Alþýðublaðið - 21.04.1931, Blaðsíða 1

Alþýðnbla
érfH «t mS UMtaOifckna
H '1
Síðara Mað.
Þriðjudaginn 21. apríl.
93 tölublað
Eoniangiir melíar
að lelðrétta ofbeldispingroVIð.
Tilkynt var í útvarpinu í gær-
kvelcii, að forsætisráðherra myndi
samkvæmt tilmæhim afhenda
Jóni Porlákssyni og Magnúsi
Guðmundssyni afrit af skeytum
þeim, er farið hefðu milli sín og
konungs og konungsritara. Munu
þessi skeytaafrit hafa verið af-
ftient í dagi.
Formaður Alþýðuffokksins, Jón
Baldvinsson, fór fram á það í
morgun við ritara forsætisráð-
herra, að honum fyrir hönd
flokks síns, yrðu afhent afrit af
skeytum þessum.
En með því að skeytaafrit þessi
áttu eingöngu að vera trúnaöar-
mál fyrir Jón Baldvinsson per-
sönulega, þá neitaði hann að
taka við afritinu, neaua því að
eins að skeytin mætti lesa fyrir
Alþýðusambandsstjórninni og
birta það úr þeim, sem máli
skifti.
Suohljódandi skeyti hefir Al-
pýduflokknum borist frá kon-
ungi:
Kaupmannahöfn, 21./5. 1931
Formaður Alþýðuflokksins,
Reykjavík.
Um leið og ég legg áherzlu á
það, að alþingi samkvæmt ein-
dreginni tiilögu alls ráðuneytis-
ins og á ábyrgð þess var rofið
13. apríl þessa árs nú „nú þegar“,
skal yður hér með tjáð, að ég
hefi ekki getað fallist á skilning
andstöðuflokkanna á ákvæðum
stjórnarskrárinnar um þetta atriði
Christian R.
Alþýðuf íokksþingmennirnir hafa
sent þingflokki íhaldsins tillögur
sínar út af neitun konungs við
að halda áfram þingstörfum.
Alþýðusambandsstjómin kemur
á fund í aiþingishúsinu kl. 8V2.
í kvöld og má úr því vænta tíð-
inda.
Heróp lltla Ihaldslns.

Sveltiim bæina.^
Á fundi þeim, er ungir jafn-
aðarmenn héldu á sunnudags-
kvöldið, urðu umræður mjög'
f jörugar og sást það glögt, að
æskan, sem er fylgjandi jafn-
aðarstefnunni, var sér þess
fyllilega meðvitandi, um hvað
er barist.
Einn af hinum ungu ræðu-
mönnum, Pétur Halldórsson
(sonur Halldórs iStefánssonar
alþingismanns) sagði meðal
annars, að það væri ’glögt,
hvað Tíma-íhaldið ætlaði sér.
Þingrofið og þar með stöðvun
allra atvinnumöguleika verka-
manna í vor og sumar, er ekk-
ert annað en eðlileg afieiðing
af stefnuhvörfunum, er orðið
hafa í Framsóknarflokknum.
Meðan flokkurinn var í and-
stöðu gegn ríkisstjórn íhalds-
ins, var hann nokkuð róttæk-
ur, en síðan hann komst til
valda, hefir hann oímetnast
og orðið íhaldssinnaður. Ráð-
herrar Framsóknar töluðu í
vetur á þinginu um kauplækk-
anir og 'flokkur þeirra gekk
með íhaldinu í því að leggja
þyngstu tollana og skattana á
fátækasta fólkið. Þegar svo
Hnefahðofflistjóriiarinnar
Þingrofið glæpur gegn verkalýðnum.
Hvað er fram undan?
Tímastjórnin sá, að breyta átti
kjördæmaskipuninni og að við
það myndi verkamannafull-
trúahópurinn á þingi tvöfald-
ast, þá rauf hún þingið. — Það
gerði hún til að svelta verka-
lýðinn í kaupstöðum og aðal-
lega hér í Reykjavík, til þess
að bændur gætu fengið ódýr-
ari vinnukraft.
Þetta var aðalinntakið í
ræðu þessa unga jafnaðar-
manns — og þótt fáir hafi
komist svo skýrt að orði og
hann, þá hefir mönnum verið
þetta Ijóst nú undanfarna
daga. Heróp Tímans er: Svelt-
um verkalýð bæjanna! Niður
með Reykjavík! Og til þess að
geta framk-væmt þessi svelti-
verk sín, rauf stjórnin þingið
og skar þar með á bjargráða-
taug verkalýðsins ' vor og
sumar. Verkamenn hafa þó
aldrei verið eins veikir fyrir
ríru sumri, eins og nú, því
Ólafur Thors og togarastöðv- í
unarbfæður hans, sem alt af 1
hafa pínt alþýðuna og kúgað
eins og þeir hafa getað, sáu
fyrir því, að ekkert var að
gera í vetur.
Eins og margoft hefir verið
skýrt frá í blaðinu, þá lágu
ýms stórmál fyrir Alþingi, sem
miðuðu af því, að oþinberar,
verklegar framkvæmdir yrðu
hafnar á þessu sumri, til þess
að draga úr mesta atvinnu-
leysisbölinu, sem nú er fram
undan, — Meðal þeirra mála
voru ábyrgð á láni til virkj-
unaf Sogsins. Töpuð vinna á
þessu sumri fyrir minst 200
manns. Lánsheimild fyrir veð-
deild Landsbankans, er myndi
skapa vinnu hér í borginni
fyrir fleiri hundruð manns, og
bæta úr húsnæðisbölinu að
einhverju leyti.
Ábyrgð á víxlum fyrir selda
síld til Rússlnads. Ráðstafanir
til þess, að síldarverksmiðja
ríkisins geti starfað á sumri
komandi. Fjárlögin óafgreidd
en samkvæmt tillögum jafnað-
armanna fólst í þeim allvíð-
tækar ráðstafanir til opin-
berra framkvæmda, sem lík-
ur voru til, að nokkrar pæðu
fram að ganga.
Fyrir alla þessa möguleika
til lífsframdráttar verkalýðn-
um víðs vegar um landið, er
skorið með stjórnarskrár- og
þingræðisbroti Framsóknar-
stj órnarinnar. Stærra hnefa-
högg gat verkalýðurinn ekki
fengið frá nokkurri stjórn á
tímum eins og þeim, er við nú
lifum á. Ólíkt ferst þeim, er
stjórna í nágrannalöndunum.
Fjárlög íSvía hafa aldrei haft
í sér fólgin jafnmiklar fram-
kvæmdir sem nú. Sömu ráð-
stafanir munu vera á döfinni
á fjárlögum Dana. Fjárkrepp-
an hefir einnig komið hart
við verkalýðinp í þessum Iönd-
um. En sá er munurinn, að
Það er dálagleg verkaskift-
ingin milli stóra og litla íhalds-
ins. Stóra íhaldið sér um að
svelta alþýðuna á veturna, en
litla íhalcfið á sumrin,
Þingið verður að koma aft-
ur saman og gera einhverjar
ráðstafanir til að skapa at-
vinnu í sumar.
Og vei þeim, er svíkja þjóð-
ina á svona alvarlegum tímum.
stjórnir þessara landa sáu, að
nauðsyn bar til að draga úr
atvinnuleysisbölinu. En ísl.
einvaldsstjómin gerir alt sitt
til að auka það.
Hvað er svo fram undan?
Hvað bíður verkalýðsins í bæj-
um og kauptúnum? Hungur,
örbyrgð og allskonar vesal-
dómur.
Veturinn, sem nú er að líða,
hefir verið með afbrigðum rýr
íyrir verkamenn hér í Reykja-
vík og stærri kauptúnum. At-
vinnuleysi frá veturnóttum og
þar til útgerðarmönnum þókn-
aðist að setja skipin á salt-
fiskveiðar, sem var mánuði
seinna en venja hefir verið
undanfarin ár. Við framleiðsl-
una hér, bæði á landi og sjó,
vinna menn úr öllum nærliggj-
andi sýslum, af Vestfjörðum
og jafnvel lengra að. Auk þess
sækja að vinnu hér við höfn-
ina allskonar iðnaðarmenn, er
ekkert hafa að gera. tJtkoman
því sú, að sá þykist góður, sem
fær 3—4 tíma vinnu daglega.
Fullvíst má telja, að fiskiflot-
inn hætti veiðum um miðjan
júní, og þar með er vinnan að
mestu horfin. Útlitið með síld-
veiðina er þannig, að telja má
eins líklegt, að fá skip héðan
af Suðurlandi hreyfi sig til
síldveiða. Óvíst er, hvort síld-
arbræðslustöðvar erlendra eig-
enda starfa í sumar. Ríkis-
verksmiðjan ein mundi bei*a
skylda til að hlaupa undir
bagga. En til þes sað nokkur
vildi líta við því að fela henni
bræðslu síldar, þurfti óhjá-
kvæmilegar ráðstafanir af
hálfu alþingis til þess að gera
henni kleift að starfa. MikiII
fjöldi manna úr flestum bæj-
um og sjávarplássum hafa
unnið við vegagerðir, brúar-
smíði, símalagningar o. s. frv.
Engu af þessu verður til að
dreifa í sumar. Það er því eigi
sjáanlegt annað. en verkalýð-
ur kaupstaðanna verði að sitja
auðum höridum sumarið yfir,
haustið 0g fram að næstu vetr-
arvertíð, eða átta mánaða at-
vinnuleysi.
Afleiðingin er fyrirsjáanleg
hungursnauð — sem hlýtur að
leiða til ástands, sem menn