Morgunblaðið - 12.09.1980, Blaðsíða 1
32 SÍÐUR
205. tbl. 68. árg.
FOSTUDAGUR 12. SEPTEMBER 1980
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Brezhnev heitir
Kania stuðningi
Moskvu. Varsjá. VV'ashinKton. 11. september. AP.
FUNDI BREZIINEVS. íorseta Sovétríkjanna, og Jagielskis, aðstoðarforsætisráðherra
Póllands, lauk í dag í Moskvu með samkomulagi um aukin kaup Pólverja á matvælum og
tækjum frá Sovétríkjunum á næstu mánuðum. Að sögn Tass-fréttastofunnar var fundur
leiðtoganna mjög vinsamlegur. en auk viðskipta var á honum fjallað um „alhliða
samskipti ríkjanna“. Ekki hefur verið látið uppi með hvaða kjörum Pólverjar kaupa
umræddar vörur.
Kania, hinn nýi leiðtogi pólska
kommúnistaflokksins, upplýsti í
dag, að hann.hefði raett við „félaga
Brezhnev" daginn sem hann var
útnefndur flokksleiðtogi og að
Brezhnev hafi heitið honum full-
um stuðningi. Kania greindi einn-
ig frá því, að Austur-Þjóðverjar
myndu í auknum mæli láta Pól-
verjum í té fullbúnar neyzluvörur.
Jafnframt skýrði Kania frá því, að
a-þýzkir og sovézkir verkamenn
hefðu aðstoðað við að losa úr
pólskum skipum í síðasta mánuði,
þegar pólskir hafnarverkamenn
voru í verkfalli.
Hin opinbera verkalýðshreyfing
í Póllandi hóf í dag herferð til að
vinna verkamenn á sitt band með
loforðum um aukið lýðræði innan
verkalýðsfélaganna. Leiðtogi
hreyfingarinnar, Romuald Jank-
owski, sagði á fundi með frétta-
mönnum í dag, að hin opinbera
pólska verkalýðshreyfing þyrfti
róttækra breytinga við. Lofaði
hann ýmsum umbótum innan
hreyfingarinnar.
Ýmsir hópar menntamanna og
verkamanna héldu í dag áfram að
reyna að koma á frjálsum verka-
lýðsfélögum víða í Póllandi á
grundvelli samninganna, sem
gerðir voru í Gdansk og Stettin.
Tékkóslóvakía:
Símamynd AP.
Handaband í Kreml
Brezhnev forseti Sovétríkjanna og Jagielski aðstoðarforsætisráð-
herra Póllands takast í hendur við upphaf viðra>ðna þeirra í Moskvu
í gær. Mynd af Karli Marx blasir við i baksýn.
Fyrrverandi ráð-
herrar handteknir
Fondon. 11. september. AP.
TÉKKNESKA leynilögreglan hef-
ur handtekið níu framámenn úr
röðum andófsmanna, þeirra á með-
al tvo fyrrverandi ráðherra. vegna
bréfa, sem talið var að þeir hygð-
ust senda til verkfallsmanna i
Póllandi og Ilusaks forseta TékkiV-
slóvakíu. Að sögn Palaeh Press,
fréttastofu tékkneskra útlaga í
London, hafa yfirheyrslur yfir
mönnunum heinzt að því að kanna
hvort þeir hafi skaðað tékkneska
hagsmuni erlendis. Tveir aðrir
andófsmenn voru handteknir með
hinum níu á þriðjudag, en látnir
lausir í gær.
Ráðherrarnir fyrrverandi, sem
handteknir voru, eru Jiri Hajek,
sem var utanríkisráðherra á árinu
1968, þegar Sovétríkin gerðu innrás
í Tékkóslóvakíu og Vladimir Kad-
lec, en hann var menntamálaráð-
herra á sama tíma. Báðir hafa þeir
verið háskólakennarar undanfarið.
Að sögn Palach Press var í fyrra
bréfi andófsmannanna fyrirhugað
að lýsa yfir stuðningi við verk-
fallsmenn í Póllandi, en í bréfinu til
Husaks var fjallað um mannrétt-
indabrot í Austur-Evrópu og áhrif
þeirra á samskipti austurs og vest-
urs.
Andófsmennirnir, sem handtekn-
ir voru, hafa allir verið virkir í
hreyfingu þeirri, sem hvatt hefur
stjórnvöld í Tékkóslóvakíu til að
hlíta mannréttindaákvæðum Hels-
inki-sáttmálans frá 1975.
Grís í afmælisgjöf
Símamynd AP.
Franz Josef Strauss kanzlaraefni kristilegra demókrata i þing-
kosningunum i V-Þýzkalandi i október átti 65 ára afmæli í gær og
fékk þá m.a. þennan fagra gris i afmælisgjöf frá einum
stuðningsmanni sínum.
Deilur um dag
skrá í Madrid
Madrid. 11. soptomber. AP. ,
EFTIR nokkurt þref hefur
náðst samkomulag á und-
irbúningsfundi Madrid-
ráðstefnunnar, sem fjalla
á um framkvæmd Ilels-
inki-sáttmálans frá 1975,
um hvað kalla skuli ráð-
stefnuna formlega. Búizt
er við töluverðum deilum
um fundarsköp og dag-
skrá ráðstefnunnar, en um
þetta verður fjallað næstu
daga á undirbúningsfund-
inum í Madrid. Ráðstefn-
an sjálf hefst í nóvember.
Fulltrúum Noregs og Ung-
verjalands hefur verið falið
að gera drög að dagskrá.
Bandaríkjamenn hafa gert
kunnugt að þeir vilji ræða
innrás Sovétmanna í Afg-
anistan sem og mannrétt-
indabrot þeirra heima fyrir.
Búizt er við harðri andstöðu
Sovétmanna við þetta og talið
að þeir muni vilja ræða
vandamál blökkumanna og
indíána í Bandaríkjunum auk
afvopnunarmála og
skipta stórveldanna.
sam-
Gullskip í
Barentshafi?
Osló, 11. soptomhor. frá frottaritara
Mbl.. Jan-Erik Lauró.
BREZK yfirvöld hafa nú í
undirhúningi að senda sér-
stakan leiðangur til að hafa
upp á gullfarmi brezks her-
skips, sem var sökkt á Bar-
entshafi árið 1942.
Haft hefur verið samband
við norskt fyrirtæki um að-
stoð við að ná upp 10 tonnum
af gullstöngum sem talið er að
séu í flaki skipsins „Edin-
burgh" utan við 12 mílna
landhelgi Noregs á Barents-
hafi. Þar sem skipið liggur á
hafsbotni utan norskrar lög-
sögu þarf ekki heimild
norskra yfirvalda til þessa
leiðangurs, en norska utanrík-
isráðuneytið hefur engu að
síður fylgzt með málinu. Gert
er ráð fyrir að leiðangurinn
verði farinn í vetur.
Afganistan:
Framrás sovézka hersins
í Panjshir-dalnum stöðvuð
Nýju Dolhi, 11. soptombor — AP.
FRELSISSVEITIR afganskra múhameðstrúarmanna hafa stöðvað
framrás sovézka hersins í Panjshir-dalnum fyrir norðan Kahul m.a.
með þvi að koma af stað skriðuföllum I fjallshliðunum við mynni
dalsins. Stórar sveitir sovézkra hermanna hafa lokazt inni á þessu
svæði vegna aðgerða Afgana.
Sovézki herinn hóf mikla árás
á stöðvar frelsissveitanna i daln-
um fyrir um viku, en dalurinn
þykir hernaðarlega mjög mikil-
vægur og hefur verið á valdi
frelsissveitanna frá 1978. Heim-
ildir herma að Sovétmenn hafi
misst 20 skriðdreka, 13 þyrlur og
2 MIG-þotur í bardögunum um
dalinn.
Framrás þeirra var stöðvuð
eftir að þeir höfðu náð um 30
kílómetra inn í dalinn, sem er
180 kílómetrar að lengd. Með
sprengingum tókst afgönsku
sveitunum að loka hluta sovézka
liðsins inni og hafa Sovétmenn
sent mikið lið á vettvang til
hjálpar m.a. flugleiðis. Hafa
orðið snarpir bardagar á þessu
svæði undanfarna daga og
herma heimildir að Sovétmenn
hafi beitt napalm-gasi gegn
frelsissveitunum.
Panjshir-dalurinn nær þvert
yfir austurhluta Afganistans og
um hann liggja margar mikil-
vægar leiðir frá höfuðborgar-
svæðinu til norðausturhéraða
landsins. Syðri endi dalsins er
skammt frá Bagram-flugstöð-
inni, sem er Sovétmönnum mjög
mikilvæg.