Morgunblaðið - 11.09.1980, Blaðsíða 1

204. tbl. 68. árg.
FIMMTUDAGUR II. SEPTEMBER 1980
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Dingnefndir
gegn Carter
Washington. 10. september. AP.
BANDARÍSKAR þingneíndir snupruðu Jimmy Carter
íorseta í dag og greiddu atkvæði gegn sölu á
kjarnorkueldsneyti til Indlands þrátt fyrir persónulega
áskorun frá Edmund Muskie utanríkisráðherra á
síðustu stundu. Þetta mál getur orðið meiriháttar áfall
fyrir Carter í mótun utanríkisstefnu og fer nú fyrir
allsherjarfundi í hvorri þingdeild fyrir sig.
Utanríkisnefnd fulltrúadeildar-
innar lagðist gegn sölunni eins og
við var búizt, þegar Jonathan
Bingham, demókrati frá New
York, hafði haldið því fram að
Indverjar hefðu lítið færzt nær
afstöðu Bandaríkjanna gegn út-
breiðslu kjarnorkuvopna.
En Muskie ræddi við fulltrúa
utanríkisnefndar öldungadeildar-
innar í rúman klukkutíma áður en
þeir samþykktu með 8 atkvæðum
gegn 7 tillögu um að hætt yrði við
útflutning á 38 lestum af kjarn-
orkueldsneyti til Indlands.
Frank Church, formaður nefnd-
arinnar, sagði að Muskie hefði lýst
því yfir, að samskipti Bandaríkj-
Fer heim
til ítaliu
Róm, 10. april — AP.
LÖGFRÆÐINGAR kvik-
myndaleikkonunnar Sophiu
Loren sögðu í dag að hún
hefði ákveðið að snúa aftur til
ftalíu og gefa sig fram við
lögreglu til að fá 17 ára
gamalt skattsvikamál út úr
heiminum — jafnvel þótt það
gæti þýtt að hún yrði sett i
fangelsi.
Italska fjármálaráðuneytið
staðfesti í gær að áfrýjunar-
réttur hefði dæmt leikkonuna í
30 daga varðhald í júlí og gert
henni að greiða 12 milljón lírur
í sekt þar sem lögfræðingar
hennar hefðu ekki skilað
skattaskýrslu hennar 1%3.
Lögfræðingar ungfrú Loren
hafa beðið Sandro Pertini for-
seta um að náða hana, en slík
mál geta tekið marga mánuði.
Ungfrú Loren býr í París og
lögfræðingar hennar segja að
núverandi starfsskyldum
hennar verði lokið eftir nokkr-
ar vikur.
Leikkonan kveðst ekki vilja
valda samstarfsfólki sínu „al-
varlegu efnahagslegu tjóni" og
því vilji hún gefa sig fram.
Hún segir endurskoðendur
sína hafa tjáð sér að hún hafi
ekki þurft að greiða skatta
1963 á Ítalíu þar sem hún
starfaði erlendis þá og greiddi
skatta í landinu þar sem hún
starfaði.
anna og Indlands yrðu fyrir áfalli
ef kjarnorkueldsneytið yrði ekki
selt og Indverjar kynnu að neyðast
til að leita til Rússa í staðinn. í
bréfi til Church sagði Muskie, að
Bandaríkjastjórn mundi ekki af-
henda síðari helming kjarnorku-
eldsneytisins ef Indverjar virtust
komnir á fremsta hlunn með að
sprengja kjarnorkusprengju eins
og árið 1974.
John Glenn, flutningsmaður til-
lögunnar, sagði, að lítið væri á
loforði Muskies að græða. Hann
benti á, að Indverjar hefðu ekki
fallizt á alþjóðlegar tryggingar
nema í Tarapur-verinu, sem átti
að fá eldsneytið og indverskir
leiðtogar hefðu gefið í skyn, að
þeir mundu gera tilraun með
kjarnorkusprengju ef þeir teldu
það þjóna bezt hagsmunum lands-
MALUÐ LÖGREGLA
Vinstrisinnar skvettu hvítri málningu á þessa tvo lögregluþjóna þegar þeir voru við
gæzlustörf í gær ásamt fleiri lögreglumönnum á kosningafundi sósíaldemókrata í
Hamborg þar sem Helmut Schmidt kanzlari var meðal ræðumanna.
Óháð verkalýðsf élög
í trássi við áskoranir
Varsjá, 10. september. AP.
STARFSMENN tuga fyrirtækja í Póllandi, allt frá verksmiðjum til
leikhúsa og vísindastofnana, hófust i dag handa um skipulagningu
óháðra verkalýðsfélaga i trássi við áskoranir stjórnvalda um einingu i
hreyfingu verkamanna. Nefnd undir forsæti Mieczyslaw Jagielski
varaforsætisráðherra fór til Moskvu til viðræðna um sovézka
efnahagsaðstoð. Nefndin mun einnig gefa leiðtogum Rússa skýrslu um
samningana við verkfallsmenn, m.a. um stofnun sjálfstæðra verka-
lýðsfélaga.
Þrátt fyrir samningana halda
verkföll og vinnustöðvanir áfram á
22 stöðum í Póllandi, samkvæmt
heimildum í stjórninni, í dag.
Jan Pinkowski forsætisráðherra
endurtók áskorun stjórnarinnar um
að „eðlilegur vinnuhraði" yrði aftur
tekinn upp og sagði flokksstarfs-
mönnum í Poznan, að „mikið væri
komið undir því að verkamenn
bættu upp það framleiðslutap" sem
hefði orðið í verkföllunum.
Pólska rithöfundasambandið birti
áskorun um „frjálst streymi upplýs-
inga, skoðana og viðhorfa" og hvatti
til stofnunar menningarráðs, sem
pólskir rithöfundar og listamenn
kysu, til að hafa umsjón með
menningarlífi þjóðarinnar.
í Varsjá komu 270 fulltrúar og
100 áheyrnarfulltrúar frá Varsjár-
háskóla, pólsku vísindaakademíunni
og öðrum skólum og stofnunum
saman til fundar í Tæknibygging-
unni í miðborginni til að ræða
stofnun óháðs félags vísindamanna
og tæknifræðinga.
Fulltrúarnir kusu verkfræðinginn
Zdzislaw Bibrowski, liðsforingja í
Tækniaðstoð
við Kínveria
PekinK. 10. september — AP.
BANDARÍKJAMENN hafa hafizt handa um aðstoð við Kínverja til að
gera þeim kleift að koma sér upp aukinni tækni og leggja grundvöll að
nútima her að sögn aðstoðarlandvarnaráðherra Bandaríkjanna. Will-
iam J. Perrv í dag.
Þróunin verður hæg og Banda-
ríkjastjórn verður ekki beinn aðili
að henni sagði Perry á þriðja degi
13 daga heimsóknar.
Samningar um flugmál, siglinga-
mál og ræðismannsskrifstofur hafa
verið undirritaðir til bráðabirgða
síðustu daga og samkomulag hefur
náðst um vefnaðarframleiðslu.
Samningarnir verða líklega allir
undirritaðir í Washington í næstu
viku.
Perry sagði að 400 bandarísk
fyrirtæki hefðu fengið leyfi til
útflutnings til Kína, meðal annars
á fullkomnum tölvum.
pólska hernum, sem Rússar settu á
laggirnar á stríðsárunum, formann
bráðabirgðastjórnar. Fulltrúarnir
kváðust gera ráð fyrir að það tæki
tvo til þrjá mánuði að skipuleggja
verkalýðsfélagið. „Það er kominn
tími til að stofna eigið félag. Við
viljum sósialisma og viljum efla
hann. Atvinnuvegirnir eru og verða
í eigu ríkisins og við viljum efla þá,“
sagði einn fulltrúanna.
Stjórn félags leikara mun leggja
til að félagið segi sig úr ríkisverka-
lýðsfélaginu og stofni sjálfstætt
félag. Fulltrúar á þingi farmanna og
hafnarverkamanna ákveða á þriðju-
dag hvort samþykkja skuli tillögu
stjórnar félagsins um úrsögn úr
verkalýðshreyfingunni.
í Gdansk sögðu skipasmiðir, að
starfsmenn fyrirtækja um land allt
kysu nefndir til að ræða stofnun
nýrra verkalýðsfélaga. „Gömlu
verkalýðsfélögin eru ekki til í
Gdansk og Gdynia," sagði verka-
lýðsleiðtogi.
Ekki fúsir til að
biðjast afsökunar
WashinKton. 10. ájcúst — AP.
BANDARÍKJASTJÓRN er reiðubúin að ræða „allt og
hvað sem er“ við írönsk yfirvöld til að ná fram frelsun
handarisku gíslanna, sagði talsmaður bandaríska utan-
ríkisráðuneytisins í dag. En hann sagði. að stjórnin
ætlaði ekki að biðja íran afsökunar fyrir stefnu sína
gagnvart landinu.
Ummæli talsmannsins, John
Trattners, fylgja í kjölfar ræðu
nýja forsætisráðherrans í Iran,
Mohammed Ali Rajai, þar sem
hann setti þetta skilyrði fyrir
frelsun gíslanna. Trattner kvað
stjórnina enn vera að kynna sér
ræðu Rajai og sagði, að ekki væri
ljóst hvað fyrir honum vekti.
Stjórnin ráðgerir ekki andsvar að
svo stöddu, sagði hann.
Fréttamenn spurðu Edmund
Muskie utanríkisráðherra hvort
ræðan gæfi tilefni til bjartsýni.
„Eftir 35 ár í opinberu lífi,“ sagði
Muskie, „hef ég lært að það þarf
ekki endilega að vera samband
milli þess sem einhver í opinberu
lífi segir opinberlega og þess sem
hann kann að hugsa."
í bréfi til Rajai í síðasta mánuði
lagði Muskie til að sambandi yrði
komið á milli landanna til að ræða
ágreining.
Stjórn Rajai fékk í dag traust á
þingi í Teheran með 169 atkvæð-
um gegn 14, en 10 sátu hjá. írakar
sögðu, að þeir hefðu náð aftur 75
fermílna landamærasvæði af ír-
önum eftir harða bardaga.