Morgunblaðið - 13.07.1980, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. JÚLÍ 1980
Umsjón: Séra Jón Dalbú Hróbjaiisson
Séra Kurl Siynrbjömsson
Siyurbur Pdlsson
AUDROrTINSDEGI
Biblíulestur
Vikuna 13.-19. júlí
Sunnud. 13. júlí Matt. 5:20 — 26
Mánud. 14. júlí Títus 3:3 — 7
Þriöjud. lö.júlí I. F*ét. 3:18 — 22
Miðvikud. 16.júlí Gal. 3:26 — 29
Fimmtud. 1T. júlí Mark. 16:14 —18
Föstud. 18.j úlí Matt. 3:13 —17
Laugard. 19. júlí Efes. 3:14 — 21
Eignarrétturinn er
verndaður með
lögum. Svo mun
víðast í samfélagi manna.
Boðorðið: Þú skalt ekki
stela er þannig miklu nær
því að vera alþjóðlegt
fyrirbæri en sérkristið.
Enda þótt þetta sé
þannig almennt viður-
kennd regla í mannlegum
samskiptum fer því fjarri
að hún sé virt. Miklu nær
lagi er að álíta að megin-
reglan sé þessi: Þú skalt
ekki stela nema þú sért
maður til að gæta þess að
ekki komist upp um þig.
Marteinn Lúther varar
við því að túlka þetta
boðorð of þröngt. í fræð-
um sínum meiri leggur
hann áherslu á að þjófn-
aður sé hver sá ávinning-
ur á hvaða sviði sem er
sem skaðar náungann. Sé
þannig litið á málin er
hætt við að taki að hitna
undir mörgum. Harðast
dæmir Lúther þá sem
undir yfirskini laga og
réttar mata eigin krók á
kostnað annarra. Yfir
slíka ná engin lög á meðan
smáþjófar fá makleg
málagjöld.
Sá sem selur vinnu sína,
tíma sinn og hæfileika án
þess að leggja sig fram
um að vinna samvisku-
samlega bæði að því er
tekur til vinnustunda,
vandvirkni og afkasta er
samkvæmt þessari skil-
greiningu orðinn þjófur.
Vinnuveitandi sem notar
aðstöðu sína til að lifa í
vellystingum praktuglega
á meðan launþegar hans
hanga á horriminni er
einnig, samkvæmt þessari
skilgreiningu orðinn þjóf-
ur. Þeir sem fást við
kaupsýslu af einhverju
tagi og nota aðstöðu sína
til þess að spenna verðlag
upp úr öllu valdi í því
skyni einu að ná í sem
mestan ágóða án alls til-
lits til viðskiptavinarins
er einnig orðinn þjófur
samkvæmt þessari skil-
greiningu.
Með þessum orðum og
upprifjun á umfjöllun
Lúthers er ekki verið að
kasta grjóti að ákveðnum
stéttum manna. Þeir
munu vandfundnir sem
ekki er hægt að staðsetja í
einhverjum þessara hópa
sem nefndir eru. Hér er
því fyrst og fremst um
sjálfsprófunarefni að
ræða fremur en tilefni til
ásökunar á hendur öðrum.
Skemmdir á eigum ann-
arra og eigum hins opin-
bera hljóta einnig að
flokkast undir þjófnað.
Með reglulegu millibili
eru í fjölmiðlum birtar
tölur um skemmdarverk
af ýmsu tagi sem unnin
eru á opinberum eigum
svo sem umferðarmerkj-
um, götuljóskerum bekkj-
um í almenningsgörðum,
sætum strætisvagna
o.s.frv. Sama gildir um
fruntalega umgengni á
gróðurreitum bæði í þétt-
býli og dreifbýli. Hversu
mörgum milljónum ætli
sé varið árlega til að
græða upp flög í grasflöt-
um sem myndast við það
að vegfarendur nota ekki
gangstíga, svo dæmi sé
tekið?
Nú líður óðum að því að
skattseðlar berist
mönnum. Hér á landi hef-
ur það næstum talist til
afreksíþrótta að haga
framtali sínu með þeim
hætti að sem minnst af
tekjum komi til skatt-
lagningar. Sumir hafa til
þess betri aðstöðu en að-
rir að að láta ógert að
telja fram allar tekjur
sínar. Ekki er vafi á að
þeirri aðstöðu er neytt í
allríkum mæli. Afleið-
ingar þess eru hærri
skattar á hina sem allt
telja fram. Menn sem
gjarnan vildu gefa sér þá
einkunn að vera heiðar-
legir í hvívetna stunda
þessa iðju og afsaka sig
gjarnan með óréttlátri
skattalöggjöf eða ein-
hverju ámóta gildu. Hver
króna sem svikin er und-
an skatti jafngildir því að
seilast ofan í vasa náung-
ans.
Það verður stöðugt
fleiri mönnum umhugsun-
arefni hinn mikli munur
sem er á lífskjörum í
hinum svo kölluðu þróuðu
þjóðfélögum. Þriðjungur
mannkyns lifir við alls-
nægtir á meðan tveir
þriðju berjast við skort-
inn. Sú spurning hlýtur að
vakna hvort sú gjá sem
skilur þessa tvo hópa sé
ekki til orðin vegna þess
að hinar auðugri þjóðir
brjóti sjöunda boðorðið í
samskiptum sínum við
hinar fátækari.
í fræðum Luthers hin-
um minni segir svo um
sjöunda boðorðið: „Vér
eigum að óttast og elska
Guð svo að vér eigi tökum
peninga eða fjármuni
náunga vors, né drögum
oss það með sviknum
kaupeyri eða óheiðarlegri
verslun, heldur hjálpum
honum að geyma eigna
sinna og efla atvinnu
sína.“
... á Jesúm Krist,
hans einkason,
Drottin vorn ...
Ein kröftugasta trúarjátningin
sem við finnum í Nýja testa-
mentinu er játning Péturs: Þú ert
Kristur sonur hins lifanda Guðs.
Þetta sagði Pétur eftir að hafa
kynnst Jesú, hann sá að Jesús var
ekki aðeins venjulegur maður,
heldur var hann líka sannur Guð.
Þetta hefur kirkja Krists svo játað
um allar aldir.
Páll postuli skýrir þetta út með
þeim orðum að í Jesú Kristi hafi
öll fyliing guðdómsins búið líkam-
lega. Og í frumkirkjunni drógu
menn þetta saman í orðunum:
Jesús er Drottinn. En orðið Drott-
inn í þessu samhengi þýðir Guð.
Þegar allt kom til alls var enga
aðra skynsamlega skýringu að
finna á því, sem Jesús sagði og
gerði. Jafnvel þótt hann vildi ekki
vera Messías á þann hátt, sem
mannfjöldinn óskaði sér, var öll
uppfræðsla hans fólgin í því að
skýra, að hann væri Kristur í
merkingunni: sonur hins lifanda
Guðs. Hann kenndi ekki aöeins að
Guðs ríki væri í nánd, heldur
gjörði hann mönnum ljóst að hann
væri brúðguminn, sem safnaði
brúðkaupsgestunum saman til
hins mikla brúðkaups. — Krafta-
verkin hans voru ekki aðeins hjálp
til handa fólki í neyð, hann náði
aðeins til fárra á þann hátt, heldur
var þetta fyrst og fremst opinber-
un á mætti Guðs, tákn þess, að
hann væri sá, sem koma átti. Og
þegar hann að lokum var að því
spurður frammi fyrir dómurum
sínum, hvort hann væri Kristur,
guðssonurinn, svaraði hann, að
hann væri það.
Þetta er því sá leyndardómur um
persónu Jesú, sem gefur honum
gildi fyrir alla tíma. Um leið er það
þetta, sem ætíð hefur valdið
hneykslan. Þessi krafa olli því, að
hann var negldur á krossinn. Og
enn eru þeir margir á okkar
dögum, sem helst vilja þurrka
þetta út úr fagnaðarerindinu. Það
væri svo miklu einfaldara, ef Jesús
væri aðeins bestur meðal manna.
Menn hafa gjört alvarlegar til-
raunir til þess að sanna, að „hin
einfalda kenning Jesú“ hafi í
rauninni verið fólgin í því, að Guð
sé faðir okkar og að við eigum að
elska hvert annsð, en allt tal um,
að hann sé sonur Guðs sé seinni-
tíma viðbót blindaðra og fávísra
fylgjenda hans. En slíkar tilraunir
fá ekki staðist málefnalega könnun
heimildanna. Þær fá ekki sam-
rýmst því, hvernig hann gerir
hjálpræðið og aðganginn að Guðs
ríki háð þeirri afstöðu, sem menn
taka til hans persónulega. Annað-
hvort hafði hann á réttu að standa
í þessum kröfum sínum eða hann
var draumóramaður, sem lifði í
mikilli sjálfsblekkingu. Það, sem
gerði lærisveinana að lærisveinum,
var það, að þeir treystu honum.
Þéir vissu, að hann var í sannleika
sá sem hann sagðist vera. Þess
vegna gat t.d. Pétur sagt frammi
fyrir ráðinu, er hann hafði verið
handtekinn og var yfirheyrður: Og
ekki er hjálpræðið í neinum öðrum
því að eigi er heldur annað nafn
undir himninum, er menn kunna
að nefna, er oss sé ætlað fyrir
hólpnum að verða.
Undir þetta taka kristnir menn
er þeir í postulegu trúar-
játningunni játa Jesúm sem Drott-
in.
Sá sem aga hafnar fyrirlítur sjálf-
an sig, en sá sem hlýðir á
umvöndun aflar sér hygginda
Oröskv. 15. 32
Betra er lítiö meö réttu en miklar
tekjur meö röngu.
Oröskv. 16. 16.8