Morgunblaðið - 11.09.1980, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 11. SEPTEMBER 1980
21
Karl Steinar Guðnason um tillöguna, sem ekki fékkst samþykkt:
„Lægst launaða fólkið olnboga-
börn verkalýðshreyfmgarinnar44
„TILGANGUR okkar með tilloKU-
gerðinni var að lexnja áherzlu á
þau félagslegu atriði, sem tillagan
fjallar um,“ sagði Karl Steinar
Guðnason, varaformaður Verka-
mannasambands íslands og for-
maður Verkalýðs- og sjómannafé-
lags Keflavíkur og nágrennis, er
Morgunbiaðið spurði hann i gœr
um tillöguna, sem felld var á 43ja
manna nefndar-fundi ASÍ i fyrra-
dag. „Þessi mál hafa fengið allt
annað og nýtt vægi nú eftir samn-
ingsgerð fjármálaráðherra og
BSRB vegna þeirra auknu lífeyris-
réttinda, sem i þeim samningi
felast.“
Auk Karls Steinars voru flutn-
ingsmenn að tillögunni: Karvel
Pálmason, formaður Verkalýðsfé-
lagsins í Bolungarvík og varafor-
maður Alþýðusambands Vestfjarða,
Jón Helgason, formaður Verka-
mannafélagsins Einingar á Akur-
eyri, Þórunn Valdimarsdóttir, for-
maður Verkakvennafélagsins Fram-
sóknar í Reykjavík, Guðríður Elías-
dóttir, formaður Verkakvennafé-
lagsins Framtíðarinnar í Hafnar-
firði, Hallsteinn Friðþjófsson, for-
maður Verkamannafélagsins Fram á
Seyðisfirði, Gunnar Már Kristó-
fersson, formaður Alþýðusambands
Vesturlands, Hreinn Erlendsson,
formaður Alþýðusambands Suður-
lands, Bjarni Jakobsson, formaður
Iðju, félags verksmiðjufólks í
Reykjavík og Magnús L. Sveinsson,
formaður Verzlunarmannafélags
Reykjavíkur.
„Okkur finnst það hreint
hneyksli," sagði Karl Steinar Guðna-
son, „að lægst launaða fólkið skuli fá
hundsbætur á meðan hið opinbera
greiðir félögum innan BSRB þau
ágætu eftirlaun, sem þessi samning-
ur kveður á um. Okkur finnst
samræming á þessu mjög sjálfsögð
og áttum við satt að segja ekki von á
ágreiningi í þessum efnum. Menn
sögðust raunar ekki vera ósammála
tillögunni á fundinum, en mig furðar
samt á því að þessu skyldi þá vera
vísað frá.“
„Hvaða skattbreytingar eru það,
sem þið leggið til?“
„Það er hugmynd okkar að nota
neikvæðan tekjuskatt til þess að
auka kaupmátt og bæta stöðu hinna
lægstlaunuðu. Oft er sagt, að það
fólk hafi enga skatta. Það er rétt, en
hugmynd okkar er að ríkið greiði
þessu fólki sérstakar bætur. Slíkt
tíðkast víða erlendis og við erum
sannfærðir um að hér sé hægt að
koma á slíku kerfi á réttlátan hátt.
Þetta yrði kjarabót þeim, sem nú
hafa 270 til 290 þúsund króna
mánaðarlaun. Þarna myndu þeir fá
kjarabót, sem yrði ekki af þeim
tekin. Eg tel að lægst launaða fólkið
sé ekki aðeins olnbogabörn þjóðfé-
lagsins, heldur einnig verkalýðs-
hreyfingarinnar, náist ekki sam-
EINS og getið var í Morgunblaðinu
i gær, urðu mikil átök innan 43ja
manna nefndar Alþýðusamhands
íslands um tillögugerð allmargra
nefndarmanna og var tillögunni
visað til 14 manna viðræðunefndar
ASÍ, sem flutningsmenn telja að sé
hið sama og visa tillögunni frá.
Tillagan er svohljóðandi:
„Kjarasamningar hafa nú verið
lausir í rúma 9 mánuði og hafa
samningaumleitanir staðið í svipað-
an tíma. Öll viðleitni til samninga-
gerðar hefur strandað vegna óbil-
girni atvinnurekenda og eru verka-
lýðssamtökin nú næstum i sömu
sporum og við upphaf samninga-
gerðar.
Mjög er óliklegt að peninga-
launahækkanir tií allra lands-
manna færi launþegum varanlegar
kjarabætur. Líklegra er að slíkar
almennar hækkanir hverfi jafnóð-
um i gengisfellingu og óðaverð-
bólgu.
Reynslan er ólýgnust i þeim
efnum. Varanlegar kjarabætur
verður þvi að sækja eftir öðrum
leiðum, enda höfðu kröfur ASÍ
hliðsjón af þessum viðhorfum.
Kjarasamningar ríkisvaldsins við
BSRB fela í sér nokkrar peninga-
launahækkanir og með þeim hefur
staða um að trvggja þessu fólki bætt
lífskjör."
„En voru ekki skattalækkanir og
bætt lífeyrisréttindi meðal krafna
ASÍ í upphafi?"
„Skattalækkunarkrafan er ein af
kröfunum, en hún hefur hlotið litlar
undirtektir. Sama er að segja um
lífeyriskröfuna og því var það hugs-
un okkar, að auka nú þrýsting á
hana í ljósi nýrra viðhorfa við gerð
samnings BSRB. Það kemur okkur á
enn breikkað bilið milli aðildarfé-
laga ASÍ annarsvegar og hinsvegar
BSRB-félaga, sem vinna hliðstæð
störf. Auk þess felur samkomulagið
við BSRB í sér bætt lífeyrisréttindi
fyrir opinbera starfsmenn og voru
þau þó ærið betri fyrir en hjá
ASÍ-félögum. Þá má nefna ýmis
önnur atriði eins og t.d. fræðslusjóð,
sérstaka desember-uppbót o.fl.
Vitaskuld eru það sjálfsögð
mannréttindi að félagar ASI búi
ekki við lakari kjör bæði hvað varðar
peningalaun og félagsleg málefni.
Til þess gerum við afdráttarlausa
kröfu og þarf að sjálfsögðu launa-
breytingar til að tryggja sömu laun
fyrir sömu vinnu hvort sem unnið er
hjá ríkinu eða öðrum.
Hitt er jafnljóst að ASÍ hefur
meginskyldum að gegna við þá hópa,
sem lökust hafa kjörin. Þeirra að-
stöðu verður að bæta með varanlegri
kaupmáttaraukningu. Reynslan sýn-
ir að það verður bezt gert með
aðgerðum í skattamálum og á fé-
lagslega sviðinu.
Með hliðsjón af þessu samþykkir
fundurinn að sérstök áherzla verði
nú lögð á eftirfarandi atriði:
1. Að leita eftir tafarlausum
viðræðum við ríkisstjórnina um
lækkun á sköttum hjá launafólki
óvart, að menn geti ekki samþvkkt
tillögu um að þrýsta á stjórnvöld og
krefjast skýrra svara, því að greini-
lega hefur komið fram hjá öllum
launþegaforingjum innan ASÍ ótrú á
aukinn krónufjölda á meðan dýrtíðin
æðir áfram án nokkurrar fyrirstöðu
og allar kauphækkanir eru afgreidd-
ar með gengissigi. Við teljum að
lagfæringar í þessum málum myndu
auðvelda samningsgerð og er tómt
mál að fullyrða um hið gagnstæða,"
sagði Karl Steinar að lokum.
með lágar tekjur og hjá barnafjöl-
skyldum. Þetta verði gert með sér-
stökum skattafslætti, sem komi til
útgreiðslu á þessu ári. Heildarupp-
hæð skattafsláttarins miðist við að
aftur verði skilað til þeirra, sem
lökust kjör hafa, þeirri hækkun á
greiðslubyrði einstaklinga í beinum
sköttum, sem nú liggur fyrir að
verður á þessu ári, en það svarar til
um 6 milljarða króna.
2. Að þess verði krafizt að ríkis-
valdið tryggi félagsmönnum al-
mennra lífeyrissjóða sama lífeyris-
og eftirlaunarétt og ríkisvaldið hef-
ur samið um við starfsmenn sína.“
Þegar ljóst var, að tillagan hlyti
ekki hljómgrunn, en allar athuga-
semdir, sem við hana voru gerðar,
beindust að kaflanum: „Mjög er
ólíklegt að peningalaunahækkanir
til allra ... enda höfðu kröfur ASÍ
hliðsjón af þessum viðhorfum," buðu
flutningsmenn að við þann kafla
bættist setningin: „ ... á meðan við
búum við ríkisvald, sem fellir gengið
í takt við kauphækkanir." Sú breyt-
ingartillaga fékk heldur ekki
hljómgrunn. Buðu þá tillögugerð-
armenn, að kaflinn yrði allur felldur
niður. Þrátt fyrir það hlaut tillagan
engan hljómgrunn alþýðubandalags-
fulltrúanna í nefndinni.
Tillagan, sem fékkst
ekki samþykkt i ASI
unninn er slægður og siðan þurrkaður.
gerður
etri vöru
hf., sem sér um verkun kolmunnans. Er
þessi fiskur, sem ýmsir vona að geti orðið
mikil búbót í framtíðinni, slægður í
þremur vélum, síðan þurrkaður og loks
seldur til útlanda, m.a. Nígeríu. Mjög
góður markaður er fyrir þurrkaðan smá-
fisk víða erlendis og margfalt verð, sem
fæst fyrir fiskinn þannig miðað við
fiskimjöl. _ Ævar.
Skýlaust brot á
E F T A - samn ingi
— sagði Davíð Scheving Thorsteinsson, formaður FII, um
ríkisstyrki Norðmanna til fiskveiða, á EFTA-fundi í Lissabon
RÍKISSTYRKIR Norðmanna
til fiskveiða eru skýlaust brot á
EFTA-samningum, sagði Davíð
Scheving Thorsteinsson, for-
maður Félags islenzkra iðnrek-
enda, á fundi ráðgjafanefndar
EFTA i Lissabon í vikunni.
A fundinum, sem haldinn var í
Lissabon 8.-9. september sl.,
sagði Davíð m.a. að auk ríkis-
styrkja til almenns iðnaðar, sem
viðgengizt hafi um árabil innan
ýmissa EFTA-ríkja, ætti ís-
lenzkur fiskiðnaður nú í vaxandi
samkeppni við ríkisstyrktan
sjávarútveg í Noregi. Slíkir
styrkir væru skýlaust brot á
EFTA-samningum og sköðuðu
hagsmuni íslendinga.
Auk Davíðs sátu fundinn,
Agnar Tryggvason, Ragnar
Halldórsson, Jóhannes Sig-
geirsson og Valur Valsson.
I umræðu um ársskýrslu
EFTA flutti Davíð ræðu þar sem
hann lagði áherzlu á mikilvægi
þess, að EFTA-ríkin vinni af öllu
afli gegn ríkisstyrkjum og niður-
greiðslum til iðnaðar. Hann
fagnaði því, að nú virtist loks
nokkur hreyfing vera komin á
þessi mál innan EFTA, m.a. með
skýrslu, sem nýlega hefur verið
dreift innan EFTA um margvís-
legar styrktaraðgerðir ýmissa
aðildarlanda. Skýrsla þessi væri
þó ófullnægjandi þar sem í hana
vantaði ýmsar upplýsingar. í
raun væri aðeins lítill hluti
ísjakans sjáanlegur.
Davíð upplýsti, að nýlega hafi
FÍI sent EFTA sem dæmi upp-
lýsingar um tvö tilvik innan
ullar- og veiðarfæraiðnaðar á
Islandi, sem sýndu greinilega, að
ríkisstyrkir skapa óeðlilegan
samkeppnisgrundvöll og hindra
fríverzlun.
Hann benti því næst á, að eitt
EFTA-ríkjanna, Noregur, hefði í
mjög ríkum mæli tekið upp
ríkisstyrki til fiskveiða. Árið
1978 hefðu þessir styrkir numið
um 90 milljónum Bandaríkja-
dollara, en í ár væri áætlað, að
þeir yrðu allt að 290 milljónum
dollara. Þetta þýddi að fisk-
vinnslustöðvar í Noregi fengju
hráefni sitt á niðurgreiddu verði
og kepptu því við íslenzkar
fiskvinnslustöðvar á erlendum
mörkuðum, m.a. innan EFTA og
EBE, á óeðlilegum grundvelli.
Hraðfryst fiskflök eru fríverzl-
unarvara og því liti ríkisstjórnin
þessa þróun mjög alvarlegum
augum og nýlega hafi sjávarút-
vegsráðherra íslands talið
ástæðu til á norrænni ráðstefnu
að mótmæla kröftuglega þessum
styrkjum.
Davíð sagði að lokum, að
upplýsingar, þær sem lægju
fyrir, gæfu fyllsta tilefni til að
EFTA léti fara fram ítarlega
rannsókn á öllum ríkisstyrkjum
innan EFTA-ríkjanna með það
að markmiði, að fá ríkisstjórnir
viðkomandi landa til að falla frá
styrkjastefnu sinni.
Eftir ræðu Davíðs var þess
sérstaklega óskað, að henni yrði
dreift til fulltrúa og var það eina
ræðan á fundinum sem slíka
athygli vakti.
í almennri umræðu á fundin-
um um starfsemi EFTA kom
fram víðtækur stuðningur við þá
skoðun, að EFTA eigi að beita
sér gegn styrktar- og stuðnings-
aðgerðum í aðildarlöndunum.