Morgunblaðið - 01.06.1980, Qupperneq 4

52
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. JÚNÍ 1980
Pottarim
Umsjón: SIGRÚN
DAVÍÐSDÓTTIR
Hér á eftir eru uppskriftir að
þremur smáréttum, sem allir
eiga það sameiginlegt að sóma
sér vel á morgunverðarborðinu,
og auk þess auðvitað við önnur
skemmtileg tækifæri. Ég nefni
sérstaklega morgunmatinn, og
þá hef ég í huga veglegan
sunnudagsmorgunverð. Þeir,
sem geta, reyna að sofa út um
helgar. Þá er oft nokkuð seint að
útbúa heitan hádegismat, en
þægilegra og fjörlegra að útbúa
rausnarlegt morgunverðarborð.
Ég hef áður nefnt, að þetta er
m.a. brezkur siður og þeir kalla
slíka máltíð „brunch". Orðið er
samsett úr „breakfast", morgun-
verður, og „lunch", hádegisverð-
ur. Það fer e.t.v. ekki illa á því að
kalla þessa máltíð árdegisverð
Góða skemmtun!
Ostabrauð (handa fjórum)
Ostabrauð hefur löngum verið
vinsælt, ekki sízt sem miðnætur-
og kvöldsnarl. Fyllingin hér á
eftir er nokkurs konar millistig
milli eggjaköku og venjulegs
ostaáleggs. Auk þess sem brauð-
ið er gott í morgunmat, er það
auðvitað einnig prýðilegt sem
létt máltíð, eða þá við önnur
tækifæri, sem upp kunna að
koma. Hér nota ég reykt svína-
flesk. Þess í stað getið þið notað
annað reykt kjöt, t.d. skinku eða
hangikjöt, eða leifar af nauta-
tungu eða hamborgarhrygg.
Einnig reyktan fisk, t.d. lax eða
rauðmaga. Eins og svo oft áður
eru möguleikarnir býsna margir
2 stór heilhveitirúnnstykki,
eða 4 vænar brauðsneiðar,
smjör
3—4 sneiðar af reyktu
svínafleski
1 hvítlauksrif
2 steinseljugreinar eða álíka
af öðrum grænum uppáhalds
kryddjurtum
3 egg
100 gr rifinn ostur, gjarnan
óðalsostur
ofurlítið af nýrifnu múskati
og nýmöluðum pipar, ef ykk-
ur sýnist svo.
1. Setjið ofninn á 225°.
2. Ef þið notið rúnnstykki eða
brauðkollur skerið þau þá í
tvennt og berið örlítið smjör
innan í alla fjóra hlutana.
Smyrjið sneiðarnar sömuleiðis
örlítið, ef þið notið þær. Setjið
brauðið inn í ofn, þannig að
það verði þurrt og stökkt.
Bræðið svolítið smjör á
pönnu. Skerið pöruna af flesk-
inu og skerið það í litla bita og
einnig hvítlaukinn. Látið nú
þetta hvort tveggja stikna í
smjörinu, þangað til að fleskið
er orðið nokkuð stökkt. Hrærið
í svo hvítlaukurinn brúnist
ekki eða brenni.
4. Hrærið saman eggin þrjú og
bætið rifnum ostinum út í.
Hann má gjarnan vera grófrif-
inn. Hreinsið steinseljuna,
þerrið hana vel, saxið og bætið
á pönnuna. Það er varla þörf á
að nefna að graslaukur er ekki
síðri í viðbót, eða jafnvel bæði
graslaukur og steinselja ...
Hellið nú eggjablöndunni á
heita pönnuna og veltið henni
við með spaða. Eggin eiga að
hlaupa saman og osturinn að
byrja að bráðna en þetta á alls
ekki að þorna á pönnunni. 3—5'
mín. er hæfilega löng pönnu-
vist fyrir eggin og ostinn.
5. Takið pönnuna af hitanum og
jafnið þessari blöndu á stökk
og heit brauðin. Setjið brauðin
inn í ofn og látið þau bakast í
um 10 mín. eða þar til fyllingin
er orðin fallega gulbrún á
litinn. Og nú er bara að setjast
að snæðingi.
Ath. Ef þið viljið búa til
meira brauð, getið þið drýgt
fyllinguna með því að setja um
1—2 dl af mjólk, kaffirjóma,
sýrðum rjóma, eða rjóma sam-
an við, eða t.d. að bæta við osti.
Og svo má að sjálfsögðu bæta
við eggjum og kjötmeti.
Greipsalat
(Handa f jórum)
Greipaldin þykir alveg sjálf-
sagt á enskt morgunverðarborð.
Þennan ágæta sið gætum við
tekið eftir Englendingum, því
greip er mjög frískandi og hress-
andi að morgni dags. Eins og
allir ávextir er greip nokkuð
Eitt og
annað
smálegt
misjafnt á bragðið, stundum
sætt en stundum svolítið biturt.
Þetta sérstaka bitra bragð fælir
ýmsa frá, enda þurfa líklega
flestir að venjast því, nema þeir
læri að meta ávöxtinn strax á
unga aldri. Stundum er sykri
ausið yfir greip. Ég mæli ekkert
sérstaklega með því. Ef þið viljið
endilega sæta ávöxtinn, mæli ég
frekar með púðursykri, hrásykri
en þó einkum hunangi. Þetta
gefur allt saman gott bragð og
fer vel við biturt bragði ávaxtar-
ins.
Upp á síðkastið hefur fengizt
blóðgreip í búðum. Það er fallega
daufbleikt að innan og alveg
undarlega gott á bragðið. Það er
ekki alltaf hægt að sjá rauða
slikju utan á, en þessir ávextir
eru ekki mjög stórir og hýðið er
með svörtum blettum. Ávextirn-
ir eru ekki mjög fallegir að utan,
en því betri að innan. Ef þið
finnið þessa ávexti, mæli ég
eindregið með þeim ...
2 greip
2 hörð og góð rauð epli
1 banani
ca. 8 döðlur
2 msk rúsínur
1 msk hunang, helzt fljót-
andi
2 hraukaðar msk heilar
heslihnetur eða möndlur of-
urlítið af kanel.
1. Afhýðið greip ávextina og
fjarlægið eins mikið af hvítu
himnunni eins og þið getið.
Skerið ávextina í bita, en gætið
þess að safinn fari ekki til
spillis. Afhýðið eplið og banan-
ann og skerið í litla bita, og
döðlurnar sömuleiðis. Blandið
bæði nýju og þurrkuðu ávöxt-
unum saman. Hrærið hunangið
út í safanum, sem draup af
greipaldinunum, og hellið yfir
salatið. Bætið hnetunum eða
möndlunum í. Salatið er bezt
kælt, en þó ekki ískalt, því
kuldi deyfir bragð.
Ý miskrem
(handa f jórum)
Ýmir er býsna góður matur
svona að morgni dags. Kremið
hér er varla hversdagsmatur, því
í það er notaður rjómi, sem við
getum reyndar sleppt dags dag-
lega. Nú er farið að sjást hér í
búðum sultur og hlaup, búið til
úr ávöxtum, eða berjum ein-
göngu, og sykri, en án hleypi-
efna, rotvarnarefna, litarefna og
annarra óæskilegra aukaefna.
Þessar sultur eru bragðmiklar
og fremur þunnar yfirleitt og því
rétt eins og heimatilbúnar. Haf-
ið þetta í huga, þegar þið kaupið
sultur og lesið vel á glösin. Oft
eru þessar sultur dýrari en
hinar, því ávextirnir og berin
eru dýrari en gerfiefnin. En því
er hvert gramm af ávöxtum og
berjum ekki endilega dýrara í
þessum ekta sultum en í hinum.
1—2 tsk af góðri sultu er býsna
góð viðbót við þetta krem. Ég
mæli með hindberjasultu, jarða-
berjasultu eða kirsuberjasultu,
en ekki sýzt nýlagaðri
rabarbarasultu úr nýsprottnum
vorrabarbaranum ...
2 dósir ýmir
2 dl. rjómi
1 msk hunang, gjarnan fljót-
andi
nokkrar tsk af góðri sultu.
1. Þeytið vel kaldan rjómann og
þeytið síðan ýminum saman
við, ásamt hunanginu. Setjið
kremið í skálar og svolítið af
sultu ofan á.
Hvunndags er býsna gott að
þeyta eða hræra ýminn vel,
setja í skál og bæta e.t.v.
svolitlu af sultu á. Einnig er
gott að nota þurrkaða eða nýja
ávexti og ber, eða þá hnetur og
möndlur.
Kryddjurtir
Ég hef áður nefnt að krydd-
jurtir eru hægt að rækta á
svölum og í eldhúsgluggum, og
auk þess í görðum. Eg minni enn
á þetta, því nýjar kryddjurtir
eru alveg óviðjafnanlegar. Þær
fjölæru má síðan hafa í eldhús-
glugganum allt árið og njóta
uppskerunnar. Þær geymast
/ allt að 1 ár í frysti.
Einhver eða einhverjir snjallir
grænmetisbændur hafa greini-
lega tekið sig núna til og ræktað
kryddjurtir. Ég hef séð sítrónu-
melís, merían, basil og salvíu í
búðum. Þetta er stórlega ágætt
framtak og vonandi endist upp-
skeran í allt sumar og fram á
haust. Bezt væri náttúrlega ef
hægt væri að bjóða upp á slíkt
allt árið um kring, en ég veit
ekki hvort þessir ágætu græn-
metisbændur hafa aðstöðu til
þess. En auðvitað er hægur
vandi að kaupa ríflega og frysta.
Ég vona að við eigum eftir að sjá
fleiri tegundir t.d. timjan og
esdragon (tarragon).
Sitrónumelís er býsna góður í
blaðsalöt og fiskrétti og gefur
frískandi bragð eins og nafnið
segir til um. Merían (majoram)
er býsna gott í hvers kyns kjöt
og fiskrétti, t.d. pottrétti og
glóðarsteiktan mat. Geysigott í
hvítlaukssmjör. Basil fer sérlega
vel í tómatrétti. Þetta er bragð-
mikil jurt og því þarf ekki mikið
af henni. Auk þess fer hún vel
með t.d. glóðarsteiktu kjöti og er
góð í kryddsmjör. Prófið t.d. að
bræða smjör og olíu til helm-
inga. Látið 3—4 hvítlauksrif
malla í smjörinu ásamt nokkr-
um basilblöðum og 1—2 ansjósu-
flökum. Berið fram með glóð-
arsteiktum fiski, eða ofnbökuð-
um, og góðu brauði. Þetta er ekki
sem verst ... Italir eru sérlega
hrifnir af basil og það er eitt
meginkrydd í ítölskum mat.
Salvía er sömuleiðis mikið notuð
í ítalskan mat, ekki sízt með
kálfakjöti. Bretar eru reyndar
hrifnir af þessu kryddi t.d. með
lambakjöti. Jurtin er bragðsterk
og því þarf ekki mikið af henni.
Það er varla hægt annað en að
hrópa ferfalt húrra fyrir þessu
ágæta ræktunarframtaki og
hlakka til að sjá sem flestar
kryddjurtir og sem lengst.
Ágæt kona skrifaði mér elsku-
legt bréf um daginn og spurði af
hverju ég tæki alltaf fram að
aðeins ætti að nota hvíta hlut-
ann af blaðlauk. Sjálf notaði hún
alltaf grænu blöðin, ef þau væru
falleg, og þau væru ekki síður
holl. í uppskriftum er oftasí
tekið fram að aðeins eigi að nota
hvíta hlutann. Ég var svo ógagn-
rýnin að fara eftir þessu. Auð-
vitað er ekkert því til fyrirstöðu
og alveg sjálfsagt að nota grænu
blöðin líka, ef þau eru falleg. Ég
hef aðeins notað þau í soð hingað
til. Þau eru ekki alveg eins sæt
og hvíti stöngullinn en bragðgóð
samt. Takk fyrir ábendinguna!

SIEMENS
Kaffivél med GULLSÍU
• Engar pappírssíur.
• Variotherm hitastilhng
• Dropar ekki eftir lögun.
• Snúra uppundin í tækið.
SMITH & NORLAND HF.,
Nóatúni 4, sími 28300.
Vatnaeigendur
athugiö
Viö eigum til sölu urriöaseiöi af hinum alkunna
Myvatns- og Laxárstofni. Seiöin veröa tilbúin til
afgreiöslu um miöjan júní í 5 cm stærö.
Allar upplýsingar gefur Björn G. Jónsson Laxamýri
simi 96-41819. Noröurtax HF.
HÓPAKSTUR FORNBÍLA
l.júní 1980
ÞEIR KLÚBBFÉLAGAR SEM HYGGJAST TAKA
ÞÁTT í FYRSTA HÓPAKSTRI SUMARSINS,
SEM VERÐUR Á SUÐURNES,
M/ETI VIO EDDUBÆ VID
SÖLVHÓLSGÖTU KL.
12.45 í DAG.