Alþýðublaðið - 06.05.1931, Blaðsíða 2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Útvarpsræður sm
stjóramál.
I gær flutt-u útvarpsræður um
stjómmál og í þessari röð: Ey-
s'teinn Jónsson skattstjóri, Öiafur
Tbors og Stefán Jóh. Stefánsson.
Við framhald umræðnanna tók
Jónas Jónsson við af Eysteini.
Umræðurnar halda áfram kl. 8
í kvöid. Óiafur Friðriksson tal-
ar af hálfu Alþýðuflokksins.
Þeir, sem hafa hlustað á um-
ræðurnar, en átt verra með að
heyra greinilega frumræðu Ólafs
Thors en mál annara ræðumanna,
purfa ekki að kenna útvarpstækj-
unum um það. Ryklrirnir og
skrykkirnir stöfuðu af leikaradýf-
um hans, sem margir kannast
við.
Stefán Jóh. Stefánsson talaði
um ýms áhugamál Alþýðuflokks-
ins, sem flokkurinn hefir barist
fyrir bæði innan þings og utan,
svo sem kosningarrétt unga fólks-
ins, — sem íhaldið barðist lengi
á rnióti af öllum mætti sinum,
þar til það vissi, að fylgi þess
máls er orðið svo mikið meðal
þjóðarinnar, að því þótti ósigur-
gjarnt að ganga lengur gegn því
á alþingi —, um kosningarrétt
þeirra, ;sem orðið hafa að fá
framfærslustyrk, um réttláta
kjördæmaskipun, tillögur Al-
þýðuflokksins í fjármálum og at-
vinnumálum, í skatta- og tolla-
málum, alþýðutryggingar, ger-
bætta framfærsJulöggjöf o. s. frv.
Lýsti hann þýðingu þessara mála
fyrir aiþýðuna. Jafnframt mintist
hann á stefnumál íhaldsinsi, ríkis-
lögreglu og þrælalög (hinn svo
nefnda vinnudóm), og það aðai-
mál þess, að skattþunganum sé
haldið á alþýðunni, til þess að
hátekju- og stóreigna-menn sleppi
undan réttmætum gjöldum til
ríkisins þarfa. Hann benti jafn-
framt á bandalag íhalds og
„Framsóknar" til þess að við-
halda tollabyrði aimennings.
Hann vakti athygli á því, að í-
hald og „Framsókn“ deila aó
vísu mjög á yfirborðinu, eink-
um fyrir kosningar, en mjög ber
þar á persónulegum væringum,
en lítt eru dedlurnar háðar um
stefnumál. Þegar á þing kemur
eru þeir flokkar yfrið oft samtaka
gegn hagsmunum alþýðunnar,
svo sem þegar þeir feldu þegar
við 1. umræðu frumvarpið um
bætt kaup og kjör verkafálks í
opinberri vinnu, eða þegar ben-
zínskattsfrumvarp Ól. Thors kom
aftur j fram sem stjórnarfrum-
varp „Framsóknar" og var þá
orðið enn hatramara en fyrr.
Síðan mælti Stefán: Þeir, sem
vilja réttlátari skattalöggjöf,
kjósi Alþýðuflokksmenn á þing.
Þeir, sem vilja halda í hina
gömlu, ranglátu skattalöggjö’t,
kjósi iannað hvort íhald eða
„Framsókn".
Skfpreikiiin
við Krísivikuíberg.
(Nánari fregnir.)
Vélbáturinn „íslendingur“ frá
Stokkseyri fór í róður á laugar-
daginn og lagöi línuna úti fyrir
Herdisarvík. Höfðu bátverjar lagt
hana kl. 9i/2 um kvöldið. Vestán-
gola var á. Var bátnum því hald-
ið upp undir bergið til þess að
fá lygnari sjó á meðan lóðin lá.
Fóru bátverjar þá að sofa, en
einn vakti í senn, 1 stund og 15
mín. á víxl. Sagði formaðurinn
varðmönnum að haida bátnurn
á hægri ferð þar í landvarinu og
gekk alt vel meðan tveir fyrstu
varðmennirnir gættu bátsins.
Þegar þriðji maðurinn var á
verði vaknaði formaðurinn við
það, að báturinn sióst við bergið.
Báturinn brotnaði, en mennirnir
komust á eina klettinn, sem til
er fyrir Krýsivíkurbergi, og gátu
gengið upp eftir honum. En þar
eð lágsævi var, þá urðu þeir að
komast hærra, svo að þeim væri
óhætt með aðfaiii. Tókst einum
þeirra að læsá sig á stjaka upp
eftir berginu lum tvær mann-
hæðir, upp á stall, og dró hann
félaga sína síðan þangað á kaðli.
Þar höfðust þeir síðan við I 14
klukkustundir, svo sem áður hef-
ir verið skýrt frá hér í blaðinu.
Þá var það, að drengur á vél-
bátnum „Muninn“ úr Vogum sá
á stafn bátsins við bergið. Var
þá farið að aðgæta, hvernig á
því stæði, og isáu skipverjar
verjar „Munins" þá mennina á
bergstallinum:. EkM gátu þeir þó
náð til þeirra. Fór þá „Muninn“
til línuveiðara, sem þar var ná-
lægt, — það var „Pétursey“ úr
Reykjavík, — og tókst línuveið-
aramönnum að ná þeim, er á
stallinum voru, þvi að þeir höfðu
smábát með sér. Síðan flutti
„Muninn“ skipbrotsmennina heim
til Stokkseyrar, og komu þeir
þangað kJ. 9 á su'nnudagskvöldið.
Mennirnir, sem í skipneikanum
lentu, voru: Ingimundur Jónsson
foimaður, eigandi bátsins, Bjarni
Sigurðsson, Kristján og Sigurður
þræður, Hreinssynir, og Einar
Vilhjálmsson.
Báturinn var 1 i smálestir að
stærð.
(Upplýsingar þessar hefir Al-
þýðublaðið fengið frá Stokkseyri.)
Cotton finimaðnr ð Se®
hiosað.
Hull, 5. maí. United Press, FB.
Cotton flugmajór lagði af stað
héðan í dag áleiðis til ilsykja-
víkúr á „Dettifossi“. Mr. Cottoi'
hefir méð. sér 6 manna fiugvél
(einþekju). Með honum eru
stýrimaður, vélarmaður, viðgerð-
arroaður og tveir aðstoðarmenn.
Búist er við, að skipið komi til
Reykjavíkur á sunnudagsmorgun.
TII Orænlands
og heti afttir.
Eftir Eslend Vilhjáimsson.
II.
Eftir dálítinn tima fæ ég svar
frá lioftskeytastöðinni í Lemon
base, og er það á þessa leið:
„Get ekki gefið yður upplýsingar
vegna þess, að þér eruð blaða-
maður.“ Dr. Alexander hafði þó
fengið fregnir frá Lemon basie,
hann hafði líka verið nógu slung-
inn, eða hvað menn vilja kalla
það, að dylja stöðina þess, að
h,ann væri fréttaritari Morgun-
blaðisins. Eri auk þess hafði hann
auðvitað fengið skeyti sem far-
arstjóri.
Þegar .svo var komið, sá ég
það ráð bezt að ná í fregnir með
því móti að tala við flugmennina,
vélamennina og Gunnar Bach-
mann. Reyndist dr. Alexander og
b-etri en á horfðist í fyrstu, og
sagði hann mér undan og ofan
af um, ýmislegt.
Þennan dag, fmxtudaginn,
héldu mienn sig í smáhópum um
skipið, röbbuðu saman um við-
burði næstu daga, sögðu skritl-
ur, reyktu, hlógu og skemtu sér
á ýmsan annan hátt. Fóru flest-
ir að sofa um kvöidið fullir af
áhuga fyrir förinni og með góðar
vonir um árangur hennar.
Á föstudagsmorguninn fór ég
á fætur kl. 8 og sendi skeyti til
Aiþýðublaðsins. Sjór var enn lá-
dauður og ég var í hátíðaskapi
ailan daginn, því þótt enginn.
rauður fáni blakti á stöngum á
Óðni, þá vissi ég að heirna í
Reykjavík voru fánarnir okkar
við húna og hátíð í hugum al-
þýðu.
Kl. 12,55 þennan dag sigium
við inn í isinn. Hann er að mestu
sundurlaus, en brátt kernst skip-
stjóri að þeirri niðurstöðu, að
skipið verði að hverfa frá þes-s-
um stað vegna þess. hvað ísinn
var þéttur, og héidum við svo
aftur út 'úr ísnum kl. 14,50. Var
svo haldið norðaustur og kl.
15,50 héldumi við aftur inn í ís-
inn. — Þegar við komum að ísn-
um höfðum við siglt í 14 klst
án þess að sjá land og á þeim
trma höfðum við farið 176,5 sjó-
mílur. — ísinn náði þarna miklu
skemur út en áætlaÖ var, og
gladidi það okkur mjög, þvi að
þess styttri var leiðin, sem flug-
an átti að fara inn til Angmag-
salik.
En þegar líður á daginn virðisit
ei’tthvað ýlag vera komið á
stjórn leiðangursinsi. Þótti imér
það ekki spá góðu, 'þvi að fyr
hafði alls ekki reynt á það, hvort '
stjómin væri starfi sínu vaxin,
Rétt ieftir hádegi er ég staddur
uppi í brú ásamt dr. Alexander
og ýmsum fleirum, en niðri á
dekkinu stendur Gunnar Jónas-
son véLamaður -og aðrir flug-
menn. Ðr. Alexander snýr sér til
þeirra, sem eru niðri og segir úm
leið og hann bendir á ísjaka, sem
var við skipshliðina ^ „Þessi jaki
er heppilegur til að láta flugvéla-
vængina á.“ Gunnar Jónasson
spyr þá doktorinn hvað Schwei-
kowsky segi um það, en dr.
Alexander svarar, að sig varði
ekkert um áiit Schweikowsikys í
þessu efni. Snýr 'þá Gunnar sér
snúðugt við og segir: „Ég fer
að eins eftir þvi, siem Schwei-
kowský isegir um þetta.“ Lauk
svo þessari orðasennu, að ekki
var lent við þe'hnan jaka.
Mér var'ð .þegar ljóst, að hér
var hætta á ferðum. Ég vissd
ekki hvor hafði á réttu að standa,
en hitt vissi ég, að það gat orðið
stórhættulegt fyrir árangur leið-
angursins, að liðið, sem, átti að
framkvæma verkin, hlýddi ekki
þeim manni, er átti að vera og
var foringinn.
Ég gaf mig á taJ við Gunnar
Jónasson, Scheiwkowsky og
Björn Olsen og spurði, af hverju
þetta ósamkomulag stafaði.
Skýrðu þeir mér þá frá, að dr.
Alexander heimtaði nú að flogið
yrði inn tiJ Angmagsalik með
hann, en loftskeytastööin og
Gunnar Backmann, loftskeyta-
maðurinn, skiJin eftir í „óðni“,
en að þessu væru allir hinir al-
gerlega jmótfallnir. Þeir sögðu
líka ,að dr. Alexander hefði gef-
ið það ioforð í Reykjavík, áður
en lagt var af stað, að verða
sjálfur eftir um borð í „óðni“, en
flugmennirnir Ttækju hið sjálf-
sagða öryggi, loftskeytatækin,
imeð í flugferðina. Ég talaði svo
dálítið rneira við flugmennina um
þetta og heyrði, að þeir voru
mjög reiðir yfir „dutlungum“
doktorsins.
Ég gekk nú aftur upp í brú
til að tala við dr. Alexander.
Sé ég þá að þeir standa þar
saman Sigurður Jónsson og dr.
Alexander, og heyri ég að Sig-
urður segir svo hátt, að allír
gátu heyrt: „Þér sjáið það sjálf-
ur, að ef, þér farið með, þá verð-
ið þér að eins dauð barlest."
Við það fór Sigurður, en ég gekk
til doktorsins. Mintist ég á þetta
ósamkomulag og spurði hann,
hvemig hann áliti að þetta myndi
fara, iþar ,siem óvist væri, að
flugmennirnir ‘fengjust til að fara
til Angmagsalik, hvað þá inn á
jökulinn, án ioftskeytatækjanna.
Dr. Alexander s-agði, að hann:
væri vanur þessu, því að hann
hefði staðiö í svona ósamkomu-
iagi frá því hann fyrst varð for-
maður Flugfélagsins, en alt af
borið hærrl hlut. „Verst þykir
mér,“ sagði hann, „að geta ekki
losnað við þennan lýð og tekið
aðra menn. Ef til væru aðrir is-
iendingar í þessu fagi, þá myndi '
ég sannarliega hafa losað mig
við þessa mienn fyr, en ef peir
ekki hlýda mér nú, pá sný ég
léidangrinuin heimleidis.“
Af þessum oröum dr. Alexandr