Morgunblaðið - 02.09.1980, Blaðsíða 39
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. SEPTEMBER 1980
39
dís. Og ég trúi því að hann hafi
tekið á móti henni og leitt hana í
sína Paradís.
Ég bið Guð að styrkja mág minn
og börnin þeirra. Við stöndum í
þögulli spurn, en orð segja svo
lítið, þegar svo sárt sverfur að sem
nú.
1 dýpKtu sortt er druttinn m«eddum na'st.
í doKKvum harma spoglast skærst hans
Ijomi.
Á sorKarvænKjum sálin lyftist hæst.
í sönK ok bæn í Ijóssins helKÍdómi.
G.G.
Friður Guðs fylgi systur minni,
hafi hún hjartans þökk fyrir allt.
Hólmfríður V. Hafliðadóttir.
Ml>inn sonur lifir.“ saKÓi Jesús forAum.
ok sveininn Kræddi’. er trúaó var þeim
oröum.
Hin somu oröin sár míns hjarta Kræöa.
er svíða ok blæða.
Ó. hve ók Kleðst. minn Guð ok faðir blíði.
að Kafstu mér þá trú í lífsins stríði.
að dauðanum vann son þinn sÍKur yfir:
Þinn sonur lifir.
ó, K<*f þú. að á mér það rætast meKÍ.
að meKÍ' éK vera þinn á nótt ok deKÍ
ok líís ok dauðum sé það saKt mér yfir:
l>inn sonur lifir.
Ok þeKar berast burtu af timans straumi
vor börn oss fjær í heimsins mikla Klaumi.
þá seK við oss það. sem vér Kleðjumst yfir:
Þinn sonur lifir.
Ok þeKar blessuð bornin frá oss deyja,
í ba*n ok trú þá kenn oss að þreyja.
ok seK við hvern. er sorjfin þyrmir yfir:
Þinn sonur lifir.
Já, þeKar sjálfir vér til heljar hnÍKum
ok hinsta fetið lifsins þreyttir stÍKum.
i sjálfum dauða sajft það verði’ oss yfir:
Þinn sonur lifir.
(Valdemar Briem).
í dag minnist ég fósturföður
míns og fóstursystur.
Hafliði Hafliðason var faeddur
26. september 1891 og dáinn 25.
apríl 1980.
Þegar ég var á öðru árinu, varð
ég heimilislaus. Þá var leitað að
heimili handa mér í Bolungarvík.
Þá kom kærleikslund Hafliða vel í
ljós og við yl kærleika hans ólst ég
upp, eins og ég væri dóttir hans.
Það var mikil gæfa fyrir unga og
þrjóska lund að hafa þolinmæði
hans og skilning og fyrir það verð
ég alltaf þakklát. En það voru
fleiri á heimilinu. Fósturmóðir
mín, Árný Árnadóttir, gaf mér þá
trú, sem hefur staðið óbifanleg
enn í dag. í ljósi þeirrar trúar
kveð ég ástkæran föður og bið
þann Guð, sem þau settu von sína
á, að vera honum nú það, sem
hann vonaðist eftir að þeirra biði,
er á hann trúðu.
Nú, nokkrum mánuðum síðar,
kveðjum við dóttur hans, Svein-
borgu Jónu, sem fædd var hinn 12
september 1929. Hún erfði blíð-
lyndi föður síns og naut ég þar
stóru systur, eins og þær gerast
bestar. Á unga aldri varð hún
fyrir slysi og átti við veikindi að
stríða eftir það. Varð hún að
dvelja á Sjúkrahúsi ísafjarðar
tæp þrjú ár, en fékk að koma heim
til að fermast. Hafa það verið
þung spor fyrir ungling að þurfa
að snúa aftur til sjúkrahússins
eftir ferminguna.
Það var mikið tilhlökkunarefni,
þegar von var á Svennu heim, eftir
svo langa og erfiða sjúkrahúsvist.
Hún hafði alltaf lag á að fá mig til
að gera það, sem ég hefði í
barnaskap mínum ekki gert með
glöðu geði, og sagði venjulega, er
því var lokið: „Nú hafa góðu
englarnir verið með þér, fyrst þú
gerðir þetta svona vel.“
Hún giftist hinn 25. ágúst 1951
Elíasi H. Guðmundssyni og eign-
uðust þau 5 börn: Árnýju, Hafliða,
Rúnar Guðmund, Hólmfríði Krist-
ínu og Kristin Þórð, sem er á 16.
ári. Rúnar Guðmundur lést af
slysförum þegar hann var á tí-
unda ári og var öllum mikill
harmdauði. Þá kom best í ljós, hve
sterk hún var, þótt hún væri
aldrei nógu hraust líkamlega.
Ég veit, að hún syrgði það ekki
sjálf að vera á förum, því að hvað
er gleðilegra en að vera komin
heim í þann bústað, sem okkur er
fyrirbúinn af Föðurnum?
Elíasi og börnunum, mömmu og
Diddir, systur minni, votta ég
innilega samúð mína. Ég og fjöl-
skylda mín þökkum allt það, sem
við áttum saman á liðnum árum.
Minnist hans, er sagði: „Komið til
mín allir þér, sem erfiði og þunga
eruð hlaðnir, og ég mun veita yður
hvíld.“
Hvíl í friði.
Sigriður Nordqvist.
Kveðjuorð:
Ingvar Jónsson
frá Þrándarholti
Fæddur 8. september 1898.
Dáinn 25. ágúst 1980.
I dag er jarðsunginn frá Hrepp-
hólakirkju Ingvar Jónsson frá
Þrándarholti í Gnúpverjahreppi.
Ingvar var fæddur i Skarði í
Gnúpverjahreppi 8. september
1898 og var því tæplega 82 ára er
hann lést. Foreldrar hans voru
hjónin Jón Jónsson og Steinunn
Jónsdóttir sem þá bjuggu í Skarði.
Ingvar ólst upp í föðurhúsum í
hópi margra systkina til tíu ára
aldurs, en árið 1909 urðu mikil
þáttaskil í lifi hans. Það ár lést
móðir hans og stóð þá faðirinn
uppi einn með stóran hóp barna á
unga aldri. Stuttu seinna leystist
fjölskyldan upp og tvístraðist.
Faðir Ingvars, systir og þrír elstu
bræður hans fluttust til Kanada
en Ingvari og tveimur yngri
bræðrum hans var komið fyrir hér
heima. Atburðir sem þessi voru
ekki óalgengir fyrrum og eru til
margar frásagnir af erfiðleikum
og raunum sem fylgdu gjarnan
slíkri röskun á lífi barna og
unglinga. Brugðið gat til beggja
vona með aðbúnað og uppeldi hjá
vandalausum.
Þegar þetta gerðist bjuggu í
Þrándarholti, næsta bæ við Skarð,
systkinin Oddur Loftsson og Guð-
ný og Steinunn Loftsdætur. Munu
þau hafa verið skyld Ingvari og
varð að ráði að þau tækju hann að
sér. Vafalaust hafa það verið þung
spor fyrir tíu ára dreng, er hann
yfirgaf heimili sitt í síðasta sinn
og gekk aleinn með fátæklega
aleiguna á vit hins óþekkta. Það
kom þó fljótlega í ljós að Ingvar
var heppinn. I Þrándarholti var
honum tekið opnum örmum og
systkinin gengu honum í föður- og
móðurstað. Minntist Ingvar þeirra
ævinlega með mikilli hlýju.
Árið 1930 tók Ingvar við búi í
Þrándarholti. Kom þá strax í ljós
stórhugur hans og framsýni. Þeg-
ar á fyrsta búskaparárinu réðst
hann í byggingu nýs íbúðarhúss og
árið eftir risu útihús. Á þeim tíma
þótti mikið í fang færst og húsin
óþarflega stór og vönduð, en
Ingvar horfði gjarnan lengra fram
á veginn en aðrir. Annað framtak,
sem ber ljóst vitni framsýni hans,
dugnaði og áræði er hjarðfjós og
hlaða sem hann byggði árið 1955.
Fjósið var hið fyrsta sinnar gerð-
ar hér á landi og vakti verðskuld-
aða athygli. Ekki var síður athygli
verð einstök snyrtimennska Ingv-
ars og hirðusemi. Það var því ekki
að ástæðulausu að hann var meðal
fyrstu bænda sem Búnaðarsam-
band Suðurlands verðlaunaði fyrir
smekklega og haganlega uppbygg-
ingu sveitabæja á Suðurlandi og
snyrtilega umhirðu. Alúð hans og
umhyggjusemi við umhverfi sitt,
menn og málleysingja var einlæg
og sönn.
Árið 1932 kvæntist Ingvar eftir-
lifandi konu sinni Halldóru Hans-
dóttur. Eignuðust þau átta börn
og eru sex þeirra á lifi. Alla tíð
síðan hefur verið barnmargt í
Þrándarholti. Öllum börnum og
unglingum, hvort sem um var að
ræða barnabörn eða óskylt, var
Ingvar traustur og heill uppal-
andi. Hann var í ríkum mæli
gæddur þeim eiginleikum að geta
dregið fram það besta sem í
hverjum bjó. Prúðmennska hans,
sanngirni og réttsýni varð eins og
ósjálfrátt öðrum til eftirbreytni.
Á kveðjustund er mér efst í
huga þakklæti fyrir allt sem
Ingvar var dætrum mínum, sem
oft hafa dvalið langdvölum hjá afa
og ömmu í Þrándarholti. Þær
munu lengi búa að þeim jákvæðu
uppeldisáhrifum sem þar hafa
verið i hávegum höfð.
Enda þótt alltaf sé sárt að horfa
á bak ástvinum, er þó huggun í
góðum minningum. Við erum öll
rík af minningum um góðan mann
sem veitti birtu og hlýju í líf
þeirra sem hann hafði samskipti
við.
Hrólfur Kjartansson.
Sveinninn á mölinni bíður
sumarsins með óþreyju, því þá fær
hann að fara til fyrirheitna lands-
ins, til Ingvars frænda í Þrándar-
holti. Þannig liðu, ef ég man rétt,
sex sumur, björtustu sumur æsku-
áranna. Sveinninn á mölinni fékk
þarna tækifæri til að kynnast
Minning
Bergsteinn Ó. Sigurðs-
son trésmíðameistari
Fæddur 2. júni 1899.
Dáinn 2. júní 1980.
„Glad sá som fágel’n ...“
Bergsteinn Ólafur Sigurðsson
trésmíðameistari fæddist í
Reykjavík fyrir aldamót. Menn frá
þeirri tíð eru flestir farnir fyrir
margt löngu, þótt svo virðist að
alltaf sé nóg af gömlu fólki. Mjög
ungur fluttist hann til skyldfólks í
Keflavík, og bjó þar alla æfi síðan.
Hann hélt góðri heilsu þangað til
fyrir þremur árum að strengur
brast í honum. Síðan gekk hann
ekki heill þessi síþjálfaði maður,
sem aldrei féll verk úr hendi.
Hans fólk hjálpaði honum að
halda áfram að lifa, fjölskylda og
sjúkraliðar, eftir því sem fært var,
og þá eins og æfinlega hafði hann
gaman af að lifa. Hann gat að vísu
ekki lengur gert að fiski, eða
haldið á hamri og sög, eða telgt til
hús eða hjálpað konunni við
heimaverk, ekki heldur mætt til
fundar í söng til að létta skap
góðra manna, allra sinna mörgu
vinnufélaga og annarra þeirra
sem honum höfðu orðið samferða í
söng. En hann minntist þeirra
jafnan eins og ekkert hefði í
skorist fyrir honum sjálfum, þessi
óvenjulega skapgóði og káti maður
hélt geði sínu hreinu fyrir örlaga-
harminum til hinstu stundar.
Einstöku sinnum er á það gisk-
að, að utan okkar og í návist þó,
svífi byigja hljóms, sem bíði
endurkasts í því sem kallað er
hjarta. Kannske skáldskapur. En
margt er fjarstæðara í skáldskap
heldur en það þegar hjarta nemur
tón, þennan eina rétta tón, og ber
hann æ síðan, hvort heldur í orði
eða athöfn. Bergsteinn spurði
aldrei hvar. Hvar hafa dagar
lífsins lit sínum glatað? Öll æfin
var honum sólskinsbjört og hlý. Á
yngri árum lék hann vel á har-
moníum. Fyrir áratug eða meir
sagaði hann af sér fingur, í keppni
við örfleyga stund, og hljómborðið
var honum ekki auðvelt viðfangs
eftir það. En eftir sem áður söng
hann jafn vel. Hann söng líka
meirihluta æfinnar, eins og söng-
félagar hans vita best, eftir ára-
tuga samsöng, röddin óvenjulega
þjál, blæþýð og næm. Hann söng í
karlakórum í Keflavík siðan á
þriðja tug aldarinnar, söng í
kirkju við guðþjónustur, var þjónn
þess, sem var fagurt og einlægt,
söng í glöðum hópi félaga, vinur
þess, sem vildi tengjast bylgju
hljómsins, — þar til fyrir þrem
árum að kraftana þraut. Þá var
ekki lengur hægt að blanda rödd
með öðrum í söng, ekki lengur
hægt að skara fram úr um snilld-
arhandbragð og afköst. Þessi
mikli afkastamaður að hverju sem
hann gekk, átakamaður án sýni-
legra þrekrauna, hann beið jafn
hýr og hlýr eftir sem áður, beið
afmælisdagsins þegar öllu var
lokið.
Foreldrar Bergsteins hétu Sig-
urður Oddgeirsson í Oddgeirsbæ í
Reykjavík, og kona hans Málfríð-
ur Jóhannsdóttir. Sigurður var
sjómaður, og drukknaði frá synin-
um í fyrstu bernsku. Þá var
Bergsteinn tekinn í fóstur hjá
móðurbróður, Bergsteini Jó-
hannssyni sjómanni í Keflavík, og
konu hans Guðlaugu Tómasdóttur.
Þau voru barnlaus og tóku ást-
fóstri við drenginn, og hann við
þau.
Fyrstu æfiárin stundaði Berg-
steinn þá vinnu, sem helst féll til í
plássinu við flóann, sjómennsku
og fiskverkun, en rétt innan við
þrítugt hóf hann nám í húsasmíði,
sem hann lauk rúmlega þrítugur.
Á þeim árum var að færast líf í
félagsmál ýmiskonar, svo sem
samtök verkafólks til að verja hag
sinn og sækja á brattann. Hug-
sjóninni þar að baki gleymdi hann
aldrei. Þá var hann ein af stofn-
endum Ungmennafélags Keflavík-
ur, og studdi hann að gengi þess
með ráðum og dáð. Heiðursfélagi
þess félags var hann gerður síðar.
Árið 1935 gekk hann að eiga
vestfirska stúlku, Kristbjörgu
Ólafsdóttur frá Flateyri. Hún
hafði misst annan fótinn um
tvítugt, var sjálf sex árum yngri
en hann, því fötluð meiri hluta
æfinnar. Kannski skildi Berg-
steinn betur sína eigin fötlun í
þrjú ár, þrjú síðustu árin, betur
fyrir bragðið. Hvar höfðu dagar
lífsins lit sínum glatað? Hvergi.
Hann bar ástkonu sína á höndum
sér alla tíð, og hún galt honum í
hreinni ást. Af sambúð þeirra í
nærri því fimm áratugi er gullfall-
eg saga, greipt í minni þess fjölda
fólks, sem umgekkst þau og
þekkti.
Þau hjónin eignuðust saman sex
börn, tvö dóu mjög ung, en fjögur
komust upp og eru fulltíða fólk,
Bergþóra Guðlaug, gift Héðni
Skarphéðinssyni, trésmíðameist-
ara, Áslaug, gift Gylfa Valtýssyni,
járnsmíðameistara, Ásta Málfríð-
ur, gift Jóni Vestmann, býr í
Gautaborg og Örn, iðnaðarmaður,
giftur Þorgerði Aradóttur. Allt er
þetta fallegt fólk og vel gert í sér.
Jarðarför Bergsteins fór fram
frá Keflavíkurkirkju 11. júní sl.
við mikið fjölmenni. Athöfnin
betur uppruna sínum, Hreppun-
um, því umhverfi, sem hafði fóstr-
að föður og frændur. Landið,
Hekla í austri og Þjórsá við
túnfótinn, er ægifagurt. Sú sýn
hefur fylgt mér allar götur síðan.
Þrándarholt var sem minn föður-
garður, Ingvar minn fóstri. Af
honum nam ég margt, tungutak og
þó einkum verkleg störf.
Ingvar var bóndi búhygginn og
verkmaður mikill. Að rækta jörð-
ina var hans áhugamál og þar
unni hann sér ekki hvíldar. Þránd-
arholt ber í dag merki búhöldsins.
Ingvar var smiður góður á járn og
hagur við önnur störf sem tilfalla
í sveit. Hann var kröfuharður við
sjálfan sig, fremur dulur um eigin
hugrenningar og hógvær í sam-
skiptum við samferðamenn.
Vinnugleði fylgdi hans störfum.
Ingvar Jónsson var kunnur um
Suðurland og víðar fyrir dugnað
og brautryðjandastörf sem bóndi.
Hugurinn reikar til bræðranna
frá Skarði, bræðra sem voru mér
minnisstæðir og kærir. Með Ingv-
ari er genginn síðasti bróðirinn.
Söguleg atvik eins og fundur
þeirra eftir 50 ára skilnað við
Sigurjón Ameríkufara rifjast upp
við þessi skrif. Margs mætti minn-
ast eins og ferða föður míns að
Þrándarholti. Þar þekkti hann
fólkið og fjöllin og lék á als oddi.
Húsin í Þrándarholti byggði hann
flest.
Með þessum fáu og fátæklegu
kveðjuorðum vík ég ekki að ætt,
fjölskyidu og lífshlaupi Ingvars.
Ég ætla að sveitungar hans geri
þeim þáttum betri skil. Mér er efst
í huga þakkarskuld við Ingvar,
Halldóru og börn þeirra fyrir
sólskinsstundir æskuáranna.
Nú hafa dyr lokast að loknu
löngu heiiladrjúgu ævistarfi Ingv-
ars Jónssonar, en til ástvina og
einkum hans góðu Halldóru leitar
hugur minn og fjölskyldu minnar
með samúð og þakklæti.
Manfreð Vilhjámsson.
hófst með því að Karlakór Kefla-
víkur söng Pílagrímakór Wagners,
eitt þeira verka sem Bergsteinn
hafði lengst af einna mestar
mætur á. Þetta var heillandi
tónaflóð, réttur tónn til að kveðja
góðan vin og félaga í mörg ár.
Kirkjukórinn og karlakvartett
sungu líka af innlifun yfir mold-
um mannsins, sem svo margir
voru komnir til að kveðja. Oft, oft
áður hafði Bergsteinn staðið í
sömu sporunum og þetta lifandi
fólk yfir moldunum. Þá gaf hann
særðu fólki oft tón, sem gleymdist
ekki, heldur fylgdi því alltaf síðan.
Systursonur Kristjönu, ungur
sóknarprestur, séra Ólafur Oddur
Jónsson flutti einkar vel hugsaða
ræðu, en það er vandi að hugsa.
Tónar og orð, allt hrein list í
sjálfu sér. Listamaður var kvadd-
ur, sem aldrei vissi af því að hann
var það.
Og þetta er þá lífið. Hjá mold-
inni við hafið sat einfætt fríð kona
á stól. Hún fór síðust þaðan.
Valtýr Guðjónsson.
Birting
afmœlis- og
minningar-
greina
ATHYGLI skal vakin á því. að
afmælis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með
góðum fyrirvara. Þannig
verður grein, sem birtast á í
miðvikudagsblaði. að berast i
siðasta lagi fyrir hádegi á
mánudag og hliðstætt með
greinar aðra daga. Greinar
mega ekki vera í sendibréfs-
formi. Þess skal einnig getið
af marggefnu tilefni að frum-
ort ljóð um hinn látna eru
ekki birt á minningarorðasið-
um Morgunblaðsins. Handrit
þurfa að vera vélrituð og með
góðu linubili.