Alþýðublaðið - 16.04.1931, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBIvAÐíi
Fljóííærnlslega oíbeldlsverli.

Því betur sem athugaö er of-
beldisverk Framsóknarstjórnar-
innar gegn þinginu og þjóðinni,
því óskiljanlegra verður, að
reyndir þingræðismenn skyldu
'ráðast í slíkt -fljótfærnisverk, sem
það að ónýta í einu vetfangi alt
starf þingsins fram að þessu. Því-
nái vilji Framsóknarstjórnarinnar
í þessu fram að ganga, ónýtist
alti sem þingið hefir gert að
ftndanteknum nokkrum smálög-
um, sem alþingi hafði lokið.við.
Maður 'skyldi ætla að ráðherrar
í borgaralegum flokki bæru meiri
virðingu fyrir störfum þingsins
og hefðiu meira álit á mikilvægi
þess að þing starfaði en svo, að
þeir rykju í að gera ónýta
tveggja mánaða vinnu 42 þing-
manna.
Og hvaða .afsökun hefir svo
Framsóknarstjórnin fyriT fram-
ferði sínu? Hún hefir bókstaf-
lega enga ‘afsökun og hefir ekki
reynt að færa fram aðra en þá,
að hún skjóti rnálinu til kjósend-
anna/ en þar sem kunnugt er að
kosningar hefðu hvorí eð er far-
ið fram í júnímánuði, er þessj
eina afsökun einskis nýt blekk-
ingartilraun.
Þaö þarf ekki að deila um
það, að stjórnin hefir brotið
stjórnarskrána; þeir, sem reyna
ab mótmæla því, sýna eingöngu
fáfræði sína, hlutdrægni eða
heimsku. En það, sem hér hefir
fram farib, er Langíum meira en
það, að stjómarskráin sé brot-
in. Því ofbeldisverkið, að ætla
að slíta þinginu og gera ónýtt
tveggja mána'ðja starf þess í 'þeim
eina tiígangi aö hefta framgang
stjórnarskrármálsins (síðasta ráð
Framsóknarstjórnarinnar ^.til þess
að reyna að tryggja sér völdin
áfram i Iandinu rne'ð ranglátri
kjördæmaskipun), er ekki ein-
göngu einsdæmí í þirigsögu ís-
lands, heldur einnig sjaldgæft
cLéemi valdamisnotkunar i allri
þings ögu verald a rin nar.
Það er rétt að athuga hvaða
mál ónýtast fyrir Reykjavíkurbú-
um ef Framsóknarstjórnin nær
fram vilja sínum.
Sogið.
Eins og kunnugt er var trygg-1
ing fengin fyrir því, að ríkið
gengi í ábyrgö fyrir Reykjavík-
urbæ fyrir láni til Sogsvirkjun-
arinnar, þar eð íhaldið nú loks
virðist vera orðið þessu máli
fylgjandi, en framkvæmd þess
merkir nóg rafmagn og ódýrt
rafmagn, og mun rafmagnsverð
falla minst um helming í Rieykja-
vík, Hafnarfirði og um mestan
suövesíurhluta landsins þegar
þetta mikla framfaramál hefir
verið framkvæmt.
En fyrir verkalýðinn þýðir það
vinnu íyrir mörg hundruð manna
4 3 til 4 ár. Er sennilegt aö byrj-
að hefði verið þegar í sumar á
því að gera við veginn austur
yfir Mosfellsheiði og leggja nýj-
an veg, sem þarf til þess að
flytja eftir efni og áhöld til
stöðvarinnar. Er vegur þessi á-
ætlaður að kosta 280 þús. kr. og
mun meiri hlutinn af því fé vera
verkalaun. Heíði þarna verið fyr-
irsjáanleg vinna fyrir um tvö
hnndruð manns nú í sumar, og
svo áframhaldandi vinna fyrir
enn fleiri svö árum skifti.
¥eðdelldia®.
Byggingar hafa nú stöðvast að
rnestu í Reykjavík vegna þess
að veðdeildin er hætt að
starfa, af því Framsóknarstjórn-
in hefir ekki lagt henni neitt fé
árum saman. Er afleiðingin af
þessu sú, auk þess að gera enn
langtum meiri husnæðisvandræð-
in en áður, að yfir piísand íöh-
adármenn og adrir verkamenn, er
vinna ad byggingum, veröa at-
vinnulausir í sumar.
Fyrir þinginu lá frumvarp um
nýjan veðdeildarflokk,- og vafá-
laust hefði þingið gengið þannig
frá málinu, að lag hefði komið
á það, og byggingar þar með
getað haldið áfram.
En þó ekki séu tekin til nema
þessi tvö mál: Sogið og veð-
deildin, þá er hér um mál að
ræða, er snerta atvinnu og vel-
ferð á annað þúsund verka-
manna, og eru þessi tvö mál, þó
stjórnarskrármálið lægi ekki fyr-
ir, nóg til þess
að verkalýðurinn verður að
fyigja fast eftir þeirii krðfu,
að Framsóknarstjórnin fari
tafariausí frá, að hlutlaus
starfsstjórn verði niyndöð og
að alþingi haidi áfram storfum.
Morsfelr SjóraeiiH í Iioggi ¥lö
bínversfea ræniogja.
NRP. 14/4. FB. Samkvæmt shn-
skeyti frá eynni Formosa -soið-
austan við Kína (en í eigu Jap-
ana) hafa kínverskir sjóræningj-
ar aftur ráðist á skipið Rose-
ville frá Oslo, sem strandaði fyr-
ir nokkru. Kínverskt herskip hef-
ir nú verið sent til þess að verja
skipið fyrir sjóræningjum, unz
séð verður hvort björgun á þvi
tekst.
Hveradalir.
Ný símstöð hefir nú verið opn-
uð í Hveradölum á Hellisheiði.
Munu allir þeir, sem að staðaldri
'eíga leið yfir heiðina, fagna
því, að sími er kominn til Hoy-
ers-, enda hefir síminn þar þegar
komið sér sérstaklega vel fyrir
menn, sem án hans hefðu værið
illa staddir.
Dagurinn í gær bar enn merki
eftir ofbeldisverk. Framsóknar-
ráðherranna í fyrra dag. Voru
sieitulausar hringingar á ritstjórn
Alþýðublaðsins alt frá morgni
til kvölds og spurningum um
hvort mótmælafundir yrðu haldn-
ir og hvað væri að gerast rigndi
niður. Fólk var óvenjulega mikið
á götunum og við minstu átyllu
söfnuðust menn saman. AIis stað-
ar þar sem maÖur heyrði tvo
menn vera að tala saman ræddu
þeir um valdaránið. — Mótmæla-
skeyti bárust enn mörg utan af
landinu og alls stáðar þar, sem
til spurðist, voru Alþýðuflokks-
menn afar-reiðir valdaránsstjórn-
inni og lýstu jafnframt fullkomnu
trausti á þingmönrium og sam-
bandsstjórn Alþýðuflokksins.
Enginn opinber íundur var
haldinn í gær. En þingmeirihlut-
inn, þ' e. fulltrúar Alþýðuflokks-
ins og íhaldsflokksins, enn frem-
ur miðstjórnir beggja flokkanna,
voru á fundum hver í sínu lagi
næstum allan daginn og ræddu
um hvað gera skyldi.
En kl. 2 gengu þeir á sameig-
inlegan fund, og mætti þar for-
seti sameinaðs þings, Ásgeir Ás-"
geirsson. Var hann þar spurður
að: hvaða skilaboð hefðu farið
milli hans og konungs og kon-
ungsritara í sambandi við ping-
rofið. Svaraði Ásgeir því til, að
hann hefði fengið tvö- skeyti sl.
sunnudag. I öðru hefði verið
spurí um hvernig vantrauststil-
lagan væri orðuð, en hitt hefði
verið um það, hverjir væru for-
menn þingflokkanna. Bæði skeyt-
in voru frá konungsritara, og var
honu-m svarað samdægurs.
Ásgeiri var þá bent á að meiri
hluti þingsins Iiti svo á, að þingi
mætti ekki slíta fyr en fjárlög
væru ,afgreidd, og samkvæmt því
vildi meiri hlutinn skora á hann
að halda þingfundium áfram. —
Ásgeir svaraði að hann áliti að
með þingrofinu væri umboð
þingmanna niður faliið, og gæti
hann því ekki að gert nema ef
konungur gerði á breytingu.
Kl. 8i/2 í gærkveldi fóru þeir
Jón Baldvinsson forseti Alþýðu-
sambands íslands og Jón Þor-
láksson til „forsætisráðherra“ og
kröfðust þesis, að hann segði af
sér. Kváðust þeir og vera tilbún-
ir að benda á mann, er hefði
þingmeirihluta að baki sér til
stjórnarmyndunar. • „Forsætisráð-
herra“ bað um svarfrest til kl.
3—31/2 í dag.
Fær þjóðin nú að sjá hvort ^Tr.
Þórhallsson og flokkur hans
vill fremur halda í valdarán sitt
en réttlæti og lýðræði. Verður
alþýðan að fylgjast vel roeð öli-
um þessum atburðum, því að hér
er verið að ráðast á ein hin
þýðingarmestu réttindi hennar,
lýðTæðið, og til að varoa því, að
mestu og ibeztu- réttlætis- og
hagsmuna-mál þjóðarinnar nái
fram að ganga, frernur Fram-
sóknaríhaldið valdarán sitt. En
foringjár þessa afturhalds finna
sér það eitt til afsökunar, að
þeir séu að reyna að halda í
kjördæmaskipun, sem sé aida-
gömul, sbr. Tímann í gær.
Alpýðumenu og konur! Stand-
ið, fast fyrir jsegar ráðist er á
pýðingarmestu réttindi ykkars
Lýðreeðið.
Varlstf
Á svona tímum eins og þeim,
er nú hafa dunið yfir þjóðina,
ríður á því að hverjum manni
sé ljós sú ábyrgð, sem á honum
hvílir. Hér hafa þeir atburðir
gerst, að heill stjórnmálaflokk-
ur, sem hefir mikinn minni hluta
þjóðarinnar að baki sér, hefiir
rænt ríkisvaldinu til að varna
því, aÖ ýms nauðsynjamál þjóð-
arinnar, sem brjóta í bága viö
flokkshagsmuni hans, nái fraan
að ganga. Hér hafa þeir atburðir
gerst, að tveir höfuðandstæðing-
ar hafa gengið saman í lið um
stundarsakir til að afmá þetta
ríkisrán og fá þjóðínni aftur !
hendur valdið til að stjórna sér.
Má það engan blekkja, því bar-
áttan á komandi árum mun að
langmestu leyti standa á milli
þessara tveggja flokka, er nú
ganga saman. Eins og öll þjóðin
myndi ganga sameinuð til baráttu
gegn því útlenda valdi, er ætlaði
að ræna land vort réttindum sín-
•4.
um, eins ganga jafnaðarmenn og
íhaldsmenn saman nú gegn því
innlenda vaidi, er ætlar að halda
völdum gegn þjóðarviljanum.
En það er eitt, sem verður að
varast í þessari barátíu, og það
er alt, sem skaðað getur þessa
baráttu. Fólkið, sem á að veita.
þungann, er þrýstir valdráns-
raönnunum frá, má vara sig á
því, að láta ábyrgðarlausa menn,
er ætla sér að nota ástandið til
bölverka, ná tökum á sér.
Drykkjuskapur og heimskulegar
tillögur, eins og þær, er Einar
Olgeirsson bar fram í nafni þinna
svo kölluðu „Spartverja", skaða
hinn rétta málstað, en styrkja
valdránsmennina. — Varist þvi
alt það, er verða má til þess.
FylkiÖ ykkur um imeiri hluta
þingsins í þessum málum og:
enga aðra.
©rlniseylliipiii’ feom efefel.
Akureyri, FB„ 15. apríl: Sýslu-
fundur Eyjafjarðarsýslu hófst í
gær. — Allir sýslunefndarmenn
mættir nema nefndarmaðurinn úr
• *
Gnmsey.