Alþýðublaðið - 25.04.1931, Side 2
8 ALÞÝÐUBLAÐIÐ
■ ■■■■— ...... . i i —...— --- -----------___________
Vetparhwgleiðiiigarg
Laisdsstjórnin, sem varði alt að 200 pús-
nradum króasa s óuýt ping, en 25,510,03 —
tnttngn eg fimn púsusidiBm finsnihundrnð
og prettáu krósaum og fimm auruiu í at-
vinnuliætur»
FJestir verkamenn munu hafa
fundið til pess mikla atvinnuleys-
is, sem var í vetur, pví að slíkt
vinnuleysi hefir ekiki dunið yfir
okirur sí'ðan árið 1926, en þá fóru
þeír Jón Þorláksson og Magnús
Guðmundsson með völdin í 'iand-
inu. — Það var þá, er ég var í
fyrsta skifti kosinn -í atvinnuleys-
isnefnd . í verkamannafélaginu
Dagsbrún. Okkur i nefndinni var
falið að tala við landsstjórnina
um vinnu, og við gerðum það.
Við fengum þá eíns og s íðat
daufar undirtektir, en samt • sá
hún sér ekki fært a'ð ganga fram
hjá okkur algexlega án þess að
láta okkur fá úrlausn um vinnu.
En það, sem Jón Þorláksson bar
aðallega fyrir sig þá, var: pen-
ingaleysi, ríkisfjárhirzlan tóm,
eins og oftast er þegar vinnulaus
verkalý'ður fer þess á leit að fá
vinnu. Hann bar þ;að líka fyrir
síg að það væri afar-sliæmur isið-
ur. hjá okkur verkamönnunum að
vilja fá sama kaup á veturna í
skammdeginu og kuldanum eins
og á sumrin.*Um þetta leyti var
æfikvöld Jóns Þorlákssonar sem
ráðherra að verða á enda og
„Framsóknar“-stjÓTnin tók við
völdum og ætla'ði aö verða öllum
góð.
Svo kom hið þungbæxa at-
vinnuleysi í vetur. Þá þurftum
við verkarmenn enn að knýja. á
dyr ríkisstjórnarinnar, en það
sannaðist þar eins og oftar, að sá
er ekki vinur nema sem í, raun
reynist.
Jiónas tók undir mál okkar öld-
ungis eins og Jón Þorláksson. Þá
var ekki munur á þeim. Hann
Lam-di lóminn um peningaleysi og
of hátt kaiip, kaupið í Garnastöö-
inni hefði hækkað, en það hefði
verið rangt o. - s. frv. En svo
veitti hann úrlausn af náð sinni
-eins og Jón Þorl., ef atvinnubæt-
ur skykli kalla, því a'ð þær komu
að sáralitlum notum fyrir okkur,
því við vorum svo afarmargir um
bitann. Hér á árunttm var það
sagt x Tímanum, að það væri ó-
hyggilegt aö hefja ekki nein
bjargrá'ð fyr en ekkert fyndist
nema beinagrindur, en nú sýnist
„Framsóknin" svonefnda íhafa
gengið. fram hjá öllum bjargráð-
um fyrir þennan bæ, svo a'ð hér
er fyrirsjáanlegt atvinnuieysi í
sumar bæði hjá verkamönnum
og iðnaðarmönnum. Ég tel því
Jíklegt að í haust ver'ði kosnar
margar atvinnuleysisnefndir o g
að þær verði sendar i lands-
stjórnina, hver isvo sem hún
verður. En þá mega menn ekki
trúa því, að ekki sé hægt að fá
peninga, því þaö hefir sýnt sig,
að allar landsstjórnir hafa nóga
peninga i hvaða óþarfa, sem
þeim dettur í hug. Verkamenn
eiga heimtingu á að fá vinnu, en
„sá, sem ekki vill vinna, á ekki
mat að fá“, og framvegis ætti
Jónas ekki a’ð láta þá forsmán
frá sér fara, að hann sé að kalla
okkur letingja, sem erum verka-
menn, skeð getur, að einhvern
tíma verði hann að brjóta klak-
ann með berum höndum eins og
við. ,
Það er áreiðanlegt, að ef þjóð-
inni á ekki að fara aftur, þá
þurfa „forráðamenn" hennar að
láta fólkið fá að vinna við auðs-
uppspreítur landsins. Og þá
„forráðamenn“, sem ekki vilja
gera þa'ð, á að svifta öllum völd-
um í opinberum málum.
Fyrsta sumardag.
Stefán J. Börnsson.
Frá Súðavík.
(Einkaskeyti til Alþýðublaösins.)
Súðavík, 24. apríl.
Fundur í verklýðsfélaginu i
gærdag. 25 nýir félágar teknir
í félagið. I
Hannibal.
Bió-hagnaðnrinn íil almenn-
ings.
1 xnorgun barst hingað svo
hljóðandi skeyti frá Noregi:
NRP., 24. apríl, FB.
Hagnaður af kvikmyndasýn-
ingum í Oslo varð 736 þúsund
kr. árib sem leið, eða 100 þús. kr.
meiri en árið þar á undan. 200
þúsund krónum af þessari upp-
hæð verður varið til menningar-
mála.
f öllum þeim bæjum í Noregi,
þar sem jafnaðarmenn hafa
meiri hluta, eru kvikmyndahúsin
bæajrnýtt. Kemur því arðurinn
af rekstri þeirra til bæjarbúa'sem
heildar, en ekki til örfárra ein-
stakra manna.
4 öösseldori-moíðiiigiiiH.
NRP., 24. marz. FB,
( Dússeldorf-morðinginn, sran á,-
sakaður hefir verið u-m að hafa
framið fjölda glæpa, var íundinn
sekur um að hafa framið 9 rnorð
og var dæmdur til lífláts.
„SJálfstædið"
feak viil Cfnnnar,
Eftir öli störu orðin, sem í-
haldsforkólfarnir höfðu haft um,
að nú skyidi ekki standa á þeim
að rísa gegn konungsvaldinu, ef
alþingi yrði að öðrum kosti mein-
að að halda áfram störfum þrátt
fyrir mótmæli meiri hluta þing-
manna, — einmitt þegar á átti
að herða og fulltrúar Alþýðu-
flokksins eru. reiðubúnir að ganga
til þingstarfa og lýðveldisstofn-
unar og bjóða hinum að vera
með, einmitt þá heykjast íhalds-
forkólfarnir, akríða bak við Gunn-
ar frá Selalæk og reyna að hafa
hann í blóra að þeirra eigin ó-
mensku. Aldrei hefir noikkur
stjórnmálaflokkur gefið sjálfum
sér rækilegri löðrung heldur en
hínn sjálfstæðisnafnsskreytti
flokkur, sóm hrópar fyrst til al-
mennings: ni'ður með konunginn,
en fellur síðan á skjálfandi kné
fyrir honum bak við kápu Gunn-
ars og stamar fram hínum alda-
gömlu kongsþrælaorðum: „Eins
og Yðar Hátign þóknast! Alt á
náð Yðar Hátignar!"
Og þeir labba heim, íhaldsþing-
mennirnir, berja sér á brjóst og
segja hátt: Hvað geturn vér án
Gunnars! En í hljó'ði: Hvernig
g-etu'm við afborið að hugsa til
þess, að við fengjum aldred fram-
ar að eta m-eð Hans Hátign?
Hvar fáum við krossa án kon-
ungs? Lof sé Gunnari, sem lætur
okkur eftir kápu sína til þess að
hylja með hringsnúninginn.
En þessi snúningur er alt of
augljós til þess, að þjóðin sjái
hann. ekki. Þótt Gunnar sé stór
inaöur og stæðilegur geta íhalds-
forkólfarnir ekki falið tvöfeldni
sina og hnjáliöaskjálfta kongs-
þrælanna á bak við hann né kápu
hans. Þeir standa frammi fyrir
þjóðinni sem kongspeð, s-em aldr-
ei geta komist upp í borð. Þeir
þykjast v-era sjálfstæðir meðan
ekkert reynir á, en flýja þ-egar á
hólminn kemur og renna á bak
við þann, sem næstur er. Það
sannast á þeirn, að leiguliðinn
fíýr, því að sjálfstæðisnaímð
hafa þeir að eins á leigu, en um
bitt, hve mikill sjálfstæðishugur-
inn er, hefir raun nú gefið vitni.
Sjálfstæðishugrekkinu sínu gagn-
vart konungsvaldinu hafa þeir
týnt í kápuvasa Gunnars frá
Selalæk.
Kosningar á Spáni.
Madrid, 24. apríl.
United Press. FB.
Búist er við, að kosningar til
þjóðþings fari fram 21. júní. Ca-
bellero verkamálaráðherra hefir
verið falið að útbúa boðskap um
að veita ölju:m kosningarrétt, s-em"
náð hafa 23 ára aldri, í stað 25.
Einrag hefir verið hafiö undirbún-
ingsstarf um tilhögun þingkosn-
inganna.
Cliaplin,
0
í hvetjum afkima veraklar,.
þangað, sem kvikmyndir hafa.
náð, er litli maðurinn í stutta
latajakkanum, víðu buxunum og
stóru stígvélunum þektur. Hvert
mannsbarn þekkir hann og dáir
hann. Hann er alt af eins, sýinir
imyndir úr djúpunum, kátlegar
stundum, en þó alt af sorglegax.
Sumir hafa að eins eygt hið kát-
lega, hitt, það, sem Chaplin hefir
lagt aðaláherzluna á, fer fyrrr
ofan garð og neðan hjá alt of
mörgum.
Eitt sinn var Chaplin bláfátæk-
ur Lundúnadrengur, sem lifði að
eins frá h-endi til munns og~
bjargaði sér eins og bezt gekk..
Hann flæktist víða og r-eyndi
margt. Hann lærði að þekkja hið
svonefnda úrkast manní'élagsins,
og sú reynsla, er hann öðlaðist
af þvi, hefir sett sín djúpu ein-
kenni á alla hans glæsilegu list;
Margar sögur ganga um Chap-
lin. Hann er jafnaöarmaöur og
hefir tekið mikinn þátt í baráttu
amerísks verkalýðs fyrir bættum
kjörum. Hann er þrí- eða fjór-
giftur, og sú saga er sögð, að
tvær konur hans hafi skilið við
hann vegna þess, að hann fylti
heimili þeirra á hverju kvöldi
með alls konar fölki, er sat í
fínum hægindastólunum og ræddS
fram á rauðanótt með honmn
u!m kaupkröfur, v-erkföll, fræðslu-
starfsemi og pólitík. Eitt sinn var
Chaplin giftur leikkonunni Lita.
Gxay, og sagt var að ýmsir kvik-
myndakóngar hafi keypt hana til;
að reyna að eyðileggja hann, því
að hann hefir aldrei viljað beygja
sig undir vald þeirra.
Chaplin starfar sjálfstætt. Hann
skrifar sjálfur -efni ikvikmyndas
sinna, leikur ait af aðalhiutverkiö
og stjórnar allri kvikmyndatök-
unni. Nýlega hefir hann lokið við
hljómmyndina Borgarljósin, og:
kostaði hún 10 milljónir. Hefir
hann sjálfur verið við frumsýn-
ingu á henni í ýmsum stórborg-
um Ameríku og Evrópu. Þegar
ihann var í Lundúniun hitti bliaða-
m^ö.ur frá danska jafnaöarmanna-
. blaðinu Sociai-Demokraten hann.