í slíka
framkvæmd væri lagt. Sennilega
er hún ekki viðgerðarhæf." Kom
ráðamönnum saman um að rétt-
námsmenn nálgist lágmarkslífs-
kjör:
1. Námsmönnum verði heimilað
að afla sér tekna án þess að þær
dragist að fullu frá námslánum.
Námsmenn hafa reyndar búið við
þessa heimild lengst af eftir að
núverandi lánakerfi komst á 1967,
en þó ekki sl. lánaár. Líklegt er að
þessar úrbætur yrðu sjóðnum lítill
sem enginn kostnaðarauki til lang-
frama, þar sem í þeim felst hvatn-
ing til að afla aukinna vinnutekna,
sem síðan yrðu dregnar að hluta til
frá námsláni. Við leggjum áherslu á
að þessi breyting verði gerð nú
þegar, þ.e. fyrir úthlutun aðallána.
2. Kostnaðarmat verði hækkað,
sbr.framangreindar tölur, sem sýna
að íslenskir námsmenn ná ekki
framfærslulágmarki danskra náms-
manna né tekjulausra.
3. Lánahlutfall verði hækkað, a.m.k.
upp í 90% nú þegar og næsta ár upp
í 100%.“
„Námslánahlutfall hækki
í 100% þegar á næsta ári“
Bridgefélag
kvenna
Nýlega lauk aðalsveitakeppni
félagsins með sigri Hugborgar
Hjartardóttur sem hlaut 121 stig.
Röð sveita í meistaraflokki varð
annars þessi:
Gunnþórunn Erlingádóttir 113
Guðrún Bergsd. 84
Aldís Schram 66
Alda Hansen 60
Sigríður Ingibergs 48
Guðrún Einarsd. 38
Kristjana K. 30
Tvær síðasttöldu sveitirnar fær-
ast því niður í fyrsta flokk, en úr
fyrsta flokki koma sveitir Kristín-
ar Jónsdóttur og Gróu Eiðsdóttur,
en þær sveitir urðu í fyrsta og
öðru sæti í keppni fyrsta flokks.
Meðan keppni sveita í meistara-
flokki var að ljúka var spilaður
tveggja kvölda tvímenningur, með
þátttöku tíu para.
Úrslit urðu sem hér segir:
Gróa — Valgerður 255
Lovísa — Lilja 245
Rannveig — Ásta 223
Sigrún — Árnína 212
Sigríður — Charlotta 210
Næstkomandi mánudag hefst
svo hin vinsæla parakeppni félags-
ins, og þar sem búist er við mikilli
þátttöku eru spilarar beðnir að
hafa samband sem fyrst í síma
17987, Ingunn Hoffmann, eða
17933, Alda Hansen og láta skrá
sig.
Bridgefélag
Blönduóss
Firmakeppni félagsins sem spil-
uð er í tvímenningsformi var
spiluð í desember sl. og var spilað
í fimm kvöld, 10 pör. Úrslit urðu
þessi:
stig
Vélsmiðja Húnvetninga 617
(Guðmundur Tehodórsson —
Ævar Rögnvaldsson)
Sölufélag Húnvetninga 583
(Vilhelm Lúðvíksson — Vignir
Einarsson)
Fróði hf. 582
(Hallbjörn Kristjánsson — Ari
Einarsson)
Vísir sf. 582
(Jón Arason — Magnús Hall-
björnsson)
Um og eftir áramótin var spilað
minningarmót um Þorstein Sigur-
jónsson. Spiluð var hraðsveita-
keppni með þátttöku átta sveita.
Jón Ingvarsson — Eðvarð Hall-
grímsson — Kristófer Árnason —
Gunnar Sveinsson 66 stig.
Vilhelm Lúðvíksson — Vignir
Einarsson — Haraldur Dungal —
Unnar Agnarsson 66 stig.
Guðmundur Theodórsson —
Ævar Rögnvaldsson — Björn
Friðriksson — Friðrik Indriðason
65 stig.
Þá er nýlega lokið sveitakeppni
félagsins með sigri sveitar Guð-
mundar Theodórssonar sem hlaut
53 stig. Sveit Vignis Einarssonar
hlaut 49 stig og sveit Hallbjörns
Kristjánssonar 47 stig.
Barðstrendinga-
félagið í
Reykjavík
Eftir 6 umferðir í Barometer-
keppninni sem hófst síðastliðinn
mánudag er árangur efstu para
þessi:
stig
Þórarinn Árnason
— Ragnar Björnsson 76
Jóhann H. Sigurðsson
— Karl Karlsson 56
Ragnar Þorsteinsson
— Eggert Kjartansson 27
Jpn Karlsson
— Pétur Karlsson 20
Viðar Guðmundsson
— Birgir Magnússon 17
Sigrún Straumland
— Kristín Kristjánsdóttir 15
Ágústa Jónsdóttir
— Guðrún Jónsdóttir 14
Bridgefélag
Selfoss
Staðan í Höskuldarmótinu eftir
4. umferð 21. 2.1980.
Bridge
Urnsjón: ARNÖR
RAGNARSSON
Vilhjálmur Þ. Pálsson
— Sigfús Þórðarson 731
Hannes Ingvarsson
— Gunnar Þórðarson 701
Kristmann Guðmundsson
— Þórður Sigurðsson 698
Friðrik Larsen
— Grímur Sigurðsson 687
Haraldur Gestsson
— Halldór Magnússon 677
Garðar Gestsson
— Kristján Jónsson 628
Haukur Baldvinsson
— Oddur Einarsson 626
Sigurður Þorleifsson
— Árni Erlingsson 602
Leif Österby
— Sigurður S. Sigurðsson 600
Sigurður Sighvatsson
— Örn Vigfússon 599
Fimmtudaginn 6. mars hefst
meistaramót félagsins í sveita-
keppni. Þátttaka í sveitakeppni
tilk. til Halldórs Magnússonar í
síma 1481.
Frá fjögurra sveita úrslitakeppninni í Reykjavíkurmótinu.
Sveitir Olafs Lárussonar og Hjalta Eliassonar etja kappi saman.
Sveit Hjalta bar sigur úr býtum í leiknum og síðar í mótinu.
Ljósm. Arnór.