Morgunblaðið - 29.02.1980, Side 30
30
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 29. FEBRÚAR 1980
BANDARÍSKA leyniþjónustan stóð sig ótrúlega illa i íran. Rétt áður en keisarinn hrökklaðist frá völdum
hafði CIA tilkynnt Carter forseta að á þvi væri engin hætta að honum yrði steypt. Síðan þá hefur
sjónvarpið sýnt svo margar myndir af æstum múg fyrir utan bandaríska sendiráðið i Teherean, að okkur
er farið að ofbjóða. Skýringar hinna hugrökku fréttamanna, sem tóku að sér störf i íran, byggðust á
vanþekkingu og urðu til að auka þau áhrif myndanna að hér værum við vitni að almennu íslömsku
brjálæði.
I raun er ákveðin regla i brjálæðinu. Það kom berlega i ljós í studentaóeirðunum i París 1968, sem nær
urðu de Gaulle að falli, hvernig hægt er að stýra múg námsmanna í pólitisku augnamiði og þessum
aðferðum er beitt um allan heim. Að því má leiða sannfærandi rök, að að baki aðgerða múgsins og þess sem
virðist algert öngþveiti, sé áætlun sem notfærir sér hryðjuverkamenn í gervi námsmanna um allan heim,
þeir fá fjármagn aðalega frá Lýbiu (nema IRA sem Bandarikjamenn af irskum ættum styðja) og hafa
tengsl við Moskvu. Grafið er undan öryggi ríkja í skjóli slökunarstefnunnar, en áróðursvél Kremlar kennir
síðan fasistum, hægri mönnum og bandariskum leyniþjónustumönnum um allt saman. í þessu neti eru m.a.
Baader-Meinhof glæpaflokkurinn i Þýzkalandi, japanski Rauði herinn, hryðjuverkamenn í Puerto Rico og
provisional armur írska lýðveldishersins.
eftir
Fölsuð vegabréf
Tengslin milli írönsku náms-
mannanna og þessa nets eru ljós.
Þann 16. júlí 1978 var vestur-þýzk
kona handtekin, þegar hún og
félagar hennar reyndu að fara yfir
landamærin milli Kanada og
Bandaríkjanna um fáfarinn veg í
Vermont. Hún var með falsað
íranskt vegabréf og var talin vera
í Baader-Meinhof glæpaflokknum.
Vegabréfið var eitt af þeim, sem
íranskir námsmenn stálu, þegar
þeir tóku á sitt vald ræð-
ismannsskrifstofu Irans í Genf í
júní 1976. Síðar kom í ljós að tveir
félagar hennar voru eftirlýstir
fyrir hryðjuverk í Vestur-Þýzka-
landi.
Sennilegt er að hinn þekkti
hryðjuverkamaður Carlos frá
Venezúela hafi átt þátt í töku
bandaríska sendiráðsins í Teher-
an. Ýmis blöð hafa birt þýðingu á
viðtali við hann úr blaðinu Al-
Watan A1 Arabi sem er gefið út á
arabísku í París. Þar lýsir hann
sínum þætti í ýmsum hryðjuverk-
um, en þar á meðal var skipulagn-
ing árásar japanska Rauða hers-
ins á franska sendiráðið í Haag 3.
apríl 1975 og taka OPEC ráðherr-
anna í Vín 21. des. 1975. Hann
stærði sig af því að geta greitt
bandarískri heimsvaldastefnu
banahöggið með því að sprengja
öll olíusvæðin við Persaflóa og
segir að marxismi sé þau trúar-
brögð, sem hann hafi vígt líf sitt.
Að baki þessa nets hryðju-
verkamanna er Moskva. Banda-
ríska sendiráðið var tekið sunnu-
daginn 4. nóv. Dr. John Clark við
Harvard háskóla sagði, að þessi
framkvæmd hefði verið áformuð
lengi. Því fer fjarri að hún hafi
orðið fyrir tilviljun eða án undir-
búnings. Þriðjudaginn 6. nóv. var
Carter forseta tjáð á fundi í
öryggismálaráði ríkisins, að er-
lendir leyniþjónustumenn hefðu
borið kennsl á suma „námsmenn-
ina“ og þekkt þar starfsmenn
KGB. Carter ákvað að birta þessar
upplýsingar ekki opinberlega, þar
sem hann hafði í hyggju að semja
um lausn gíslanna í kyrrþey.
Háskólinn í Teheran er miðdepill
Moskvukommúnista, en samtök
þeirra eru Tudeh flokkurinn.
Smærri hópar marxista tengjast
honum á óskipulegan hátt t.d.
islamskir námsmenn sammála
Khomeini, íslömsku þjóðernis-
sinnarnir Mujaheddin-E-Khali
(Baráttumenn þjóðarinnar) og
hinir herskáu Cherikaye Fadaye
Khalg (Fórnarskæruliðar þjóðar-
innar).
Khomeini var ekki á móti því,
að námsmennirnir tækju sendi-
ráðið. Mikael Goleniewski ofursti,
fyrrum yfirmaður í pólsku leyni-
þjónustunni, sem flýði til vestur-
landa árið 1960, skýrði CIA frá því
að Khomeini væri sá mikilvægasti
af fimm beztu njósnurum Sovét-
manna í íran og að tengiliður hans
RONALD HILTON
væri háttsettur írakskur embætt-
ismaður, sem kæmi upplýsingun-
um áfram til KGB fyrir milli-
göngu starfsmanna þeirra í
Varsjá, þar sem Goleniewski
starfaði.
Tveir kostir
Khomeinis
Ýmsir hafa borið brigður á
þessa sögu, en það er fleira, sem
bendir til tengsla Khomeinis við
sovézka kerfið. L’Express í Paris
birti 5. des. 1979 rammagrein um
þessi tengsl. Jean-Francois Revel
og Branko Lazitch fjölluðu um
yfirlýsingu Tudeh flokksins frá 30.
námsmönnunum. I fyrstu reyndi
hann að beita hörku. Hann bann-
aði útgáfu Mardon, málgagns Tud-
eh flokksins, og gagnrýndi Rússa.
Síðan var augljóslega komist að
samkomulagi. Mardon fékk aftur
að koma út, Khomeini hætti að
gagnrýna Rússa og sneri öllum
illyrðum sínum gegn Bandaríkj-
unum og Carter forseta. Hann
lýsti blessun sinni yfir sendiráðs-
tökunni. Carter, sem er guðhrædd-
ur baptisti, var kallaður útsendari
djöfulsins, en ekki minnst á guð-
leysið í Sovétríkjunum.
í öllu þessu léku Rússar tveim
skjöldum eins og þeirra er vani.
Langtímamarkmið þeirra hefur
alltaf verið að fá aðgang að
Indlandshafi og að svipta vestræn
ríki íranskri olíu. í samræmi við
þá aðferð kommúnista að aðlaga
sig raunveruleikanum unnu þeir
KEISARINN — Moskvumcnn voru hinir samvinnuþýðustu við
einvaldinn — þar til tímabært var að snúa við blaðinu.
apríl 1979, þar sem lögð var fram
baráttuáætlun, greinilega með
samþykki Kremlverja. Raymond
Aron sagði að Tudeh flokkurinn
mundi beita venjulegri aðferð
Sovétmanna og nota Khomeini
jafnframt því, sem undirbúin væri
stofnun marxísks lýðveldis.
Khomeini átti í tvenns konar
baráttu, þar sem annars vegar
áttust við trúarofstæki hans og
tengslin við marxisma, og hins
vegar löngun hans til að sýna vald
sitt sem æðsta stjórnanda írans
og ótti hans um að missa tökip á
með keisaranum sem var aldrei
gagnrýndur í sovézkum blöðum.
Skipti Sovétmanna við stjórn keis-
arans eru sjaldan nefnd og aldrei
gagnrýnd í frönskum blöðum,
enda voru þau yfirleitt hagkvæm
írönum, eins og stálverið í Isfahan
er dæmi um.
Áróðursvélin
ferti gang
Um leið og keisaranum hafði
verið steypt, tók áróðursvélin í
Moskvu að lýsa hinni spilltu
KHOMEINI — Hefur hann um árabil verið handbendi Sovétmanna?
SENDIRÁÐIÐ — Bandarísku gíslarnir bíða enn lausnarstundarinn-
ar, en haft er fyrir satt að sumir „námsmannanna“ sem gæta þeirra
séu raunar sovéskri KGB-menn.
stjórn hans með ódulinni ánægju
sem handbendi Bandaríkjamanna
og stappa stálinu í námsmennina
við sendiráðstökuna. Við þetta
nbtuðu þeir útvarpsstöðina „Rödd
írans" í Baku nálægt írönsku
landamærunum. Jafnframt
stækkuðu þeir sendiráð sitt í
Teheran, sem var þó stórt fyrir;
margir af rúmlega 300 starfs-
mönnum þess voru taldir vinna
hjá KGB. Verið er að stækka
sendiráðsbygginguna og breyta
henni í 10 hæða hús.
KGB hafði tekizt að koma ár
sinni fyrir borð í her írans,
aðstoðaryfirmaður landhers
írans, Ahamad Mogharrabi hers-
höfðingi, njósnaði fyrir Sovétríkin
í 11 ár áður en upp um hann
komst.
í umræðunum um vítur á íran í
Örýggisráði Sameinuðu þjóðanna
gat sovézki fulltrúinn ekki greitt
atkvæði gegn tillögunni, en ræða
hans var ólík ræðum flestra hinna
fulltrúanna að því leyti að hún var
tvíræð. Á sama tíma héldu Sovét-
menn áfram að hvetja námsmenn-
ina í útvarpsútsendingum. Þegar
Khomeini — verkfærið
í höndum Sovétmanna