Morgunblaðið - 02.09.1980, Blaðsíða 18

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. SEPTEMBER 1980
18
Frá námskeiöi meö ungu tónlistarfólki í Noregi
Ingvar Jónasson stjórnar hljómsveit nemenda á námskeióinu, en nokkrir kennaranna
lögóu einnig fram liósinni sitt. Ljósm. jt.
Öuvind Ekorness kenndi selló- og kontrabassaleikurum.
Gagnlegt að fá að leika
með sinfóníuhljómsveit
ÞEIR SEM lært hafa á hljóöfæri eða
eru að fást við það, vita, aö auk
kennslu í tónfræði og tækni og öllu
sem því tilheyrir, leggja kennarar
mikla áherslu á alla æfingu og
ástundun. Tónlistarnám sé ekkert
annaö en æfing og vinna. Til þess
að ná árangri veröi menn að æfa
og æfa, daginn út og daginn inn,
árið um kring.
Af þessum sökum er víða reynt
að lífga uþp á tónlistarnámiö með
hvers kyns námskeiðum og
skemmtilegheitum og má t.d. nefna
að Tónlistarskólinn í Reykjavík hef-
ur m.a. fengiö menn á borð við
píanóleikarann Hans Leygraf og
fiölusnillinginn og stjórnandann
Paul Zukofsky o.fl. til að standa að
námskeiðum fyrir nemendur sína
og stendur slíkt námskeiö yfir
einmitt núna.
íslenskt framlag í Noregi
í Noregi hafa í mörg ár verið
haldin námskeið fyrir hljóöfæra-
nemendur og hafa islendingar ver-
iö þar bæði í hópi kennara og
nemenda. Ingvar Jónasson víólu-
leikari hefur um nokkurra ára skeið
kennt á slíkum námskeiðum í
Noregi, fyrst í Sandefjord og síðan
í Gol í Hallingdal. Hér verður á eftir
brugöiö upp mynd af því hvernig
námskeið sem þetta fer fram, en
blm. Morgunblaðsins dvaldist í
Hallingdal Folkehögskole, þar sem
námskeiðið fór fram, eina dag-
stund nýlega. Þar var m.a. rætt við
þau, sem stjóma námskeiöunum,
Ruth Gunby Kristoffersen og Erik
Sekkelsten:
— Landslaget for musik i skolen
og Rikskonsertene sjá um að
námskeið þessi séu haldin og í
sumar fer námskeiðið fram hér í
Gol í tíunda sinn, upplýsa þau. —
Námskeiðið sækja unglingar á
aldrinum 12—19 ára víðs vegar aö
úr Noregi og eru þátttakendur nú
65. Koma 10 frá Osló, 20 frá
Akershusfylki, 11 frá Buskerud,
Vestfold og Telemark, einn frá
Hedemark og einn frá íslandi.
Þátttakendur greiða sjálfir aö
mestu uppihaldskostnað, en fylkin,
sem þeir koma frá, styrkja nám-
skeiöin og þannig er unnt aö bjóöa
tónlistarnemendum að sækja þau,
án þess aö þau veröi þeim alltof
dýr.
Skilyrði fyrir þátttöku er ekki
annaö en aö hafa lært á hljóöfæri í
nokkur ár, en hér er einkum lögð
stund á hljómsveitaræfingar, auk
þess sem þátttakendur geta fengiö
kennslu í tónheyrn og tónfræði,
þ.e. þeir sem hafa litla undirstöðu í
þeim greinum. Námskeiöiö endar
síöan með tónleikum hljómsveitar
þátttakendanna, undir stjórn Ingv-
ars Jónassonar og við fáum hann
til aö greina nánar frá tilhögun
námskeiösins:
Hvatning fyrir tón-
lístarnemendur
— Hingað koma unglingar, sem
eru komnir mjög mislangt í hljóð-
færaleik, en markmiöiö með nám-
skeiðunum er að gefa þátttakend-
um tækifæri til aö leika meö
hljómsveit, sem kemur fram á
tónleikum í lok námskeiðsins. Hér
er um aö ræða fullskipaða hljóm-
sveit og við reynum að finna
tónverk, sem hæfa vel nemendum
og sem eru þannig úr garöi gerö,
aö flest hljóöfærin eru notuð aö
einhverju ráöi. Með því aö taka þátt
í þannig starfi finna nemendur aö
þeirra eigiö hljóöfæri og framlag í
hljómsveitinni er einhvers virði og
þeir öðlast þannig hvatningu í námi
sínu og vilja kannski halda því
áfram.
Um árangur er þó erfitt aö segja,
en ég held að jafnvel þótt ekkert af
unglingunum eigi eftir að leggja
fyrir sig tónlistina sem ævistarf,
hefur námskeið sem þetta ákveöiö
gildi. Þátttakendur læra að meta
tónlistina á annan hátt en áður,
þeir hafa fengið innsýn í þátttöku í
hljómsveitarleik o.fl.
Sem fyrr segir var þarna annar
íslendingur þátttakandi í nám-
skeiðinu. Heitir hann Eiríkur Örn
Pálsson og hefur lagt stund á
trompetnám í 6 ár.
— Þaö hefur verið mjög gaman
að taka þátt í námskeiöinu og væri
án efa gagnlegt ef fleiri íslendingar
gætu sótt námskeið sem þetta.
Það er þó kannski erfitt meöan
ekki fást neinir styrkir til þess, en
mætti e.t.v. ímynda sér að tónlist-
arskólarnir aöstoöuöu nemendur
viö aö sækja námskeið hór í
Noregi. Gallinn við þetta námskeiö
er helst sá, að hér eru nemendur
mjög mislangt komnir og stundum
erfitt að ná saman af þeim sökum,
en samt hlýtur að vera mikiö gagn
af svona starfi.
Spilaö frá morgni til kvölds
Til að undirbúa hljómsveitina
fyrir lokatónleikana taka kennarar
námskeiðsins hvern sinn hljóð-
færahóp og æfa sérstaklega, fara í
gegnum raddirnar og síðan æfir
Ingvar hljómsveitina saman. Þar
fyrir utan koma kannski nokkrir
nemendur saman og spila. Má
segja að spilaö sé í hinum ýmsu
salarkynnum skólans frá morgni til
kvölds. Enda mátti heyra næsta
óskiljanlegan hrærigraut tónlistar,
þegar staöiö var úti á hlaði og úr
hinum ýmsu kennslustofum bárust
samtímis kaflar úr ólíkum tónverk-
um, sem nemendur þraukuðu viö
aö æfa. Þaö rann þó allt eölilega
saman á lokatónleikunum síöasta
daginn, þegar hljómsveitin spilaði
undir stjórn Ingvars fyrir vini sína
og vandamenn og íbúa Gol, sem
komu saman í félagsheimili bæjar-
ins til aö hlýöa á tónlistarviöburö-
inn.
Því má einnig bæta viö, að á
morgnana var mannskapurinn ekki
vakinn með neinu venjulegu ræsi,
þ.e. hringingum eða hrópum og
köllum, heldur var þaö eitt af
hlutverkum nemenda að fara um
ganga í morgunsáriö spilandi ijúfa
tónlist. Og eftir slíkan vekjara hlaut
dagurinn framundan að vera kom-
inn í sitt eölilega samhengi, tónlist
frá morgni til kvölds.
Kennararnir léku líka saman fyrir
nemendur sína eitt kvöldið, svona
til aö sýna hvernig samleikur á aö
fara fram. Þeir eru flestir tónlistar-
kennarar og spila þar aö auki sumir
í sinfóníuhljómsveitum.
Sem fyrr segir fer námskeiö
þetta fram í Hallingdal Folkehög-
skole, sem er rétt við þorpið Gol í
Hallingdal, landbúnaöar- og skóg-
arhöggsbær, en auk þess er Gol
mikill ferðamannabær, einkum á
vetrum, þegar skíöafólk fjölmennir
í lyftur og brekkur, en á sumrin
einnig, þegar fólkið þyrpist upp
þangaö til aö leigja sér fjallakofa.
Mikil umferð er gegnum þorpið,
enda í þjóöbraut milli Oslóar og
Bergen. Lýðháskólinn í Hallingdal
er einn af þúsund og einum slíkum
í Noregi og á sumrin fer þar fram
ýmis konar starfsemi. Anna Lme-
slett, sem er kennari við skólann og
eiginkona rektorsins, var eins kon-
ar tengiliöur milli skólans og þeirra
sem stóöu að námskeiöinu og
upplýsti hún eftirfarandi um skól-
ann:
Lýöháskólí á vetrum
— námskeið á sumrin
— Skólinn hóf starfsemi sína
1959, en við komum hingaö árið
1963. Skólinn tekur 95 nemendur,
en um 400 sóttu um skólavist fyrir
næsta ár og við kvíðum því ekki
framtíö lýðháskólanna. Þetta er
venjulegur lýöháskóli, sem býöur
upp á 4 námsbrautir, auk ákveðins
kjarna sem allir taka. Nemendur
eru langflestir norskir, en viö höfum
á hverju ári nokkra útlendinga,
flesta frá Bandaríkjunum, en einnig
frá Svíþjóö, Kanada, Sviss, Spáni,
Mexíkó og íslandi og hér hafa
einnig verið nemendur frá Afríku-
ríkjum. Skólinn starfar 33 vikur á
ári, þ.e. frá 1. september og fram í
miöjan maí. Á sumrin er síðan reynt
aö hafa hér ýmis konar námskeið
og er bæöi leitaö til okkar meö aö
láta aöstööuna í té, eins og er meö
tónlistarnámskeiöiö og skólinn
sjálfur stendur fyrir námskeiöum.
Eftir að tónlistarnámskeiðinu lýkur
hór verður vikunámskeiö fyrir
gamla fólkiö og á dagskrá er einnig
sérstakt heimilisiðnaöarnámskeiö,
sem haldiö er til að viðhalda
gömlum heföum í handíö okkar, en
að því stendur félag um heimilis-
iönaö.
Hér verður staðnæmst í frásögn
frá Hallingdal Folkehögskole og
starfi hans og annarra þar, en
íslendingurinn er spuröur um lýð-
háskóla á íslandi og segir hann frá
þeim eina sem þar er að finna. Meö
rektorshjónunum blundar löngun
eftir íslandsferö áöur en alltof langt
líöur, enda má kannski segja það
um flesta Norömenn, aö eitt af
takmörkum þeirra í lífinu er að
heimsækja sögueyna og heyra
hvernig íbúar hennar tala það mál,
sem þeir kalla ,gammelnorsk“.
)•«.