Morgunblaðið - 21.09.1980, Side 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. SEPTEMBER 1980
íslenska flugævintýrið
lokagrein
DC-8 vélarnar hafa veriö notaðar í tíu ár, en nú er svo komiö aö þeirra bíöa kannski aðeins verkefní úti í heimi.
Tveggja ára tap
En hver er staða Flugleiða í dag
og hvernig verður starfsemi fé-
lagsins háttað á næstunni? Það
sem fyrirtækinu hefur verið
þyngst í skauti að undanförnu er
Atlantshafsflugið, en það hefur
verið rekið með tapi í tvö ár.
Vegna fargjaldastríðsins hafa
ekki fengist inn tekjur í hlutfalli
við kostnað og það þrátt fyrir að
oftlega séu þoturnar sæmilega
þéttsetnar á þessari leið. Flug-
menn, og þá helst Loftleiðaflug-
menn, hafa sagt að Atlantshafs-
flugið sé lífæð félagsins og að það
megi ekki leggja niður. Hætti
Flugleiðir komi einhver annar
aðili og taki markaðinn, sem þá sé
endanlega tapaður. Vilja flug-
menn að áfram sé þraukað á
þessum markaði og virðast ekki
fást til að trúa því að gamanið sé
að verða búið. Enda hefur einn
þeirra sagt að vel ætti að vera
hægt að reka Atlantshafsflugið
með hagnaði.
Yfirmenn þeirra hafa látið þau
orð falla, að þeim sé kannski
nokkur vorkunn, því þeir sjái
aftur eftir vélunum fullt af far-
þegum og skilja ekki í öðru en
Mynd þessi var tekin í samsasti sem haldiö var norska skipa- og flugvélakónginum Ludvig
Braathen til heiöurs í ágúst 1968. Meö honum á myndinni eru frá vinstri Hákon Bjarnason, Bjarni
Benediktsson, Braathen og Kristján Guðlaugsson. Braathen hóf samvinnu viö Loftleiðir upp úr
1950 og stóö hún í mörg ár. Fyrirtæki hans annaðist meðal annars allar viðgerðir á flugvélum
Loftleiöa auk þess sem fyrirtækið var aðalumboösaöili Loftleiða í Noregi. Samvinna Loftleiða viö
Braathen var félaginu mikill styrkur á erfiðum tímum.
frá New York, en að 50% fragt-
flutninga frá Chicago haldist.
Þessi spá gerir ráð fyrir kring-
um 56% nýtingu flugvélakostsins í
áætlunarfluginu, en nægilegt
svigrúm er fyrir aukaferðir í
áætlun svo og leiguflug. Ferðum
verður t.d. fjölgað yfir jól og
áramót og þá verða í boði sérstök
ódýr fargjöld til og frá landinu.
Svo sem sjá má af þessari
áætlun er engin þörf fyrir DC-8
þotur félagsins í áætlunarfluginu,
sem nú eru fjórar, þrjár í eigu
félagsins og ein í leigu. Reynt
hefur því verið að finna þeim
önnur verkefni og þannig verður
ein þotan að líkindum leigð í ár til
Senegal með 3—4 stjórnklefa-
áhöfnum, 9—12 mönnum og hinar
fá verkefni hjá Air India, Air
Bahama og Cargolux. Þetta er þó
ekki nóg til að útvega öllum DC-8
flugliðum atvinnu og er þá aðeins
átt við flugmenn. Ekki hefur
fengist á hreint hvað gert verður
við þá flugmenn sem þá eru eftir,
verða þeir látnir fara, fá þeir líka
verkefni erlendis eða verður þörf
fyrir eina DC-8 heima í vetur
verði Ameríkufluginu haldið
áfram í óbreyttri mynd.
FLU GLEIÐIR OG F
fullar vélar af farþegum gefi af
sér hagnað. Þeir hafi ekki áttað
sig á því að fargjöldin séu seld á of
lágu verði, það sé í raun borgað
með þeim, og þess vegna ekki við
því að búast að Atlantshafsflugið
gefi fyrirtækinu hagnað, enda hafi
flugmenn ekki innsýn í flugrekst-
urinn sem slíkan. Þetta séu ágætir
menn, færir í starfi sínu og ekki
óeðlilegt að þeir hafi ekki sett sig
inn í flugreksturinn í smáatriðum.
Niðurgreidd fargjöld?
Atlantshafsflugið hefur sem
sagt ekki gefið af sér þær tekjur
sem það áður gerði. Á veturna er
lágmarksnýting og þá hefur félag-
ið þurft á rekstrarfé að halda til
að geta fleytt sér yfir taprekstur
fram á sumar. Á sumrin hefur
síðan verið hægt að hala inn fyrir
tapinu veturinn á undan, en nú
dugir það ekki til. Flugleiðir
treysta sér ekki lengur til að reka
þetta flug með tapi sumar sem
vetur og telur fyrirtækið ekki
eðlilegt að það sjái ferðamönnum
milli Evrópu og Ameríku fyrir
niðurgreiddum fargjöldum á þess-
ari leið. Félagið hefur heldur ekki
bolmagn til að keppa við erlenda
risa um flug yfir hafið, ekki síst
þau félög sem sótt geta í ríkis-
kassa landa sinna eftir aðstoð
þegar illa árar.
Engin „átta“ í
vetraráætlun?
Vetraráætlun Flugleiða gerir
ráð fyrir svipuðu Evrópuflugi og
verið hefur og tveimur ferðum í
viku til New York og fer allt flugið
fram með tveimur Boeing-727
þotum. Miðað hefur verið við
farþega- og fragtspá sem byggð er
á eftirfarandi forsendum:
a) Miðað er við raunverulega
flutta farþega á sama tímabili
1979—1980 að frádregnum 10%,
sem er vegna almenns samdráttar
í ferðalögum á Vesturlöndum og
vegna þess að farþegum frá Evr-
ópulöndum, sem halda áfram frá
íslandi til Bandaríkjanna, fækkar.
b) I farþegaspá fyrir New York
er gert ráð fyrir 90% farþega
fyrra árs að viðbættum 80%
þeirra, sem fluttir voru á leiðinni
Chicago-Reykjavík.
c) Miðað er við óbreytta fragt-
flutninga á Evrópuleiðum og til og
Kristján Jóhann Kristjáns-
son (1893—1969) var einn af
aóalstofnendum Loftleióa
og stjórnarformaóur þess
flugfélags frá stofnun þess
1944 og fram til 1953. Hann
var einn fjármálamannanna
sem geróu hinn fjarlæga
draum um fullkomnar flug-
samgöngur á íslandi aö
veruleika.
Glaóir á góöri stund — forstjórar Flugleiöa taka lagið á
árshátíð starfsmanna Flugleiða fyrir tveimur árum.
Flugmenn til
útlanda?
Lítum nú á þetta mál frá
sjónarhóli flugmannanna. Þeir
hafa haft fasta vinnu hjá fyrir-
tækinu í áraraðir, vel launaða
vinnu og fasta búsetu á íslandi.
Nú liggur fyrir þeim að starfa
erlendis svo vikum skiptir, fjarri
fjölskyldum og heimahögum. Ekki
er heldur fýsilegt að hverfa frá
landinu með fjölskyldur og rífa sig
upp eftir að hafa fest hér rætur og
komið sér fyrir eins og menn
almennt gera, kannski flytjast
brott í skamman tíma. Það er þó
alltént betra að hverfa í þannig
útilegu en missa atvinnuna alveg,
segja menn. Má vel vera, en
flugmenn benda á að þeir séu fyrst
og fremst íslendingar og vilji hafa
hér búsetu og greiða skatta og
skyldur hér. Ef Flugleiðir útvega
þeim eintóma vinnu erlendis megi
alveg eins hugsa sér að fá vinnu
hjá erlendu flugfélagi og flytjast
úr landi. Nú þegar eru fjölmargir
íslenskir flugmenn búsettir er-
lendis og enn munu einhverjir
möguleikar á störfum fyrir þá, en
þar er hringurinn einnig að
þrengjast.
Varnarliðs-
flutningarnir
Af þessum sökum er flugmenn
óánægðir með þessa samdrátt-
arstefnu Flugleiða og vilja að