Morgunblaðið - 21.09.1980, Side 33

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. SEPTEMBER 1980
33
Hrefna Ólafsdótt-
ir — Minningarorð
Það kom engum kunnugum á
óvart, þegar lát Hrefnu Ólafsdótt-
ur fréttist. Hún var búin að stríða
við vanheilsu árum saman. Að
nokkru leyti voru veikindi hennar
afleiðing af áfalli, sem hún varð
fyrir í strætisvagni í Reykjavík.
En hún bar veikindi sín vel og lét
ekki undan fyrr en ellin lagðist á
eitt með sjúkleikanum. Hún and-
aðist á Hrafnistu 14. sept. síðast-
liðinn.
Hrefnu myndi ekki vera það að
skapi, að um hana væri skrifuð
löng lofræða. En hitt á ég erfitt
með að sætta mig við, að hún fari
svo af þessum heimi, að ekki séu
skrifuð nokkur orð sem einskonar
kveðja frá okkur Þóru, frænku
hennar, og þeim hóp, sem í
kringum okkur var, þegar nánast-
ur var samgangur milli heimila
okkar og hennar. Frá þeim dögum
er margs að minnast, einstakra
atvika og atburða, sem og við-
ræðna um málefni samtímans.
Hrefna var fædd 5. september
1894 að Reykjum á Skeiðum.
Foreldrar hennar voru Guðrún
Ólafsdóttir, ættuð af Álftanesi, og
Ólafur Ófeigsson. Hrefna ólst upp
með móður sinni, sem var ágæt-
lega gefin kona, vel sjálfmenntuð
og lagði sig fram við að ryðja
brautina fyrir einkadóttur sína
sem bezt. Þær mæðgur áttu heima
austur á Skeiðum hin fyrstu æviár
dótturinnar, en fluttu síðan til
Reykjavíkur. Hér átti Hrefna sín
æskuár og stundaði nám við verzl-
unarskólann við góðan orðstír.
Að námi loknu lagði Hrefna
stund á verzlunarstörf, og réðst
árið 1914 til Norðfjarðar. Þar
vann hún við verzlun Sigfúsar
Sveinssonar.
Á Norðfirði kynntist Hrefna
ungum manni, sem þar var upp-
runninn, Erlendi Pálmasyni kaup-
manns Pálmasonar. Hann varð
síðar kunnur sjómaður, stýrimað-
ur og skipstjóri á togurum. Þegar
þau Hrefna giftust, hafði Erlend-
ur ekki enn lokið námi. Hefir það
sjálfsagt ekki alltaf verið auðvelt
fyrir þau hjónin að sjá heimili
sínu farborða, því að barnahópur-
inn stækkaði og eignuðust þau 7
börn, þar af 5 dætur og 2 syni. En
tíminn leið og þau komu börnum
sínum upp með miklum sóma.
Vann Hrefna þá löngum við af-
greiðslustörf í búð. Þegar fram í
sótti, var verkahringur hennar
tengdur heimilinu að fullu, enda
hafði maður hennar þá öðlast sín
stýrimannsréttindi og komist í
starf.
Hrefna Ólafsdóttir var ein af
merkustu konum, sem ég hefi haft
kynni af. Hún var ekki aðeins
skynsöm heldur vitur kona, sem
átti til að bera það viðhorf gagn-
vart tilverunni, sem felur í sér
heilbrigt umburðarlyndi, djúpa al-
vöru og græskulausa gamansemi.
En ef til vill öllu öðru fremur þá
samúð, sem oft fylgir lífsreynzlu á
ÞU AUGLÝSIR UM
ALLT LAND ÞEGAR
ÞÚ AUGLÝSIR í
MORGUNBLAÐINU
\l GLVSINGA-
SIMIW KR:
22480
"iÉHiWk.
erfiðum tímum. Hvenær sem hún
kom inn úr dyrunum, ljómaði af
henni sú bjarta glaðværð, sem
ekki hefir þörf á galsa eða hávaða,
en finnur fögnuð í því að vekja
brosið hjá samferðafólkinu.
Aldrei heyrði ég Hrefnu segja
misjafnt orð um nokkurn mann,
og var það þó ekki af því, að hún
væri ósnortin af þeirri baráttu,
sem háð var og er á okkar
róstusömu öld.
Hrefna var í eðli sínu listræn og
smekkvís, og mátti sjá það á
mörgu, en ekki sízt heimilinu, sem
hún hafði byggt upp. Því er
löngum svo háttað um sjómanns-
konur, að þær verða að taka á sig
skyldur, sem eiginmenn af öðrum
stéttum annast. En Hrefna reis
undir öllu, sem henni var falið,
með sínu andlega þreki og ötul-
leik. Það má heldur ekki gleymast,
að hjá henni átti móðir hennar
sitt síðasta athvarf í þessu lífi.
Einhver heimspekingur vildi
halda því fram, að í raun og veru
væri ekki til nein nútíð, því að
framtíðin væri óðar en varði orðin
fortíð. En það er þá heldur ekki úr
vegi að halda þvi fram, að fortíðin
verði framtíð. Áður en varir
breytast minningar liðna tímans í
tilhlökkun til að sjá það aftur, sem
eitt sinn var, og sameinast þeim í
nýjum heimi, sem okkur voru
samrýndir í þessum. Sannfærður
er ég um, að þeir, sem fengu að
njóta kærleiksríkra samvista við
Hrefnu hér á jörð, muni eiga eftir
að sjá hana aftur í þeirri veröld,
sem við eigum framundan. Hitt er
ég einnig sannfærður um, að þeir,
sem notið hafa vináttu hennar og
velvildar, láta það ekki bíða
endurfundanna að þakka henni
fyrir samveruna. Guð gefi, að
góðar hugsanir þeirra, sem eftir
eru, barna hennar, tengdafólks og
vina, verði að ljósgeislum á vegi
hennar fyrir handan. En honum,
sem er Drottinn beggja heima,
felum vér hana og alla, sem henni
er annt um.
Jakob Jónsson.
Þetta gerðist
1978 — Sýrland, Alsír, Suður-
Jemen og PLO slíta sambandi við
Egypta.
1976 — Olof Palme segir af sér
eftir kosningaósigur sænskra sósí-
aldemókrata.
1970 — Palestínumenn taka Irbid,
aðra stærstu borg Jórdaníu.
1964 — Malta fær sjálfstæði.
1956 — Notendasamtök Súez-
skurðar stofnuð á ráðstefnu í
London.
1949 — Vestur-Þýzkaland verður
sambandslýðveldi — Stofnun kín-
verskra alþýðulýðveldisins lýst yf-
ir.
1942 — Rússar sækja yfir Volgu.
1939 — Rússar og Þjóðverjar
skipta Póllandi á milli sín —
Járnvarðliðið myrðir Calinescu,
forsætisráðherra Rúmeníu.
1938 — Tékkar samþykkja að láta
Súdeta-héruðin af hendi við Þjóð-
verja.
1933 — Ríkisþingbruna-réttar-
höldin hefjast í Leipzig.
1917 — Lettland fær sjálfstæði.
1907 — Uppreisnir í Suðvestur-
Afríku kæfðar.
18% — Kitchener tekur Dongola í
Súdan.
1860 — Her Breta og Frakka sigr-
ar Kínverja við Pa-Li-Chau.
1809 — Einvígi Castlereagh lá-
varðar og George Cannings.
1802 — Napoleon Bonaparte inn-
limar Piedmont.
1792 — Stofnun franska lýðveld-
isins lýst yfir og tímatal bylt-
ingarinnar tekur gildi.
1746 — Frakkar taka Madras á
Indlandi.
1745 — Madame de Pompadour
sezt að í Versölum sem viðurkennd
hjákona Lúðvíks XV — Orrustan
við Prestonpans (Sigur Jakobíta á
Englendingum).
1620 — Jens Munk kemur til
Björgvinjar úr norðvesturleiðar-
leiðangri.
1529 — Tyrkir setjast um Vín —
Páfi stofnar varnarbandalag ít-
alskra ríkja.
Afmæli. H.G. Wells, brezkur rit-
höfundur (1866—1946) — Gustav
Holst, brezkt tónskáld (1874—
1934).
Andlát. 1832 Sir Walter Scott,
rithöfundur — 1860 Arthur
Schopenhauer, heimspekingur —
1957 Hákon VII Noregskonungur.
Innlent. 1849 Rosenörn stiftamt-
maður skipaður dómsmálaráð-
herra — 1851 Kristján Krist-
jánsson bæjarfógeti sviptur em-
bætti — 1868 d. Bjarni Jónsson
rektor — 1821 d. Jón Sigurðsson
prestur á Hrafnseyri — 1918
Fyrsta ísl. konan færi ökuskírteini
— 1944 Einar Arnórsson ráðherra
segir af sér — 1949 Lög um
gengisfellingu.
Orð dagsins. Hin leynilega upp-
spretta kímninnar er ekki gleði
heldur sorg; á himnum er engin
kímni — Mark Twain, bandarísk-
ur rithöfundur (1835—1910).
Hortensjarken
Trillubáta
Útvegum við með stuttum fyrirvara frá Noregi
í bátnum er 18 hestafla diselvél — sænsk eöa japönsk. Ganghraði 8 mílur.
Báturinn er 6,25 m langur — 2,45 m breiður, hæð stýrishúss 1,80 m. Vegur með
vél 1200 kg. Burðarmagn 2 tonn. Verð á gengi ídag ca. kr. 8.500.000-
Báturinn er til sýnis aö Laugavegi 178.
Nánari upplýsingar
sími 86700.